Hołownia o nowelizacji Dudy: „To jakaś kompletna amatorszczyzna”

Agata Szczęśniak, OKO.press: Andrzej Duda ogłosił w piątek 2 czerwca 2023, że jeszcze tego samego dnia złoży projekt nowelizacji ustawy o powołaniu komisji ds. rosyjskich wpływów. Pięć dni temu prezydent podpisał tę ustawę. Co pana zdaniem zdecydowało o tym, co dziś zrobił Andrzeja Duda? Strach w sztabie PiS? Naciski ze strony amerykańskiej administracji? Prezydent sam zmienił zdanie?

Szymon Hołownia, Polska 2050: To tylko moje podejrzenie, ale uważam, że PiS nie chciał takiej decyzji, jak ta dzisiejsza prezydenta. On wiedział, co robi, uchwalając tę ustawę o komisji. Idea komisji – bo ludzie nie zaglądali w szczegóły – cieszyła się poparciem 42 proc. A to jest tyle, ile Kaczyński chciałby mieć dziś w sondażach. Wie, że nie walczy o 70 procent. Chciał powalczyć komisją, żeby mieć te 42 procent. Taki był plan polityczny.

Amerykanie jasno dali do zrozumienia, że coś takiego ich zdaniem w Polsce nie jest potrzebne ani konieczne. Najprawdopodobniej [było też] autonomiczne przeczucie prezydenta Dudy, który zorientował się, że w poniedziałek popełnił błąd. Za szybko podpisał tę ustawę, więc teraz też nie konsultując się z nikim,

Bo prezydent, który wetuje swój własny podpis tydzień po tym, jak go złożył, to nie jest coś, co buduje bezpieczeństwo, powagę Rzeczypospolitej w tak trudnym momencie.

Nie przeczytał ustawy? Krążą takie żarty.

Nie chcę sugerować, co prezydent przeczytał, a czego nie. Ale jak mógł ją przeczytać, skoro wyszedł w poniedziałek i powiedział co najmniej dwie rzeczy, które są niezgodne z tym, co jest w tej ustawie.

Pierwsza: że każdemu [ukaranemu przez komisję] będzie przysługiwał normalny proces sądowy. Podczas gdy proces administracyjny – i doktor prawa to wie – to nie jest żaden normalny proces sądowy, bo tam nie ma postępowania dowodowego. To jest po prostu uchylenie decyzji administracyjnej. A poza tym komisja, co też było w ustawie, mogłaby nie przekazać dokumentów do Sądu Administracyjnego, bo nie ma za to żadnej sankcji. To jest pierwsza rzecz.

Druga: powiedział, że wszystko będzie jawne. A przecież ustawa mówi bardzo wyraźnie, że to będzie jawne, dopiero jak przewodniczący stwierdzi, że to będzie jawne. A domyślnie jest niejawne.

Prezydent mówił rzeczy, które dzisiaj chce poprawiać nowelizacją. To co? Nie wiedział o nich, kiedy to czytał w poniedziałek?

Zbyt szybka decyzja, niemądra decyzja. A teraz musi płacić za jej skutki.

Jeśli faktycznie to Amerykanie mieli udział w zmianie decyzji przez prezydenta, to dlaczego pana zdaniem interweniowali?

Dlatego, że Amerykanie myślą w bardzo prosty sposób. Amerykanie chcą tu mieć stabilną demokrację. Mają [w Polsce] 10 tysięcy żołnierzy czy więcej, tutaj jest dzisiaj główna linia frontu.

Być może za jakiś czas będzie w Chinach, ale dzisiaj jest tu. [To dotyczy] ich geopolitycznych rozstrzygnięć. Chcą, żeby w Polsce panował spokój, żeby była demokracja, bo tylko z takimi systemami można robić wielostronne sojusze.

Z dyktaturami da się umawiać na pewne rzeczy, ale jednak prościej jest robić to z demokracjami. Łatwiej, efektywniej i taniej. Oni chcą, żeby w Polsce była demokracja.

Mam pewien kłopot z tym, że polskiego prezydenta musi stawiać do pionu amerykański Departament Stanu. To nie najlepiej świadczy o nas jako o narodzie, że takiego prezydenta wybraliśmy, ale też, że coś tu naprawdę nie wygląda tak, jak powinno.

Natomiast wyobrażam sobie, że taki jasny sygnał [ze strony Amerykanów] mógł pójść. A prezydent Duda uznał, że jest w stanie zaryzykować to, że teraz PiS mu powie, że chodzi na amerykańskim pasku i wolał to niż trwanie w swojej decyzji.

To, co Duda zrobił dzisiaj i to, co zrobił w poniedziałek, ta sekwencja zdarzeń nie mieści się w kanonach racjonalnego rozumowania o polityce. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy za wschodnią granicą jest wojna. Albo jest to jakaś kompletna amatorszczyzna i niezrozumienie podstawowych procesów zrozumiałych nawet dla laika, albo jakaś gra, której misterii nie jestem w stanie pojąć, bo wykracza poza ludzki intelekt.

Tę drugą ewentualność raczej wykluczam.

Mam jeszcze więcej motywacji, żeby iść na marsz 4 czerwca

Czy Polska 2050 zagłosuje za nowelizacją?

Przede wszystkim chcemy zobaczyć nowelizację. Ta ustawa łamała 9 artykułów Konstytucji...

Niektórzy mówią, że 12.

Tak. Zobaczymy, ile będzie łamać ta nowelizacja. Dlatego eksperci powinni nad nią usiąść i zastanowić się, czy to jest dobre prawo, czy nie. Nie powinno być w Polsce żadnych sądów kapturowych. Takie sprawy powinny być przede wszystkim w rękach służb. Być może będzie potrzebna jakaś komisja, ale na pewno nie pięć miesięcy przed wyborami. To trzeba zrobić w spokojnej atmosferze, rzeczowo i konkretnie.

Inne państwa w różnych formułach też próbują to robić. Tu akurat rację ma prezydent Duda. Natomiast nie w takim trybie, nie z takimi sankcjami, nie w środku politycznej bijatyki wyborczej.

A jak PiS się martwi, że dzisiaj jest bardzo dużo rosyjskich wpływów i akurat teraz trzeba zrobić tę komisję, to zadajmy jeszcze raz to samo pytanie: co robił PiS przez ostatnie osiem lat? Co robiły służby, których zadaniem było to, żeby tego typu sprawy czyścić? Co zmieni powoływana na pięć miesięcy przed wyborami ściśle polityczna, a więc nastawiona tylko na show komisja?

Najpierw miał pan nie brać udziału w marszu 4 czerwca. Po tym, jak prezydent podpisał ustawę o komisji ds. rosyjskich wpływów, zdecydował pan wraz z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem, że pójdziecie na marsz zwołany przez Donalda Tuska. Czy dzisiejsza decyzja prezydenta jakoś zmienia pana i Polski 2050 decyzję o udziale w marszu 4 czerwca?

Nie, absolutnie. Idziemy na ten Marsz, jesteśmy do tego przekonani. Mamy nawet jeszcze więcej motywacji, bo ten chaos, który dzisiaj został wytworzony, pokazuje, że trzeba się w takich podstawowych fundamentalnych sprawach bezpieczeństwa prawa zjednoczyć, stojąc jasno po jednej stronie w tych fundamentaliach.

Będziemy się różnić w wielu innych kwestiach, wystartujemy z różnych list, ale cel, jeżeli chodzi o te podstawowe rzeczy: bezpieczeństwo Polski, państwo prawa, uczciwość państwa wobec obywateli, mamy ten sam.