Ależ tąpnięcie! PiS w sondażu Kantar najniżej od 6 lat, KO z mocnym Hołownią mogliby stworzyć rząd

W sondażu Kantar dla „Wyborczej” prowadzonego w poniedziałek i wtorek 26-27 października na PiS chce głosować 26 proc. badanych. To szokująco niski wynik.

Po wygraniu wyborów parlamentarnych w 2015 roku obóz władzy trzymał się na poziomie grubo powyżej 30 proc. poparcia, a od połowy 2017 roku nie schodził poniżej 40 proc.

Dwa razy przez te pięć lat notowania partii Kaczyńskiego zeszły do 31-32 proc.: w październiku 2016 roku, kiedy w partię uderzył Czarny Protest przeciwko próbie zaostrzenia ustawy antyaborcyjnej oraz w marcu 2017, gdy delegacja premier Szydło skompromitowała się w Brukseli, próbując zablokować wybór Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej (słynne 1 do 27).

Dziś znowu uderzenie w prawa kobiet i bunt na ulicach – o jeszcze większej skali i większej dawce politycznej agresji niż w 2016 roku – dał spadek znacznie poniżej 30 proc. Oto wynik sondażu Kantara:

 

Koalicja Obywatelska i Hołownia mogliby rządzić, nawet bez Lewicy

OKO.press przeliczyło wyniki sondażu na mandaty (przy rozłożeniu głosów niezdecydowanych proporcjonalnie). Oto ile mandatów zdobyliby:

• PiS 153
• KO 140
• Hołownia 100
• Konfederacja 33
• Lewica 33

Cztery zmartwienia Kaczyńskiego (w tym on sam)

PiS po czterech latach wskoczył – za sprawą kobiet – do tego samego basenu bez wody. Wtedy dość szybko pozbierał się po zderzeniu z dnem. Zakaz aborcji został zamrożony na 4 lata.

Czy teraz również ma szansę? Niekoniecznie. Co zwiastuje poważniejsze niż poprzednio kłopoty Prawa i Sprawiedliwości?

• Po pierwsze, pękła psychologiczna bariera. PiS zszedł niżej niż kiedykolwiek. Wynik 26 proc. jest tak szokujący, że sam w sobie działa jak fakt polityczny.

Do tej pory PiS wydawał się niezniszczalny, przechodził przez wszystkie kryzysy, pożary i katastrofy niczym komiksowy superbohater: nietknięty i w dobrym zdrowiu. Nawet wyborcy krytyczni wobec partii Kaczyńskiego mogli mieć wrażenie, że utrata władzy przez obecnie rządzących jest po prostu niemożliwa. Teraz notowania PiS i KO są – statystycznie rzecz biorąc – identyczne.

• Po drugie, decyzja o odebraniu Polkom i tak minimalnego prawa wyboru w krańcowej sytuacji egzystencjalnej ciąży ze zdeformowanym lub nieuleczalnie chorym płodem, jest tak anachroniczna i nieludzka, że budzi powszechny opór.

Zwolenników takiego zaostrzenia prawa aborcyjnego było w Polsce ok. 10 proc., reszta chciała liberalizacji lub zachowania status quo. Kaczyński poszedł wbrew niemal powszechnym poglądom Polek i Polaków (patrz dalej – ocena decyzji TK).

• Po trzecie, po sześciu latach triumfów PiS jest nieprzygotowany do obsługi tak poważnego kryzysu.

Pole manewru Kaczyńskiego znacznie ogranicza rosnąca skala pandemii i jej społeczne i gospodarcze skutki. Władze nie radzą sobie z pandemią.

Kaczyński jest też pod stałą presją niepokornego koalicjanta Zbigniewa Ziobry i coraz bardziej aktywnych Konfederatów. Sam lider robi wrażenie zmęczonego i zafiksowanego na założeniu, że „poza nauką Kościoła jest tylko nihilizm”. Kościół pogrążony w skandalach przemocy seksualnej i wychwalający nieludzkie prawo aborcyjne ciągnie PiS w dół.

• Po czwarte, ruch kobiet, nabiera politycznego impetu, staje się uogólnionym odruchem rewolucji. Decyzja TK – wyjątkowo okrutna, jest odbierana jako przemoc motywowana ideologicznie i politycznie, rewolucyjne zawołanie „Wypierdalać” słychać już nie tylko z ust młodych kobiet.

O chaosie świadczą nerwowe wypowiedzi lidera ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego. Jego orędzie z wtorku 27 października zostało powszechnie przyrównane do przemówienia Wojciecha Jaruzelskiego, ogłaszającego stan wojenny 13 grudnia 1981 roku. Dziś, w środę 28 października, Kaczyński dopisał puentę do swojej mowy, nazywając opozycję przestępcami i zapowiadając, że jego przeciwnicy za swoje przestępstwa odpowiedzą. Wygrażał pięścią i nie kontrolował emocji.

Stosuje Kaczyński receptę na klęskę: gromi, grozi, okazuje wściekłość, ale – jak na razie – jest bezradny.

Ale ten bezsporny kryzys władzy może doprowadzić do zmiany tylko pod warunkiem, że nastroje społeczne znajdą wyraz w poparciu dla politycznej konkurencji PiS.

Na słabości PiS rośnie Hołownia

I tu uderzający wynik – na kryzysie PiS nic nie zyskuje opozycja parlamentarna – zarówno Koalicja Obywatelska (24 proc.) jak i Lewica (8 proc.), Konfederacja (8 proc.) oraz PSL (3 proc.) osiągnęli w badaniu Kantara wyniki w zasadzie identyczne jak w ostatnich sondażach telefonicznych przed wyrokiem Trybunału Przyłębskiej i masowymi protestami na ulicach. Dziwne, że zwłaszcza Lewica nie potrafiła skorzystać z odruchu protestu przeciwko narodowo-katolickiej polityce PiS.

Jak na razie wygranym jest ruch Polska 2050 Hołowni, który zbliżył się do 20 proc. Ostatnio w dwóch z czterech sondaży CATI nie przekraczał 10 proc. poparcia. Jest to o tyle zaskakujące, że Szymon Hołownia w poglądach na aborcję jest raczej konserwatywny. Jak widać wyborcy szukają jednak nowych propozycji.

Tutaj ważne zastrzeżenie: by mówić o trendzie i trwałym spadku PiS (oraz wzroście Hołowni) musimy poczekać na kolejne badania. Jeden pomiar nie oznacza jeszcze przełomu. Widać jednak, że pogłębiający się od lat konflikt polityczny między PiS a „resztą świata” zabetonował przepływy między władzą a opozycją na poziomie partii parlamentarnych. Sondaż Kantara wskazuje, że ruch Hołowni może pełnić rolę tarana rozbijającego tę strukturę. To nienajlepsza wiadomość dla Koalicji Obywatelskiej i Lewicy.

Czy PiS może się odbić? Aż 13 proc. wyborców niezdecydowanych to mogą być zwolennicy Kaczyńskiego, którzy zwątpili. Mogliby wrócić, gdyby PiS umiał – jak w poprzednich kryzysach – wycofać się odwracając narrację.

Tak było m.in. podczas protestów w obronie sądów latem 2017 roku. Po dwóch wetach Andrzeja Dudy, obóz władzy w kolejnych miesiącach ustabilizował swoje poparcie na poziomie ponad 40 proc. Tak było także wtedy, gdy Beata Szydło wypłaciła rządowi (i samej sobie) wysokie nagrody/premie.

Z tego punktu widzenia zdumiewająca wydaje się tak radykalna taktyka Prawa i Sprawiedliwości, które zapowiedziało, że w sprawie aborcji nie cofnie się o krok. Zamiast tego Kaczyński miota oskarżenia i grozi przemocą.

Ogromny sprzeciw wobec wyroku TK

Kantar zbadał również dla „Wyborczej” stosunek Polaków do orzeczenia Trybunału i protestów społecznych. Wyniki potwierdzają, że decyzje Kaczyńskiego są powszechnie odrzucane, nawet w elektoracie PiS.

Aż 73 proc. badanych stwierdziło, że nie popiera decyzji TK Julii Przyłębskiej:

 

Mniejsze poparcie mają masowe protesty zapoczątkowane przez Strajk Kobiet. Popiera je 54 proc. badanych. Niektórzy z intepretatorów uznali, że to mało, i że to cena za radykalne formy protestów.

 

Tymczasem w porównaniu z poparciem innych głośnych protestów wynik Kantara oznacza raczej dużą aprobatę:

• wg badania SW Research dla „Rzeczpospolitej” „Marsz tysiąca Tóg”, czyli demonstrację sędziów na początku 2020 roku, popierało 49 proc. badanych,
• Czarny Protest z września 2016 roku – 50 proc. wg badania Ipsos dla OKO.press z końca września 2016;
• Wg badania Millward Brown dla „Faktów” TVN przeprowadzonego tydzień później, Czarny Protest popierało 64 proc. badanych;
• Strajk nauczycieli w lutym 2019 roku wg sondażu Ipsos dla OKO.press popierało 47 proc. Polaków.

Sondaż Kantar dla „Gazety Wyborczej” z 26-27 października, próba telefoniczna, ogólnopolska, 1000 badanych

---