"To uderzenie w Kościół". Bp Janiak atakuje prymasa za zawiadomienie Watykanu o tuszowaniu pedofilii

“W moim odczuciu sprawcą ogromnego zamieszania i uderzeniem w wizerunek Kościoła w ostatnich dniach jest działanie ks. abp. Wojciecha Polaka” - napisał bp Edward Janiak w liście wysłanym 13 czerwca do polskich biskupów.

Edward Janiak jest kaliskim biskupem diecezjalnym. Wcześniej pełnił funkcję biskupa pomocniczego w archidiecezji wrocławskiej. Słynny jest jednak przede wszystkim dzięki filmowi “Zabawa w chowanego”, którego był głównym bohaterem. Bracia Sekielscy oskarżają w nim Janiaka o tuszowanie przestępstw księży pedofilów w obu tych diecezjach.

Tuż po premierze filmu, 16 maja, prymas Wojciech Polak jako Delegat Episkopatu Polski ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży zwrócił się do Watykanu “o wszczęcie postępowania nakazanego przez motu proprio papieża Franciszka dotyczącego zaniechania wymaganego prawem działania”.

2 czerwca poznańska kuria poinformowała, że zgodnie z decyzją Watykanu wstępne dochodzenie w sprawie biskupa Janiaka ma prowadzić abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Postępowanie wciąż trwa.

W swoim liście bp Janiak rekonstruuje wydarzenia z maja. Według niego przed premierą filmu abp Polak udał się do braci Sekielskich, „wrogów Kościoła”, zlecił prawnikom kurii gnieźnieńskiej opracowanie stanowiska i uprzedził bp. Janiaka o zamiarze powiadomienia Watykanu. Janiak miał zaproponować, by prymas najpierw zapoznał się z dokumentacją, dotyczącą księdza, o którego krycie oskarżono Janiaka. Prymas miał odmówić, mówiąc „Ja muszę".

Poniżej udostępniamy treść listu biskupa Janiaka.

Prymas uderza w wizerunek Kościoła?

oraz „pomimo możliwości skonfrontowania informacji zawartych w filmie z krokami podjętymi przez diecezję kaliską, nie chciał zapoznać się z dokumentacją". Oba zarzuty są chybione.

Z filmu braci Sekielskich dowiadujemy się, że ksiądz Arkadiusz Hajdasz z diecezji kaliskiej molestował co najmniej trzech chłopców. Słyszymy też nagranie rozmowy rodziców jednej z ofiar z ks. Hajdaszem z 2016 roku, na którym ksiądz zapewnia, że biskup kaliski Edward Janiak wie o całej sprawie. Jeśli wiedział, powinien zgłosić sprawę Watykanowi - taki obowiązek wprowadził już w 2001 r. Jan Paweł II. Lekceważąc to prawo, bp Janiak naraził się na utratę urzędu.

Od 2016 roku w przypadku nadużyć wobec nieletnich biskupa można usunąć ze stanowiska, gdy „w poważnym stopniu uchybił sumienności, której wymaga od niego jego urząd duszpasterski, nawet jeśli nie było w tym jego poważnej winy moralnej” i jeśli „wyrządził poważne krzywdy innym, czy to osobom fizycznym, czy całej wspólnocie”.

Taką krzywdą jest przede wszystkim utrudnianie postępowań związanych z przestępstwami seksualnymi księży.

Tym, zgodnie z decyzją Watykanu, ma zająć się abp Gądecki.

Fundacja św. Józefa wbrew Episkopatowi

Bp Janiak próbuje zdyskredytować prymasa w oczach biskupów, wskazując także na rzekome nieprawidłowości związane z Fundacją św. Józefa. To organizacja założona przez Episkopat, która ma na celu pomoc ofiarom wykorzystywania seksualnego. Na jej działalność złożyły się wszystkie diecezje.

Janiak twierdzi w swoim liście, że w październiku 2019 większość biskupów początkowo sprzeciwiła się pomysłowi powołania fundacji. Mieli jednak zmienić zdanie, gdy podczas sesji Episkopatu przypomniano, że prymas Polak już ogłosił jej powstanie i skład zarządu. Wtedy za prymasem miał wstawić się abp Gądecki, przewodniczący KEP, by uniknąć kompromitacji prymasa.

Wieczorem 15 czerwca Episkopat wydał oficjalne dementi: "Delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży abp Wojciech Polak oraz Fundacja św. Józefa zostali powołani zdecydowaną większością głosów księży biskupów podczas zebrań plenarnych Episkopatu w 2019 roku" – poinformował bp Artur Miziński, Sekretarz Generalny KEP.

Bp Janiak dodatkowo zarzucił prymasowi, że wydał pieniądze Fundacji św. Józefa na plakaty promujące telefon zaufania „Zranieni w Kościele” dla osób dotkniętych przemocą seksualną w Kościele. Jej inicjatorami są m.in. Klub Inteligencji Katolickiej i Laboratorium „Więzi".

Prymas zachęcał do rozwieszenia plakatów z numerem telefonu zaufania w każdej parafii. Zaatakowały go za to media o. Tadeusz Rydzyka, nazywając akcję „antyklerykalną propagandą".

O. Rydzyk wsparł bp. Janiaka także osobiście. 5 czerwca podczas mszy w kaliskiej katedrze apelował do mediów, by nie uderzały w biskupów: „Jeśli kochacie Polskę, to nie szkodźcie, nie atakujcie bezwzględnie nienawiścią ludzi Kościoła. Cokolwiek by było".

Z kolei 15 czerwca Radio Maryja opublikowało ekspertyzę, wykazującą, że bp Janiak nie naruszył żadnych przepisów prawa „zarówno w warstwie prawa kanonicznego, jak i w prawie publicznym".

Czego winny jest abp Polak

Jeżeli można coś zarzucić prymasowi, to jedynie zwlekanie z decyzją o powiadomieniu Watykanu ws. bp. Janiaka. Jeszcze przed publikacją filmu Sekielskich było wiadomo, że był zaangażowany w tuszowanie przestępstw seksualnych dwóch innych księży.

Historię jednego z nich, ks. Pawła Kani, przenoszonego z diecezji do diecezji, od lat szczegółowo śledzi „Gazeta Wyborcza”. Wspominał o nim też poprzedni film Sekielskich.

Janiak jako wrocławski biskup pomocniczy dostał zgłoszenie od wikarego i ministranta, których ks. Kania próbował molestować. Nic z tym jednak nie zrobił.

O historii ks. Kani od kilku lat pisze szczegółowo „Gazeta Wyborcza”, został wspomniany nawet w poprzednim filmie Sekielskich. W końcu, w lutym 2020 roku zapadł nieprawomocny jeszcze wyrok, nakazujący obu diecezjom zapłacenie ofierze Kani 300 tys. zł.

Ks. Edward w 2002 roku został skazany za molestowanie dwóch chłopców w Pszennie na półtora roku więzienia, w zawieszeniu na trzy lata.

W 2003 roku Janiak zapewnia, że „Ksiądz Edward już nigdy nie będzie mógł pełnić posługi kapłańskiej”. W lokalnej prasie biskup wyjaśnia, że P. trafi do domu księży emerytów lub do domu opieki nad chorymi. Ale Janiak kłamie.

Już trzy lata później, w 2006 roku, ksiądz P. został proboszczem w pobliskim Brożcu. Był nim aż do 2013 roku. Wtedy sprawę opisał „Gazeta Wrocławska” i TVN24.

Edward P. pojawił się ponownie w 2019 na rekolekcjach. W OKO.press szczegółowo opisaliśmy perypetie ks. Edwarda oraz działania wrocławskich biskupów, którzy przez prawie 20 lat otaczali duchownego opieką.

Po tym, jak OKO.press ujawniło tę sprawę, kuria wrocławska obiecała powiadomić Watykan o sprawie ks. Edwarda P. Ponad 19 lat po zawiadomieniu prokuratury przez matkę jednego z molestowanych chłopców.

Prymas Polak odpowiada

We wtorek 16 czerwca Episkopat opublikował oświadczenie Prymasa Wojciecha Polaka na zarzuty Janiaka. Prymas podtrzymał swoje stanowisko, że musiał zareagować na film Sekielskich i zgłosić sprawę do Watykanu. Ale nawet słowem nie odnosi się do pozostałych zarzutów Janiaka o manipulowanie episkopatem. Zaznacza jedynie, że dochodzenie prowadzone przez Gądeckiego będzie dla Janiaka okazja do wytłumaczenia sie.

Oto całe oświadczenie Wojciecha Polaka.

Oświadczenie Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży

Odpowiadając na zarzuty dotyczące moich działań w sprawie zdarzeń w diecezji kaliskiej, przypominam:

Zgodnie z motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi, po otrzymaniu wiarygodnej informacji o „działaniach lub zaniechaniach mających na celu zakłócenie lub uniknięcie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych” dotyczących wykorzystania seksualnego osoby małoletniej przez duchownego, każdy ksiądz jest zobowiązany do poinformowania o sprawie władzę kościelną. Tym bardziej jako delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. ochrony dzieci i młodzieży, po zapoznaniu się materiałem zawartym w filmie „Zabawa w chowanego”, nie mogłem milczeć lub pozostać bezczynny wobec przedstawionych faktów. Złożenie zawiadomienia nie rozstrzyga o winie i daje rzeczywistą szansę ks. bp. Edwardowi Janiakowi na przedstawienie argumentów w swojej obronie. Osądzenie sprawy jest wyłączną kompetencją Stolicy Apostolskiej.

Podjęte przeze mnie działanie jest wyrazem ewangelicznej troski o dobro osób pokrzywdzonych i o prawdziwe dobro Kościoła, a także realizacją misji ochrony dzieci i młodzieży, powierzonej mi przez Konferencję Episkopatu Polski.

Abp Wojciech Polak Metropolita Gnieźnieński, Prymas Polski Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży