Kaczyński i Czarnek: żołnierz powstania wspiera opozycję? Albo demencja, albo zdrada

Przemówienie 94-letniej bohaterki Powstania Warszawskiego Wandy Traczyk-Stawskiej podczas demonstracji opozycji w obronie obecności Polski w Unii Europejskiej 10 października 2021 roku wzburzyło media prorządowe i polityków rządzącej prawicy. (OKO.press zamieściło je w całości — tutaj.)

Przypomnijmy: Wanda Traczyk-Stawska mówiła m.in. „To jest nasza Europa i nikt nas z niej nie wyprowadzi” oraz ostro zrugała zakłócającego demonstrację przywódcę narodowców Roberta Bąkiewicza.

Traczyk-Stawska, ps. „Pączek”, jest weteranką powstania warszawskiego, a po wojnie ukończyła studia psychologiczne i przez 24 lata była nauczycielką w szkole dla dzieci niepełnosprawnych.

Wystąpienie żołnierza Powstania (OKO.press, za socjolożką dr. Weroniką Grzebalską, chętnie użyłoby tutaj nazwy „powstanka”; w rozmowie z nami Traczyk-Stawska nazywała się jednak „żołnierzem”) wywołało falę ataków w mediach prorządowych. Ponieważ trudno było atakować wprost bohaterkę wojenną, sugerowano, że ktoś ją oszukał, okłamał, że nie bardzo wie, co mówi. Rzecznik rządu Piotr Müller nazwał ją w TVP1 lekceważąco „panią z Powstania Warszawskiego”. Analizowaliśmy te reakcje (tutaj).

Głos zabrali także czołowi politycy PiS - jego przywódca Jarosław Kaczyński i minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Ich wypowiedzi znalazły się w wywiadach w tygodniku „Sieci” (nr 42 z 18 października 2021).

Kaczyński: „tradycja komunistyczna”

Jarosław Kaczyński nie wymienił wprawdzie Wandy Traczyk-Stawskiej, z kontekstu jednak wynika, że o nią chodzi. Najpierw krytykował demonstrację, na której występowała:

„Dziś już wiemy dokładnie, że była demonstracja dokładnie o połowę mniejsza od tej z 2016 roku, kiedy tzw. KOD był u szczytu swojej siły. Nie był to zatem jakiś oszałamiający sukces, ale nie można też powiedzieć, że jakaś ogromna klęska. Dużo ważniejsze było to, kto tam był: mało ludzi młodych, za to wiele twarzy znanych z innych demonstracji. Innymi słowy - przyszła kadrówka opozycji i tyle”.

„A tradycja akowska tam jakaś jest?” - zapytali prowadzący wywiad bracia Jacek i Michał Karnowscy, pytając - znów nie wprost - o Traczyk-Stawską.

To ostatnie zdanie także odnosi się do Wandy Traczyk-Stawskiej. Jest także insynuacją. „Tradycje wręcz przeciwne” to w języku PiS oznacza tradycje komunistyczne - Komunistycznej Partii Polski, UB, ZOMO.

Kaczyński obraża, porównując do ZOMO i gestapo

Kaczyński ma zresztą długą historię używania takich insynuacji.

• W październiku 2006 roku, kiedy był premierem po raz pierwszy, podczas wiecu w Stoczni Gdańskiej zasugerował, że dawni działacze opozycji sprzeciwiający się rządom PiS stoją tam „gdzie wtedy stało ZOMO” oraz że pamięta „kto był wtedy po której stronie”.
• W grudniu 2015 roku nazwał opozycję „najgorszym sortem Polaków” i zarzucił jej zdradę. „Ten nawyk donoszenia na Polskę za granicę. W Polsce jest taka fatalna tradycja zdrady narodowej. I to jest właśnie nawiązywanie do tego. To jest w genach niektórych ludzi, tego najgorszego sortu Polaków. Ten najgorszy sort właśnie w tej chwili jest niesłychanie aktywny, bo czuje się zagrożony” - mówił w Telewizji Republika. Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w tej sprawie.
• Także w grudniu 2015 roku komentując „najgorszy sort” w Sejmie użył porównania do gestapo: „Niech pan będzie poważny. Współpracownicy gestapo i AK-owcy to ten sam sort ludzi? Według mnie nie” – mówił.
• W grudniu 2017 roku porównywał opozycję do dyktatury gen. Wojciecha Jaruzelskiego w PRL.

Czarnek: nie wie, co robi, występuje wspólnie z komunistami

Bezpośrednio do osoby Wandy Traczyk-Stawskiej odniósł się w wywiadzie dla „Sieci” - w tym samym numerze, co wywiad z Kaczyńskim - Przemysław Czarnek, minister edukacji nauki. (Wywiad ukazał się pod bardzo zabawnym tytułem: „Mam bardzo dobre relacje z młodzieżą”.)

Czarnek mówił o demonstracji opozycji:

Czarnek mówi więc wprost, ze bohaterka Powstania albo „nie wie, co robi”, albo „oszukali ją organizatorzy”. Przy okazji obraża osoby przemawiające na demonstracji.

O kogo mogło mu chodzić?

• jedyną osobą posądzaną o kontakty z SB był 91-letni Leszek Moczulski, wybitny działacz opozycji, który spędził ponad sześć lat w komunistycznym więzieniu, a zarzuty wobec niego - dotyczące wcześniejszego okresu jego życia - nigdy nie zostały ostatecznie dowiedzione;
• „komunistą” mógł być Leszek Miller, działacz PZPR w latach 80. i sekretarz Komitetu Centralnego PZPR oraz członek Biura Politycznego partii w ostatnich latach jej istnienia. Miller jednak był przez następne dekady demokratycznie wybieranym politykiem III RP, premierem w okresie wstępowania Polski do Unii Europejskiej.

Komunista - ten, którego nie lubimy

W obu wypowiedziach polityków rządzącej prawicy widoczny jest ten sam mechanizm: „bohaterem jest ten, kto nas popiera, a komunistą i zdrajcą - ten, którego nie lubimy”. To reguła zupełnie niezależna od historycznych zasług. PiS może więc awansować dawnego komunistycznego prokuratora i wieloletniego członka PZPR (1978-1989) Stanisława Piotrowicza do Trybunału Konstytucyjnego. Nie ma jednak skrupułów w dyskredytowaniu autentycznych bohaterów i bohaterek walki o wolność z przeszłości, jeśli tylko popierają opozycję dzisiaj. Wówczas zarzuca im demencję lub zdradę, ewentualnie współpracę z komunistycznym reżimem - nawet, jeśli są to ludzie, którzy byli przez niego represjonowani i spędzili wiele lat w więzieniach w PRL, jak Leszek Moczulski.