Makabryczne igrzyska. Ekshumacje ofiar Smoleńska to liczenie palców i guzików

Pomysł ekshumacji ofiar smoleńskiej katastrofy - które z uwagi na makabryczne względy praktyczne mogą się zgodnie z prawem rozpocząć dopiero gdy zwykle nadchodzą chłody, czyli w połowie października i muszą być wykonane "we wczesnych godzinach porannych" - budzi odruch moralnego oburzenia. Na granicy niewiary, że to się może wydarzyć.

Sąd Najwyższy daje temu wyraz: "Poszanowanie zwłok jest traktowane jako aksjomatyczna powinność moralna".

W tym samym wyroku z 29 czerwca 2016 r. (w zupełnie innej sprawie rzecz jasna) SN przypomina , że "poszanowanie zwłok jest istotnym elementem kultury europejskiej, a także jednym fundamentów doktryny kościoła katolickiego, głoszącej, że ciało zmarłego powinno być traktowane „z szacunkiem i miłością. Z tych względów status prawny zwłok - niepoddających się klasycznym kwalifikacjom prawniczym - jest wyjątkowy".

Do opinii publicznej wołają o pomoc Paweł Deresz, wdowiec po Jolancie Szymanek-Deresz ("Jeśli władza wierzy w zamach w prezydenckiej salonce, to wystarczy ekshumacja prezydenta Kaczyńskiego. Chcę, by moją żonę zostawili w spokoju"), Małgorzata Szmajdzińska, wdowa po Jerzym ("Będzie piekło, jeśli do tego dojdzie. Nie wyrażam zgody") i Ewa Kochanowska, wdowa po Januszu ("Jak prokuratura chce, to co ja mogę? Ciało nie należy do mnie, to dla mnie bardzo ciężka sprawa").

Izabella Sariusz-Skąpska, córka Andrzeja Sariusza-Skąpskiego odwraca sens skojarzenia Smoleńsk-Katyń, używanego w religii smoleńskiej (vide - finałowa scena filmu "Smoleńsk"). Dla jej ojca - syna oficera, który zginął w Katyniu - "ekshumacja to był symbol najgorszego barbarzyństwa". Sariusz-Skąpska protestuje: "Pogrzeb odbywa się raz. To nie jest spektakl, to święty rytuał, którego należy bronić".

Czeka nas turpizm czy raczej trupizm

Rzecz w tym, że ten sam lęk moralny może zadziałać a rebours. Pierwsza informacja, że stopa pani G. znalazła się w trumnie pana J. "porazi" opinię publiczną; to słowo "porażające" wyleje się z mediów. Znajdą się krewni - już takie i tacy są - który będą publicznie płakać nad zbezczeszczenim rytuału pogrzebu ciał. Nie teraz, lecz sześć lat temu.

Tymczasem ono - szczątków pomieszanie - było faktem, makabrycznym faktem. Jak opowiadał "Wyborczej" w 2012 roku Paweł Deresz: "Kiedy poprosiłem o odsłonięcie zwłok mojej żony, omal nie zemdlałem. Wtedy lekarz albo pielęgniarz zwrócił uwagę, że i tak mam szczęście, że zwłoki żony są prawie w całości. A potem powiedział o głowie jednej z ofiar, której trzeba było długo poszukiwać".

Opowieści o pomieszaniu ciał będą się nakręcać, a swoją robotę wykonają w tym tabloidy, które już zapewne szykują stanowiska fotograficzne na cmentarnych murach. Prezydent i premier wyrażą współczucie starannie zaadresowane do wybranych rodzin ofiar, a Macierewicz - naczelny kapłan smoleńskiej religii - retorycznie zapyta: "czy można mieć zaufanie do władzy, która nie potrafiła uszanować ciał ludzi poległych dla Polski", skoro "Tusk" oddał polskie ciała w rosyjskie ręce".

"Czy podczas identyfikacji towarzyszyli panu polscy lekarze?" - pytała "Wyborcza" Deresza. "Nie, tylko rosyjscy" - odpowiedział.

Prawda zwycięży - powtarzał Kaczyński na kilkudziesięciu kolejnych miesięcznicach. Niedawno mówił, że przeciwnicy wciąż budują mur, który oddziela nas od prawdy - wydobycie ciał z grobów ma sprawić, że ten mur runie, a Polacy raz jeszcze zanurzą się w świecie smoleńskiego koszmaru.

Powód pragmatyczny: gwałtowne pragnienie dowodów

Szef podkomisji Macierewicza Wacław Berczyński informował w marcu:

"Podkomisja zapoznaje się z informacjami niezbędnymi do analizy okoliczności Katastrofy Smoleńskiej [pisownia oryginalna, duże litery są przejawem myślenia religijnego na stronie MON]. Wykonane w tym okresie prace podzielić można na 3 grupy:

a) rozpoznanie dokumentacji,

b) zapoznanie się z opracowaniami analitycznymi,

c) oględziny samolotu Tu-154 M nr 102.

Oto grupa 20 naukowców przystępuje do zadania badawczego z kilkumilionowym budżetem i okazuje się, że jedyne badania, które prowadzą to zwiedzanie "bliźniaczego TU-154". W dodatku nie całkiem bliźniaczego, bo w Modlinie stoi wersja 102, a nie 101.

"O widzi pan, panie kolego, gdzieś tutaj wstawiono te dodatkowe fotele" - coś takiego rodzi frustrację w każdym badaczu. Zwłaszcza jeśli jest specjalistą od betonu, który chce się wykazać w problematyce lotów.

Śmiecie Macierewicza

Gwoździem programu konferencji z 15 września było wygrzebane z załączników raportu Millera zdjęcie przedstawiające dwa kawałki metalu na 30 i 60 m przed uderzeniem w "pancerną brzozą" (mało kto zauważył, że brzoza, która do niedawna miała być fantomem komisji Millera, wróciła do łask. Podkomisja już nie kwestionuje, że samolot o nią zahaczył).

Macierewicz triumfował: „Te części nie mogły się odbić od brzozy i cofnąć, ani nie mogły się w inny sposób oderwać, bo tam nie ma innych przeszkód naturalnych, o które [samolot] mógł uderzyć. To musiała być inna przyczyna, niewątpliwie samolot zaczął rozpadać się w powietrzu dużo przed brzozą”.

Na pewno śmieciem jest całe rozumowanie Macierewicza. Raport Millera szczegółowo dokumentuje, że zanim tupolew zderzył się z brzozą, kilkakrotnie zahaczał o drzewa i krzewy. "Oko" już to szczegółowo opisało.

Wszystko już zbadane

Komisja Millera, a potem zespół Laska i eksperci prokuratury, wykonali dobrą robotę.

Zapowiadana od kilku dni wizyta ludzi Berczyńskiego w Moskwie niewiele tu zmieni. Teoretycznie mogą dokonać kolejnego odczytu zachowanych rejestratorów. Na pokładzie tupolewa było ich pięć, cztery przeżyły katastrofę.

Wszystkie rejestratory a także zapisy TAWS (systemu ostrzegania, który powtarzał "PULL UP") są w Moskwie. Nawet jeśli były odczytywane w Polsce czy USA, wracały do Rosji.

Teoretycznie zespół Berczyńskiego może raz jeszcze odworzyć zapis wszystkich sześciu urządzeń, i badać szczątki wraku, choć i to eksperci Millera już zrobili.

No bo jak tu wymieniać informacje czy uścisnąć rękę diabłu, czy jeszcze gorzej - blond diablicy Tatianie Anodinie?

Ciała jedyną nadzieją

Zespół Macierewicza - nawet jeżeli do wizyty w Moskwie kiedyś dojdzie - skazany jest na naciąganie czy przekłamywanie ustaleń poprzedników. Komisja rozpaczliwie poszukuje sprzeczności i odkrywa np. różnice zapisu czasu na różnych urządzeniach. Eksperci Millera i Laska równie cierpliwie, co bezowocnie, wyjaśniają, skąd to się bierze.

Pomysł rozpędzenia brzozy do szybkości 270 km - odrzucony na szczęście w trosce o los kierowcy tak szybko pędzącego pojazdu - jest tylko smutną parodią eksperymentu dokonanego w ramach prac komisji Millera z użyciem prawdziwego TU-154. Sprawdzono w nim, że zastosowany przez dowódcę samolotu manewr tzw. odejścia przy pomocy autopilota nie mógł się udać w przypadku lotniska tak wyposażonego - czy raczej: niewyposażonego - jak smoleńskie.

"Nagle, po tylu latach, ciało najukochańszej dla mnie osoby staje się dowodem w sprawie" - mówi Izabella Sariusz-Skąpska. Tak, właśnie, w dodatku jedynym nowym "dowodem".

Zwłaszcza, że komisja Millera tym akurat zajmowała się najmniej, skupiając na wyjaśnieniu, dlaczego doszło do katastrofy. W raporcie opisano ułożenie ciał załogi w chwili uderzenia o ziemią, ale bez szczegółów urazów. O pasażerach raport tylko wspomina: "Zgon 8 członków załogi oraz 88 pasażerów nastąpił z powodu ciężkich wewnętrznych obrażeń wielonarządowych, powstałych w wyniku działania przeciążeń udarowych w trakcie zderzenia samolotu z ziemią".

I przypis: "Do oceny charakteru i lokalizacji obrażeń członków załogi wykorzystano wyniki badań medyczno-traseologicznych przedstawionych w raporcie MAK oraz w opiniach z sądowo-lekarskich sekcji zwłok przeprowadzonych przez ekspertów z dziedziny medycyny sądowej FR".

Teraz do badania przystąpią polskie ręce prokuratury Ziobry, pod polskim okiem ekspertów Macierewicza.