MEN zapłacił 64 tys. za akcję dezinformacyjną o zarobkach nauczycieli. "Ogłoszenia miały charakter misyjny"

11 lutego 2019 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało w prasie ogólnopolskiej list minister Anny Zalewskiej "Do rodziców i opiekunów...". Miał być odpowiedzią na niepokój, który od miesięcy wśród rodziców wywołują:

• zapowiedź ogólnopolskiego strajku nauczycieli;
• tzw. kumulacja roczników w rekrutacji do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych.

To co miało uspokoić, okazało się akcją dezinformacyjną. MEN zapewnia w liście, że sukcesywnie "podnosi prestiż i znaczenie nauczycieli". Dowodem tego mają być przygotowane przez rząd podwyżki. "Po raz pierwszy od 2012 roku w tak krótkim czasie (już w ciągu 17 miesięcy) (...) wynagrodzenia [red. nauczycieli] wzrosną w zależności od stopnia awansu zawodowego od 371 do 508 zł (...) pensje nauczycieli zostaną podniesione o 16,1 proc." - twierdzi w liście MEN.

Podwyżki 2019: od 83 zł do 112 zł

To oczywista manipulacja. W styczniu 2019 pensje nauczycieli wzrosły o 5 proc., czyli realnie nauczyciel zarabia więcej od 83 zł netto (stażysta) do 112 zł netto (nauczyciel dyplomowany). Goła pensja nauczyciela z kilkunastoletnim stażem zawodowym to maksymalnie 2 492 zł "na rękę".

16,1 proc. w liście minister Zalewskiej jest owocem arytmetycznego skrótu, który ma pokazać, jak dużo rząd robi dla nauczycieli. W rzeczywistości jest to suma trzech transz podwyżek:

• 5,75 proc. w kwietniu 2018,
• 5 proc. w styczniu 2019,
• 5 proc. we wrześniu 2019 roku/styczniu 2020 roku.

Określenie w "ciągu 17 miesięcy" jest poprawne o tyle, że obejmuje czas od maja 2018 do września 2019, ale robi wrażenie, jakby te podwyżki następowały w jakimś błyskawicznym trybie. Tymczasem są to podwyżki zaplanowane już we wrześniu 2017 roku i rozłożone na trzy lata 2018-2020.

Tyle że ostatnia rata ma zostać przyspieszona o kwartał: zamiast stycznia 2020 - na wrzesień 2019.

Informacja MEN może robić wrażenie, że 16,1 proc. to podwyżka, którą nauczyciele dostali już w 2019 roku. Tak zresztą nie raz opowiadała o nich minister Anna Zalewska.

Nieszczęsna arytmetyka

Realnie nauczyciele dostali:

• 3,75 proc. w 2018 roku - bo podwyżkę przyznano dopiero w drugim kwartale roku, a jej znaczną część rząd sfinansował odbierając nauczycielom dodatki z Karty Nauczyciela;
• 5 proc. w 2019 roku.

Ostatnia transza, czyli 5 proc. podwyżki we wrześniu 2019 - to obietnica, którą minister Anna Zalewska złożyła w styczniu, trakcie negocjacji płacowych ze związkami zawodowymi.

Minister zaproponowała bowiem, że w drodze "kompromisu" - jak sama to nazwała - o trzy miesiące przyspieszy wypłatę pieniędzy, które nauczyciele mieli zobaczyć w styczniu 2020 roku. Niestety, rząd nie zabezpieczył pieniędzy na ten cel w budżecie. Minister tłumaczyła, że "widzi jego [red. budżetu] możliwości", ale nauczyciele nie dostali żadnej gwarancji na piśmie.

W każdym scenariuszu propozycje minister mierzą poniżej oczekiwań płacowych nauczycieli. ZNP domaga się 1000 zł netto podwyżki do wynagrodzenia zasadniczego (z wyrównaniem od stycznia 2019) - to byłby jednorazowy wzrost o niemal 40 proc.

Nauczycielska "Solidarność" jest ostrożniejsza. Najpierw centrala związkowa "S" żądała 650 zł podwyżki od lutego 2019. Teraz - po kuluarowych rozmowach na Nowogrodzkiej - na stole leżą dwie propozycje: dodatkowe 5 lub 15 proc. od stycznia 2019.

Kosztowne reklamy czy misyjny przekaz?

Na akcję reklamową MEN w mediach zwrócił uwagę Związek Nauczycielstwa Polskiego. W drodze dostępu do informacji publicznej zapytał, ile kosztowały komunikaty.

Z odpowiedzi, która nadeszła 4 marca 2019 wynika, że list ukazał się 11 lutego 2019 roku w pięciu tytułach prasowych:

• "Rzeczpospolitej";
• "Dzienniku Gazecie Prawnej";
• Tygodniku "Wprost";
• Tygodniku "Sieci";
• Tygodniku "Do rzeczy".

Ministerstwo Edukacji Narodowej wydało na reklamę w sumie: 64 tys. zł. Według MEN komunikaty miały charakter "misyjny" i dlatego część tytułów prasowych zgodziła się na rabat.

"Upust sięgał nawet 85 proc." - pisze MEN. Ale nie zdradza, ile kosztował zakup reklam w konkretnych gazetach.

MEN uważa, że opublikowanie listu służyło poinformowaniu rodziców m.in. o "zakończonych negocjacjach ze związkami zawodowymi".

Problem w tym, że efektem negocjacji nie jest żadne porozumienie, tylko ogólnopolski strajk w oświacie. 4 marca zarząd główny ZNP ogłosił datę strajku. Ma on się rozpocząć 8 kwietnia i potrwać do odwołania. A to oznacza, że może sparaliżować egzaminy gimnazjalne (10-12 kwietnia) i ósmoklasisty (15-18 kwietnia).

Publiczne środki na propagandę partyjną

Uspokajanie rodziców, które uprawia MEN za pośrednictwem mediów, opiera się na podawaniu fałszywych informacji w taki sposób, by stworzyć wrażenie, że nauczyciele dostali znacznie większe podwyżki niż rzeczywistości. Towarzyszy temu życzeniowy ton, czyli sumowaniu pieniędzy, które rząd zaledwie obiecał i to nie na papierze.

Skutkiem takiej komunikacji może być wywołanie konfliktu między nauczycielami a rodzicami. No bo dlaczego rodzice mieliby poprzeć żądania płacowe nauczycieli, skoro - według MEN - rząd sukcesywnie "podnosi nauczycielom wynagrodzenie", a "ich prestiż zawodowy podnosi się"?

ZNP zwraca uwagę, że środki, które MEN lekką ręką wydał na nieprawdziwe reklamy, mógł przeznaczyć na ich podwyżki lub ogólnie oświatę. Mógł, ale