0:00
0:00

0:00

Nowi europarlamentarzyści PiS z agresywnym przytupem rozpoczęli swoją kadencję w PE. Podczas debaty z Fransem Timmermansem przekraczali czas, krzyczeli i obrażali wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej. Ich zachowanie zdenerwowało prowadzącego obrady Hiszpana.

Krzyk zamiast debaty

Timmermans przyszedł w czwartek 5 września 2019 na posiedzenie komisji LIBE (Wolności obywatelskie, sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne) Parlamentu Europejskiego, by przedstawić komunikat KE na temat praworządności.

To gorący temat. Do głosu zapisało się 30 europosłanek i europosłów, a na prezentację Timmermansa, dyskusję i odpowiedzi wiceprzewodniczącego były tylko dwie godziny. Przewodniczący komisji Juan Fernando Lopez Augilar (z frakcji socjalistów i demokratów) wielokrotnie przypominał, że każdy ma tylko minutę na wypowiedź. Zachęcał, by europosłowie, zwłaszcza nowi, zapisywali swoje pytania i skracali je tak, by zmieścić się w czasie. Prawie wszyscy posłuchali. Polscy europosłowie i europosłanki z PiS - nie.

W swoich wypowiedziach większość posłów z innych krajów próbowała się dowiedzieć szczegółów propozycji przedstawionych przez Timmermansa, zgłaszali uwagi i własne pomysły. Europosłowie PiS - nie. Woleli krytykować samego Timmermansa.

Najwyraźniej nie chodziło im o to, by wpłynąć na plany KE w kluczowym przecież dla Polski obszarze. Raczej o to, by wzbudzić emocje u własnego elektoratu.

Wieczorne "Wiadomości" TVP pokazały fragmenty debaty, tytułując materiał "Timmermans znów szkaluje Polskę". Wcześniej Beata Mazurek, była rzeczniczka prasowa PiS, podała wypowiedź Beaty Kempy na Twitterze:

View post on Twitter

W komisji zasiadają dobrze znani z polskiej polityki krajowej Joachim Brudziński (PiS), Patryk Jaki (PiS), Beata Kempa (PiS), Jadwiga Wiśniewska (PiS), Andrzej Halicki (PO), Magdalena Adamowicz (PO), Bartosz Arłukowicz (PO), Sylwia Spurek (Wiosna). Z wyjątkiem Wiśniewskiej wszyscy są debiutantami w PE, zostali wybrani w majowych wyborach.

Co tak zdenerwowało europosłów PiS?

"Nagonka na polskich sędziów za przyjazd do Brukseli jest nie do przyjęcia, a kilka lat temu byłoby to niewyobrażalne. To jest argument, który był wykorzystywany przez dyktatorów w latach 30. w Europie. Pozwólcie, że przypomnę, że każde podłe orzeczenie nazistowskich sądów było oparte na prawie. Były one w fundamentalnej sprzeczności z praworządnością, prawami podstawowymi, ale były oparte na prawie" - powiedział Timmermans po pierwszej rundzie pytań (w której nie zabrał głosu nikt z Polski).

Przypomnijmy, że nagonkę na sędziów, w tym na I Prezes SN Małgorzatę Gersdorf opisał Onet. "Wyborcza" dodała nowe wątki, m.in. w tekście "Afera u Ziobry. Jak Emi przeprowadziła atak na sędziów, którzy opowiadali o Polsce w Brukseli". Także w OKO.press pisaliśmy o aferze i opublikowaliśmy wywiad z "Małą Emi", który odsłania mechanizmy działania władzy.

Był to najbardziej emocjonalny fragment jego wypowiedzi (ochoczo cytowany przez prorządowe media). Wcześniej przez kwadrans wiceprzewodniczący KE systematycznie tonem przedstawiał propozycje Komisji, a odnosząc się do pytań europosłów, tłumaczył, dlaczego praworządność jest ważna, m.in. na przykładzie wspólnego rynku.

Jaki o nierównych standardach

Głos zabrał b. wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki: „Od dawna panie przewodniczący oskarża pan Polskę, że sędziowie są wyznaczani politycznie, jednak obecnie sędziowie są de facto wyznaczani przez radę złożoną głównie z sędziów. W innych krajach, np. w Niemczech, Austrii, Czechach, politycy nie tylko bezpośrednio wyznaczają sędziów, ale politycy stają się sędziami. Tak jak w Niemczech. Gdzie są równe standardy? W Polsce sądownictwo jest mniej uzależnione od polityki niż w innych krajach. Pan woli przedstawiać populistyczne stanowisko wobec Polski”.

Jaki mówił po angielsku - inaczej niż pozostali europosłowie z Polski (z wyjątkiem Sylwii Spurek).

Polscy europosłowie nie wykorzystali okazji, by zgłosić uwagi do planów Komisji Europejskiej. Jedyną, która zadała merytoryczne pytanie (o to, jak można będzie ominąć rząd w przypadku rozdawania funduszy unijnych), była Sylwia Spurek (Wiosna). Spurek wspomniała też o akcji hejterskiej Łukasza Piebiaka. Timmermans odnosił się później do tego, znał tę sprawę.

Wszyscy pozostali wygłaszali emocjonalne tyrady. Niestety, nawet europosłowie opozycji.

Magdalena Adamowicz mówiła o hejcie, do którego wykorzystuje się państwowe instytucje i media. Podała przykład własnej rodziny. W jej przypadku to, że raczej dała świadectwo, niż odniosła się do propozycji Komisji Europejskiej, można zrozumieć.

Bartosz Arłukowicz wykorzystał swój czas, by stanąć w obronie Timmermansa. Mówił też, że obywatele mają prawo czuć się zagrożeni, jeśli rząd odmawia wykonania wyroku sądu. Takie emocjonalne wsparcie jest pewnie dla Timmermansa ważne - choć ze strony polskiej opozycji oczywiste. Jednak nadal nie wiadomo, jakich konkretnych rozwiązań broniłaby polska opozycja np. sprawie ochrony wolności mediów albo jak wyobraża sobie instytucjonalną współpracę wewnątrz Unii Europejskiej.

W kontekście całej awantury warto dodać, że posłanki i posłowie polskiej opozycji mieścili się w czasie, a ci z PiS - nie.

Całą debatę można obejrzeć tutaj.

"Przeżyliśmy komisarzy sowieckich zapewniam pana, że przeżyjemy również i pana"

„Panie komisarzu widzę, że nie wychodzi pan z formy” - rozpoczęła swoją wypowiedź europosłanka Jadwiga Wiśniewska z PiS (frakcja konserwatystów i reformatorów). „Myślałam, że okres wakacji spowoduje, że trochę zdystansuje się pan do tego, co robił przez ostatnie lata” - ciągnęła personalne przytyki.

„Czy w pana ojczyźnie w Holandii, jest Trybunał Konstytucyjny? Jak chce pan harmonizować praworządność, kiedy systemy prawne są różne? Był pan wręcz zagończykiem wyborczym Koalicji Obywatelskiej [Timmermans wspierał w kampanii Wiosnę i SLD, które wówczas było częścią Koalicji Europejskiej]. Ludzie mówią, że nie było słychać głosu Komisji Europejskiej, kiedy w Polsce kradziono pieniądze na ogromną skalę?”

W tym momencie przewodniczący komisji jej przerwał - Wiśniewska znacznie przekroczyła czas.

W obronie Wiśniewskiej stanęła Beata Kempa: „Zwracam się do pana, żeby nie pokrzykiwał na kobiety, na panią Kanko [podniesionym głosem przewodniczący zwrócił uwagę tej belgijskiej eurodeputowanej z frakcji ECR, do której należy też PiS], że przekroczyła czas o 40 sekund], panią Wiśniewską. Dużo się tu mówi o równouprawnieniu, chciałabym, żeby było przestrzegane".

Dalej Kempa grzmiała: „Pan skupił się w swoim raporcie na ataku na Węgry, Polskę, inne kraje, które wychodzą z komunizmu. Pan broni wymiaru sprawiedliwości, który nie był reformowany od czasu odzyskania przez nas niepodległości po 1989 roku.

Przeżyliśmy komisarzy sowieckich zapewniam pana, że przeżyjemy również i pana".

Dwie inne jej wypowiedzi analizujemy niżej.

Kempa też przekroczyła czas. I na tyle zdenerwowała przewodniczącego Lopeza Augilara, że odniósł się bezpośrednio do jej słów, przypominając, na czym polega równouprawnienie w debacie:

„Proszę, żeby pani szanowała resztę i zasady, których przestrzegają inne osoby.

Każdy mówca z EKR [frakcji konserwatystów, do której należy PiS] prawie dwukrotnie przekroczył swój czas. To jest moim obowiązkiem: utrzymać porządek i umożliwić nam dwie ważne debaty w następnych punktach. Proszę szanować innych, zwłaszcza przewodniczącego”.

Kto jest wrogiem Polski?

Proszę wytłumaczyć się ze spotkań z przedstawicielami Open Society. Mówi pan o społeczeństwie obywatelskim. Czy pan rozumie je szeroko, czy tylko jako wsparcie jednej organizacji, która jest również wroga Polsce?

Parlament Europejski,05 września 2019

Sprawdziliśmy

Stłuczony fałszomierz. Open Society wspiera demokrację i rządy prawa. To jest wrogość?

Open Society to fundacja założona przez biznesmena, miliardera i filantropa George’a Sorosa. Jest ona solą w oku rządów o skłonnościach autorytarnych, bo systematycznie i hojnie wspiera organizacje obywatelskie. Zwłaszcza tam, gdzie gdzie sektor pozarządowy dopiero powstaje — w Europie Środkowo-Wschodniej albo w Afryce. Tak było też w Polsce. W latach 90. fundacja Sorosa współfinansowała Fundację im. Stefana Batorego — think tank, który ma ogromne zasługi dla wprowadzania zachodnich demokratycznych standardów w Polsce.

O działalności Sorosa jeszcze w PRL i na początku lat 90. obszernie pisał w OKO.press Adam Leszczyński. Soros m.in. wspierał polskich dysydentów, a polskim naukowcom wyjeżdżającym na Zachód fundował stypendia.

W atakach na Sorosa i jego fundację PiS nie poszedł dotąd tak daleko jak Victor Orban na Węgrzech. Orban prowadzi systematyczną kampanię przeciwko Sorosowi. Jej najmocniejszym akordem było doprowadzenie do usunięcia z Węgier Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego ufundowanego przez Sorosa . Uniwersytet przeniósł się do Wiednia.

Beacie Kempie, debiutującej jako europosłanka, warto też przypomnieć, że 2012 roku Parlament Europejski docenił Open Society Europejską Nagrodą Obywatelską.

A żółte kamizelki? Nie mają nic do rzeczy

"Co pan zamierza zrobić, żeby bronić obywateli Francji w żółtych kamizelkach, kiedy oczekują wsparcia z pana strony?" - pytał Patryk Jaki w wypowiedzi, w której również przekroczył czas.

Powtórzyła to Beata Kempa:

Co pan zrobił w sprawie ataku na żółte kamizelki? Dlaczego nie wszczął pan wtedy procedury praworządności i artykułu 7 wobec Francji?

Parlament Europejski,05 września 2019

Sprawdziliśmy

Co ma piernik do wiatraka?

Ruch żółtych kamizelek rozpoczął się jesienią 2018. Punktem zapalnym była zapowiedź podwyżki cen paliw. Na ulica francuskich miast wychodziły setki tysięcy ludzi. O początkach ruchu pisaliśmy w tekście "Macronowskie tanie państwo okazało się bardzo drogie. O co chodzi protestującym w Paryżu".

Z czasem działaniom "żółtych kamizelek" zaczęło towarzyszyć coraz więcej aktów przemocy - podpaleń, w tym sklepów i szkół. Odpowiedź francuskich służb była brutalna. Od początku protestów ponad 20 osób straciło oko w wyniku interwencji policji w czasie manifestacji. Do połowy maja 2019 rannych było 2448 protestujących i 1797 osób z policji.

ONZ w lutym 2019 krytykował policję za używanie nieadekwatnych środków. W maju komisarz ONZ ds. praw człowieka wystąpiła z żądaniem dogłębnego dochodzenia na temat użycia siły przez francuskie służby. Wiele organizacji, m.in. Rada Europy i Amnesty International, wzywały francuskie służby, by zaprzestały używania gumowych kul. Właśnie w związku z nieodwracalnymi uszkodzeniami ciała, jakie powodują.

Jednak porównywanie sytuacji we Francji (gdzie przez wiele miesięcy państwo stało na skraju potężnego społecznego wybuchu) do Polski jest nieuprawnione. Co więcej, Polska może włączyć się w działania wobec Francji - czy to na forum UE, czy ONZ. Lecz to, czy zostały tam złamane jakieś zasady, nie ma żadnego związku z tym, czy są łamane w Polsce.

Jest to retoryczny unik w stylu "A u was biją Murzynów". Przypomnijmy, że tym zdaniem posługiwała się sowiecka propaganda, by odeprzeć wszelkie zarzuty pod adresem ZSRR.

Timmermans: "Poważnie podchodzę do tego zadania, niezależnie od konsekwencji"

Timmermans zaczął spotkanie z komisją LIBE od powitania nowych europarlamentarzystów i wyraził nadzieję, że w najbliższym czasie lepiej się z nimi pozna, „ponieważ mamy wiele do zrobienia w Europie”. Po czym przeszedł do przedstawienia komunikatu o wzmacnianiu praworządności.

Opowiedział o planach Komisji Europejskiej dotyczących ochrony i promocji praworządności w UE. „Wyzwania dotyczące praworządności są poważnym zagrożeniem dotyczącym tożsamości, na której nasz projekt się opiera” — mówił. Cytował badania Eurobarometru, według których 89 proc. pytanych uznało praworządność za ważny element we własnym i innych państwach członkowskich, i na szczeblu całej UE.

Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.

Timmermans zauważył, że praworządność to nie tylko prawa, ale również kultura, w tym zachowania polityków. „Nie może być praworządności, jeśli nie ma niezależnej prasy, jeśli nie ma silnego społeczeństwa obywatelskiego”.

Najważniejsze propozycje Komisji Europejskiej:

  • Komisja Europejska będzie wspierać organizacje pozarządowe, które promują praworządność, oraz aktywistów działających na rzecz praw człowieka;
  • KE zachęca parlamenty krajowe do współpracy międzyparlamentarnej;
  • uruchomienie corocznego cyklu przeglądu praworządności — instytucje unijne muszą na bieżąco znać sytuację w krajach członkowskich, przegląd będzie dotyczył wszystkich państw członkowskich, ale szczególnie tych, gdzie zagrożenia „zostały już zidentyfikowane”;
  • doroczne sprawozdanie na temat praworządności i „tablica wyników”
  • Komisja Europejska będzie też analizować kwestie dotyczące pluralizmu mediów i wyborów w krajach członkowskich.

Timmermans kilka razy podkreślał, że nowe regulacje dotyczące praworządności należą do priorytetów nowej Komisji:

"Komisja jest strażniczką traktatów i bardzo poważnie podchodzi do tego zadania. Chyba ja sam też pokazałem, że poważnie podchodzę do tego zadania, niezależnie od konsekwencji”.

Timmermans nawiązał w ten sposób do tego, że nie został przewodniczącym Komisji Europejskiej przez sprzeciw m.in. Polski.

Wyjaśniał też, dlaczego to takie ważne:

„Unia Europejska jest projektem pokojowym. Jeśli nie mamy tego wspólnego zrozumienia, że ustawy i traktaty obowiązują całą Unię, jeśli nie ma takiego stosowania prawa w państwach członkowskich, wtedy ludzie są nierówni przed prawem. Jeśli istnieje wspólny rynek, każda firma na rynku musi liczyć na takie samo traktowanie. Kto to kontroluje? Sędziowie krajowi. Zatem każdy sędzia krajowy jest też sędzią europejskim. Jeśli sędzia jest podporządkowany swojemu rządowi, nie mamy gwarancji, że prawo unijne będzie stosowane w ten sam sposób”.

„W ostatecznym rozrachunku zagwarantować mogą tylko obywatele państw członkowskich. Ale my musimy mieć szansę wyjaśnić tym obywatelom, jakie są konsekwencje podejmowanych przez nich decyzji”.

„Jestem przekonany, że zagrożona jest Unia Europejska, jeśli nie nasilimy naszych działań na rzecz ochrony mediów, praworządności, społeczeństwa obywatelskiego i innych elementów demokracji, które są z tym powiązane” - mówił Timmermans.

Przeczytaj także:

;
Na zdjęciu Agata Szczęśniak
Agata Szczęśniak

Redaktorka, publicystka. Współzałożycielka i wieloletnia wicenaczelna Krytyki Politycznej. Pracowała w „Gazecie Wyborczej”. Socjolożka, studiowała też filozofię i stosunki międzynarodowe. Uczy na Uniwersytecie SWPS. W radiu TOK FM prowadzi audycję „Jest temat!” W OKO.press pisze o mediach, polityce polskiej i zagranicznej oraz prawach kobiet.

Komentarze