RPO Adam Bodnar zaprasza na wykład prof. Andrása Sajó. Wystąpi też prof. Ewa Łętowska

„Na Węgrzech, inaczej niż w Polsce, Wiktor Orbán i jego partia Fidedsz przeprowadzają głębokie zmiany ustrojowe w granicach prawa. Poszanowanie rządów prawa oraz praw człowieka jest tam jednak osobliwe – ponieważ wyłącznie fasadowe i instrumentalne. W praktyce rządzący na co dzień naruszają te wartości, jak tylko mogą. Nadrzędnym celem jest konsolidacja władzy” – uważa wybitny węgierski prawnik prof. András Sajó.

Będzie można posłuchać go na żywo w Warszawie we wtorek 5 listopada o godz. 19:00 w Austriackim Forum Kultury (ul. Próżna 7/9).

Na zaproszenie Rzecznika Praw Obywatelskich i Archiwum Osiatyńskiego wygłosi wykład pt. „Osobliwe poszanowanie zasady praworządności oraz praw człowieka w demokracjach nieliberalnych”.

Profesor Sajó skupi się na ciekawym przypadku Węgier, kraju Unii Europejskiej z najdłuższym, bo dziesięcioletnim, doświadczeniem rządów „nieliberalnych”.

András Sajó był sędzią (2008-2017) i wiceprezesem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Jest profesorem Wydziału Prawa Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego, wykłada też na Uniwersytecie Nowojorskim i Uniwersytecie Harvarda.

Zajmuje się prawem konstytucyjnym i prawami człowieka, szczególnie interesuje go zagadnienie regulacji rynku mediów oraz obecny kryzys demokracji i konstytucjonalizmu.

Sajó w 1988 roku założył Ligę na rzecz zniesienia kary śmierci, która przyczyniła się do zniesienia kary śmierci na Węgrzech po upadku komunizmu. Był doradcą prezydenta Węgier Árpáda Göncza (1991-1992). Uczestniczył w pracach nad przygotowaniem konstytucji demokratycznych Węgier, Ukrainy, Gruzji i Republiki Południowej Afryki.

We wtorek 5 listopada odbierze Odznakę Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka przyznawaną przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Tego samego dnia na zaproszenie Rzecznika Praw Obywatelskich i Archiwum Osiatyńskiego prof. András Sajó wygłosi wykład o osobliwym przestrzeganiu rządów prawa i praw człowieka w demokracjach nieliberalnych.

Będzie można też posłuchać dr hab. Adama Bodnara, prof. Ewy Łętowskiej, Draginji Nadażdin, Dyrektorki Amnesty International w Polsce, a także węgierskiej politolożki Edit Zgut.

Przyjdź koniecznie we wtorek 5 listopada o godz. 19:00 do siedziby Austriackiego Forum Kultury w Warszawie (ul. Próżna 7/9) lub oglądaj relację ze spotkani na Facebooku OKO.press. Uprzedź organizatorów, że będziesz – już teraz dołącz do wydarzenia na Facebooku.

Debaty Archiwum Osiatyńskiego

Wydarzenia organizowane przez Archiwum Osiatyńskiego są okazją do wspólnej rozmowy o demokracji, Polsce i Europie.

Prosimy znanych na całym świecie myślicieli o wygłoszenie swoich uwag, które – z polskiej perspektywy – komentują zaproszeni eksperci i aktywiści. Wychodzimy poza formułę wykładu ex cathedra. Pozwala to na wymianę perspektyw, a niekiedy na weryfikację przez zaproszonych gości swoich założeń, ocen i teorii.

Dotychczas gościliśmy takie sławy, jak:

Timothy Garton Ash – historyk, profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego. Zastanawiał się, dlaczego Polki i Polacy nie potrafili uczynić ze zwycięstwa Solidarności pięknego mitu założycielskiego i chwalić się tą pokojową chwalebną rewolucją na całym świecie. Zaproponował „prostą” receptę: „wystarczy, że zadbacie o to, by utrzymać liberalną demokrację w Polsce przez następne 130 lat. I w połowie XXII wieku będziecie mieli piękny mit założycielski. Mit 4 czerwca 1989, mit chwalebnej rewolucji w Polsce.”

Bruce Ackerman – konstytucjonalista, profesor Uniwersytetu Yale. Przestrzegał, że „większość polityków, a także przeważająca większość zwykłych Amerykanów, uważa Polskę i Węgry za równe w dążeniu do autorytaryzmu”.

Jan-Werner Mueller – politolog, Uniwersytet w Princeton. W wykładzie „Europejski populizm – co dalej” podkreślał „Najważniejsze, by nie powielać populistycznego sposobu myślenia: nie krytykować populistycznych rządów za wszystko, a raczej skupiać się na tym, co w sposób fundamentalny zagraża porządkowi demokratycznemu. Nie możemy też powielać podziału na elity i lud, zbudowanie lewicowego czy liberalnego populizmu nie będzie skuteczne.”

Martin Krygier – filozof prawa, Uniwersytet Nowej Południowej Walii. Zauważył, że „populiści w Polsce i na Węgrzech wykorzystują fakt, że instytucje demokratyczne są słabo zakorzenione i świadomie grają na lękach przed »kastami« i »układami«”. A arbitralna władza jest najczęściej głupia, bo nie musi troszczyć się o racjonalne uzasadnienie swoich decyzji.”

Wojciech Sadurski – konstytucjonalista, Uniwersytet w Sydney i Uniwersytet Warszawski. Znalazł u Monteskiusza cytat, jakby profetyczny komentarz do rządów PiS: „nie ma bardziej okrutnej tyranii od tej uprawianej w cieniu praw i w barwach sprawiedliwości” [z dzieła „Rozważania o przyczynach wielkości Rzymian i o ich upadku” z 1734 roku – red.].

Zapisz się na newsletter Archiwum Osiatyńskiego i dowiedz się wcześniej o kolejnych wydarzeniach z tego cyklu.

---