0:00
0:00

0:00

W oficjalnych rekomendacjach Komitetu ds. Osób z Niepełnosprawnościami ONZ dla Polski wydanych 25 września 2018 znalazło się kluczowe dla dwóch milionów nieheteroseksualnych Polek i Polaków zalecenie (numer 31 na liście) dotyczące zakazu traktowania ich orientacji seksualnej jak choroby.

Dokładnie Komitet polecił polskiemu rządowi wprowadzenie zakazu stosowania terapii konwersyjnych, które opierają się na założeniu, że homoseksualność to coś, co można wyleczyć.

Stanowisko Komitetu to przede wszystkim sukces Kampanii Przeciw Homofobii, która dla ONZ przygotowała specjalny raport o szkodliwych praktykach polskich psychologów i ośrodków terapeutycznych. W 2016 roku Polskie Towarzystwo Seksuologiczne nazwało je „niezgodnymi ze współczesną wiedzą na temat seksualności człowieka” i ostrzegało, że u osób poddanych jej działaniu mogą powodować „poważne niekorzystne skutki psychologiczne”.

OKO.press opisywało praktyki radomskiego ośrodka - Pomoc 2002, jednego z miejsc, które "leczy" homoseksualnych i biseksualnych mężczyzn. Jej lider - Mirosław Chmura - uzależniał od siebie szukających wsparcia gejów. Terapią miało być przytulanie czy wspólne spanie nago, a celem tych praktyk "oswojenie męskiego dotyku, by przekonać się, że niekoniecznie każdy kontakt z mężczyzną kończy się aktem seksualnym".

Przeczytaj także:

Na nic zdały się tłumaczenia rządu

W Genewie, gdzie na początku września 2018 roku ONZ pierwszy raz sprawdziło stopień realizacji przez polski rząd ratyfikowanej w 2012 roku Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, na pytania przewodniczącej Komitetu Theresi Degener o terapie konwersyjne odpowiadał przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia Jakub Kubacki. I choć stanowczo stwierdził, że ministerstwo postępuje zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób (ICD), która uznaje, że nie można leczyć czegoś, co jednostką chorobową nie jest, to temat próbował zamieść pod dywan. Powiedział, że obecnie funkcjonują wystarczające środki prawne, by przeciwdziałać podobnym sytuacjom, a cały proceder musi wynikać raczej z braku wiedzy grup, do których ta problematyka jest kierowana. Innymi słowy, za terapie konwersyjne odpowiedzialność ponoszą osoby LGBT, które w homofobicznym społeczeństwie mają problem z akceptacją własnej orientacji seksualnej.

Najbardziej wątpliwe fragmenty jego wypowiedzi wytłuściliśmy:

  • Bierność rządu tłumaczył „złym przepływem informacji”. Według niego informacje o podobnych praktykach nie docierają do instytucji, a zjawisko jest znane jedynie z doniesień medialnych.
  • Ze względu na brak danych trudno powiedzieć, jaka jest skala zjawiska.
  • Tłumaczył, że terapie "nie są w żaden sposób w tym systemie, ani finansowane z tego systemu".
  • Często oskarżenia o prowadzenie podobnych terapii są kierowane do zawodów, które nie są zawodami ściśle medycznymi. Chodzi np. o psychoterapeutów.
  • Sugerował, że obecnie funkcjonujące środki prawne są wystarczające do przeciwdziałania takim sytuacjom.
  • Wszystko to wynika z braku wiedzy grup, do których „ta problematyka” jest kierowana.

.N: w ciągu roku złożymy projekt

Tematu nie zbagatelizował klub Nowoczesna. 26 września 2018 posłanka Monika Rosa (.N) na konferencji w Sejmie ogłosiła, że w ciągu roku wraz z Kampanią Przeciw Homofobii przygotują projekt ustawy, który zakazuje prowadzenia terapii konwersyjnych.

Monika Rosa w rozmowie z OKO.press podkreśliła, że bezpośrednim impulsem do rozpoczęcia prac nad projektem była praca wykonana przez organizacje społeczne - w tym KPH - przed ONZ. Monika Rosa: "Nie ma żadnych podstaw do leczenia homoseksualności, a mimo to takie krzywdzące praktyki wciąż mają w Polsce miejsce. Zakaz prawny - który będzie też sankcjonował podobne terapie - ma być jasnym sygnałem dla wszystkich obywateli, że homoseksualność to nie choroba, a po prostu jedna z orientacji seksualnych. Za granicą takie zakazy są regulowane ustawami o zawodzie psychologa i psychoterapeuty. W Polsce musimy skonsultować jakie przepisy będą podstawą prawną do wprowadzenia podobnego rozwiązania. Do złożenia podpisu pod projektem zaproszę wszystkich posłów i posłanki. Myślę, że niewiele z nich traktuje homoseksualność jak chorobę.

Brak regulacji to raczej gra polityczna. I to gra niebezpieczna, bo dla osób LGBT niesie ryzyko traum".

Czy Platforma poprze projekt Nowoczesnej? Monika Wielichowska, posłanka PO, pełnomocniczka ds. równego traktowania w Gabinecie Cieni mówi OKO.press: To, że Komitet ONZ poucza nas w tym zakresie jest absurdem i wstydem dla Polski. Homoseksualizm nie jest chorobą. Jest jedną z orientacji seksualnych. Jeśli w Polsce obecny rząd PiS bagatelizuje takie niedorzeczne praktyki i wspiera organizacje, które nie akceptują homoseksualizmu, to trzeba zmienić rząd.

Trzeba odsunąć PiS w najbliższych wyborach parlamentarnych od władzy. Wtedy nie będziemy musieli wprowadzać zakazów stosowania terapii kontrowersyjnych mających na celu próbę zmiany orientacji seksualnej - takie praktyki trudno definiować jakąkolwiek ustawą.

Natomiast jeśli do Sejmu trafia projekt ustawy, jakikolwiek projekt, musimy się z nim zapoznać".

Co na to PiS?

Na poparcie PiS-u ciężko liczyć i to nie tylko ze względu na wypowiedź przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia przed ONZ. W marcu 2017 roku w siedzibie Ministerstwa Rozwoju i Inwestycji posłowie zrzeszeni w parlamentarnym Zespole Sympatyków Ruchu Światło-Życie, Akcji Katolickiej oraz Stowarzyszenia Rodzin Katolickich zorganizowali galę wręczenia nagród obrony moralnej „Prawda-Krzyż-Wyzwolenie”. To środowiska, które lansują w Polsce „reparatywne” podejście do orientacji nieheteronormatywnych.

Wydarzenie miało upamiętnić dorobek ks. Jana Blachnickiego, założyciela oazowego Ruchu „Światło-Życie” w Polsce. To właśnie do jego tradycji nawiązuje lubelski ośrodek prowadzący terapie konwersyjne – „Odwaga”. Na czele organizacji stoi o. Mieczysław Kożuch, który uważa, że akceptacja homoseksualizmu to tylko moda.

Statuetki odnowy moralnej oprócz lubelskiego ośrodka dostała także ówczesna premier Beata Szydło. List do uczestników uroczystości w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy odczytał Henryk Kowalczyk (dziś minister środowiska w rządzie PiS). Do zgromadzonych mówił: „Powinno być czymś normalnym, że tego typu gale odbywają się w rządowych gmachach.

Instytucje rządowe służą dobru, a Ruch Światło-Życie jest samym dobrem”.

Szkodliwość terapii konwersyjnej

Światowa Organizacja Zdrowia wykreśliła homoseksualność ze spisu chorób i zaburzeń w 1993 roku. Jednak „terapeuci reparatyści” zakładają, że orientacji seksualnej można „oduczyć”. Źródeł „skłonności” dopatrują się w anomaliach w relacji rodzic – dziecko, które występują na najwcześniejszym etapie rozwoju (do 3 lat).

W uproszczeniu: każdy gej ma złe relacje z ojcem, a każda lesbijka złe relacje z matką. Doświadczenie duchowego „braku domu” skutkuje „skłonnościami homoseksualnymi”, których można się pozbyć.

Kolebką takiego myślenia są Stany Zjednoczone. Współcześnie rozwija je już tylko wąskie grono „terapeutów” skupionych wokół instytutu National Association for the Research and Therapy of Homosexuality (NARTH).

W 1998 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne wydało stanowisko o szkodliwości terapii reparatywnej.

„Ryzyko jest znaczące, włączając w to możliwość wystąpienia depresji, zaburzeń lękowych i zachowań autodestrukcyjnych.

Wielu pacjentów, którzy poddali się »terapii reparatywnej«, relacjonuje, że podawano im mylną informację, że homoseksualiści są samotnymi, nieszczęśliwymi osobnikami, którzy nigdy nie osiągną akceptacji lub satysfakcji. Możliwość, że osoba osiągnie szczęście i satysfakcjonujące relacje interpersonalne jako gej lub lesbijka nie była im przedstawiana, nie omawiano też, jak radzić sobie ze społeczną stygmatyzacją.

„Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne sprzeciwia się wszelkim formom terapii »reparatywnych« lub »konwersyjnych«, które opierają się na założeniach, że homoseksualizm jest zaburzeniem psychicznym i/lub że pacjent powinien zmienić swoją orientację homoseksualną”.

Do sprzeciwu w 2000 roku dołączyło Amerykańskie Towarzystwo Psychoanalityczne, stwierdzając, że terapia reparatywna jest nieskuteczna, nieetyczna i może przynieść szkodę.

;
Na zdjęciu Anton Ambroziak
Anton Ambroziak

Dziennikarz i reporter. Uhonorowany nagrodami: Amnesty International „Pióro Nadziei” (2018), Kampanii Przeciw Homofobii “Korony Równości” (2019). W OKO.press pisze o prawach człowieka, społeczeństwie obywatelskim i usługach publicznych.

Komentarze