Dla Kaczyńskiego nie ma dziś zbyt fantastycznych scenariuszy. W siedzibie PiS burza mózgów

5 dni przed planowanymi na 10 maja wyborami prezydenckimi partia Jarosława Kaczyńskiego znalazła się w politycznej defensywie. Uzależniona jednocześnie od wyników głosowania w Senacie, decyzji kilku posłów Porozumienia i logistyki wyborczej partia rządząca nie jest w stanie podać terminu głosowania na głowę państwa.

„Czy o terminie wyborów zdążymy się dowiedzieć przed ciszą wyborczą?” - żart krążący w mediach społecznościowych dobrze oddaje stan dezorientacji nie tylko obywateli, ale również polityków PiS. Na stole są najróżniejsze scenariusze, a decyzje zapewne zapadną w ostatniej chwili.

Co się wydarzy w najbliższych dniach? Na opozycji dominuje przekonanie, że wybory odbędą się w maju, ale później: „Dziś najbardziej prawdopodobne są wybory 23 maja. Taki scenariusz rozważamy na pierwszym miejscu” — mówi OKO.press poseł Lewicy. „Drugi - stan klęski żywiołowej, trzeci w kolejności - przyspieszone wybory”.

Media spekulowały w poniedziałek 4 maja o jeszcze innych możliwościach rozwoju wydarzeń: dymisja Andrzeja Dudy (Onet), wybory 17 maja (Wirtualna Polska), wybory prezydenckie połączone z parlamentarnymi (Wprost).

Wybory się nie odbędą… przez opozycję

To nowy przekaz Prawa i Sprawiedliwości. W poniedziałek trwał zwrot narracyjny obozu władzy. Politycy PiS pod rękę z mediami państwowymi zaczęli przygotowywać swoich wyborców i odbiorców na możliwość późniejszych wyborów. Już w zeszłym tygodniu sugerował to premier Mateusz Morawiecki. 4 maja mówili o tym wszyscy politycy PiS w porannych programach publicystycznych.

Odpowiedzialny za przygotowanie pocztowych wyborów Jacek Sasin w Radiu Zet: „Jeśli ustawa miałaby wejść w życie 7 maja, nie jest możliwe przygotowanie procesu wyborczego w ciągu 2 dni”.

A przecież jeszcze kilka dni temu minister Sasin działał w trybie „wszystko jest możliwe”. 2 kwietnia mówił: „Zdążymy. Przygotowania idą pełną parą”, a 22 kwietnia zapewniał Konrada Piaseckiego w TVN24, że „na sto [procent]” uda się przeprowadzić wybory korespondencyjne.

Winnym porażki koncepcji "wybory 10 maja" ma być nie PiS, który dążył do nich mimo epidemii, ale opozycja. Politycy obozu rządzącego zarzucają jej wprowadzanie chaosu.

W takim samym tonie utrzymany był 4 maja materiał w wieczornych „Wiadomościach” zatytułowany „Opozycja naraża zdrowie Polaków”. „Termin 10 maja jest coraz mniej realny” - przyznał lektor. „Pozostają jeszcze dwa: 17 i 23 maja, aby zgodnie z konstytucją i zachowaniem wszelkich terminów wybrać głowę państwa i zachować ciągłość władzy”. Opozycja został oskarżona o to, że chce przesunięcia wyborów i wprowadzenia stanu klęski żywiołowej „za cenę zrujnowania państwa polskiego”.

Senat - hamulcowy czy torpeda?

Rano minister Sasin, a wieczorem "Wiadomości" mówiły o Senacie, który "torpeduje" wybory. Od wielu dni "Wiadomości" wyliczają, "dni zwłoki" Senatu.

Dla PiS-u wielkim problemem okazało się to, że nie kontroluje kluczowego ogniwa w procesie ustawodawczym. Po raz pierwszy partia Kaczyńskiego tak boleśnie odczuwa rozmontowanie machiny, która w poprzedniej kadencji pozwalała uchwalać, co PiS chciał. Gdyby tak było i tym razem, ustawę o wyborach korespondencyjnych już dawno podpisałby prezydent.

Tymczasem opozycja do maksimum wykorzystuje konstytucyjne terminy. Ustawa o wyborach pocztowych trafiła do Senatu 7 kwietnia. A marszałek Tomasz Grodzki od razu zapowiedział, że prędko do Sejmu nie wróci. Marszałek Witek dostanie ją niemal w przeddzień zaplanowanych wyborów (w czwartek).

Trzy połączone komisje senackie zarekomendowały w poniedziałek całej izbie odrzucenie ustawy o głosowaniu korespondencyjnym. Mogłoby się wydawać, że w ten sposób zniknęła jedna niewiadoma - zostały ucięte spekulacje o poprawkach, co skomplikowałoby procedowanie w Sejmie. Jednak wciąż nie wiadomo, jak zagłosują konkretni senatorowie, opozycyjna większość wisi w Senacie na włosku.

Nie jest pewne, jak się zachowa np. Lidia Staroń, o czym pisaliśmy.

Czy naprawdę wszystko jest możliwe?

„PiS się zakiwał” - ocenia w rozmowie OKO.press osoba związana z obozem władzy.

Generowanie chaosu było jedną ze strategii Kaczyńskiego. Jej ofiarą padała mówiąca wielogłosem opozycja, która przez to wydawała się rozproszona i słaba. W końcu jednak PiS wpadł we własną pułapkę. Niestabilność wewnątrz obozu władzy wywołana przez Jarosława Gowina, połączona z prawną dezynwolturą (pozbawianie PKW kompetencji), problemami organizacyjnymi (od poczty, przez samorządy i drukarnie) i ogólną niesprawnością państwa polskiego (które nagle musiało się zmierzyć z nowym wyborczym wyzwaniem o niespotykanej skali) doprowadziły do sytuacji, kiedy PiS nie daje rady.

"Boją się bałaganu. Nawet ich wyborcy będą przekonani, że wybory zostały źle przeprowadzone" - uważa polityk opozycji. Sondaż OKO.press pokazał, że również wyborcy PiS-u nie chcą wyborów korespondencyjnych 10 maja.

Najbardziej fantastyczne scenariusze nie są dziś zbyt fantastyczne, by trafić na biurka na Nowogrodzkiej - dowodzą tego spekulacje o możliwej dymisji Andrzeja Dudy. Miał to być sposób na to, żeby przesunąć wybory. Elżbieta Witek zostałaby tymczasową głową państwa, zarządziłaby też nowe wybory, a te musiałyby się odbyć najpóźniej w lipcu.

"Wszystko jest możliwe" - kwituje poseł opozycji.

"Tylko 10 maja jest już niemożliwy" - kontruje inny polityk.

A dymisja Dudy? Osoba z kręgów PiS: "Trudno byłoby to wytłumaczyć elektoratowi Andrzeja Dudy. Dlaczego rezygnuje kilka dni przed wyborami, ale jednak w nich startuje?".

Kaczyński blefuje?

"Kaczyński był strategiem, kiedy matematyka była po jego stronie" - mówi osoba z kręgów PiS. Do przeprowadzania zmian w państwie PiS potrzebował bezproblemowej karnej większości. A w tej chwili jej nie ma.

Żeby przykryć własne zagubienie, PiS blefuje - uważa opozycyjny poseł. W ten sposób polityk interpretuje groźbę Krzysztofa Sobolewskiego, szefa Komitetu Wykonawczego PiS, który wieczorem w poniedziałek 4 maja powiedział PAP: „Jeśli posłowie Porozumienia zagłosują w Sejmie przeciw ustawie o głosowaniu korespondencyjnym będą musieli opuścić klub parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości oraz Zjednoczoną Prawicę”.

Poseł Porozumienia Michał Wypij odpowiedział, że „wybory 10 maja nie były objęte umową koalicyjną”.

Gdyby wróżyć z "Wiadomości", można by uznać, że Kaczyński wciąż trzyma przed Gowinem otwartą furtkę: „Jarosław Gowin w tę grę dał się wciągnąć i to wielu dziwi najbardziej, bo to ani do politycznych targów dobry powód, ani czas” - padło w poniedziałek w głównym wydaniu serwisu TVP. Gowin jest tu kolejną ofiarą podstępnej opozycji, a nie sprawcą bałaganu.

„Jak się okaże, że posłowie Porozumienia nie pójdą do Kaczyńskiego, to znaczy, że nie wszystko można kupić” - ocenia osoba z kręgów PiS. W OKO.press pisaliśmy, że Jarosław Gowin jest pewny swoich posłów. Jednak o wynikach czwartkowego głosowania mogą zadecydować emocje albo przypadek.

To dlatego opozycyjni posłowie i posłanki stawią się na wtorkowym posiedzeniu niemal w komplecie — z wyjątkiem osób z grupy ryzyka. Jeszcze kilka tygodni temu zdalne głosowanie było kością niezgody między opozycyjnymi klubami, a wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty (SLD) grzmiał w OKO.press, że Borys Budka i Małgorzata Kidawa-Błońska (PO) odpowiedzą za zdrowie posłów. W poniedziałek to kandydat Lewicy na prezydenta Robert Biedroń zaapelował do marszałek Witek o stacjonarne posiedzenie Sejmu.

Wcześniejsze wybory?

"Mnożenie niewiadomych" - odpowiada polityk opozycji na pytanie, czy Kaczyński zdecyduje się na wcześniejsze wybory. Teraz szef PiS wie, z kim gra i jakimi kartami. A co się stanie za miesiąc, dwa - nie wiadomo. Może Szymon Hołownia zbuduje partię? Może Konfederacja się wzmocni? Może Platforma Obywatelska się podzieli? Może część PO pójdzie do Lewicy, a część będzie budować nowe ugrupowanie z Gowinem? Może PiS nie zdobędzie większości? Może Ziobro pójdzie tropem Gowina i zaryzykuje samodzielny start?

Wydaje się, że jedynym ugrupowaniem, które liczy na zyski z ewentualnych wyborów jest PSL. Lider ludowców ma szansę na historyczny wynik w wyborach prezydenckich. Według sondażu OKO.press przekonał do siebie nie tylko część wyborców Koalicji Obywatelskiej, ale też Lewicy.

Dlaczego na pogubieniu się PiS-u nie zyskuje cała opozycja?

Poseł jednego z opozycyjnych ugrupowań: "Wyborcy wszystkich partii są przekonani, że Duda i tak wygra. Politycy opozycji kłócą się między sobą - tak to widzą ludzie. To nie prowadzi do żadnego przesilenia, tylko do przetasowań".