„Paracetamol w ciąży powoduje autyzm” – twierdzi Donald Trump. Nauka mówi: korelacja to nie przyczynowość. A nieleczona gorączka w ciąży też bywa groźna. Zostawmy slogany, trzymajmy się danych
22 września 2025 w Białym Domu padło ostrzeżenie prezydenta USA, by kobiety w ciąży unikały Tylenolu (acetaminofenu, paracetamolu), bo ma rzekomo zwiększać ryzyko autyzmu u dzieci. W tym samym wątku administracja promowała też folinian wapnia jako środek łagodzący objawy autyzmu.
Zapowiedzi spotkały się z szybką krytyką naukowców i lekarzy, którzy przypomnieli, że nie istnieje wiarygodny dowód na związek przyczynowy między paracetamolem a autyzmem, a folinian ma tylko bardzo ograniczone, wstępne poparcie w małych badaniach.
Dwa elementy tej historii są kluczowe.
Po pierwsze, amerykańska FDA ogłosiła wszczęcie procedury dopisania do etykiet acetaminofenu informacji o możliwych skojarzeniach ze spektrum autyzmu – jednocześnie podkreślając, że nie ustanowiono związku przyczynowego i że istnieją badania o wynikach przeciwnych. To reakcja ostrożnościowa, a nie „werdykt winy”.
Po pierwsze, amerykańska FDA ogłosiła wszczęcie procedury dopisania do etykiet acetaminofenu informacji o możliwych skojarzeniach ze spektrum autyzmu – jednocześnie podkreślając, że nie ustanowiono związku przyczynowego i że istnieją badania o wynikach przeciwnych. To reakcja ostrożnościowa, a nie „werdykt winy”.
Po drugie, najnowsze duże analizy, które potrafią lepiej odfiltrować czynniki mylące, skłaniają się ku wnioskom przeciw tezie o sprawczej roli leku.
Paracetamol (w USA: acetaminofen; handlowo m.in. Tylenol, w Polsce paracetamol, np. Apap, Panadol) pozostaje lekiem pierwszego wyboru na gorączkę i ból w ciąży, gdy jest stosowany doraźnie, w najmniejszej skutecznej dawce i po konsultacji z lekarzem.
Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów „Focus", „Wiedza i Życie" i „Świat Wiedzy". Obecnie publikuje teksty na Focus.pl.
Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów „Focus", „Wiedza i Życie" i „Świat Wiedzy". Obecnie publikuje teksty na Focus.pl.
Komentarze