Myśliwy, twój pan. I nic z tym nie zrobisz. Specustawa o ASF przedłuża możliwość polowań na cudzej ziemi

Jak pisaliśmy w OKO.press, powstała specustawa dotycząca afrykańskiego pomoru świń (ASF), zwana "lex Ardanowski". Przegłosowany 19 grudnia 2019 projekt zawiera szereg kontrowersyjnych przepisów, m.in. wprowadza kary więzienia za utrudnianie polowań (do 1 roku) i odstrzałów sanitarnych (nawet 3 lata). Zawiera jednak jeszcze jeden ważny przepis.

„Specustawa czyni z lasu przestrzeń do wybijania zwierząt poza kontrolą społeczną. Obawiam się, że pod pretekstem walki z ASF realizowane są kuriozalne zapowiedzi niektórych polityków dotyczące wprowadzenia ustawy o »ekoterroryzmie«” – mówiła OKO.press mec. Karolina Kuszlewicz, Rzeczniczka ds. Ochrony Praw Zwierząt przy Polskim Towarzystwie Etycznym.

Ale projekt, nad którymi teraz pochyli się Senat, zawiera również przepisy, które uderzają w tych, którzy nie chcą polowań na swojej ziemi.

"Specustawa ministra Ardanowskiego, pod pozorem walki z epidemią, godzi w istotne prawa obywatelskie, w tym w prawo własności" - mówi OKO.press Tomasz Zdrojewski z koalicji Niech Żyją!

Ignorują wyrok Trybunału

W lipcu 2014 roku Trybunał Konstytucyjny uznał, że polowanie na terenie prywatnym bez zgody jego właściciela jest niekonstytucyjne, bo łamie prawo własności. Przed wyrokiem myśliwi nie tylko mogli wedle swego uznania strzelać do zwierząt na czyjejś łące, ale również postawić tam tzw. urządzenia łowieckie, np. paśnik czy ambonę.

Wyrok Trybunału umożliwił wyproszenie myśliwych z ziemi na drodze sądowej. Kolejna zmiana prawa łowieckiego w 2018 roku przyniosła jeszcze prostsze rozwiązanie: wystarczyło złożyć u starosty oświadczenie, że nie życzymy sobie polowań na naszym terenie. Wadą jest to, że tracimy tym samym prawo do odszkodowania za straty poczynione przez dzikie zwierzęta.

Z tej formy wyłączenia ziemi z obwodu łowieckiego mogą skorzystać jej właściciele i użytkownicy wieczyści. Muszą jednak wykazać, że działalność, którą prowadzą na tym terenie, wchodzi w konflikt z gospodarką łowiecką. Na przykład, że prowadzą tam gospodarstwo agroturystyczne, działalność rekreacyjną i turystyczną lub edukacyjną, bądź prowadzą uprawy ekologiczne, czy hodują zwierzęta.

Wyłączenie oznacza nie tylko, że myśliwi nie będą mogli na danym obszarze polować, ale również zanęcać zwierząt łownych, stawiać ambon, czy nawet wjeżdżać samochodami.

Wyłączenia przesunięte o rok

Odpowiedzialni za przygotowanie nowych uchwał dotyczących obwodów są marszałkowie województwa. Obecnie trwają konsultacje - w ich ramach można wnioskować o wyłączenie swojej własności z obwodów łowieckich w oparciu o wyżej wymienione kryteria.

W uzasadnieniu czytamy, że "nieprzyjęcie przez sejmiki województw uchwał w sprawie podziału województw na obwody łowieckie do dnia 31 marca 2020 r." może skutkować m.in. "czasowym zniesieniem obwodów łowieckich na terenie całego kraju", czyli niemożnością prowadzenia polowań. W szczególności - co z punktu widzenia specustawy jest kluczowe - "dalszego prowadzenia intensywnego odstrzału dzików w celu ograniczenia ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa ASF".

"Trybunał Konstytucyjny już 5 lat temu przyznał obywatelom prawo do wyłączania własnej ziemi z obwodu łowieckiego i tym samym z polowań, a w dalszym ciągu nie weszło ono w życie. Zmiany zawarte w projekcie, które mają przedłużyć ten proces o kolejny rok, są niedopuszczalne" - mówi Tomasz Zdrojewski.

Podkreśla, że według jego wiedzy wszystkie Urzędy Marszałkowskie finalizują już prace nad nowymi uchwałami o podziale województw na obwody łowieckie, które mają respektować prawo własności. Zgodnie wyrokiem Trybunału.

Odstrzał sanitarny możliwy nawet po wyłączeniu

Zdrojewski podkreśla w rozmowie z OKO.press, że specustawa nie tylko przesuwa moment wyłączenia gruntów prywatnych z obwodów łowieckich, ale jeszcze te planowane zmiany mocno ogranicza, ponieważ

Określają to zmiany art. 45 w ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Pojawia się tam zapis zobowiązujący osoby trzecie do powstrzymywania się od czynności utrudniających lub uniemożliwiających różne działania związane z przeciwdziałaniem chorobom zakaźnym, takim jak ASF, w tym właśnie wspomniany odstrzał sanitarny (realizowany w formie polowań).