Poeta Wojciech Wencel otrzymał od prezydenta Dudy nagrodę "Zasłużony dla Polszczyzny". Od nagrody w bezprecedensowy sposób odcięła się Rada Języka Polskiego złożona z wybitnych językoznawców. OKO.press przypomina sylwetkę i liczne zasługi laureata, dla którego katastrofa smoleńska była "centralnym punktem w jego życiu"
Czytają nas miliony, finansują tysiące. Dołącz do mniejszości. Wpłać na OKO!
Nagrodę "Zasłużony dla Polszczyzny" prezydent RP przyznał po raz szósty 21 lutego. Do tej pory cztery razy dostali ją profesorowie - językoznawcy i historycy literatury. Raz otrzymała ją aktorka - Anna Dymna.
W tym roku otrzymał ją poeta i felietonista Wojciech Wencel. O wyborze rozstrzygnął sam prezydent Andrzej Duda.
Uzasadniał to tak: "Przedstawiciel średniego pokolenia polskich artystów, polskich poetów, ale zarazem i pisarzy, krytyków literackich, który pisze w sposób niezwykle ciekawy. (...) Jest znany z jednej strony ze swojej poezji, z drugiej strony – z esejów, które pisze w Gościu Niedzielnym, które są także publikowane w internecie.
I co jest dla mnie jako niespecjalisty, niejęzykoznawcy niezwykle interesujące? Że z jednej strony te wiersze są często dosyć trudne w tym znaczeniu, że jest to właśnie język niezwykle bogaty, taki mocny, można w jakimś sensie powiedzieć, że skłębiony treściowo".
Nie jesteśmy w OKO.press pewni, czy nazwanie poety "skłębionym treściowo" jest komplementem. Zgadzamy się jednak z prezydentem, że oddaje podstawową cechę dorobku Wojciecha Wencla.
Prezydent Duda chwalił także lekkość esejów Wencla oraz to, że
"pan Wojciech nie boi się pisać o Bogu, o wierze, o tradycji, o moralności – często jest za to krytykowany".
Z oceną prezydenta Dudy nie zgodziła się Rada Języka Polskiego, działająca na podstawie ustawy Sejmu rada językoznawców, która jest najwyższym oficjalnym autorytetem w dziedzinie poprawności językowej.
RJP opublikowała w sprawie nagrody dla Wencla bezprecedensowe votum separatum, czyli - elegancko rzecz ujmując - głos sprzeciwu. W oświadczeniu językoznawcy napisali: "Nie udało nam się znaleźć wypowiedzi kandydata, które dotyczyłyby języka, które popularyzowałyby wiedzę o polszczyźnie, które wskazywałyby na rolę języka w życiu społeczeństwa.
Znaleźliśmy za to bardzo zaangażowane politycznie teksty publicystyczne, które zaprzeczają idei etyki słowa: użyty w nich język zamiast łączyć, dzieli, jest nacechowany pogardą wobec osób myślących inaczej niż autor".
RJP odmówiła także podpisania protokołu, w którym rekomendowałaby Wencla do nagrody.
Wojciech Wencel drukował poezje w "Brulionie", "Frondzie" i współzakładał mesjanistyczne czasopismo "44". Felietony pisywał m.in. w "Gazecie Polskiej", "wSieci" oraz "Gościu Niedzielnym".
W sprawie sylwetki laureata oddajmy głos jego przyjaciołom, znajomym - oraz jemu samemu. Wencel sam o sobie mówił, że katastrofa smoleńska była "centralnym punktem jego życia", a jeden ze swoich felietonów zatytułował "My, naród Kaczyńskiego".
Trzy dni po smoleńskiej katastrofie napisał:
"O starym życiu nikt już nie pamięta płoną świece przed pałacem prezydenta Z matki obcej; krew jego dawne bohatery. A imię jego będzie czterdzieści i cztery. Polsko w ciemnościach porodu nie jesteś Chrystusem narodów jesteś Jonaszem w brzuchu wielkiej ryby pójdź ach pójdź do swojej Niniwy”.
Oto fragment utworu wiersza "Pani Cogito" dedykowanego Annie Walentynowicz:
"teraz śpisz, ale pilnują Cię Judasze co w tej ziemi zakopali wór srebrników na monecie księżycowej pełnym blaskiem świeci twój ateński profil: sprawiedliwość".
Patriotyczne uniesienie poety dotyczy też najnowszej historii a zwłaszcza epatowania makabrycznymi opisach zbrodni ukraińskich na Polakach:
"Chłopczyku z językiem przybitym do stołu niezdarnie próbujący utrzymać się na palcach"
albo o zamordowanej dziewczynie:
"leży na stole naga rozdzielona piłą do drewna na cztery części."
Dalej następuje szczegółowy opis ciała denatki.
W grudniu 2010 r. w "Rzeczpospolitej" pisał o Wenclu prawicowy krytyk literacki i pisarz Andrzej Horubała, rozliczając się brutalnie z poezją posmoleńską. Wiwisekcja była głęboka, włącznie ze sprawami obyczajowymi, z których niegdyś "Zasłużony dla Polszczyzny" sam spowiadał się na łamach "Frondy":
"Wtajemniczał czytelników w postępujące dzień za dniem swoje uzależnienie od pornografii internetowej, w jakieś dziwne romanse i flirty, a to z Łotyszką, a to z panienką tańczącą na rurze. Opowiadał o alkoholu, kajał się i publicznie przepraszał za wszystko swoją żonę, krzycząc niczym pijany mąż wracający nad ranem do domu".
"Dość banalne upadki" - komentował Horubała życzliwie, dużo mniej życzliwie wypowiadając się jednak o poezji. Zacytujmy:
"Poeta, który uwierzywszy w swój profetyczny dar, w patetycznej formie przekazuje jakieś niesamowite brednie oszalałego z rozpaczy patrioty.
Archaizacja daje mu alibi, bo jeśli coś nie wytrzymuje próby rozumu, zawsze można zasugerować, że to tekst natchniony, płynący z głębi dziejów, z jakiejś nieświadomości i dlatego nie podlega naszym ułomnym interpretacjom".
Krytyk z przeciwnej strony barykady, pisarz Krzysztof Varga, tak charakteryzował wizję Polski Wencla w 2010 r. w "Wyborczej":
"Wencel tworzy w mocnym przekonaniu, że robi to w podziemiu, że w realiach Polski znajdującej się pod okupacją, a w każdym razie Polski, która nie jest Polską niepodległą.
Każde patriotyczne działanie siłą rzeczy odbywać się może jedynie w podziemiu, gdzie "wolni Polacy" budują zręby niepodległego państwa, a niezależna kultura polska trwać może wyłącznie w drugim obiegu.
W końcu obieg pierwszy zawłaszczony jest przez reżimowych kolaborantów i jest to, co klarownie widać, reżim Putina, w końcu to Putin tak naprawdę w Polsce rządzi, zamach smoleński jest tego wyraźnym dowodem".
OKO.press może pogratulować tylko poecie sukcesu, prezydentowi Dudzie - gustu, a polszczyźnie tak znakomitego laureata.
Tylko nieżyczliwi koledzy po piórze, nie wiadomo dlaczego (jak pisarz Jacek Dehnel w publicznym wpisie na Facebooku), cały czas śmieją się z Wencla. Antypolska hałastra.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu
Bądź pierwszą osobą, która podzieli się z nami i innymi użytkownikami swoją opinią na temat tego artykułu