Redakcja OKO.press wydobyła z Narodowego Centrum Kultury rejestry umów podpisanych przez tę instytucję od początku rządów PiS. By nie było zbyt pięknie i łatwo, rzecznik NCK przekazał nam je w formie kilkuset stron wydruków.

Uwagę „Oka” zwróciły wydatki związane z dwoma wydarzeniami religijnymi.

Na obchody 1050-lecia chrztu Polski NCK przeznaczyło ponad 6,8 mln zł. Z tego:

• prawie 4,5 mln zł w ramach programu „Chrzest 966” (w pierwszej turze – 3 mln, w drugiej – prawie 1,5 mln),
• 66 tys. zł w ramach programu „Kultura Dostępna”,
• blisko 2,3 mln zł poza konkursami.

Imprezy i działania organizacyjne związane ze Światowymi Dniami Młodzieży NCK wsparło kwotą co najmniej 3,9 mln zł (nie wiadomo, czy spisy, które mamy, uwzględniają wszystkie wydatki na ten cel).

Sumy, które przeznaczyło na obchody rocznicy chrztu i ŚDM, są – jak na jego budżet – ogromne. Dla porównania: w ubiegłym roku na „Bardzo Młodą Kulturę”, ogólnopolski program, wspierający edukację kulturową, NCK wydało 4 mln zł. Kilka dni temu ujawniliśmy na OKO.press, że w tym roku ministerstwo kultury, bez żadnych wyjaśnień, obcięło o połowę środki na ten cel.

Dziś analizujemy, na co konkretnie NCK wydało pieniądze w związku z 1050-leciem chrztu Polski. Jutro napiszemy o finansowaniu Światowych Dni Młodzieży.

„Pełne zaangażowanie” państwa

Rzecznik NCK, Michał Laszczykowski podkreśla, że decyzja o zaangażowaniu tej instytucji w obchody rocznicy chrztu zapadła jeszcze za rządów PO- PSL, gdy ministrem kultury był Bogdan Zdrojewski. Według chronologicznego zestawienia wydarzeń, które nam przesłał, 2 lipca 2012 r. arcybiskup poznański Stanisław Gądecki skierował do premiera Donalda Tuska prośbę o „wsparcie przedsięwzięć Kościoła Katolickiego” związanych z tym jubileuszem. „W piśmie mowa jest o wsparciu organizacyjnym, logistycznym i finansowym"– wylicza Laszczykowski. Według jego relacji w sierpniu 2012 r. Zdrojewski przesłał do abp Gądeckiego „pismo wyrażające pełne poparcie dla tej ważnej inicjatywy”, informując, że „ze względu na wagę obchodów dla polskiej kultury i dziedzictwa narodowego Ministerstwo (…) w ramach swoich możliwości będzie z pełnym zaangażowaniem wspierało działania związane z przygotowaniem tych obchodów.”

Według Michała Laszczykowskiego – zarówno w przypadku rocznicy chrztu, jak i ŚDM – NCK nie finansowało wydarzeń religijnych, lecz artystyczne. Promowało w ten sposób kulturę, czyli robiło to, do czego jest powołane.

Dotacje na „wyzwalającą moc Ewangelii”

Działania organizacyjne i promocyjne związane z rocznicą chrztu Polski finansowane były głównie z pieniędzy rozdysponowanych przez NCK poza konkursami (czyli ze wspomnianej puli około 2,3 mln zł). Pierwsze - już jesienią 2015 roku.

W listopadzie 2015 r. na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się "uroczysta inauguracja obchodów" z udziałem abp Gądeckiego i bp Artura Mizińskiego (sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski) oraz władz państwowych. Przedstawiono podczas niej program wydarzeń związanych z jubileuszem.

NCK w związku z tą imprezą zapłaciło:

• ponad 9 tys. zł za wynajęcie sali w Zamku Królewskim w Warszawie,
• blisko 16 tys. zł za obsługę techniczną,
• 615 zł za serwis fotograficzny.

Pierwszym ważnym wydarzeniem w kalendarzu obchodów rocznicy chrztu był trzydniowy X Zjazd Gnieźnieński w marcu 2016 r. Jego organizatorem, z ramienia metropolity gnieźnieńskiego, była Fundacja św. Wojciecha Adalberta. A współrealizatorem - NCK.

Na swojej stronie internetowej NCK pisało o tym wydarzeniu: "Chcemy w Gnieźnie doświadczyć wyzwalającej mocy Ewangelii i być jej świadkami." A na stronie chrzest966.pl, której administratorem jest NCK, informowano, że zjazdy są "ważnym miejscem spotkań chrześcijan z Europy Środkowo- Wschodniej" .

NCK w związku z X Zjazdem Gnieźnieńskim zapłaciło:

• 120 tys. zł Fundacji Św. Wojciecha Adalberta – na realizację zadań organizacyjnych,
• 353 tys. zł firmie e-xon – za obsługę zjazdu, obejmującą zakwaterowanie uczestników,
• prawie 42 tys. zł firmie e-xon za „świadczenie usług transportowych i zakup biletów lotniczych” dla uczestników,
• blisko 17 tys. zł Agencji Reklamowej Cieślik Studio L za produkcję gadżetów reklamowych na zjazd.

„Celebracje liturgiczne” z częścią artystyczną

Główne obchody rocznicy chrztu odbywały się w dniach 14-16 kwietnia 2016 r., w Gnieźnie i Poznaniu.

W pierwszym dniu, po uroczystościach religijnych na Ostrowie Lednickim i mszy w katedrze gnieźnieńskiej, zorganizowano premierę filmu "Mesco dux baptizatur" prawicowego dokumentalisty i publicysty Macieja Pawlickiego. Na jego produkcję NCK wyłożyło ponad 135 tys. zł.

Drugiego dnia podczas wyjazdowego Zgromadzenia Narodowego, z udziałem prezydenta, rządu i członków Konferencji Episkopatu Polski, Filharmonia Poznańska wykonała „Oratorium966.pl”. NCK zapłaciło za nie 118 tys. zł (w ramach programu "Chrzest 966").

Kulminacja obchodów miała miejsce trzeciego dnia, na stadionie INEA w Poznaniu. NCK zapraszało na imprezę, powtarzając komunikat Archidiecezji Poznańskiej: „Wyrazimy naszą radość, że jesteśmy Kościołem i przez Chrzest staliśmy się nowymi ludźmi. Umocnimy naszą wiarę w Jezusa (…) Rocznica Chrztu Polski jest świętem całego Narodu, dlatego zapraszamy na INEA Stadion każdego, kto żyje wiarą, poszukuje Boga i chce narodzić się na nowo."

Na zlecenie Archidiecezji Poznańskiej i NCK organizacją imprezy na stadionie zajmowały się firma Prestige MJM, specjalizująca się w organizacji koncertów światowych gwiazd muzycznych i Marcelin Managenent – operator stadionu.

Na swojej stronie internetowej Prestige MJM wyliczała po imprezie, że składała się ona z trzech części:

• „celebracji liturgicznych skoncentrowanych na obrzędach chrzcielnych, połączonych ze świadectwami i uwielbieniem Boga”, z udziałem teatru, chóru, kaznodziejów i świadków wiary,
• „uroczystej Eucharystii” koncelebrowanej przez kilkuset kapłanów,
• musicalu „Jesus Christ Superstar” z Markiem Piekarczykiem w roli Jezusa.

Występy artystyczne w ramach pierwszej części („celebracji liturgicznych”) NCK nazwało w swoich dokumentach „wydarzeniem kulturalnym «Gdzie Chrzest, tam nadzieja»”. Na mocy porozumienia z Archidiecezją Poznańską za jego „kompleksową organizację”, obejmującą m.in. budowę sceny z ołtarzem po środku i oprawę wizualno-dźwiękową, zapłaciło firmom Prestige MJM i Marcelin Management ponad 991 tys. zł.

Trzecią część – musical „Jesus Christ Superstar” NCK sfinansowało z ramach programu „Chrzest 966”. Teatr Muzyczny w Poznaniu otrzymał na jego realizację 190 tys. zł. W swoich dokumentach Centrum nazwało musical „Koncertem Człowiek 1050- lecia”.

Promocja chrztu

Z środków rozdysponowanych w trybie pozakonkursowym NCK finansowało również promocję obchodów rocznicy chrztu w mediach i internecie.

• 170 tys. zł otrzymała Telewizja Polska na produkcję filmu dokumentalnego pt. „List biskupów”, w ramach obchodów rocznicy,
• ponad 98,2 tys. zł - firma Adrian Pawłowski Film Fiction na produkcję spotu "1050 lat Chrztu Polski", publikowanego w internecie,
• prawie 71 tys. zł dostała kontrolowana przez o. Tadeusza Rydzyka Fundacja Lux Veritatis, na program "Chrzest moja nadzieja",
• blisko 66 tys. zł - Katolicka Agencja Informacyjna, za obsługę medialną obchodów rocznicy,
• 61,5 tys. zł - Radio Wnet, założone przez prawicowego dziennikarza Krzysztofa Skowrońskiego, na 10 programów radiowych poświęconych rocznicy chrztu.

NCK finansowało również prace związane z prowadzeniem strony internetowej chrzest966.pl, która miała być źródłem informacji o chrzcie Polski w 966 roku i o wydarzeniach związanych z jego 1050 rocznicą.

Na gadżety promocyjne związane z obchodami jubileuszu (płyty, reprodukcje itp.) Centrum wydało co najmniej 100 tys. zł.

Godne celebrowanie rocznicy

Program "Chrzest 966", w ramach którego NCK rozdysponował 4,5 mln zł, miał - według regulaminu - wspierać „działania o charakterze edukacyjno-artystycznym, przygotowując do godnego celebrowania tysiąc pięćdziesiątej rocznicy przyjęcia chrztu przez Polskę.” Jego strategicznym celem było "zwiększenie świadomości Polaków na temat roli i znaczenia chrztu Polski jako jednego z najważniejszych wydarzeń w historii państwowości polskiej".

Najwyższą dotację (199 tys. zł) otrzymała Fundacja Lux In Oriente- Lux Ex Oriente, którą powołały archidiecezje: poznańska, wrocławska, warszawska i warszawsko- praska. Według rejestru umów, który dostaliśmy z NCK, pieniądze przeznaczone były na „promocję i kampanię informacyjną Jubileuszu Chrztu Polski”. Media donosiły jednak, że dzięki środkom z NCK „w poznańskim Muzeum Narodowym pokazane zostaną unikalne przedmioty pochodzące ze zbiorów muzeów watykańskich i polskich”.

Wysokie dotacje z "Chrztu 966" dostały także:

• Teatr Muzyczny w Poznaniu, na koncert "Człowiek 1050- lecia" (w rzeczywistości musical "Jesus Christ Superstar) - 190 tys. zł,
• Stowarzyszenie "Dzieje", na historyczne widowisko plenerowe "Orzeł i Krzyż" - 168 tys. zł,
• Poznański Chór Chłopięcy, na koncert "Out Of Time 966" - 162 tys. zł,
• Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena, na nadzwyczajne wykonanie "Pasji" - 159 tys. zł,
• Fundacja Świat Ma Sens, na aplikację edukacyjną na ŚDM - 157 tys. zł,
• Fundacja "Bit Masters", na poemat muzyczny "Przymierze" - 153 tys. zł,
• Filharmonia Poznańska na "Oratorium 966.pl" (zaprezentowane podczas Zgromadzenia Narodowego) - 118 tys. zł,
• Muzeum Archeologiczne w Poznaniu - na wystawę "Początki chrześcijaństwa na poznańskim Ostrowie" - 114 tys. zł i na wystawę "Pokolenie 966– świt wielkich przemian" - 106 tys. zł,
• Klub Inteligencji Katolickiej, na projekt "Muzyka nowych początków zabrzmi w Gnieźnie" - 111 tys. zł.

Już jutro na portalu OKO.press analiza wydatków NCK na Światowe Dni Młodzieży.