Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

„Sytuacja w Ukrainie dramatycznie pogorszyła się z powodu zmasowanych rosyjskich ataków powietrznych na infrastrukturę krytyczną i brutalnej rosyjskiej ofensywy na obwód charkowski” – powiedziała dziś niemiecka ministra spraw zagranicznych Annalena Baerbock.

Baerbock składa właśnie niezapowiadaną wcześniej oficjalnie wizytę w Kijowie. Miała też odwiedzić obwód charkowski, ale tę część wizyty odwołano ze względów bezpieczeństwa.

Niemiecka ministra przyznała, że Ukraina pilnie potrzebuje sprawnych systemów ochrony przeciwlotniczej. Zdaniem prezydenta Zełenskiego, by skutecznie odpowiedzieć na rosyjskie ataki, konieczne jest 120-130 samolotów F-16. W nocy Rosja zaatakowała Ukrainę około trzydziestoma dronami. Zniszczona została infrastruktura transportowa – między innymi ciężarówki i autobusy. Obrażenia odniosło kilka osób.

„Każda decyzja, na którą ostatecznie wszyscy wspólnie się zgadzamy, jest spóźniona mniej więcej o rok” – powiedział prezydent Zełenski w wywiadzie dla agencji Reuters o wsparciu Zachodu w wojnie z Rosją. „Tak już jest: jeden duży krok do przodu, ale najpierw dwa kroki wstecz. Musimy ten paradygmat zmienić” – przekonywał.

„Nasze wsparcie opiera się na głębokim przekonaniu, że Ukraina tę wojnę wygra” – przekonywała w Kijowie Baerbock.

Władysław Teofil Bartoszewski stwierdził w Radiu Zet, że Szymon Hołownia powinien pozostać marszałkiem Sejmu do końca kadencji.

„To jest decyzja Polski 2050 czy ewentualnie całej Trzeciej Drogi. Moim zdaniem pan marszałek dobrze wykonuje swoją pracę, obserwuję go regularnie, bo siedzę w ławach sejmowych i bardzo to dobrze robi, powinien kontynuować” – mówił poseł PSL, drugiej części koalicji Trzeciej Drogi.

„Nie widzę powodu, żeby zmieniać, zobaczymy, jakie będą decyzje na szczytach partii. […] Koalicjanci, czyli czterech liderów się zbiera, dyskutuje i rozważa. Ja uważam, że pan Szymon Hołownia powinien pozostać” – mówił Bartoszewski.

Zgodnie z umową koalicyjną w tej kadencji Sejmu mamy mieć dwóch marszałków.

• lider Polski 2050 Szymon Hołownia ma sprawować tę funkcję od 13 listopada 2023 do 13 listopada 2025,
• od 14 listopada 2025 do końca kadencji marszałkiem Sejmu ma być jeden z liderów Lewicy Włodzimierz Czarzasty.

Rozwiązanie, które proponuje więc Bartoszewski, łamałoby ustalenia koalicyjne.

„Jeżeli Trzecia Droga nie dotrzyma umowy, Lewica powinna wyjść z koalicji. To decyzja Lewicy” – zareagowała na słowa Bartoszewskiego szefowa klubu Lewicy w Sejmie Anna Maria Żukowska w mediach społecznościowych.

Według sondażu pracowni Opinia24 dla „Gazety Wyborczej” Koalicja Obywatelska ma dziś największe poparcie w kraju. Głosowanie na nią deklaruje 32,5 proc. badanych. PiS wskazało 30,1 proc. ankietowanych.

Na dalszych miejscach mamy:

• Trzecią Drogę z 13,3 proc. poparcia,
• Konfederację z 12,1 proc.,
• Lewicę z 7 proc.,
• 3,3 proc. nie wie, kogo popiera,
• 1,3 proc. wskazuje na Bezpartyjnych Samorządowców.

Autorzy „Wyborczej” przeliczyli wyniki sondażu na mandaty sejmowe. Zaskakiwać może, że według ich przeliczenia PiS, choć ma drugi wynik, miałby zdobyć najwięcej mandatów. Dzieje się tak, ponieważ liczby mandatów w okręgach nie były uaktualniane od lat, a ich populacje się zmieniły. Według wyników ostatniego spisu powszechnego Warszawa powinna mieć trzy mandaty więcej, a na przykład Radom czy Siedlce – po jednym mniej. Tak wyglądają wyniki mandatowe według „Wyborczej”:

• PiS – 168 (o 26 mandatów mniej, niż teraz),
• KO – 163 (o sześć mandatów więcej),
• TD – 60 (o pięć mandatów mniej),
• Konfederacja – 51 (o 33 mandaty więcej),
• Lewica – 18 (o osiem mandatów mniej).

Gdyby takie wybory rzeczywiście miały miejsce, nic nie zmieniłyby one w układzie sejmowym – dalej do rządzenia potrzebna byłaby koalicja KO-TD-Lewica.

Na razie jednak przed nami wybory europejskie. Tam liczba mandatów jest ustalana w skali całego kraju i jest proporcjonalna do głosów. Gdyby takie wyniki powtórzyły się w wyborach europejskich 9 czerwca, KO zdobyłaby 18 mandatów a PiS 17. Dla PiS byłoby to o dziewięć mandatów mniej niż pięć lat temu. TD i Konfederacja otrzymałyby po siedem mandatów, Lewica – cztery.

Podsumowujemy wydarzenia z poniedziałku, 20 maja 2024.

Prezydent Iranu nie żyje

Irański Czerwony Półksiężyc poinformował około 5.00 rano polskiego czasu, że żaden z pasażerów prezydenckiego śmigłowca, który rozbił się w niedzielę na dalekiej północy Iranu, nie przeżył. Na pokładzie maszyny byli prezydent Iranu Ebrahim Raisi, minister spraw zagranicznych Hossein Amirabdollahian i ajatollah Mohammad Ali Ale-Haszem, przedstawiciel najwyższego przywódcy Iranu w prowincji Azerbejdżan Wschodni.

Wszyscy wracali z uroczystości oficjalnego otwarcia nowej tamy na dalekiej północy kraju w pobliżu granicy z Nachiczewańską Republiką Autonomiczną będącą eksklawą Azerbejdżanu. Wg ekspertów maszyna, którą poruszali się irańscy oficjele, była stara i wysłużona.

Po śmierci prezydenta jego stanowisko tymczasowo obejmie I wiceprezydent Mohammad Mochber, o ile zaakceptuje go Najwyższy Przywódca – ajatollah Ali Chamenei. W ciągu najbliższych 50 dni będą natomiast musiały odbyć się wybory prezydenckie. Więcej o Iranie napisała w OKO.press Jagoda Grondecka.

Przeczytaj także:

Tusk zapowiada żelazną kopułę dla UE

Donald Tusk dwukrotnie mówił dziś o swoim planie utworzenia wspólnej europejskiej obrony powietrznej – po spotkaniu z szefową Europejskiego Banku Inwestycyjnego Nadią Calviño oraz w „Faktach po Faktach” TVN. Premier zapowiada, że w najbliższych dniach, wspólnie z partnerami z UE, skieruje w tej sprawie list do unijnych instytucji.

Tusk tłumaczył dziś także plan utworzenia w Polsce komisji ds. rosyjskich wpływów. Decyzja w tej sprawie ma zapaść jutro na posiedzeniu Rady Ministrów. Tusk zaznaczył, że w sprawie nie chodzi o polityczny teatr, a o realną walkę z rosyjskimi wpływami, które – zdaniem premiera – są znaczące, także wśród polityków poprzedniej władzy. „Pętla informacji, jakie gromadzimy, zaciska się wokół Antoniego Macierewicza i mówię o tym bez satysfakcji, bo to jest coś tak naprawdę upiornego, że ten człowiek miał taki wpływ na to, co się w Polsce działo w ostatnich kilku, kilkunastu latach” – stwierdził Tusk.

Premier ujawnił, że służby zatrzymały w ostatnich tygodniach dziewięciu podejrzanych o dokonywanie aktów sabotażu na zlecenie Rosji. Wg Tuska są to jednak nie osoby na eksponowanych stanowiskach, a „ludzie z półświatka”, wynajęci przez wrogi reżim.

Sondaż: KO minimalnie przed PiS

Według sondażu Opinia24 dla „Gazety Wyborczej” w wyborach do Parlamentu Europejskiego KO może liczyć na 31 proc. głosów, PiS na 29 proc. głosów.

Na trzecim miejscu znalazła się Konfederacja, na którą chce głosować 10 proc. badanych. Wyprzedza Konfederację jednak „partia Nie Wiem”, bo wyborców niezdecydowanych jest aż 13 procent. Trzecia Droga znalazła się poza podium z wynikiem 8 proc. Lewica – na którą chce głosować 6 proc. badanych zajmuje piąte i ostatnie miejsce wśród partii, które mają szanse na przekroczenie 5-procentowego progu wyborczego. Bezpartyjni Samorządowcy z wynikiem 2 proc. tej szansy wydają się nie mieć.

Sondaż dla „GW” prognozuje frekwencję na poziomie 50,1 proc – jest jednak bardzo mało prawdopodobne, by została ona osiągnięta (co podkreśla również sama gazeta). Spodziewana niska frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego może premiować PiS.

Gniezno tonie po burzy

Gniezno boryka się ze skutkami nawałnicy – nagłych i obfitych opadów śniegu i gradu. Zalane ulice zamieniły się w rzeki i jeziora i doprowadziły do blokady centrum miasta. Woda zalała też liczne mieszkania i piwnice, lokale usługowe, ale także szpital i urzędy. Straż pożarna interweniowała niemal 250 razy, wezwano jednostki z sąsiednich powiatów. Strażacy uratowali m.in. kobietę uwięzioną w zatopionym po dach samochodzie.

Po południu ze skutkami gwałtownej burzy musiał radzić sobie także Szczecin i okoliczne miejscowości. Wiele miejskich ulic zamieniło się w rwące rzeki. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej podniósł stopień ostrzeżenia burzowego dla większości polskiego terytorium.

MTK żąda aresztowania premiera Izraela i liderów Hamasu

To przełomowa decyzja dotycząca wojny w Strefie Gazy. Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego oskarżył Benjamina Netanjahu, Joawa Galanta i trzech przywódców Hamasu o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości na terenie Strefy Gazy i Izraela. Więcej na ten temat w tekście Witolda Głowackiego.

Przeczytaj także:

Ruszyła zbiórka podpisów ws. prawa do aborcji

Aktywistki zbierają podpisy pod europejską inicjatywą ustawodawczą, której celem jest pomoc w finansowaniu tabletek aborcyjnych. "Frustracja i żal Polek i Polaków jest uderzająca. Mamy nową władzę i nadal walczymy o zdrowe i bezpieczne życie kobiet” – powiedziała OKO.press Dominika Lasota z Inicjatywy Wschód. Polecamy artykuł Julii Theus.

Przeczytaj także: