Kłótnia o centrum. OKO.press: Kosiniak-Kamysz w prawo, a Schetyna w lewo

Jak donosi środowa (30 października) "Rzeczpospolita" trwa "gorący spór o usadowienie posłów na sali obrad". W poprzednim Sejmie, gdzie nie było lewicy, kluby siedziały od prawej do lewej (patrząc od strony marszałka) w kolejności od największego (PiS) przez PO, Kukiz'15, Nowoczesną aż do najmniejszego PSL.

Teraz prezydium Sejmu zaproponowało powrót do europejskiej tradycji i usadzenie po lewej stronie Lewicy, a potem Koalicji Obywatelskiej, PSL, PiS i - najbardziej w prawo - Konfederacji, której 11 posłów (ani jednej posłanki) miałoby usiąść w tylnych rzędach. Zadowolony z tego jest PiS, dla którego polski Jobbik będzie narodowo-katolicką konkurencją, ale Konfederacja protestuje i żąda miejsc z przodu.

Protestuje także KO, która wolałaby zająć miejsce bardziej w centrum, czyli zamienić się miejscami z PSL.

Mamy pomysł, jak rozstrzygnąć ten drugi spór. W październikowym sondażu OKO.press ankieterzy Ipsos pytali bowiem osoby badane, które deklarują udział w wyborach, jakie są ich poglądy polityczne: lewicowe, centrolewicowe, centrowe, centroprawicowe czy prawicowe. Odpowiedziało 821 osób, reszta nie mogła się zdecydować.

Partyjne profile w procentach: KO przechylona w lewo, PSL w prawo

Pozwala to opisać partyjne upodobania osób w tych pięciu grupach poglądów i utworzyć profile poszczególnych ugrupowań.

Wykres pokazuje, jaki odsetek ludzi o poglądach np. prawicowych (kolor ciemnoniebieski) głosowałoby dziś na PiS - 74 proc. Pozostali "prawicowcy" wybierają KO i PSL (po 6 proc.) oraz Konfederację - 12 proc.

Z kolei prawie połowa przedstawionych ciemniejszym czerwonym lewicowców (49 proc.) zadeklarowała głosowanie na Lewicę, ale jedna trzecia (32 proc.) wybrała Koalicję Obywatelską. Tak należy czytać ten wykres.

Profil Koalicji Obywatelskiej i PSL z Kukiz'15 jest na pierwszy rzut oka podobny, tyle że słupki KO są generalnie wyższe, bo w sondażu OKO.press przeprowadzonym 10 dni po wyborach zamiar głosowania na KO zgłosiło 23 proc., a na PSL tylko 9 proc. W obu profilach najwyższe są odsetki "centrystów" (kolor szary). Jest jednak istotna różnica:

Czyli prezydium Sejmu ma rację sadzając KO po lewej od PSL. W wielu poprzednich analizach OKO.press pokazywało, że poglądy elektoratu liberałów i lewicy są niemal takie same, a PSL nieco bliższe prawicowym.

Ale skoro cała Polska jest przechylona w prawo...

Gdyby poglądy Polek i Polaków rozkładały się równo w pięciu grupach od prawicy po lewicę, poparcie dla KO i PiS byłoby idealnie takie same (po 31 proc.), Lewica miałaby 19 proc., PSL 13 proc., a Konfederacja 6 proc. Ale tak nie jest. OKO.press nie raz już zwracało uwagę, że poglądy Polek, a zwłaszcza Polaków, przechylone są w prawo.

W październikowym sondażu OKO.press rozkład poglądów wygląda tak:

Jak widać, osób o poglądach prawicowych jest ponad dwa razy więcej niż lewicowych i ponad trzy razy więcej niż centrowych. Tutaj tkwi tajemnica dominacji PiS-u, który skutecznie uwiódł wyborców prawicowych i/lub zachęcił swoich zwolenników do takiego myślenia o sobie. Kaczyński zmajoryzował tę grupę (zdobywając poparcie aż 74 proc. z nich), a na dodatek jest to grupa ogromna.

Jeżeli uwzględnić wielkości grup poglądów wykres poparcia dla partii zmienia się i dopiero teraz tłumaczy fenomen dominacji PiS:

Na powyższym wykresie liczby to po prostu liczby osób badanych (deklarujących udział w wyborach), które podawały, jakie mają poglądy (łącznie 821). Na przykład: 244 osoby o poglądach prawicowych chcą głosować na PiS (ciemnoniebieski słupek, pierwszy z prawej), a 76 osób o poglądach lewicowych - na Lewicę (pierwszy słupek z lewej strony). Pokazane tu proporcje oddają proporcje w całej populacji.

Biorąc pod uwagę poglądy swego elektoratu Grzegorz Schetyna powinien przesunąć się w lewo, porzucając swój stary pomysł "konserwatywnej kotwicy".

Sondaż IPSOS dla OKO.press 21-23 października 2019, metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1004 osoby