„Wiemy, jak funkcjonują media, jak działają instytucje administracji, umiemy w błyskawicznym tempie dokonywać analizy w najtrudniejszych sytuacjach i skutecznie doradzić. Najważniejsze to jednak nie dopuszczać do sytuacji kryzysowej” - pisze na swojej stronie internetowej agencja R4S.

Kryzys za kryzysem

W poniedziałek (14 grudnia) najbardziej znany z jej wspólników - były poseł i rzecznik PiS Adam Hofman, usiłuje w mediach społecznościowych uprzedzić i zdyskredytować kolejną publikację o R4S, przygotowywaną dla OKO.press przez zespół Fundacji Reporterów (FR).

Wrzuca na Twittera screen wiadomości z prośbą o kontakt, którą wysłał do kogoś, w związku z przygotowywanym artykułem, dziennikarz Fundacji Reporterów. Prośba jest standardowa i kulturalna. Ale Hofman pisze, że dziennikarz „nęka obecnych i byłych pracowników prywatnej firmy. Także ich rodziny.”

Kilka godzin wcześniej „Gazeta Wyborcza” ujawniła fragmenty raportu z tej operacji. Centralne Biuro Antykorupcyjne pisało w nim, że mocny start w branży PR i w ogóle w biznesie, spółka R4S zawdzięczała zleceniom ze spółek Skarbu Państwa. A te z kolei - przyjaźni Hofmana z ówczesnym ministrem skarbu Dawidem Jackiewiczem.

Twitterowicze drwią bezlitośnie z wpisu Hofmana: „Straszne nękanie! Nawet prześladowanie! Jakie chamskie to »dzień dobry«”, „Mnie dzisiaj nękał kurier. Pieprzony stalker usiłował doręczyć paczkę”, „To nie nękanie, ale tortury! Dla tych, którzy mają co ukrywać”, „To całe dziennikarstwo to hieny. Fuj! W odróżnieniu od spółek, które żyją z załatwiania różnych rzeczy po partyjnej znajomości”, „Marna próba spinowania. Coś się chyba komuś pali”.

We wtorek Hofman przeprasza za „emocjonalne wpisy”. „Trudno jest utrzymać firmę, dbać o zatrudnienie w dzisiejszych czasach. (…) R4S to firma transparentna, mam wrażenie, że najlepiej prześwietlona prywatna firma w Polsce” - tłumaczy się.

Jak w praktyce wygląda „transparentność” działań R4S dziennikarze z Fundacji Reporterów opisali na łamach OKO.press na początku grudnia. Jak ujawnili, spółka - pracując dla koncernu Coca-Cola -

Był to kolejny w ostatnim czasie trudny moment dla R4S. Wcześniej Roman Giertych zarzucił Hofmanowi, że ten złożył biznesmenowi Leszkowi Czarneckiemu dwie „korupcyjne propozycje”: by kupił telewizję TVN24, a następnie odsprzedał ją państwowym spółkom oraz, by zatrudnił Michała Krupińskiego, byłego szefa PZU i Pekao SA, który od lat uważany jest za przyjaciela brata Zbigniewa Ziobro. Miałoby to zapewnić Czarneckiemu spokój ze strony państwowych instytucji.

Wspólnicy R4S, w oficjalnym oświadczeniu, raport CBA uznają za "dowód na ich niewinność". Na publikację o kampanii dla Coca-Coli nie reagują. Oskarżeniom Giertycha zaprzeczają.

R4S - Relations for Solutions

R4S to właściwie nie jedna, a dwie spółki - z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowa. Pierwsza praktycznie nie ma przychodów; biznesy prowadzi ta druga (takie konstrukcje tworzy się zwykle dla optymalizacji podatkowej).

Ich założycielami byli Mariusz Sokołowski i Michał Wiórkiewicz. Sokołowski to były rzecznik prasowy Komendy Głównej Policji. Spółka podkreśla, że pełnił tę funkcję za rządów SLD, PiS i PO - czyli umie pracować z każdym. Wiórkiewicz za poprzednich rządów PiS, w latach 2005-2007, był asystentem i doradcą premierów Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Był także członkiem i doradcą zespołów zajmujących się kampaniami wyborczymi. Od lat jest bliskim współpracownikiem Adama Hofmana.

Sam Hofman początkowo nie miał udziałów w R4S. Współpracował z nią jako „ekspert w zakresie PR”, dzieląc z nią biuro na 26. piętrze wieżowca w centrum Warszawy. Wspólnikiem R4S (komandytowej) został w październiku 2017 roku.

Portal maneger24.pl, przedstawiając w ubiegłym roku dokonania zawodowe partnerów R4S (przy okazji promocyjnego wywiadu z dyrektor zarządzającą spółki), pisał o Hofmanie, że był on „bliskim współpracownikiem i osobistym doradcą prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego”. I że jako spin doktor PiS „zapoczątkował erę nieszablonowych kampanii wyborczych, opierających się na komunikacji totalnej. Przygotowywał strategie medialne, które szybko zyskały status zwycięskich.” A „w 2015 r. przeszedł do biznesu”.

Jesienią 2013 roku tygodnik „Wprost” opublikował nagranie jego rozmowy z pracownicą biura PiS, podczas wyjazdowego posiedzenia klubu parlamentarnego tej partii. Hofman rozważał, czy nie pokazać kobiecie swojego przyrodzenia, by udowodnić, że nie ma „małego”. „Ponieważ są paparazzi w krzakach, tylko dlatego nie wyciągnę i nie pokażę” - mówił.

Wkrótce potem CBA zarzuciło mu, że nie zapłacił podatku od pożyczek, które zaciągnął u Roberta Pietryszyna (przyjaciel Hofmana z okresu studiów, świadek na jego ślubie, dziś partner R4S). Na szczęście dla Hofmana, prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w tej sprawie, ze względu na przedawnienie.

Te dwie sprawy mocno nadwyrężyły cierpliwość i zaufanie władz PiS do Hofmana. Ale o jego wyrzuceniu z partii przesądziła tzw. afera madrycka. Hofman i dwaj zaprzyjaźnieni z nim posłowie PiS, w październiku 2014 roku wybrali się służbowo do Madrytu.

Sprawa nie wyszłaby na jaw, gdyby nie to, że żony polityków pokłóciły się w samolocie ze stewardesą, co zwróciło uwagę najpierw plotkarskich, a później poważniejszych mediów.

Mocny start w biznesie

Mimo, że Sokołowski nie miał w 2015 roku żadnego doświadczenia w biznesie, a działalność wcześniejszej spółki PR-owej Wiórkiewicza nie zakończyła się sukcesem, debiut R4S był udany.

Według raportu CBA, do którego dotarła „Gazeta Wyborcza”, dobry start firma zawdzięczała m.in. kontraktom z państwowymi spółkami, a kontrakty - wieloletniej przyjaźni Hofmana z Dawidem Jackiewiczem.

Kilkanaście lat wcześniej, gdy Jackiewicz pełnił funkcję wiceprezydenta Wrocławia, Hofman był jego asystentem. Razem budowali struktury PiS na Dolnym Śląsku. W 2014 roku Jackiewicz pojechał z Hofmanem i dwoma innymi posłami do Madrytu. Nie został, jak pozostali, wyrzucony z PiS, bo był tam prywatnie i nie zarobił na kilometrówkach. Po wygranej PiS w wyborach parlamentarnych w 2015 roku został ministrem skarbu, podlegały mu największe państwowe spółki.

Jak ujawniła „Wyborcza”, operację o kryptonimie Argon CBA uruchomiło w kwietniu 2016 roku, po uzyskaniu informacji „o możliwości istnienia przestępczego procederu polegającego na powoływaniu się przez byłego posła Adama Hofmana na wpływy w instytucjach państwowych, m.in. Ministerstwie Skarbu Państwa, i podejmowaniu się w zamian za korzyści majątkowe pośrednictwa w uzyskiwaniu intratnych zleceń od spółek Skarbu Państwa oraz zatrudniania w nich na wysokopłatnych stanowiskach”. Potem agenci zaczęli interesować się współpracą Hofmana z R4S i samą spółką.

Jak pisze „Wyborcza”, „z raportu [CBA] wynika, że przynajmniej w pierwszym roku działalności agencja R4S czerpała garściami z politycznych kontaktów swoich twórców”. Państwowe spółki płaciły jej za usługi po kilkadziesiąt - kilkaset tysięcy złotych:

• Zakłady Chemiczne Police (spółka z Grupy Azoty), na podstawie 3 umów na „usługi public relations”, zawartych ma początku 2016 roku miały wypłacić jej łącznie 775 tys. zł,
• Polski Holding Obronny - blisko 144 tys. zł,
• Polfa Tarchomin - 190 tys. zł,
• Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych - 133 tys. zł,
• MS TFI - 133 tys. zł,
• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych - 111 tys. zł,
• KGHM - 72 tys. zł,
• Polska Spółka Gazownicza - 68 tys. zł,
• Dalmor (część państwowego Polskiego Holdingu Nieruchomości) - 49 tys. zł,
• Centrala Farmaceutyczna „Cefarm” - 37 tys. zł.

Do wszystkich tych spółek „Wyborcza” wysłała pytania o charakter współpracy i zakres usług świadczonych na ich rzecz przez R4S. Wszystkie odmówiły odpowiedzi, powołując się na „tajemnicę przedsiębiorstwa”.

R4S z zasady nie odpowiada na pytania o klientów i świadczone dla nich usługi. "Klienci mogą powiedzieć o nas wszystko, my o klientach nie możemy powiedzieć nic" - powtarzają jej wspólnicy.

„Śledzenie otoczenia politycznego”

O pracy R4S dla państwowych spółek głośno było już kilka lat temu. Według ustaleń mediów, pierwsze kontrakty podpisano jeszcze przed wyborami parlamentarnymi 2015 roku i tuż po nich.

Jak pisała „Polityka”, na kilka dni przed wyborami, prawdopodobnie czując nadchodzącą polityczną zmianę i chcąc uchronić się przed kadrowymi zawirowaniami, powołane za rządów PO władze KGHM zawarły z R4S umowę na doradztwo „w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)”. Jak się okazało, nie pomogło im to przetrwać na stanowiskach.

„Newsweek” ujawnił, że krótko po zwycięstwie wyborczym PiS, umowę z R4S podpisał mianowany jeszcze za PO zarząd Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. „Gazeta Wyborcza” ustaliła potem, że wynagrodzenie R4S miało wynosić 18 tys. zł miesięcznie.

Jak pisała „Wyborcza”, „chodziło o system CEPiK 2.0 - nową bazę danych o kierowcach i pojazdach zarejestrowanych w Polsce. Przygotowywany przez Centralny Ośrodek Informatyki (COI) system miał działać od 4 stycznia 2016 r., ale nie był gotowy.” „Jego wprowadzenie skończyłoby się paraliżem w urzędach komunikacyjnych w całym kraju. COI próbował zrzucić winę na Wytwórnię, z którą współpracował przy CEPiK. Powstał więc pomysł, aby zneutralizować te ataki dzięki R4S” - tłumaczyła „Wyborczej” osoba zbliżona do ówczesnego zarządu PWPW.

Inna osoba, znająca szczegóły sprawy, wyjaśniała: „R4S miało po prostu dotrzeć do decyzyjnych polityków PiS i wytłumaczyć im, że konieczne jest przesunięcie terminu. I w grudniu PiS zmienił przepisy - CEPiK odłożono o rok”.

Przedstawiciele R4S zaprzeczali, by spółka prowadziła takie rozmowy. „To były wyłącznie standardowe zadania z zakresu PR. Przygotowywaliśmy informacje dla mediów: o CEPiK, o powodach opóźnienia wdrożenia, o możliwych skutkach” - zapewniał Mariusz Sokołowski.

Według ustaleń „Wyborczej”, w maju i w czerwcu 2016 roku PWPW zapłaciła R4S po 11 tys. zł brutto. W ramach tego wynagrodzenia agencja „przygotowała rekomendacje działań promocyjnych, umawiała prezesowi PWPW spotkania, analizowała sytuację spółki, prowadziła konsultacje telefoniczne. Monitorowała także doniesienia medialne o spółce, analizowała otoczenie polityczne, biznesowe, prawne i społeczne.”

Państwowa spółka nie odpowiedziała wówczas dziennikarzom, dlaczego za umawianie spotkań prezesa trzeba było płacić zewnętrznej firmie. Sokołowski w imieniu R4S przekonywał: „Jest to standardowa działalność w dziedzinie PR. Wielu prezesów nie zna zasad funkcjonowania mediów, stąd mogą skorzystać z naszych usług”.

Później, w odpowiedzi na interpelację posłanki Anny Białkowskiej ministerstwo skarbu pisało, że „zarząd [PWPW] wyjaśnił, że za bieżącą obsługę działalności zarządu i prezesa spółki odpowiada sekretariat.” A umowa z R4S „dotyczyła relacji biznesowych, tj. pozyskiwania i utrzymywania kontaktów biznesowych mogących pomóc w rozwoju działalności PWPW.” Według ministerstwa, zawarto ją 29 października 2015 roku, a wygasła 1 września 2016.

Kaczyński: kręcą się „różne cwaniaczki”

We wrześniu 2016 roku, kilka miesięcy po rozpoczęciu przez CBA operacji Argon, przemawiając podczas wewnątrzpartyjnych wyborów Jarosław Kaczyński ostrzegł, że na PiS zarzucane są „brudne sieci”, a wokół kręcą się „różne cwaniaczki”. Zapowiedział, że partia będzie z tym walczyć.

Kilka dni później zdymisjonowany został minister Dawid Jackiewicz, a w ślad za nim posady w państwowych spółkach stracili jego nominaci (nazywani „złotymi chłopcami”).

Tuż po dymisji Jackiewicza, CBA zaczęło w Orlenie, Lotosie, Azotach, KGHM i Polskiej Grupie Zbrojeniowej oraz w kilkudziesięciu ich spółkach-córkach kontrolę umów na marketing i doradztwo, zawieranych w latach 2015-16. Efekty tych działań nie były jednak porażające.

Choć powszechnie uważano, że kontrola CBA miała związek m.in. z działalnością R4S, nikt z tej firmy i z państwowych spółek, które zlecały jej usługi nie usłyszał żadnych zarzutów.

W oświadczeniu wydanym po artykule „Gazety Wyborczej” dotyczącym operacji Argon, R4S przedstawia się jako ofiara służb i ich manipulacji. „Raport z działań operacyjnych, który powstał na plotkach, pomówieniach i innych niepotwierdzonych informacjach, nie znalazł żadnego potwierdzenia w dowodach” - pisze.

Agencja nie podważa zawartych w raporcie informacji o jej kontraktach z państwowymi spółkami. Przekonuje jednak, że nie wynikały one ze znajomości Hofmana i Jackiewicza, lecz z dobrej oferty i profesjonalnych działań R4S.

Sam Jackiewicz zapewnia, że podejmując decyzje jako minister, kierował się zawsze dobrem państwowych spółek, a Hofman nigdy nie zwracał się do niego, jako „o jakąkolwiek biznesową pomoc.”

Opinia PR-owców bliskich władzy

W 2017 roku partnerem R4S zostaje, odwołany z fotela prezesa Grupy Lotos, przyjaciel Adama Hofmana - Robert Pietryszyn. Rok później grono partnerów powiększają Sławomir Jastrzębowski, były redaktor naczelny „Super Expressu” i Igor Janke, były dziennikarz, potem wspólnik agencji PR, autor mocno hagiograficznych książek o premierze Mateuszu Morawieckim i jego ojcu oraz o Viktorze Orbanie. Nie są oni wspólnikami spółki. Jak napisało R4S w odpowiedzi na nasze pytania - „łączą ich z R4S umowy biznesowe”.

Wciąż podtrzymuje jednak opinię firmy będącej „blisko władzy”. W branżowych mediach podkreśla, że łączy szerokie kontakty z wiedzą o mechanizmach rządzących biznesem, mediami, polityką i administracją. Pomaga w tym autorski program, który przez jakiś czas Hofman prowadzi na portalu Wirtualna Polska. W rozmowach politycy PiS tytułują Hofmana "redaktorem", a on zwraca się do nich na "ty" i daje do zrozumienia, że wie, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami politycznych gabinetów.

"Dla prywatnych firm, które szukają dojścia do ludzi z obozu władzy albo chociaż wyjaśnienia, jak wyglądają procesy decyzyjne w PiS, brzmi to i wygląda przekonująco. Jeśli mają wybierać między zwykłą firmą PR i firmą, której wartością dodaną są polityczne kontakty i znajomość mechanizmów politycznych, wybierają oczywiście tę z kontaktami" - mówi wspólnik firmy PR działającej na rynku od 20 lat.

Interes idzie więc dobrze. W ciągu 4 lat z kawałkiem R4S osiąga 28.703.302 zł przychodu. I 10.796.105 zł czystego zysku.

Prywatni klienci, publiczne sprawy

Według "Polityki" jednym z klientów R4S jest (lub była) największa w Polsce firma oferująca szybkie i drogie pożyczki. W 2018 roku tygodnik pisał: "Dwa lata temu Ziobro hucznie zapowiadał, że szykuje nowelizację, która skończy z lichwiarskim rynkiem. Ustawa miała drastycznie zmniejszyć finansowe zyski firm oferujących szybką pożyczkę. (....) Na razie Ziobro nie przekonał do swoich pomysłów ani ministrów, ani KNF".

Jak pisała "Polityka", z usług R4S korzystała także jedna z największych na świecie firm audytorsko- doradczych - PricewaterhouseCoopers(PwC). Firma Hofmana miała prowadzić dla niej warsztaty z "komunikacji w świecie politycznym".

Kilka miesięcy temu Wirtualne Media informowały, że umowę z R4S podpisała firma IKEA Retail. Kontrakt obejmuje prowadzenie biura prasowego, wspieranie projektów komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej oraz doradztwo kryzysowe. W ubiegłym roku Ikea musiała radzić sobie z problemami po zwolnieniu pracownika, który w firmowej dyskusji na temat osób LGBT cytował fragmenty Biblii, mówiące o zabijaniu homoseksualistów. W obronie pracownika stanęli m.in. Zbigniew Ziobro i Ordo Iuris, zarzucając Ikei ograniczanie wolności religijnej.

W ubiegłym miesiącu okazało się, że R4S pracowała także dla biznesmena Leszka Czarneckiego. Z nieoficjalnych informacji uzyskanych przez nas wynika, że gdy banki Czarneckiego znalazły się w finansowych tarapatach i klienci ruszyli do okienek wypłacać swoje oszczędności, R4S miała narzucić w internecie i mediach uspokajającą narrację. Czarnecki był tak zadowolony z jej usług, że powierzył spółce Hofmana także PR innych swoich firm, a także fundacji i rodziny.

Według Romana Giertycha, podczas biznesowych spotkań Hofman miał najpierw złożyć Czarneckiemu propozycję pośrednictwa w przejęciu TVN24 przez państwowe spółki, a następnie - zaproponować zatrudnienie Michała Krupińskiego, byłego prezesa PZU i Pekao SA.

Giertych opublikował w sieci niespełna dwuminutowy fragment rozmowy Hofmana i Pietryszyna z Czarneckim. Tłumaczą oni biznesmenowi, że to minister Ziobro stoi za kłopotami jego firm i że - jeśli Krupiński zostanie zatrudniony - może „pójść do Zbyszka” i wytłumaczyć mu, jakie konsekwencje będą miały jego działania.

Temu, że miałby składać Czarneckiemu propozycję zakupu TVN 24, Hofman zaprzecza. Twierdzi, że to biznesmen sondował go, czy warto kupić tę stację. A on doradzał, że oczywiście warto.

W tym, że Krupiński miałby dzięki prywatnej znajomości z prokuratorem generalnym dotrzeć do niego i przekonać go, by zmienił podejście do Czarneckiego, Hofman nie widzi nic złego. Ot, po prostu fachowiec od bankowości wytłumaczyłby nie-fachowcowi co i jak.

Na początku grudnia ujawniliśmy na OKO.press, że w 2019 roku, gdy nad producentami słodzonych napojów zawisło widmo podatku cukrowego, firma Hofmana - pracując dla Coca-Coli - przeprowadziła dezinformacyjną kampanię w internecie. Przekonywała, że cukier jest niemal we wszystkich produktach - dlaczego więc nakładać podatek akurat na napoje? Nie wyjaśniała, że w różnych produktach występują różne węglowodany - jedne niezbędne do życia człowieka i zdrowe, inne zbędne i w większej ilości szkodliwe (jak cukier w słodzonych napojach). Dezinformujace artykuły rozpowszechniała wówczas w sieci farma troli.