“Nienawidzący Ukrainy” tajemniczy biznesmen Konrad Piotrowski i Marta Sz., specjalistka od PR-u z Kielc, stworzyli medialną potęgę - siatkę co najmniej 80 fanpejdży, śledzonych przez miliony Polaków. Obchodząc regulamin Facebooka od 2016 roku gromadzą apolityczne rzekomo „strony fanów”. Popularyzują za ich pośrednictwem własne portale (które przemycają fake newsy i dezinformacje rosyjskiej propagandy) oraz grupę prawicowych mediów i prorosyjskich lub antyzachodnich polityków.

Wyniki naszego śledztwa publikujemy w trzech częściach.

W pierwszej części przedstawiliśmy grupę portali oraz ich powiązania z Januszem Korwin-Mikkem oraz Adamem Andruszkiewiczem.

W trzeciej pokazaliśmy, w jaki sposób siatka zapewniała popularność oraz dochody udostępnianym w niej prawicowym mediom.

Leszek Miller poleca portal wzmacniający rosyjską propagandę

Były premier Leszek Miller i jego wnuczka Monika, gwiazda plotkarskich portali, wsiadają do samochodu. Miller uruchamia auto, ale zamiast ruszyć, wpatruje się w ekran smartfona. Dziewczyna niecierpliwi się: “Dziadek, dlaczego nie jedziemy?” “Bo muszę zobaczyć »Inną politykę«” – odpowiada dziadek i pokazuje jej w telefonie stronę innapolityka.pl.

Czym jest “Inna polityka”? Zakładka “O nas” informowała, że to “nowoczesny, socjalliberalny, informacyjny portal społeczno-polityczny” i częściowo jest to prawda. Serwis codziennie publikował zaczerpnięte z innych mediów tabloidowe newsy o polskiej i zagranicznej polityce.

Równolegle do nich snuł jednak narrację, którą można streścić w słowach:

Tylko w dziesięć dni między 10 a 19 kwietnia 2019 roku naliczyliśmy 16 tekstów “Innej Polityki”, wieszczących nadchodzący konflikt, straszących potęgą militarną Rosji lub słabością jej przeciwników. Po ich lekturze wniosek nasuwa się sam: do Rosji trzeba się przyłączyć albo jej poddać. Wystarczy spojrzeć na kilka nagłówków:

10 kwietnia: “Walki na Ukrainie! Rosja użyła swojej NAJNOWSZEJ BRONI”.

12 kwietnia: “[PILNE] Polska na WOJNIE z Rosją! Chłopcy uczący się jak robić konserwy rybne mogą stanowić NIEBEZPIECZEŃSTWO!”

15 kwietnia: “ROSJA gotowa na AGRESJĘ USA. »Wytrzymamy przynajmniej rok, a potem zobaczymy«”.

19 kwietnia: “ROSJA apeluje o niedopuszczenie do wybuchu WOJNY nuklearnej. USA MILCZĄ.”

W OKO.press pisała o nim Anna Mierzyńska, np. w analizie treści portalu Sputnik Polska. Sputnik to należąca do rosyjskiego państwa agencja informacyjna, która szerzy jego propagandę w internecie i radiu w ponad 30 językach. Podobieństwo “Innej Polityki” do Sputnika jest nieprzypadkowe – wiele jej tekstów, publikowanych w ostatnich miesiącach, jako źródło podawało właśnie Sputnika.

"Inna Polityka" znika z internetu

Reklama “Innej Polityki” z Millerem i jego wnuczką miała premierę na YouTube w marcu 2018 roku. Wtedy były premier (2001-2004) został jej stałym i jedynym felietonistą: na głównej stronie miał rubrykę “Lewy prosty”, dla której do czerwca 2018 roku napisał siedem tekstów.

2 lipca 2018 “Inna Polityka” zawiesiła działalność, a wznowiła ją dopiero 18 lutego 2019. Już bez Leszka Millera.

Obecnie adres innapolityka.pl przekierowuje na adres wsieci24.pl, innego portalu kierowanego przez Konrada Piotrowskiego i Martę Sz.

Drugi sezon “Innej Polityki”

Między lutym a majem 2019 roku głównymi bohaterami tekstów “Innej Polityki” o polityce zagranicznej były z jednej strony Rosja, a z drugiej NATO, Stany Zjednoczone, Izrael, Ukraina i Polska oraz ich armie. W świecie “Innej Polityki” codziennie byliśmy “o krok” od wybuchu wojny światowej np. z powodu obecności amerykańskich bombowców w Europie, ewentualnego wstąpienia Ukrainy do NATO lub Izraela do Unii Europejskiej.

Początek globalnej wojny “Inna Polityka” obwieszczała zresztą już kilkukrotnie, m.in. po ataku Indii na dżihadystów w Pakistanie i po niewpuszczeniu rosyjskiego żaglowca do portu w Gdyni.

W tym świecie Rosja co prawda chce pokoju, ale sumiennie przygotowuje się na “atomową apokalipsę”, do której szykują się także Chiny i Korea Północna. W razie otwartego konfliktu Polska nie może liczyć ani na oszukujących nas Amerykanów, ani na własną, znajdującą się w rozsypce armię, ani na państwa NATO, które niby też przygotowują się do wojny, ale są pogrążone w “w psychozie strachu”. Strachu przed Rosją.

Anonimowi dziennikarze

Redaktorem naczelnym "Innej Polityki" był Jacek Podgórski, który w czasie rządów Leszka Millera był jego głównym doradcą (2003-2004). W rozmowie z OKO.press zapewnił jednak, że po zawieszeniu działalności portalu w lipcu 2018 roku “nie ma z nim nic wspólnego”, choć wiedział o jego wznowieniu.

Zapytaliśmy o to Martę Sz. (podajemy tylko jej inicjał ze względu na toczący się przeciwko niej proces), do której należy ten portal (a także inne portale powiązane z Januszem Korwin-Mikkem i Adamem Andruszkiewiczem, o których pisaliśmy wczoraj). Nie odpowiedziała.

Nawet jeśli Podgórski mówi prawdę, twierdząc, że w 2019 roku nie kierował już “Inną Polityką”, odpowiadał za jej treści w roku 2018, gdy pisał do niej Leszek Miller.

Podgórski przyznał w rozmowie z OKO.press, że w 2018 roku to on “zmontował małą ekipę” jej dziennikarzy. Sam pisał do “Innej Polityki” pod łatwym do rozszyfrowania pseudonimem Jack Underhill, którego używa też na Facebooku i Twitterze. Autorzy artykułów podpisywali się pseudonimami “Krzysztof Bega” i “Mikołaj Albert Kornacki” oraz bezosobowym “redakcja innapolityka.pl”. Podgórski odmówił nam ujawnienia ich nazwisk. Prawdziwe było za to nazwisko Martyny Malarczyk, pracującej także dla innych portali Marty Sz.

Podgórski przyznał też, że "Inna Polityka" zdobywała czytelników dzięki siatce dziesiątek facebookowych fanpejdży kierowanych przez Konrada Piotrowskiego i Martę Sz. (szczegóły działania siatki jutro w OKO.press). Posty "Innej Polityki" udostępniane w siatce fanpejdży według Podgórskiego miały często po 100 tysięcy wyświetleń.

Podgórski wciąż doradza Millerowi?

W latach 90. Jacek Podgórski na zmianę był dziennikarzem prasowym i funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa. W latach 2010-2012 pracował jako dyrektor białoruskiego oddziału AKJ Capital SA, któremu białoruski rząd przyznał status “agenta inwestycyjnego”. Zajmował się wspieraniem prywatyzacji tamtejszych państwowych spółek.

W 2017 Miller zaangażował się w powstanie stowarzyszenia 38 Milionów wspólnie z innymi działaczami SLD. Jak pisała “Polityka”, miało ono być “głosem młodszego pokolenia partii, które ma energię i pomysł na to, by SLD i idee lewicowe znów liczyły się na scenie politycznej”. Podgórski był w tym czasie redaktorem naczelnym działającego do 2018 roku portalu 38milionow.pl, sympatyzującego z SLD i współwłaścicielem wydającej go spółki.

W trakcie rozmowy z OKO.press powiedział, że obecnie uczestniczy w kampanii wyborczej Leszka Millera, który w Wielkopolsce startuje do Parlamentu Europejskiego z listy Koalicji Europejskiej. Pochwalił się najnowszym spotem Millera i zapowiedział kolejne.

Kiedy zapytaliśmy Leszka Millera o ich współpracę, zaśmiał się: “Chciałbym, żeby dla mnie kiedyś pracował, ale nie pracuje”.

Mądry Putin, głupie ABW

Tymczasem teksty działu zagranicznego “Innej Polityki” w czasie, gdy Podgórski był jeszcze jej naczelnym, a Miller felietonistą, choć nie powoływały się na Sputnik News, były wyraźnie prorosyjskie.

O Siergieju Ławrowie, szefie rosyjskiego MSZ, “Mikołaj Albert Kornacki” pisał: “przeciwnika mieliśmy wielkiego formatu. Imperialnego”. Na reelekcję Władimira Putina w 2018 roku ten sam autor zareagował tekstem, chwaląc go jako jednego z “tych władców Rosji, którzy doskonale odczytali pragnienia rosyjskiej duszy”. I przepowiadał, że pod jego rządami “Rosja to kraj, który najdłuższym krokiem zmierza do panowania nad światem”.

Gdy polska prokuratura postawiła Mateuszowi Piskorskiemu, szefowi prorosyjskiej partii Zmiana, zarzut współpracy z chińskim i rosyjskim wywiadem, “Inna Polityka” wyśmiewała niekompetencję “naszych orłów z ABW”.

Kiedy ABW zatrzymało i wydaliło z Polski Jekaterinę C. i czterech jej współpracowników za "integrowanie Polaków o prorosyjskich poglądach i podsycanie antyukraińskich nastrojów", "Inna Polityka" sugerowała, że wydalenie było bezpodstawne. "Co to miało być? Pomoc prawna? Międzynarodowa solidarność bezpieczniaków?" – ironizował "Mikołaj Albert Kornacki", powołując się na doniesienia wPolityce.pl, według których C. “defraudowała moskiewskie pieniądze”. Tymczasem C. należała do ujawnionej przez ukraińskich hakerów siatki Białorusina Aleksandra Usowskiego, opłacanego z Rosji, w celu m.in. skłócania Polaków i Ukraińców.

Podgórski zapytany o dotyczące Rosji teksty na jego portalu, zarzekał się, że jego “profilem ideowo-artystycznym było naparzanie w PiS”, a “zagraniczne historie” służyły “podtrzymaniu ruchu” na stronie.

O otruciu Skripala jak w rosyjskiej propagandzie

Za czasów Millera i Podgórskiego “Inna Polityka” nie tylko chwaliła Putina i wyśmiewała ABW. Zaangażowała się też w dwa tematy, w których Rosja prowadziła globalne kampanie dezinformacyjne. Pierwsza forsowała rosyjski punkt widzenia na próbę otrucia Siergieja Skripala, byłego rosyjskiego szpiega. Druga - na atak chemiczny na cywilów w Syrii i odwetowe bombardowanie koalicji Amerykanów, Francuzów i Brytyjczyków. Miller sam napisał jeden z tekstów o Skripalach.

W marcu 2018 roku w Salisbury Siergiej Skripal i jego córka Julia zostali otruci nowiczokiem, bronią chemiczną opracowaną w ZSRR i wciąż produkowaną w Rosji. Skripal był oficerem rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU, który współpracował z wywiadem Wielkiej Brytanii i tam znalazł schronienie.

Jeszcze 13 marca 2018 innapolityka.pl pisała o zamachu tak, jakby było pewne, że stoi za nim Rosja i straszyła nieuchronnością jej zemsty: “Na przypadłość pamiętliwości cierpią zwłaszcza służby rosyjskie, które zdrady nie wybaczają. Śmierć, najlepiej w męczarniach, jest doskonałym przykładem odstraszającym dla pozostałych”.

3 kwietnia serwis podważał jednak stanowisko Wielkiej Brytanii, oskarżającej Rosję o zamach, pisząc, że “oskarżenia nie były poparte konkretnymi ustaleniami śledztwa, brytyjska premier mówiła o przypuszczeniach, sugerowała…”.

W tym samym tekście sugerowano, że Julia, córka Siergieja Skripala, w ogóle nie została otruta, bo “podobno była także aktywna w mediach społecznościowych w czasie, gdy Londyn oficjalnie informował, że dni dziewczyny są policzone”.

“Odkryto wpływ ogólnego wywalania dyplomatów z Waszyngtonu, Moskwy i Warszawy oraz stolic zachodnioeuropejskich na stan zdrowia porażonych zabójczym Nowiczokiem” – kpił ktoś podpisujący się nazwiskiem Krzysztof Bega. Oba teksty zostały później usunięte ze strony, ale zachowaliśmy ich kopie.

Dlaczego “Inna Polityka” wyśmiewała zamach na Skripalów? “Tam musiało być coś jeszcze. Jeśli ktoś zostawia ślady, to albo chce, żeby zostały znalezione, albo jest partaczem. A partacze są u nas, ale nie tam [w rosyjskich służbach – przyp. red.]” – przekonywał nas Podgórski.

Gdy poprosiliśmy o autoryzację tej wypowiedzi, Podgórski przy okazji zapewnił nas, że autorzy "Innej Polityki" nie wyśmiewali zamachu, a jedynie wskazywali na wątpliwości, co do sposobu jego przeprowadzenia.

Miller: truje rusofobia, a nie Rosja

Sam Leszek Miller 4 kwietnia 2018 roku sugerował, że oskarżanie o zamach Rosji jest przejawem rusofobii. Cytował przy tym byłego komisarza Unii Europejskiej Güntera Verheugena: „Pogląd, że w razie wątpliwości Putin i Rosjanie są winni wszystkiemu, zatruwa myśli i trzeba z nim skończyć” i dodawał od siebie, że “wyszło na to, że miał rację”, bo Gary Aitkenhead, szef należącego do brytyjskiego rządu laboratorium, które badało truciznę, rzekomo zastrzegł, że nie ma pewności, gdzie została wyprodukowana.

Tymczasem dzień wcześniej, 3 kwietnia, Aitkenhead oświadczył, że uczeni zidentyfikowali środek wykorzystany w trakcie ataku na Siergieja i Julię Skripal, jako „nowiczok” opracowywany w byłym Związku Radzieckim oraz w Rosji i że wytworzenie go jest tak skomplikowane, że prawdopodobnie jest w stanie zrobić to tylko instytucja państwowa.

Z jego wypowiedzi wynikało więc, że samo użycie Nowiczoku jest poszlaką, wskazującą na Rosję jako zleceniodawcę zamachu, choć jeszcze nie dowodem. Tymczasem z tekstu Millera można wywnioskować, że z badań trucizny wynika coś przeciwnego: Rosja została oczyszczona z zarzutów, a jej obrońcy “mieli rację”.

Kilka miesięcy później, we wrześniu 2018 roku Scotland Yard oskarżył o otrucie Skripalów dwóch Rosjan. Portale śledcze Bellingcat oraz The Insider przedstawiły faktury, bilety i wyciągi z oficjalnych rejestrów, świadczące o tym, że obaj są wysokimi oficerami wojskowego wywiadu GRU.

W rocznicę zamachu na Skripalów powołany przez Unię Europejską do walki z dezinformacją serwis EUvsDisinfo wyróżnił siedem głównych tez rosyjskiej propagandy na ten temat. Tezy tekstów “Innej Polityki” wpisywały się w cztery z nich:

• nie ma dowodów na to, że za zamachem stoi Rosja;
• dokonał go ktoś inny lub cała sprawa była prowokacją służb krajów Zachodu;
• trucizną nie był nowiczok;
• oskarżanie Rosji o zamach jest przejawem rusofobii.

W Syrii nie zdarzyło się nic

“Inna Polityka” przyjmowała rosyjski punkt widzenia także w sprawie ataku gazowego przeprowadzonego przez syryjski reżim na cywilach pod Damaszkiem oraz odwetowego bombardowania koalicji Amerykanów, Francuzów i Brytyjczyków. Jej teksty zaprzeczały realności jednego i drugiego wydarzenia. Zarazem zapewniały jednak, że rakiety koalicji zostały zestrzelone. Wymiana ognia miała być początkiem III wojny światowej, podczas gdy “Polska jest nikim na świecie”.

Miller: “Inna Polityka”? Nie wiem, nie pamiętam

Podgórski wyznał nam, że z inicjatywą stworzenia “Inne Polityki” wyszedł Konrad Piotrowski, współtwórca siatki fanpejdży i rozpowszechnianych w nim portali z fake newsami i prorosyjską propagandą, o którym pisaliśmy wczoraj, w pierwszej części cyklu.

Piotrowski miał złożyć Millerowi spontaniczną propozycję w marcu 2018 roku, podczas nagrywania z nim wywiadu dla youtubowego kanału, promującego portale siatki. Następnie Miller miał polecić Podgórskiemu, żeby zajął się realizacją tego pomysłu.

Kiedy zapytaliśmy Leszka Millera, czy to on skontaktował Podgórskiego z wydawcami “Innej Polityki”, zaprzeczył: “Sądzę, że było odwrotnie, bo ja w ogóle ich nie znałem”.

Kiedy jednak przypomnieliśmy mu o udzielonym wywiadzie, przyznał, że rozmawiał z Piotrowskim, choć nie pamięta, o czym.

Miller dla Sputnika: “Putin to skarb”

Nawet jeśli Miller naprawdę nie wiedział, że “Inna Polityka” powiela tezy rosyjskiej propagandy, musiał wiedzieć, że rosyjską propagandę uprawia Sputnik News. Między majem 2016 a kwietniem 2018 roku opublikował tam pięć felietonów, z czego dwa ukazały się wcześniej w “Innej Polityce”.

W pierwszym tekście pt. “Putin to skarb”, napisanym specjalnie dla Sputnika, drwił z dziennikarza "Polityki" Jacka Żakowskiego, ostrzegającego przed aktywnością rosyjskich agentów wpływu w Polsce. Z kolei w lipcu 2018 w komentarzu dla Sputnika twierdził, że podstawą wzmocnienia wschodniej flanki NATO, w tym umieszczenia bazy w Polsce, jest “iluzja” zagrożenia ze strony Rosji. “Rosja nie dokona żadnej interwencji zbrojnej w którymkolwiek z państw NATO” – zapewniał.

W październiku 2017 roku Miller wziął udział w spotkaniu Klubu Wałdajskiego w Soczi, z udziałem Władimira Putina, czyli w imprezie mającej uwiarygadniać Kreml na arenie międzynarodowej.

W Moskwie udzielił wywiadu dla Sputnika Leonidowi Swiridowowi, dziennikarzowi wydalonemu z Polski, którego polskie służby podejrzewały o szpiegostwo. Krytykował w nim nałożone na Rosję po aneksji Krymu sankcje i ochłodzenie w stosunkach dyplomatycznych z powodu “rusofobii jako polskiej doktryny państwowej”.

W kolejnym wywiadzie Swiridowa dla Sputnika, z marca 2018, Miller tłumaczył, że Rosjanie zagłosowali na Putina w wyborach prezydenckich, bo “jest dla nich symbolem stabilizacji i bezpieczeństwa” i “pozytywnie oceniają jego politykę gospodarczą”. Nie powiedział za to nic o procesie, w którym skazano głównego kontrkandydata, o brutalnej propagandzie i tłumieniu wolności słowa ani o fałszowaniu wyników wyborów.

W lutym 2015 roku, w rozmowie z Moniką Olejnik o inwazji Rosji na Ukrainę,

W listopadzie 2017 roku, komentując w “Super Expressie” porównanie UPA do Armii Krajowej przez byłego prezydenta Ukrainy, stwierdził kategorycznie: “Na pytanie, do czego potrzebna jest Polsce banderowska Ukraina, odpowiedź powinna brzmieć – do niczego”.