Wybory nie powinny się odbyć i nie mają szans się odbyć. Nie będą demokratyczne. Nie są i nie będą bezpieczne, nawet w wariancie powszechnego głosowania korespondencyjnego. Wysiłek administracji rządowej i samorządowej powinien być teraz skupiony na walce z epidemią.
Prawo i Sprawiedliwość udaje, że tego nie rozumie, bo zbyt kusząca jest wizja doraźnego politycznego zysku i rezerwacji miejsca dla Andrzeja Dudy w Pałacu Prezydenckim na kolejnych pięć lat. W ostatnich dniach Jarosław Gowin (Porozumienie) zaczął wysyłać sygnały, że nie do końca utożsamia się z proepidemicznym i antydemokratycznym szaleństwem swoich koalicjantów z PiS o Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry. Z najnowszych doniesień RMF FM wynika, że wicepremier nie zamierza poprzeć ustawy o powszechnym głosowaniu korespondencyjnym.
W rozmowie w Radio Zet stwierdził, że wybory raczej nie powinny się odbyć 10 maja. Jaki scenariusz zatem proponuje? Gowin zignorował pytanie prowadzącej rozmowę Beaty Lubeckiej o wprowadzenie stanu nadzwyczajnego. Stwierdził za to:
„Można pójść jeszcze inną drogą, czyli jednorazową zmianą konstytucji. W mojej ocenie byłoby to rozwiązanie optymalne”.
Zdawać by się mogło, że wyrażenie „optymalna jednorazowa zmiana konstytucji” każdemu powinna zapalić w głowie czerwoną lampkę. A wyrażenie takie w ustach ministra obecnego rządu powinno zapalać gęsto splątaną sieć takich lampek. Tymczasem publicznie poparli go parlamentarzyści Koalicji Obywatelskiej – Paweł Zalewski i Kazimierz Michał Ujazdowski.
Do grzebania w Konstytucji podczas pandemii zachęcają publicyści. Konrad Piasecki reklamuje taką zmianę jako lepszą nawet niż wprowadzenie stanu klęski żywiołowej. W połowie marca Jacek Żakowski precyzował, że opozycja powinna „jak najprędzej zgłosić poprawkę do konstytucji jednorazowo przesuwającą wybory przynajmniej o pół roku. Poprawka ma tę przewagę nad wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego, że nie da władzy kolejnych uprawnień tworzących pokusy nadużyć”.
OKO.press w kilku prostych akapitach postara się wyjaśnić, dlaczego „optymalna jednorazowa zmiana” to pomysł zły, bezprawny, nieskuteczny, niebezpieczny i naiwny.
4 maja to już jest za późno
Pomysł zmiany Konstytucji po pierwsze nie może się udać. Zgodnie z art. 235 ust. 2 pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy.
zobacz art. 235 konstytucji
Art. 235.
- Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej.
- Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni przez Senat.
- Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy.
- Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
- Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII Konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż sześćdziesiątego dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy.
- Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII, podmioty określone w ust. 1 mogą zażądać, w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat, przeprowadzenia referendum zatwierdzającego. Z wnioskiem w tej sprawie podmioty te zwracają się do Marszałka Sejmu, który zarządza niezwłocznie przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większość głosujących.
- Po zakończeniu postępowania określonego w ust. 4 i 6 Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej uchwaloną ustawę do podpisu. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Oznacza to, że gdyby projekt pojawił się w Sejmie w ten piątek, czyli 3 kwietnia, posłowie i posłanki mogliby go uchwalić najwcześniej 4 maja. Wiemy, że Prawo i Sprawiedliwość łamie zasady poprawnej legislacji i przechodzi od razu do uchwalania zmian w kodeksach, które wymagają podobnej retencji, by posłowie byli w stanie zapoznać się z projektowanymi przepisami.
Ale czym innym jest naruszanie regulaminu Sejmu, a czym innym normy wyrażonej wprost w Konstytucji.
Senat na zajęcie się nowelizacją będzie miał 30 dni, ale przyjmijmy, że zbierze się tego samego dnia i zmianę uchwali. Prezydent będzie miał 21 dni na podpisanie jej, ale przyjmijmy, że zrobi to niezwłocznie. Z poszanowaniem zasad demokratycznego państwa prawnego taka zmiana powinna mieć co najmniej 14 dniowe vacatio legis, ale przyjmy, że te zasady władza pogwałci i zmiany wejdą w życie tego samego dnia.
To wciąż jest 4 maja. Do tego czasu ustalone są składy komisji obwodowych, których członkowie zdążyli odbyć szkolenia i szereg spotkań.
Do co najmniej kilkuset tysięcy osób w Polsce, nadludzkim wysiłkiem Poczty Polskiej, dostarczono już pakiety do głosowania korespondencyjnego (jeśli ten najnowszy pomysł PiS przejdzie). Przez cały ten miesiąc wyborcza maszyneria działa pełną parą, pochłaniając pieniądze i narażając na niebezpieczeństwo zakażenia setki tysięcy urzędników oraz osób prywatnych.
Nikt tych procedur nie będzie wstrzymywał w myśl ustawy, której pierwsze czytanie nawet się nie odbyło!
Kiedy więc politycy mówią, że należy zmienić Konstytucję i wydłużyć kadencję prezydenta po to, by skupić się na walce z koronawirusem, to albo kłamią, albo nie wiedzą o czym mówią. Zmiana ustawy zasadniczej niewiele tu pomoże.
Prawo nie działa wstecz
Cofnijmy się o kilka miesięcy. Czy ktoś pamięta o Marianie Banasiu, prezesie NIK? Politycy PiS proponowali opozycji wspólne „zdymisjonowanie” go przy pomocy zmian w Konstytucji. Politycy opozycji zgodnie wtedy twierdzili, że nie przyłożą ręki do takich partykularnych kombinacji w ustawie zasadniczej. Ale nie tylko dobre obyczaje prawodawcze były problemem.
Zasadniczo obecna kadencja Mariana Banasia jest taka sama jak obecna kadencja Andrzeja Dudy. Nienaruszalna. Nie można jej skrócić, nie można jej wydłużyć. Uchwalone teraz zmiany dotyczyć będą kadencji kolejnego prezydenta. Nie zmienia się reguł gry w trakcie jej trwania.
To łamanie Konstytucji
Co więcej, jak właściwie miałaby brzmieć taka „jednorazowa zmiana”? Czy chcemy
- zmienić art. 127 ust. 2 i zamiast „pięcioletniej” zapisać „sześcioletnią” kadencję?
- dodać gdzieś przepis mówiący, że w konkretnych wyjątkowych okolicznościach kadencja ulega przedłużeniu?
W tej drugiej wersji, która bardziej odpowiadałaby duchowi gowinowskiej „jednorazowej” zmiany, musielibyśmy wskazać, czym są te wyjątkowe okoliczności. Stanem epidemii, który nieznany jest polskiej konstytucji? Czegokolwiek by tam nie wpisano, przepis taki służyłby do obejścia przepisów rozdziału XI Konstytucji, który w stanie nadzwyczajnym wydłuża kadencję urzędującego prezydenta.
zobacz art. 228 konstytucji
Art. 228.
- W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.
- Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.
- Zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.
- Ustawa może określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.
- Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.
- W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.
- W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny.
Z tego właśnie powodu taka „jednorazowa optymalizacja” Konstytucji byłaby niczym innym jak jej złamaniem. Nie tylko dlatego, że bałamutnie kopiuje przepisy tak, by rząd mógł obejść prawo.
Obecnie rząd głęboko ingeruje w prawa i wolności obywateli, co oznacza, że choć nie ogłoszono tego formalnie, czy raczej ogłoszono pod inną nazwą, to znajdujemy się w faktycznym stanie nadzwyczajnym. Zgodnie z art. 228 ust. 6 w czasie stanu nadzwyczajnego nie można zmieniać Konstytucji. Kto zaproponuje albo zagłosuje za jej zmianą, ten ją łamie.
To wybieg, by nie wprowadzać stanu klęski żywiołowej
Nawoływanie do zmiany Konstytucji, czy nawet przychylne wypowiadanie się o takim pomyśle, ośmiesza narrację opozycji o obronie praworządności.
Jest legitymizacją bezprawnych działań rządu, nawoływaniem go do wspólnego uprawiania legislacyjnej patologii, którą za rządów PiS piętnowali obywatele protestujący na ulicach, organizacje pozarządowe, sądy, instytucje międzynarodowe, a wreszcie sami parlamentarzyści.
Z ściśle politycznego punktu zgodzenie się na taką zmianę Konstytucji jest z kolei naiwnością graniczącą z głupotą. Zmiana ostatecznie sprowadzałaby się do tego, że urzędujący prezydent na kilka dni przed wyborami miałby zdecydować o tym, czy wydłużyć sobie kadencję o rok, czy od razu o pięć lat.
Jeśli stan epidemii, a faktycznie stan klęski żywiołowej, nie jest momentem na przeprowadzanie wyborów, to tym bardziej nie jest momentem na zmienianie Konstytucji. Podtrzymywanie dyskusji wokół tego pomysłu jest szkodliwe, bo nie rozwiąże problemów, którym wszystkie podmioty zaangażowane w organizację wyborów stawiać będą czoła w najbliższych tygodniach.
Odwraca uwagę od jedynego słusznego rozwiązania tej kwestii, czyli wprowadzenia stanu klęski żywiołowej.
![Kluczowe godziny dla polskiej demokracji. Wiemy, co może zrobić Kaczyński [5 SCENARIUSZY]](https://oko.press/images/2020/03/Kaczyński-ZIobro-440x280.jpg "Kluczowe godziny dla polskiej demokracji. Wiemy, co może zrobić Kaczyński [5 SCENARIUSZY]")
Podstawowa zasada to: Z przestępcami się nie negocjuje, do przestępców się nie apeluje, przestępców się stawia przed sądem i wsadza do więzienia!Proszę wszystkich słabeuszy opozycyjnych aby to przeczytali, to uświadomili i wbili do głowy.
Proszę powiedzieć, jakie możliwości mają "słabeusze opozycyjni" w świetle obowiązującego prawa, żeby postawić łamaczy Konstytucji przed sądem, tzn. przed Trybunałem Stanu (tych oczywiście, którzy podlegają jurysdykcji TS)? Nie ma żadnych. O postawieniu przed Trybunałem Stanu Adriana i Pinokia możecie sobie tylko pomarzyć, bo większości wymaganej do przepchnięcia takiego wniosku nie będzie nawet w razie przegranej PiS w kolejnych wyborach – bo gdyby PiS przegrał, to i tak będzie o jakieś 10 szabel poniżej połowy posłów. A 70% posłów anty-PiS w Sejmie ja przynajmniej nie dożyję, choć mam ledwo 61 lat. Chyba żeby zrobić jakąś powtórkę z zamachu majowego w 1926 r., ale przecież tak się bawić nie chcemy, czyż nie? Jak to kiedyś powiedział Mieczysław Rakowski? Realia, panowie, realia…
Tutaj chodzi o pryncypia, przyzwoitość i godne zachowanie.
Z łamaczami Konstytucji a często potencjalnie, pospolitymi przestępcami jak np. Kaczyński ale dotyczy to wielu, przyzwoity honorowy poseł nie wchodzi w polemiki,ustalenia i układy.
Szanujący się dziennikarz, nie biega za Terleckim po korytarzu sejmowym, bo albo ten łajdak chce coś przekazać mediom i społeczeństwu albo nie. Bez godności i pryncypiów nie ma mowy o budowaniu czegokolwiek co ma dla mnie wartość i dotyczy to wszystkich aspektów życia, bez wyjątku.
W życiu często dwie ważne racje stają ze sobą w sprzeczności i trzeba rozważyć, która z nich jest w tym momencie bardziej istotna. Na tej zasadzie np. odstępuje się od karania, a nawet od oskarżenia za zabójstwo w obronie własnej. Tu jest podobna sytuacja: co nam po pryncypiach, jeśli trzymając się ich kurczowo umocnimy władzę ludzi, którzy rzeczone pryncypia maja za nic? Może jednak lepiej być dziś Wallenrodem albo Almanzorem, niż papierowym mesjaszem…
Jarosław Gowin – to oślizły lisek chytrusek. Megalomański pajacyk podnoszący łapki na życzenie chlebodawcy. Agent wpływu zatrudniony do osłaniania manipulacji Wielkiego Prezesa. Markuje koncyliacyjność. Markuje rozsądek. Markuje samodzielność. Wszystko zamarkuje, aby w nagrodę uzyskać dobre miejsce przy PiSo-korycie.
_ No to doczekaliśmy się pierwszych prób testowania ZDALNEJ WIĘKSZOŚCI KONSTYTUCYJNEJ. Kaczyński sonduje ilu pożytecznych idiotów jest w opozycji, aby pod osłoną koronawirusa wcisnąć Dudę na kolejne lata jako prezydenta. Potrzebuje 2/3 głosów w obecności (zdalnej!) co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Da się zrobić!
_ Ale Duda to nie wszystko! Przecież starym dobrym zwyczajem, sprawdzonym na poprzedniej ustawie o „tarczy antykryzysowej”, w ostatniej chwili, w nocy, dorzuci inną modyfikację Konstytucji, taką, że ślepej opozycji nawet do głowy nie przyjdzie, że ktoś może ich tak bezczelnie wykiwać. Bez dyskusji, bez pytań, zgodnie z prawem! I zgodnie z wolą suwerena! Cha, cha, cha.
"W Platformie Obywatelskiej da się już słyszeć pierwsze, nieśmiałe głosy poparcia". Boszsz! czy ci ludzie zawsze muszą przyprawiac mnie o odruch wymiotny… ?