„Chrześcijanie są w Europie coraz bardziej zagrożeni” – taki przekaz pojawia się ostatnio na prawicowych portalach. Przoduje w tym portal Ordo Iuris, który manipuluje raportem OBWE o przestępstwach z nienawiści. Każda przemoc jest niedopuszczalna, ale nie katolicy są najbardziej zagrożeni. W Polsce odnotowano cztery ataki - z czego trzy na Świadków Jehowy
Postanowiliśmy sprawdzić sytuację, analizując najnowszy raport OBWE i informację na jego temat z portalu ordoiuris.pl.
„Chrześcijanie w Europie coraz częstszymi ofiarami przestępstw ze względu na wiarę” – 19 listopada artykuł o takim tytule opublikował na swojej stronie Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris.
Powołał się przy tym na doroczny raport OBWE na temat przestępstw z nienawiści. Sprawdziliśmy. Artykuł na stronie Ordo Iuris zaciemnia obraz rzeczywistości, prezentując tylko dane pasujące do tezy.
Nie wspomniano w nim, że przemoc wśród chrześcijan najczęściej dotyka Świadków Jehowy; że najwięcej przestępstw z nienawiści ma podłoże rasistowskie lub ksenofobiczne; a prawie tyle samo, co incydentów wobec chrześcijan, zgłoszono tych ze względu na inną orientację seksualną – i były one znacznie poważniejsze.
Przedstawiany co roku przez organizację OBWE (Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) raport dotyczy przestępstw z nienawiści w 41 państwach, także pozaeuropejskich, w tym w Polsce.
Prezentowane w nim informacje pochodzą z dwóch równolegle prowadzonych zestawień. Pierwsza część to oficjalne dane, gromadzone przez państwo. W Polsce zbierają je:
Drugie zestawienie to sprawozdania na temat konkretnych incydentów, przekazywane przez współpracujące z OBWE organizacje pozarządowe. W Polsce zdarzenia zgłaszają najczęściej: Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”, UNHCR, Fundacja „Otwarty Dialog”, Ordo Iuris, Kampania Przeciw Homofobii i Lambda Warszawa.
W artykule z portalu ordoiuris.pl skupiono się na danych z incydentów raportowanych przez organizacje pozarządowe (nie przez instytucje państwowe): „Coraz liczniejsze doniesienia o znieważeniach ludzi wierzących, atakach na kościoły czy osoby duchowne potwierdzają, że w Europie, w tym również i w Polsce, liczba przestępstw z nienawiści na tle religijnym wzrasta.
(…) W 2018 roku w badanych krajach odnotowano niemal 600 tego typu przestępstw. Dane zawarte w raporcie prowadzą do wniosku, że w 2018 roku liczba zdarzeń uznanych za przestępstwa z nienawiści względem chrześcijan wzrosła niemal o 20 proc. w porównaniu z rokiem 2017. W 2017 r. było 485 takich przypadków, a w 2018 – 592.”
Podane liczby są prawdziwe – ale wyrwane z szerszego kontekstu, bez porównania z pozostałymi liczbami, zniekształcają obraz sytuacji.
Przyjrzyjmy się dokładniej danym dotyczącym Polski. Do OBWE w 2018 roku zgłoszono 106 incydentów, z czego rzeczywiście 39 zakwalifikowano jako przestępstwa przeciwko chrześcijanom (jedna z kategorii czynów, podział ze względu na motywację sprawców). Jednak więcej przestępstw, bo 47, zgłoszono w Polsce do kategorii „rasizm i ksenofobia”.
Przy czym OBWE dzieli przestępstwa na trzy rodzaje:
- z użyciem przemocy fizycznej,
- groźby,
- przestępstwa dotyczące mienia.
Oczywiście czyny z trzeciej kategorii są najmniej groźne dla osób, z pierwszej – najgroźniejsze. Kiedy przeanalizujemy polskie zgłoszenia pod tym kątem, okaże się, że 35 (na 39) przestępstw przeciwko chrześcijanom to te, które dotyczą mienia.
Zgłoszono więc: włamania do kościołów katolickich, kradzieże ze świątyń, podpalenia kościołów, zniszczenie witrażu przez wandali, uszkodzenie dachu kaplicy, zdewastowanie katolickiego cmentarza.
Tylko cztery przypadki dotyczą poważniejszych przestępstw, z czego trzy to użycie przemocy wobec osób wyznania Świadków Jehowy, a jeden – postrzelenie z pistoletu gazowego świadka aktów wandalizmu w dwóch kościołach w tej samej okolicy.
26 zgłoszeń pochodziło od Ordo Iuris, wszystkie dotyczyły przestępstw przeciwko mieniu.
OBWE kwalifikuje do raportu te zgłoszenia, które informują o wydarzeniach naruszających prawo danego kraju. Jeśli do zniszczenia mienia doszło w świątyni czy obiekcie kultu religijnego – także uznaje je za przestępstwo z nienawiści.
W rzeczywistości trudno, nie znając szczegółów, jednoznacznie ocenić, czy kradzież cennych przedmiotów z kościołów to na pewno przestępstwa motywowane nienawiścią do religii, podobne wątpliwości może budzić np. incydent związany ze zbiciem okna.
Nie negując znaczenia tych zdarzeń, porównajmy je z najliczniej występującą w Polsce kategorią „rasizm i ksenofobia”. Tu, na 47 incydentów raportowanych przez organizacje pozarządowe,
Wyraźnie widać, że skala realnego zagrożenia jest tu zupełnie inna.
Mamy więc z jednej strony 35 przestępstw przeciwko chrześcijanom w postaci włamań do kościołów, zdewastowania cmentarzy czy zniszczenia dachu, z drugiej – 35 przypadków fizycznych ataków na cudzoziemców przebywających w Polsce.
Obie te kategorie mówią o naruszeniach prawa, wszystkie czyny wymagają ścigania i ukarania, jednak w swojej informacji Ordo Iuris ani słowem nie wspomina o przestępstwach świadczących o rasizmie czy ksenofobii, ani o przemocy wobec Świadków Jehowy, za to z chrześcijan (w domyśle: katolików) robi grupę, która jest coraz bardziej zagrożona przestępczością w Polsce.
Tymczasem, jak pokazują zgłoszenia dokonane właśnie przez Ordo Iuris, zagrożone są przede wszystkim kościoły (jako budynki), a nie chrześcijanie.
Autor artykułu z ordoiuris.pl podkreśla, że Instytut „już piąty raz uczestniczył w procesie monitorowania i raportowania przestępstw z nienawiści, zgłaszając incydenty noszące znamiona przestępstw na tle religijnym względem chrześcijan w Polsce. Specjalnie powołane do tego celu Centrum Wolności Religijnej w 2019 roku zgromadziło najwyższą dotychczas liczbę antychrześcijańskich i antykatolickich zdarzeń, do których doszło w Polsce”.
Sprawdzamy: rzeczywiście, liczba zgłoszeń takich przestępstw z Polski była w 2018 roku najwyższa (39), tyle że mówimy wciąż o małych liczbach:
Z tej perspektywy procentowy wzrost takich zdarzeń jest wysoki, realnie zaś jest ich niewiele. Aby przekonać się o rzeczywistej skali zagrożenia, warto porównać to z danymi policji dotyczącymi wszystkich przestępstw w kraju.
W 2018 roku doszło w Polsce do prawie 136 tys. kradzieży i uszkodzeń mienia. 35 przypadków przestępstw przeciwko „chrześcijańskiemu mieniu” to więc zaledwie ułamek (dokładnie: 26 tysięcznych procenta) wszystkich czynów przeciwko mieniu w Polsce.
Mówienie o rosnącym zagrożeniu „na tle religijnym względem chrześcijan” na podstawie 39 zdarzeń jest więc zniekształcaniem rzeczywistości.
Jeszcze ciekawiej wyglądają „antychrześcijańskie i antykatolickie zdarzenia”, jeśli porównamy je z oficjalnymi danymi z instytucji państwowych w Polsce na temat przestępstw z nienawiści, prezentowane w innej części raportu OBWE.
Można przypuszczać, że rządząca obecnie władza, nie ukrywająca bliskich związków z religią katolicką i Kościołem, będzie na tle prześladowania chrześcijan raczej przeczulona niż nastawiona do nich lekceważąco.
A jednak w statystykach nie ma w ogóle przestępstw przeciwko chrześcijanom. Odnotowano natomiast
Ordo Iuris, rysując obraz Europy, w której chrześcijanie są coraz bardziej zagrożeni, powołuje się też na sytuację w innych krajach: „Dane zawarte w raporcie prowadzą do wniosku, że w 2018 roku liczba zdarzeń uznanych za przestępstwa z nienawiści względem chrześcijan wzrosła niemal o 20% w porównaniu z rokiem 2017. W 2017 r. było 485 takich przypadków, a w 2018 – 592. Zdecydowania większość z nich – 447 zdarzeń – to przypadki wandalizmu, niszczenia mienia i obiektów kultu. Doszło też do 100 aktów przemocy fizycznej i 37 gróźb karalnych”.
Sprawdzamy. Według raportu OBWE organizacje pozarządowej zgłosiły w 2018 roku 583 (a nie 592) incydenty dotyczące chrześcijan – na 2482 zgłoszenia. Czyli stanowią one 23,5 proc. raportowanych przestępstw z nienawiści. Sporo.
Jednocześnie aż 446 z nich to przestępstwa przeciwko mieniu. Zaś wśród 100 zgłoszeń dotyczących przemocy fizycznej aż 74 dotyczyły Świadków Jehowy, 7 – katolickich duchownych, 9 – chrześcijan (katolików, prawosławnych i zielonoświątkowców).
Bicie na alarm o rosnącym zagrożeniu dotyczy więc przede wszystkim Świadków Jehowy – szkoda, że Ordo Iuris nie wspomina ani słowem, że to właśnie o członków tego związku wyznaniowego tak się troszczy.
W tym samym okresie zgłoszono:
- 746 przestępstw motywowanych rasizmem lub ksenofobią (449 z użyciem przemocy fizycznej),
- 553 spowodowanych odmienną orientacją seksualną ofiary (378 z użyciem przemocy),
- 336 antysemickich (54 z użyciem przemocy),
- 302 przeciwko muzułmanom (86 z użyciem przemocy).
Najwięcej zgłoszeń na temat incydentów wobec chrześcijan przyjęto z Francji – 180, z czego 159 dotyczyło zniszczenia mienia. Jedną z najaktywniejszych w ich zgłaszaniu były organizacja OIDAC Observatory Intolerance and Discrimination against Christians, z Wiednia.
OIDAC co roku wydaje własny raport na temat prześladowania chrześcijan. W ostatnich latach alarmuje w nim, iż w Europie widać rosnącą wrogość wobec chrześcijan w życiu codziennym. Podobieństwo tego przekazu do informacji Ordo Iuris nie jest przypadkowe – obie organizacje współpracują w ramach tzw. Agenda Europe - międzynarodowego porozumienia radykalnych organizacji katolickich.
Zgłaszanie wszelkich incydentów, które można uznać za atak na katolicyzm, jest jedną ze stosowanych przez nich technik działania.
Ordo Iuris powołało nawet własne Centrum Wolności Religii, które zajmuje się zbieraniem sygnałów o aktach nienawiści i dyskryminacji, naruszania wolności sumienia czy wolności religijnej, oczywiście ukierunkowane na katolików.
„Chrystianofobia musi się skończyć! W Polsce doszło do ponad 1000 przypadków dyskryminacji katolików lub przestępstw na tle religijnym przeciwko chrześcijanom w latach 2012-2014 według badań Instytutu Statystyki Kościoła katolickiego. Większość okoliczności tych zdarzeń pozostaje jednak nieznana, dotychczas bowiem nikt nie monitorował takich niepokojących przypadków, ani nie prowadził ich rejestru. (…) Dajemy głos osamotnionym dotąd ofiarom. Nie pozwalamy, by dalej milczano o aktach nietolerancji i dyskryminacji chrześcijan w Polsce” – napisano na stronie internetowej Centrum.
To często stosowana w ostatnich latach przez radykalną prawicę taktyka, polegająca na odwróceniu ról społecznych. Z reguły ofiarami w społeczeństwie są grupy słabsze, a więc np. mniejszościowe.
W demokracji, jako systemie rządów większości, to właśnie mniejszości muszą być prawnie chronione, bo bez tego ich prawa nie byłyby respektowane (w większościowym systemie głosowania zawsze by przegrywały).
W Polsce większością są katolicy – w 2017 roku były to 33 mln wiernych. Taktyka odwrócenia ról przedstawia większość jako ofiary dyskryminacji i nietolerancji. Niespecjalnie wiadomo, jak można dyskryminować większość (dyskryminacja to forma marginalizacji społecznej), ale mechanizm tak skonstruowano, że podawanie konkretnych odpowiedzi nie jest potrzebne.
Pokazywanie katolików - czy szerzej chrześcijan – w Europie jako grupy zagrożonej agresją, to element szerszego działania, którego celem jest dążenie do zachowania tradycyjnego społeczeństwa katolickiego i przeciwstawienie się zmianom, identyfikowanym jako liberalne czy lewicowe.
W rzeczywistości dziś w Polsce zagrożenie rośnie wobec różnych grup ludności:
Dzieje się tak, ponieważ w Polsce rośnie ogólne przyzwolenie na przemoc. I nie jest ona ukierunkowana tylko wobec jednego środowiska. Ten problem rzeczywiście warto monitorować, ale zniekształcone informacje na temat raportu OBWE na pewno w tym nie pomogą.
Analizuje funkcjonowanie polityki w sieci. Specjalistka marketingu sektora publicznego, pracuje dla instytucji publicznych, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych. Stała współpracowniczka OKO.press
Analizuje funkcjonowanie polityki w sieci. Specjalistka marketingu sektora publicznego, pracuje dla instytucji publicznych, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych. Stała współpracowniczka OKO.press
Komentarze