Krótko i na temat: najnowsze wiadomości z Polski i ze świata

Co się wydarzyło

Po ujawnieniu 28-punktowego planu Trumpa na zakończenie wojny w Ukrainie Putin zabrał głos osobiście po raz drugi (pierwszy raz wypowiedział się 21 listopada, wyrażając gotowość do rozmów i potwierdzając, że plan Trumpa zawiera postulaty Rosji).

Teraz Putin wystąpił na konferencji prasowej w Biszkeku, gdzie przebywa z wizytą na spotkaniu krajów postsowieckich. Pytania zadawali mu kremlowscy dziennikarze.

Po kilku dniach rozważań w propagandzie, czy istnieje plan pokojowy Trumpa i czy jest on do przyjęcia dla Kremla, czy też należy żądać więcej, Putin przeciął te spekulacje.

Te punkty są zaledwie tematami do dyskusji, która może stanowić podstawę do przyszłych porozumień. A np. status Krymu w ogóle nie może być przedmiotem negocjacji – bo jest rozstrzygnięty.

"28-punktowy plan pokojowy USA został nam przekazany pewnymi kanałami. Przejrzeliśmy go. Następnie odbyły się negocjacje w Genewie między delegacjami amerykańską i ukraińską. I, o ile rozumiem, uzgodnili oni między sobą, że wszystkie 28 punktów należy podzielić na cztery oddzielne komponenty”.

Z wypowiedzi Putina wynika, że przetwarzanie „punktów” na umowę będzie długotrwałe:

• „Projekt planu dla Ukrainy trzeba przełożyć na język dyplomatyczny; niektóre punkty brzmią już teraz śmiesznie” – to o punkcie, w którym Rosja zobowiązuje się do nieatakowania innych krajów; zdaniem Putina Rosja „nigdy tego nie robi”.

Negocjacje odbędą się z USA, z wyłączeniem Ukrainy, gdyż prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski nie jest wedle Putina legalnym prezydentem. Jego kadencja się skończyła, a stan wojenny nie tłumaczy tego, że Ukraina nie organizuje wyborów („Rosja tez jest w stanie wojny – uwaga nowość, Putin nie mówi już o operacji specjalnej – a my przeprowadziliśmy wybory prezydenckie”).

Putin powiedział też, że jego zdaniem Ukraińcy wybory sfałszują – a to oznacza, że będzie wmawiał Trumpowi konieczność podporządkowania Ukrainy Rosji. Jego przedstawiciele mówili już, że wybory w Ukrainie należy przeprowadzić „wedle rosyjskich standardów”.

„W Ukrainie jest wystarczająco dużo ludzi, którzy chcą budować długoterminowe relacje z Rosją” – powiedział Putin.

Przeczytaj także:

Rosyjski prezydent całkowicie zignorował rozmowy prowadzone przez Amerykanów i Ukraińców.

Przeczytaj także:

Putin jest też przekonany, że jego armia coraz szybciej posuwa się na froncie, a ukraińska armia się rozpada. Nowych sankcji ze strony Trumpa „nie spodziewa się”. O atakach ukraińskich na Rosję i jej sytuacji gospodarczej nie wspomniał.

Putin – tak samo jak Trump – lekceważy rewelacje Bloomberga o radach Witkoffa dla niego. Zapewnił, że Witkoff dobrze służy Trumpowi. To dwuznaczna pochwała.

Przeczytaj także:

Jaki jest kontekst

Rosja jest przekonana, że na Alasce 15 sierpnia Trump zobowiązał się do załatwienia kwestii ukraińskiej po myśli Rosji. 16 października Putin ósmy raz w tym roku rozmawiał przez telefon z Trumpem. Wcześniej dyplomacja rosyjska przekazała Amerykanom memorandum z ustaleniami, jakie zdaniem Moskwy zapadły na Alasce (Moskwa nazywa to „porozumieniem z Anchorage”).

Jak ujawnił 26 listopada Bloomberg, wcześniej wysłannik Trumpa Witkoff wyjaśniał doradcy Putina Uszakowowi, jak należy podejść prezydenta USA, żeby zgodził się na podsuwane mu rozwiązanie.

Rzeczywiście, w rozmowie z Trumpem Putin stosował się do rad Witkoffa. Prezydenci umówili się na spotkanie w Budapeszcie. Nie doszło jednak do niego, bo sekretarz stanu Marco Rubio uznał, że propozycje rosyjskie do niczego nie prowadzą. A przede wszystkim nie realizują wyrażonego w tym czasie życzenia Trumpa, by wojna zakończyła się natychmiast, na obecnej linii frontu. Trump ogłosił wtedy nowe sankcje na Rosję, a na groźby nuklearne Putina odpowiedział deklaracją, że USA wznowią testy jądrowe.

Tymczasem – jak dziś wiemy – postulaty Moskwy (oznaczające de facto kapitulację Ukrainy i poddanie jej Rosji) – przejął Witkoff i zaczął negocjacje z przedstawicielem Putina Dmitrijewem. Przygotowany przez nich plan został jednak ujawniony przed rozmowami z Putinem, a następnie świat zszokowała informacja, że ta amerykańska propozycja zawiera po prostu żądania Putina

OKO.press napisało o tym już 20 listopada.

Przeczytaj także:

Następnie Trump ogłosił, że prezydent Ukrainy miałby przyjąć te punkty do 27 listopada (do dziś).

Ostra reakcja Europy, a także niektórych amerykańskich polityków zablokowała tę operację. Trump ogłosił, że termin 27 listopada dla Ukrainy już nie obowiązuje. W Rosji pojawiły się głosy, że 28 punktów (nie mówiąc już o kolejnych wersjach planu) nie zaspakaja roszczeń Moskwy. Ta będzie prowadzić wojnę, póki Ukraina nie stanie się częścią „russkiego mira”.

Putin rozstrzyga ten problem, mówiąc, że jeszcze żadnej umowy nie ma.

Co się wydarzyło

Decyzję o zastosowaniu dwumiesięcznego aresztu dla Jewhenija Iwanowa i Ołeksandra Kononowa podjął w czwartek 27 listopada Sąd Rejonowy przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie.

Jak przekazał prokurator Artur Kaznowski bezzwłocznie po nadesłaniu materiałów z sądu, zostanie wydane postanowienie o poszukiwaniu podejrzanych listem gończym.

„Kolejny krok to będzie zwrócenie się do sądu z wnioskiem o wydanie europejskiego nakazu aresztowania. Nie jest również wykluczone skierowanie wniosku o poszukiwania podejrzanych czerwoną notą Interpolu” – mówił Kaznowski.

Jaki jest kontekst

Obaj mężczyźni są obywatelami Ukrainy zwerbowanymi do współpracy ze służbami Kremla. Obydwaj przedostali się do Polski z Białorusi jesienią tego roku, tuż przed próbą zamachu. Jeden z nich jest prokuratorem z Donbasu. Drugi już w przeszłości był skazany za akty dywersji we Lwowie.

Prokuratura Krajowa postawiła im zarzuty przeprowadzenia aktów dywersji o charakterze terrorystycznym na rzecz wywiadu Federacji Rosyjskiej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.

Polskie służby podejrzewają mężczyzn o podłożenie ładunków wybuchowych na torach w okolicy stacji kolejowej Mika. Drugi incydent dotyczył zniszczenia sieci trakcyjnej w okolicy Puław, a także próby wykolejenia taboru poprzez umieszczenie na torach metalowego przedmiotu.

Po podłożeniu ładunków wybuchowych mężczyźni wrócili na Białoruś przez przejście graniczne w Terespolu.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

O tym, że sprawa awansów oficerskich dla 136 funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest zamknięta, poinformował Tomasz Siemoniak, minister koordynator służb specjalnych. Negatywna odpowiedź przyszła ze strony Kancelarii Prezydenta we wtorek 26 listopada – bez żadnej adnotacji czy wyjaśnienia.

Dzień później Siemoniak przekazał dziennikarzom, że nie rozumie, dlaczego karze się kandydatów na oficerów. Podkreślił też, że są sprawy, którymi nie warto grać.

W rozmowie z „Gazetą Wyborczą” Siemoniak dodał, że z prezydentem w tej sprawie zupełnie nie ma dialogu. „Nie tylko w formie oficjalnej, nie ma żadnego kanału nieformalnego. Jest pustka” – mówił koordynator służb specjalnych.

Sprawę skomentował też premier. „To nie jest tylko próba przejęcia kompetencji rządu. To sabotaż wymierzony w bezpieczeństwo państwa!” – napisał Donald Tusk.

Jak informuje portal tvn24.pl, prezydent Karol Nawrocki nie podpisał także 130 wniosków o odznaczenie dla funkcjonariuszy ABW oraz żołnierzy służb specjalnych. Uhonorowane miały zostać m.in. osoby, które walczą z aktami dywersji oraz szpiegostwem.

Za to szef MSZ poinformował, że prezydent Karol Nawrocki odrzucił ponad połowę wniosków o medale dla pracowników resortu dyplomacji.

Jaki jest kontekst

O zablokowaniu awansów oficerskich 7 listopada poinformował premier Donald Tusk. Wówczas prezydent wyjaśnił, iż zdecydował o niepodpisaniu nominacji, ponieważ wcześniej szef rządu „podjął decyzję, że szefowie służb specjalnych mają zakaz spotykania się z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej”.

Jeszcze nigdy nie zdarzyło się, żeby jakikolwiek prezydent odmówił podpisu decyzji o nadaniu pierwszego stopnia oficerskiego. Podobnie dokumenty trafiają na biurko każdego prezydenta kilka razy w roku i dotyczą setek osób, które ukończyły studia lub kursy oficerskie i oczekują na nadanie stopnia podporucznika.

Brak awansów dezorganizuje pracę służb, o czym media pisały już we wrześniu 2025, gdy okazało się, że Pałac Prezydencki wstrzymał podpisanie podobnych dokumentów pracownikom Służb Kontrwywiadu Wojskowego.

Jak ujawniła „Gazeta Wyborcza” za opóźnienia odpowiedzialne miało być skonfliktowane z SKW Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, którym zarządza Sławomir Cenckiewicz. Przypomnijmy, że SKW cofnęło Cenckiewiczowi certyfikat dostępu do informacji niejawnych. Od tego czasu szef BBN oskarża SKW o działanie na rzecz Rosji.

Po upublicznieniu sprawy, prezydent awanse oficerskie do SKW podpisał.

Według „Gazety Wyborczej” kluczowym punktem sporu we wszystkich tych decyzjach jest nadal Sławomir Cenckiewicz.

Kancelaria Prezydenta miała przekazać rządowi dwa warunki podpisania awansów:

• przywrócenie szefowi BBN poświadczenia bezpieczeństwa,
• a także wycofanie aktu oskarżenia przeciwko Cenckiewiczowi ws. odtajnienia planów Wojska Polskiego.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Do sądu Okręgowego w Katowicach wpłynął pierwszy akt oskarżenia w sprawie dawnej uczelni Collegium Humanum. Na ławie oskarżonych zasiądzie 29 osób, wśród nich prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, ale także byli europosłowie PiS jak Karol Karski i Ryszard Czarnecki oraz były rzecznik prezydenta Andrzeja Dudy – Błażej Spychalski.

Wśród oskarżonych są także rektorzy wyższych uczelni, profesorowie i wykładowcy oraz funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej.

Akt oskarżenia liczy 623 strony.

Prokuratura poinformowała, że część oskarżonych przyznała się do popełnienia zarzucanych czynów.

W pozostałej części śledztwo jest w toku. Dotychczas 78 podejrzanym przedstawiono 389 zarzutów, a 13 osób było tymczasowo aresztowanych. Wartość zabezpieczonego mienia stanowi kwotę 176 mln zł.

W rozmowie z PAP Jacek Sutryk powiedział, że jest gotowy na proces sądowy. „Teraz czas na postępowanie sądowe, na które jestem gotowy” – mówił i dodał, że jest przekonany, że postępowanie sądowe „wykaże wszystkie okoliczności sprawy”.

Prezydent zaznaczył również, zwracając się do „ferujących wyroki”, że w „Polsce wyroki wydają niezależne sądy, a nie prokuratura”.

Jaki jest kontekst

Prokuratura Krajowa poinformowała, że zebrany w sprawie materiał dowodowy był podstawą do skierowania aktu oskarżenia przeciwko prezydentowi Wrocławia Jackowi Sutrykowi. Prokuratura oskarża go o „popełnienie czterech przestępstw: trzech dotyczących oszustwa oraz jednego przestępstwa o charakterze korupcyjnym”.

Przypomnijmy, że według prokuratury prezydent Wrocławia miał posługiwać się sfałszowanym dyplomem uzyskanym na Collegium Humanum, by zasiadać w radach nadzorczych spółek. To właśnie ten dokument miał dawać mu formalne uprawnienia do pełnienia tych funkcji i pobierania z tego tytułu wynagrodzenia.

„Jacek S. dokonał elektronicznej rekrutacji na studia podyplomowe MBA w Collegium Humanum, podpisano antydatowaną umowę, a Jacek S. wpłacił 9,5 tys. zł tytułem czesnego” – czytamy w informacji prokuratury.

Potem, w czerwcu 2020 roku, bez faktycznego odbycia studiów, Sutryk miał odebrać świadectwo ukończenia studiów podyplomowych. W zamian były rektor Collegium Humanum, Paweł Cz. „miał otrzymać funkcję w radzie programowej Wrocławskiego Parku Technologicznego”.

Prokuratura informuje też, że z zabezpieczonej dokumentacji wynika, że Paweł Cz., na podstawie umów zlecenia, miał wykonywać na rzecz spółki Wrocławski Park Technologiczny czynności doradcze, za które do czerwca 2022 roku otrzymał łączne wynagrodzenie w wysokości 75 tys. zł, mimo że „w rzeczywistości nie świadczył tych usług”.

Prokuratura przedstawiła zarzut korupcyjny dotyczący wręczenia korzyści majątkowej rektorowi Collegium Humanum, Pawłowi Cz., w zamian za wystawienie poświadczającego nieprawdę świadectwa ukończenia studiów podyplomowych „Executive Master of Business Administration”.

Czytaj więcej tekstów OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Piotr Zgorzelski, ludowiec i wicemarszałek Sejmu był gościem Porannej Rozmowy z RMF FM. W ciągu 25-minutowego wywiadu polityk PSL wziął w obronę myśliwych, ale deklarował, że partia będzie głosować za procedowaniem projektu ws. obowiązkowych badań dla myśliwych. Komentował zmianę na fotelu metropolity krakowskiego („taliban odchodzi”), czy start PSL w kolejnych wyborach („samodzielnie, ale nie samotnie; z przedsiębiorcami, rzemieślnikami”)

Lwią częścią głównej rozmowy, emitowanej w radiu, była kwestia wyroku TSUE wskazująca na potrzebę akceptowania małżeństw jednopłciowych i wpisywania ich do rejestrów w urzędach stanu cywilnego. Wicemarszałek, powołując się m.in. na słowa premiera Donalda Tuska, bagatelizował to orzeczenie twierdząc, że nie zmieni ona sytuacji prawnej w Polsce.

„Ten wyrok nie wpływa na sytuację prawną małżeństw. Kropka” – mówił Zgorzelski w RMF. „Premier Tusk wyraźnie powiedział, że nie może być tak, że Unia Europejska nam tu cokolwiek może narzucić. I ja się z panem premierem zgadzam” – dodawał na antenie. Tyle że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nic nam nie narzuca. Sytuację dotyczącą wyroku TSUE dla OKO.press wyjaśnia prof. Ewa Łętowska, która wyraźnie zaznacza: „Wyrok TSUE nie wymaga zmiany polskiego prawa, a jego wykonanie oznacza jedynie zmianę praktyki administracyjnej i orzeczniczej”.

Wicemarszałek Zgorzelski w RMF twierdził też, że to zasługa Polskiego Stronnictwa Ludowego, że projekt gwarantujący minimum bezpieczeństwa dla par jednopłciowych będzie rządowym. Ludowcom przypisywał nawet autorstwo projektu i snuł wizję rzeczywistości, w której to PSL jako pierwsza partia w III RP złożyła projekt stosownej ustawy.

Jaki jest kontekst?

Wicemarszałek zapomniał jednak, że temat związków partnerskich pojawiał się w polskim Sejmie po 1989 roku przynajmniej dziewięć razy. Ostatni projekt, stworzony przez Lewicę, został wycofany z porządku obrad 18 listopada. I jak dowiedziało się OKO.press, wróci, jeśli posłowie nie przegłosują projektu rządowego, który roboczo i potocznie nazywa się ustawą o osobie najbliższej. Jego wstępne założenia przedstawiono w październiku — a jako całość ma trafić do rządu jeszcze w tym roku.

Piotr Zgorzelski wyłączne autorstwo tej ustawy przypisuje Urszuli Pasławskiej i PSL-owi, pomijając przy tym pracę Lewicy i Katarzyny Kotuli, byłej ministry ds. równości, a dziś pełnomocniczki ds. równości oraz jej zaplecza. Mówi o sukcesie — ale nie dostrzega, że projekt ten, będący jedynie podstawowym, minimalnym zabezpieczeniem dla par LGBT+, pomijającym np. kwestię tęczowych rodzin – ma szansę powodzenia, bowiem wcześniej ludowcy byli hamulcowym zmian i konsekwentnie sprzeciwiali się unormowaniu kwestii związków jednopłciowych.

Przeczytaj więcej na OKO.press:

Przeczytaj także: