Sąd: w sprawie Łukasza Łągiewki prokurator ma sprawdzić, czy to nie policja zabiła

Większość tych spraw prokuratura PiS umarzała. Sprawę śmierci Łągiewki prowadzi mec. Wojciech Kasprzyk. “To kolejny sukces rodzin ofiar. Udało się nam doprowadzić do uchylenia umorzenia w sprawie Krzysztofa Lewandowskiego z Płocka. Teraz wraca sprawa śmierci Łukasza Łągiewki. Tę sprawę prokuratura będzie musiała naprawdę porządnie zbadać. Trzeba ją w tym celu zabrać z Legnicy. Czekamy tylko na nowego ministra sprawiedliwości-prokuratora generalnego” – mówił OKO.press.

„Jeśli teraz dowiedziemy, że śmierć nastąpiła w wyniku asfiksji, to będzie jasne: policja zabiła” – powiedział po wyroku.

„Sąd wykonał katorżniczą pracę, przeanalizował całą dokumentację, zobaczył, na jak nierzetelnych podstawach oparta była decyzja prokuratury o umorzeniu sprawy. Właśnie po to potrzebne są nam wolne sądy” – mówiła w sądzie druga pełnomocniczka rodziny zmarłego, mec. Katarzyna Cupiał.

Prokurator wierzy policji

29-letni Łukasz Łągiewka zmarł w 2021 roku we Wrocławiu kilkanaście godzin po interwencji policji w jego mieszkaniu. W ataku paniki nie chciał wpuścić do domu członków rodziny. Ci poprosili o pomoc policję. Policjanci zastosowali środki przymusu bezpośredniego. Bili przytrzymywanego Łągiewkę pałkami, użyli gazu pieprzowego.

Na fragmentarycznym nagraniu z kamery nasobnej, która włączył jeden z policjantów (trzej pozostali – nie) widać, że w pewnym momencie na ręce Łągiewki stoją aż dwie osoby. Słychać też ojca, który prosi, żeby nie trzymać syna za szyję.

W styczniu 2023 roku Prokuratura Okręgowa w Legnicy umorzyła jednak sprawę – uznając, że „powodem zgonu było przedawkowanie kokainy na tle już wcześniejszych i przewlekłych zmian w obrębie mięśnia serca i miąższu wątroby”.

Prokurator pominął nagrania z interwencji (ujawniła je “Gazeta Wyborcza”, a słychać na nim krzyki, jęki, przekleństwa kierowane przez policjantów oraz jęki z bólu, krzyki o pomoc i krzyki z bólu Łukasza Łągiewki). Nie wziął też pod uwagę zeznań innych świadków niż policjanci. Takich, którzy mówili, że Łukasz Łągiewka był duszony i dociskany do ziemi.

Sąd: czy to nie była asfiksja?

Sąd więc kazał teraz prokuraturze zbadać, czy Łukasz Łągiewka zmarł na skutek asfiksji. Taka śmierć następuje wtedy, jeśli osoba w stanie pobudzenia jest unieruchamiana i przytrzymywana w sposób niewłaściwy. Traci wtedy oddech i umiera. Policja o tym wie, ale policjanci nie są odpowiednio szkoleni, jak stosować przymus bezpośredni.

34 wypadki śmierci podczas interwencji policji z ostatnich pięciu lat z listy Rzecznika Praw Obywatelskich do roku 2021 oraz kolejny przypadek śmiertelny, z sierpnia tego roku, wyglądają podobnie: policjanci nie potrafią obezwładnić silnego młodego mężczyzny, więc go dociskają do podłoża albo na nim siadają. Jak to wygląda, pokazuje to ujawniony niedawno przez Onet film z zakończonej śmiercią interwencji policyjnej wobec Ukraińca Dmytra Nikiforenki. Także we Wrocławiu.

Policjant może nie być wiarygodnym świadkiem

Sąd 16 października wskazał prokuraturze, że wykluczając inne dowody w sprawie popełniła poważny błąd. Nie można się opierać tylko na zeznaniach policjantów.

Jest to istotne, bo przez lata sądy często zakładały, że policjant jest “obiektywnym świadkiem” i można się opierać na jego zeznaniu przy ustalaniu faktów. W państwie PiS tak jednak nie jest. Świadkowie-policjanci i policjanci-sprawcy próbują dowieść, że śmierć człowieka nastąpiła bez związku z interwencją. Próbują wpłynąć na zeznania rodziny – tak jak to stało się w przypadku rodziny Łągiewków. Policjant, który brał udział w interwencji, dotarł bowiem (nielegalnie, za pośrednictwem policyjnej bazy danych) do informacji o rodzinie zmarłego i próbował się umówić z siostrą Łągiewki na randkę. Wyszło to na jaw w czasie posiedzenia sejmowej komisji spraw wewnętrznych 13 czerwca 2023 r0ku.

To jest system PiS

Sprawa śmierci Łukasza Łągiewki to nie nieszczęśliwy wypadek. Problem jest systemowy: PiS rozmontował system niezależnej kontroli nad działaniami policji. Oparty był on na niezależnych komórkach w Policji i na niezależnych instytucjach poza nią. Już ich nie ma. Policja stała się całkowicie podległa władzy politycznej PiS.

Umacnianiu tego związku służył mechanizm zacierania śladów w przypadku śmierci obywateli w czasie interwencji. Policja, a następnie podległa PiS prokuratura zwala winę na ofiarę. Żaden niezależny organ nie sprawdza, czy z tych tragedii policja wyciąga wnioski, czy im zapobiega i na przykład poprawia się stan szkoleń?

Policja potrzebuje niezależnej kontroli

W lipcu obecny senator Adam Bodnar zorganizował na Uniwersytecie SWPS konferencję ekspercką o sposobach zaradzenia tej sytuacji. Przyjechali na nią szefowie belgijskiego Komitetu P, niezależnej instytucji badającej wszystkie skargi na działania policji. Komitet P powstał po serii morderstw w latach 80., wobec których policja okazała się bezradna. Jak wykazało potem śledztwo – z powodu wewnętrznych mataczeń i zacierania śladów po popełnionych w śledztwie błędach.

W kończącej się kadencji Sejmu poseł Lewicy Wiesław Szczepański złożył projekt powołania Biura Monitorowania Interwencji Policji. PiS się nim nie zajął i projekt przepadł wraz z końcem kadencji, Trzeba go będzie złożyć ponownie – co jest możliwe, gdyż Wiesław Szczepański ponownie został posłem.