21 grudnia 2020 prezydent podwarszawskiego Otwocka Jarosław Margielski (PiS) zapowiedział rozwiązanie problemu lokatorskiego długu. Miasto chce kupić 10 kontenerów socjalnych, do których wykwaterowani zostaną dłużnicy.
„Długi lokatorów niepłacących czynszów komunalnych wobec Zarządu Gospodarki Miejskiej to ponad 10 mln zł plus odsetki. Są tacy, którzy nigdy nie płacili i zalegają nawet ponad 100 tys. zł. Śmieją się w twarz nam i swoim płacącym sąsiadom” – tak decyzję miasta komentował Bartłomiej Kozłowski, dyrektor ZGM w Otwocku.
Lokalizacja nowego „osiedla” nie jest ustalona. Wiadomo, że ma być ono oddalone od centrum. Powód? „Nowi mieszkańcy mogą być uciążliwi dla innych” — czytamy na lokalnym portalu.
Lubartów też chciał pójść na skróty
Otwock nie jest jedyną gminą, która na przestrzeni 2020 roku próbowała w ten sposób rozwiązać problem mieszkaniowy.
W kwietniu 2020 roku rada miasta Lubartów (woj. lubelskie) zdecydowała, że na budowę kontenerów socjalnych przeznaczy 200 tys. zł. Według Urzędu Miasta miał to być tani sposób by poradzić sobie z problemem „trudnych lokatorów”.
Rzecznik prasowy UM Łukasz Chomnicki tłumaczył, że w ten sposób zwolnią się miejsca dla tych, którzy w kolejkach na przydział lokalu socjalnego oczekują miesiącami. Radny Piotr Kusyk przekonywał za to, że postawienie metalowych baraków może być rozwiązaniem „tymczasowym”, na wypadek nagłego zdarzenia.
„W tamtym roku była taka sytuacja, że spłonęło mieszkanie w jednym z bloków i lokatorzy nie mieli, gdzie się podziać. Gdy pojawią się te kontenery, będzie można zapewnić w każdej chwili mieszkanie na krótszy okres” — tłumaczył w rozmowie z „Radiem Lublin”.
Osiedle kontenerowe? Bezprawne i niehumanitarne
Przeciwko inwestycjom protestują aktywiści lokatorscy. Pomysły miast uznają za niehumanitarne, stygmatyzujące, a także bezprawne.
Z analizy adwokat Katarzyny Rychtanek zleconej przez poznański oddział Amnesty International już w 2011 roku wynika, że funkcję lokalu socjalnego może pełnić jedynie pomieszczenie wyodrębnione z budynku.
Zgodnie z art. 3 pkt. 2 prawa budowlanego definicję budynku spełnia obiekt, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundamenty i dach. Kontener socjalny nie spełnia tych kryteriów. Prawniczka uważa, że wykorzystywanie kontenerów jako pomieszczeń tymczasowych mieści się w granicach prawa, o ile warunki w nich panujące będą podlegać szczególnej kontroli państwa i nie zamienią się one – przez „zasiedzenie” – w lokale socjalne.
Rzeczywistość jest jednak inna.
„Nie ma czegoś takiego jak kontener mieszkalny. Mydli nam się oczy dziwną zbitką słowną, przekazami o rzekomych trudnych lokatorach, tymczasowym pomieszczeniu. A konsekwencje stawiania kontenerów jako lokali socjalnych są poważne, co widzieliśmy już w innych miastach. Segregacja, skazanie na życie w dramatycznych warunkach” – mówi OKO.press Kinga Kulik z Lubelskiej Akcji Lokatorskiej.
I podkreśla, że urzędnicy nie wiedzą, co i dla kogo robią:
„Jeśli chcą zwiększyć dostępność lokali socjalnych, w pierwszej kolejności powinni podwyższyć próg uprawniający ubieganie się o przydział. Jeszcze do niedawna w Lubartowie dochód rodziny nie mógł przekraczać połowy wysokości średniej emerytury, czyli 2 400 zł brutto. W czteroosobowym gospodarstwie domowym jest to 600 zł brutto na osobę, czyli mniej niż minimum socjalne. Innymi słowy,
lokale socjalne były dostępne tylko dla osób żyjących w skrajnym ubóstwie. To skandaliczne.
Uchwała została zmieniona dopiero po naszej interwencji”.
Sprzeciw aktywistów i mieszkańców, którzy złożyli petycję przeciwko stawianiu kontenerów, przyniósł skutek. We wrześniu 2020 burmistrz Lubartowa Krzysztof Paśnik – choć stwierdził, że zarzuty „segregacji” mieszkańców są nieuprawnione – poinformował o wstrzymaniu inwestycji i przeniesieniu 200 tys. zł na inny cel.
Otwock wciąż podtrzymuje pomysł realizacji kontrowersyjnej inwestycji. Od 2019 roku debata nad postawieniem metalowych baraków mieszkalnych toczy się też w Puławach (woj. lubelskie).
Skąd się wzięła architektura kryzysowa?
Pierwszy raz osiedle kontenerowe w Polsce powstało w Łodzi w 1993 roku. I zniknęło niemal tak szybko, jak się pojawiło. Kolejny raz usłyszeliśmy o nich w 1997 roku, po powodzi.
„Ludzie tracili dach nad głową. W odpowiedzi na ten problem między innymi w św. Katarzynie pod Wrocławiem czy w Nowej Soli urosły duże osiedla kontenerowe. Warunki kryzysowe stworzyły możliwości, w których architektura tymczasowa została po raz pierwszy wykorzystana jako substandard lokalu socjalnego. Kontenery, które najlepiej sprawdzają się jako tymczasowe pomieszczenia, na przykład szatnie, czy magazyny, stały się mieszkaniami dla całych rodzin” – opowiada OKO.press Katarzyna Czarnota, socjolożka, członkini Wielkopolskiego Stowarzyszenia Lokatorów.
„Trochę jak w doktrynie szoku – w kryzysowych warunkach łatwiej budować przyzwolenie na niebezpieczne rozwiązania.
Od samego początku, w celu uniknięcia protestów, kontenery były przedstawiane jako projekt »tymczasowy«. Po wielu latach widzimy, że wprowadzono po prostu nowy substandard mieszkań socjalnych”.
Gdy w 2009 roku osiedla kontenerowe działały w Bydgoszczy, a urzędnicy przymierzali się do realizacji podobnego projektu w Poznaniu, WSL rozpoczął kampanię przeciwko „kontenerowym gettom”. Jej elementem były badania prowadzone w sześciu osiedlach w kraju.
„Przed inwestycją mieszkańcy miasta byli bombardowani przekazem o trudnych lokatorach: pijących i dewastujących mężczyznach, którzy zakłócają spokój innych. W Poznaniu mieliśmy takie spektakularne figury: męża bijącego żony albo dłużnika sikającego do wanny. Zesłanie do kontenera – pomysł na pierwszy rzut oka kontrowersyjny – miało jawić się więc jako uzasadniona kara” — opowiada Czarnota.
Gdy okazywało się, że skład społeczny lokatorów rażąco odbiegał od pierwotnego planu, urzędnicy zmieniali narrację.
„W kontenerach lądowały osoby, które czasowo straciły płynność finansową: często samodzielne matki z dziećmi. Były też osoby, które po prostu miały niskie dochody, najczęściej ludzie starsi z głodowymi emeryturami lub schorowani, na zasiłkach.
Jak wówczas uzasadnić substandard? Można pochwalić się, że mimo kryzysu mieszkaniowego, samorząd wybudował mieszkanie socjalne. Marne, bo marne, ale lepsze niż nic” — tłumaczy socjolożka.
Pleśń, szczury, pękające podłogi
Z badań jasno wynikało też, że kontenery nie nadają się do zamieszkania. Metalowe baraki szybko gniły, ich ściany rozpadały się, podłogi pękały, a pod konstrukcją lęgły się szczury. Plagą była też pleśń, która pojawiała się w pierwszych miesiącach użytkowania. Przy projektowaniu kontenerów nikt nie brał pod uwagę, że w domu potrzebna jest wentylacja. Gotowanie, pranie, suszenie ubrań – to wszystko prowadziło do nieuchronnej katastrofy i odbijało się na zdrowiu lokatorów: alergie, infekcje górnych dróg oddechowych, astmy.
„Zimą ludzie dosłownie zamarzali, a latem gotowali się” – dodaje Czarnota.
W badaniach udało się obalić też mit „taniości” podobnych inwestycji.
„Ich postawienie jest proste, ale ogrzanie czy utrzymanie kosztuje ogromne pieniądze. Rachunek za energię elektryczną zimą potrafił przekroczyć nawet 1,5 tys. zł miesięcznie. To prosty przepis na wpędzenie najuboższych w kolejną spiralę zadłużenia” – tłumaczy Czarnota.
Dlaczego więc po podobne pomysły wciąż sięgają samorządowcy z różnych części Polski?
W Polsce mieszkanie to wciąż luksus
„W Polsce nie ma długofalowej polityki nastawionej na tworzenie mieszkań, wyrównywanie szans, podnoszenie jakości życia mieszkańców. Niedobór mieszkań komunalnych i socjalnych mają więc załatwić rozwiązania prowizoryczne, którymi można pochwalić się w perspektywie jednej kadencji” – mówi Katarzyna Czarnota. I dodaje, że skoro kontenery są pomysłem kontrowersyjnym, lepiej o nich mówić jako “karze dla trudnych lokatorów”.
„Wówczas łatwiej uniknąć społecznych protestów. Zupełnie inną reakcję wywołałaby informacja o tym, że jest pomysł wybudowania w ramach budżetu osiedla z blachy, które będzie nowym standardem dla ludzi ubogich. W końcu tylko osoby z przydziałem do mieszkania socjalnego mieszkały w kontenerach” – tłumaczy socjolożka.
Z raportu NIK z 2019 roku wynika, że większość gmin w Polsce nie zaspokaja potrzeb mieszkaniowych ludności.
Rekordowy czas oczekiwania na lokal z zasobu komunalnego wynosi 20 lat.
To efekt skupu zasobów przypadający na lata dwutysięczne. Gminy sprzedawały mieszkania wieloletnim lokatorom po preferencyjnych stawkach, często poniżej 20 proc. ich wartości. W wyniku tej operacji, u której podstaw leży idea prymatu własności nad najmem, w latach 2002-2015 zasoby gmin pomniejszyły się o ponad pół miliona mieszkań (37 proc). I, jak wynika z raportu NIK, nadal się kurczą, bo gminy nie stronią od wystawiania mieszkania na sprzedaż na rynku prywatnym.
Trochę lepiej jest z lokalami socjalnymi. Samorządowcy starają się samodzielnie, bez udziału państwa, powiększać ich zasoby. W tym celu dokładają do budowy mieszkań spółdzielczych lub TBS-owskich (Towarzystwo Budownictwa Społecznego) w zamian za udostępnienie części lokali mieszkalnych, często o niższym standardzie. Mimo tych zabiegów kolejka nieustannie się wydłuża.
W 2015 roku na przydział lokalu socjalnego w gminach objętych kontrolą NIK oczekiwało 7 359 osób lub rodzin. Trzy lata później było ich 8 218, mimo że klucze do mieszkań otrzymało w tym czasie 1 565 oczekujących.
Z danych GUS wynika, że w 2019 roku na lokal mieszkaniowy z zasobu gminy oczekiwało 150 579 gospodarstw domowych w Polsce. W ciągu roku zapotrzebowanie wzrosło o 0,8 proc.
„Większość oczekujących, tj. 130 066 gospodarstw domowych odnotowano w miastach, a na obszarach wiejskich 20 513 gospodarstw. Na obszarach miejskich, najwięcej bo aż 32 143 gospodarstw oczekiwało na najem w województwie śląskim, w dolnośląskim – 13 556, a w mazowieckim – 12 216 gospodarstw domowych. Na wsi natomiast najwięcej gospodarstw domowych oczekiwało na najem w województwie dolnośląskim – 2 790, pomorskim – 2 535 i wielkopolskim – 2 204” – czytamy w raporcie.
Substandard puka do drzwi
Długie kolejki to nie jedyny problem. W Warszawie lokatorzy miejskich zasobów komunalnych żyją w zagrzybionych, wilgotnych pomieszczeniach, które zimą stają się niemożliwe do ogrzania. Dlaczego? Bo także tutaj oszczędza się na ich utrzymaniu.
Z szacunków Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów wynika, że aż 50 tys. osób w lokalach gminnych nie jest podłączonych do miejskiej ciepłowni, więc musi ogrzewać się prądem lub gazem. We Włochach 70 proc. lokatorów nie posiada centralnego ogrzewania, na Targówku i Pradze-Południe – jedna trzecia (a dodatkowo połowa pozbawiona jest ciepłej wody). Dlaczego to problem? Bo rachunki kilkukrotnie przewyższają ceny najmu.
W przypadku mieszkań socjalnych czynsz wynosi symboliczne 300-400 zł, a ogrzanie mieszkania często ponad 2 tys. zł. Jak w takich warunkach najuboższe rodziny mają przestać się zadłużać? Ryzykując zdrowiem i życiem. Większość osób oszczędza, więc w sezonie zimowym żyje w temperaturach 10-14 stopni Celsjusza.
„Paradoks polega na tym, że aby otrzymać mieszkanie, trzeba być biednym, ale żeby je utrzymać, trzeba być bogatym”
– mówił w rozmowie z „Metro Warszawa” Antoni Wiesztort z Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów.
najlepiej nie płacić czynszu tylko bachy klepać co rok i pić i nie pracować, powinny być wydzielone bloki dla patologii jak to jest na zachodzie waszym wspaniałym – UK, Niemcy, Francja. Patusy od pokoleń zajmują kamienice w centrach miasta, doprowadzając te zabytki do jeszcze większych ruin nie dbając o własne mieszkania, które wołają o pomstę do Boga, jedyne co na ich standardy się nadaje to kontenery 🙂 Bardzo też lubię jak się piszę "biedni" ale kuźwa dzieci narobionych po sufit…
"Czy warto pomagać? Jaką rolę ma spełniać pomoc społeczna? – pyta prezydent Nowej Soli po tym jak zostały zdewastowane lokale socjalne na oddanym 4 lata temu osiedlu."
Pytanie dosyć stare, bo z 2015 r. – ale nadal aktualne.
Pamiętam ten reportaż – wyniesione i sprzedane kuchenki gazowe i całe wyposażenie kuchni i łazienki (łącznie z muszlami klozetowymi), zdemontowane i sprzedane na złom kaloryfery i zalane wodą z rur CO pomieszczenia, brud, smród i snujący się wokół pijani lokatorzy. Jeden z nich wchodzący do mieszkania przez okno, bo zalana i wypaczona podłoga uniemożliwiała otwarcie drzwi.
Taka pomoc tylko demoralizuje wspomaganych, Demoralizuje, a także wkurza tych, którzy walczą i ledwo wiążą koniec z końcem, ale się nie poddają.
Podpisuję się obiema rękami pod dwoma powyższymi postami. Powinny być wydzielone na obrzeżach miast bloki dla patologii, bo sytuacja w której ta patologia jest zakwaterowana w centrum to skandal. Widać to najwyraźniej na przykładzie miasta Łodzi, gdzie całe centrum, pełne secesyjnych kamienic jest skolonizowane i zdewastowane przez patusów. I jak takie miasto ma się rozwijać i przyciągać inwestycje? Taka sytuacja doskonale ilustruje stare przysłowie, że "ryba psuje się od glowy".
Kontenery moim zdaniem to przesada, ale powinny być wybudowane bloki socjalne dla takiego elementu, w najtańszej technologii budowlanej i zaprojektowane tak, żeby były jak najbardziej odporne na wszelkie interakcję ze swoimi tzw. "lokatorami". I bloki te powinny zostać wybudowane na obrzeżach miast, na terenach najmniej atrakcyjnych inwestycyjnie i dewelopersko, żeby tracić jak najmniej pieniędzy. No i oczywiście nie marnować atrakcyjnych lokalizacji. Jak ktoś jest biedny, ale ma głowę na karku i dwie ręce do pracy, to prędzej czy później do czegoś dojdzie, jak nie on, to jego dzieci. A jak jest pijakiem, dzieciorobem, nierobem i w dodatku chuliganem, który dewastuje nawet mienie powierzone mu w dobrej wierze, żeby mógł żyć i egzystować jak człowiek, to należy na nim postawić krzyżyk, bo taki człowiek jest już i tak stracony, a nie marnować na niego pieniądze podatników, które można lepiej wykorzystać.
Co za pogarda dla biednych. Nie każdy ubogi człowiek to "patus".
Amnesty Inernational nie miało oddziału w Poznaniu. Struktura AI zakłada istnienie Grup Lokalnych, które nie zlecają tego typu ekspertyz prawnych. W teście źródłowym jest błąd, który tutaj został powielony.
Pozdrawiam,
Jak widzę gdzieś słowo "aktywista", to już mi się nóż w kieszeni otwiera. Samoczynnie, chociaż niesprężynowy. Może niech panowie aktywiści i panie aktywistki zrezygnują z designerskich ciuszków i rowerków, fundowanych przez rodziców mieszkaneczek, tłustych pensyjek w organizacjach jakoby rzekomo "non profit" i zrobią zrzutkę na niekontenerowe osiedle? Dla tych wszystkich biednych, poszkodowanych przez los i alkohol nieszczęśników, co to na czynsz wysupłać nie mogą, ale na ćwiarteczkę i papieroski fundusze zawsze znajdą? Albo niech aktywiści i aktywistki poproszą o wsparcie mamę i papę? Zazwyczaj bardziej niż dobrze uposażonych. Albo niech sobie przez parę miesięcy pomieszkają, mając za sąsiadów swoich umiłowanych pupilków? Wtedy może wróciliby do rzeczywistości i swoje aktywistowanie przerzucili na kogoś innego. Na przykład broniąc mnie, w formie zbójeckich podatków płacącego za wszystkie możliwe socjały.
Ludzi którzy bezczelnie nie płacą za towar lub usługę należy stygmatyzować
Dramatyczne są te warunki, ale to jest chyba jasne. Abstrahując od tragedii tych osób, warto zauważyć, że mechanizmy biedy działają w najlepsze, bezrobocie rośnie, ci ludzie po latach oddychania wilgotnym, zapleśniałym powietrzem są schorowani, przybywa rencistów i osób, które pozostają pod stałą opieką NFZ. Dla dzieci, które mieszkają w takich warunkach postulat równych szans to mit, one nie mają szans się zdrowo, prawidłowo rozwijać. Minęła już druga dekada XXI wieku, a zaplecze socjalne w świadomości ludzi i rządzących jest traktowane jako rodzaj jałmużny dla ubogich, jest traktowane po macoszemu, bez żadnego planu, bez myślenia perspektywicznego…
W 2019 w Warszawie prawie 12000 lokatorów zalegało miastu na 192 mln, w Gdynie 3006 lokatorów zalegało miastu na 42,3 mln, w Lublinie niemal 9000 lokatorów ma wobec miasta dług prawie 213 mln, a w Olsztynie 2910 zalega z prawie 59 mln.
https://regiony.rp.pl/z-regionu/22354-gdy-lokatorzy-nie-placa-czynszu
Ciekawe ile zalega cała Polska ale podejrzewam, że są to miliardy. I oczywiście nie nazywa się tego WYMUSZONĄ POMOCĄ SPOŁECZNĄ.
Oczywiście w tej grupie są również samotne matki z dziećmi, starzy ludzie z zbyt niskimi emeryturami etc. Ale podejrzewam, że gdyby tacy ludzie stanowili większość grupy nie płacących to OKO pokazałoby poważne statystyki ilustrujące problem. W Polsce tymczasem mamy taki problem, że jedne grupy starają się przerzucać swoje koszty na inne ("rolnicy", "górnicy", pracownicy rozbuchanej administracji etc.etc) I dla nich pieniądze zawsze się znajdą. Jak nie w lokalnych i centralnych budżetach to w kieszeniach innych. Czy dziwota, że tu rządzi PIS??? Tacy ludzie, którzy nadużywają systemu gdzie indziej bezlitośnie lądują na ulicy. Poczytajcie historię 60 letniej Ann-Katrin Hegvold, sztokholmskiej śpiewaczki operowej, której udało się nie płacić czynszu przez ca pół roku. W Sztokholmie kontenerów dla takich ludzi nie ma, więc komornik wystawił ją na ulicę. Co nie znaczy, że każdy kto ma problemy wyląduje tam na ulicy. Ale do korzystania z pomocy społecznej nie każdy jest uprawniony.
https://www.dn.se/sthlm/ann-katrin-60-vraks-under-pandemin-det-finns-ingen-medmansklighet-langre/
Jeśli ktoś będzie płacił za mieszkanie to do kontenera nie trafi. Jak ktoś nie chce płacić za usługę na jakimś poziomie, to jej nie dostanie. I powinien się cieszyć, że w ogóle cokolwiek dostanie, bo w większości są to ludzie, którzy nie pracowali, nie pracują, a tylko kosztują społeczeństwo. Pisano w tekście o dzieciach, jak ktoś nie jest w stanie zapewnić dzieciom minimum socjalnego, to należy mu te dzieci zabrać. A nie płacić, żeby miał więcej dzieci, które w jeszcze gorszych warunkach będą żyły. Kiedyś bezrobocie było na poziomie nastu procent i rozumiem, że wtedy było zrozumiałe, że ludzie nie mogą znaleźć pracy. Teraz wynosi kilka % i każdy kto chce może pracować. Emeryci, samotne matki i osoby niepełnosprawne są tutaj trochę wyjątkami, ale po pierwsze stanowią niewielką część tych osób, a po drugie brak mieszkań w ich przypadku jest skutkiem innych niedomagań systemu, którymi najpierw powinno się zająć.
Czynsze w górę bo inflacja. Płace w dół bo pandemia. Nigdy nie będzie dobrych rozwiązań. Ucierpią uczciwi, którzy zbiednieli. Wykorzystują pomoc cwaniacy. Ech, ludzie, ludzie… i pieniądze, pieniądze!!
Ale jeśli nie takie "ghetto" – to co w zamian? Może przymusowe wykwaterowywanie z "ghetta" i rozpraszanie wykwaterowanych po innych częściach miasta?
Ot, tu taką przykładną rodzinkę do środka apartamentowca wprowadzimy a tam znowu w centrum zamkniętego osiedla domków-szeregowców innych sympatycznych meneli osiedlimy, prawda? No i niech nowi sąsiedzi się po ludzku użalą nad losem "biednych ludzi", których zły rząd i zła rada miejska zmuszają do zachowań opisanych powyżej w poście @Jacka Dolińskiego? No i niech nowi, przymusowi sąsiedzi podzielą między siebie ciężar spłat obecnych i przyszłych zadłużeń tych "biedaków"?
PS Nasz sąsiad zza jeziora bałtyckiego, Szwecja od bardzo dawna uchodzi(ł) za modelowy przykład państwa opiekuńczego, czyli takiego, w którym władza systemowo wyjmuje spore sumy z kieszeni jednych aby je włożyć do kieszeni innych. Ale post @Lecha Słomianowskiego przypomina, że nawet w zamożnej i egalitarnej Szwecji taka polityka zna swoje ograniczenia.
Czytając komentarze wnioskuję , ze "patologie" lepiej by było lokować w obozach. Płatnych, jak inne usługi. W bonusie po promocyjnej cenie usługi kapelana. Realny katolicyzm.