Czy Morawiecki kłamał w żywe oczy Ursuli von der Leyen w sprawie dyscyplinarek dla sędziów?

„Wydaje nam się, że pan premier nie będzie w stanie odpowiedzieć na nasz list. Bo albo będzie musiał przyznać, że świadomie kłamał - a to byłby niebywały skandal - albo musiałby powiedzieć, że został wprowadzony w błąd. A wtedy pojawia się pytanie, przez kogo. My zakładamy, że premier został wprowadzony w błąd. Uważam, że każdy może popełnić błąd, także pan premier. Tylko trzeba się zachować przyzwoicie, czyli przeprosić” - powiedział OKO.press Grzegorz Kasicki, jeden ze współinicjatorów listu, sędzia sądu okręgowego w Szczecinie.

„Zakładam, że nasz list dotarł już do Ursuli von der Leyen. Upublicznił go m.in. Kees Sterk, były przewodniczący Europejskiej Rady Sądownictwa” - mówi Kasicki.

O co chodzi?

W tle jest spór o pieniądze dla Polski z europejskiego Funduszu Odbudowy. Nasz kraj wciąż ich nie dostaje. Warunkiem wypłaty jest spełnienie trzech warunków, tzw. kamieni milowych dotyczących sądownictwa. Komisja Europejska domaga się, żeby Polska m.in. zlikwidowała Izbę Dyscyplinarną i zreformowała system dyscyplinowania sędziów, który PiS wprowadził po 2015 roku. Ten system dopuszcza m.in. dyscyplinarne karanie za treść wydawanych wyroków, a nawet za wysłanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Dla PiS-u Izba Dyscyplinarna (łącznie z neo-KRS) jest podstawowym narzędziem wymiany sędziowskich elit.

Co usłyszała Ursula von der Leyen od Morawieckiego

Żeby spełnić warunki Komisji, PiS przeprowadza przez Sejm ustawę przygotowaną w kancelarii prezydenta Andrzeja Dudy. Częściowo ustąpili nawet ziobryści. Ustawa może zostać uchwalona nawet na najbliższym posiedzeniu Sejmu.

Jednocześnie rząd PiS zapewnia, że jest na ostatniej prostej negocjacji z Komisją i wypłaty miliardów euro wkrótce ruszą. O tym, jak wygląda ta procedura i dlaczego PiS może się przeliczyć, opowiadała OKO.press prof. Danuta Hübner:

W czwartek 19 maja 2022 Mateusz Morawiecki przekonywał, że jego rząd dogadał się z Komisją Europejską. Jednocześnie premier stwierdził:

Sędziowie: „Oczekujemy sprostowania i przeproszenia”

Na słowa Morawieckiego zareagowali sędziowie. 22 maja 2022 opublikowali list otwarty. Oto jego pełna treść:

„Szanowny Panie Premierze,

w związku z pana publiczną wypowiedzią, że ponad 90 proc. postępowań dyscyplinarnych sędziów dotyczy spraw o gwałty, kradzieże i prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości uprzejmie przedstawimy:

Jesteśmy sędziami sądów polskich, w stosunku do których aktualnie prowadzone są postępowania dyscyplinarne. Żaden z nas nie ma zarzutu popełnienia przestępstwa pospolitego, w tym gwałtu, kradzieży czy prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości. Uważamy, że zarzuty dyscyplinarne nam postawione związane są z obroną niezależności sądownictwa, obroną Konstytucji lub też wydaniem orzeczeń, nie po myśli władzy wykonawczej.

Domagamy się przedstawienia danych, z których będzie wynikać ile aktualnie prowadzonych jest postępowań dyscyplinarnych w sprawach przestępstw pospolitych, popełnionych przez sędziów, o których Pan mówił.

Uważamy, że mógł Pan zostać wprowadzony w błąd co do tych danych, a w konsekwencji wprowadził Pan opinię publiczną w błąd i oczekujemy:

1. sprostowania danych i przedstawienia opinii publicznej rzetelnych, prawdziwych danych o ilości postępowań w sprawie przestępstw pospolitych sędziów w stosunku do wszystkich postępowań;
2. wyciągnięcia konsekwencji, w tym konsekwencji politycznych wobec osoby czy osób, które wprowadziły Pana w błąd narażając na szwank dobre imię Premiera Rządu Polskiego na arenie międzynarodowej i krajowej;
3. przeproszenia sędziów polskich za podanie danych niezgodnych z prawdą”.

List podpisali między innymi: Olimpia Barańska-Małuszek (sędzia sądu rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim), Piotr Gąciarek (sędzia sądu okręgowego w Warszawie), Paweł Juszczyszyn (sędzia sądu rejonowego w Olsztynie), Krystian Markiewicz (sędzia sądu okręgowego w Katowicach), Igor Tuleya (sędzia sądu okręgowego w Warszawie), Dorota Zabłudowska (sędzia sądu rejonowego w Gdańsku).

Czy 504 sędziów miało dyscyplinarki za gwałty, kradzieże i jadę po pijanemu?

Z wypowiedzią Morawieckiego problem jest taki, że nie ma oficjalnych danych, które by potwierdzały lub zaprzeczały temu, co mówi premier. Nie ma ich w publikowanych przez Sąd Najwyższy sprawozdaniach z działalności. Ostatnie publicznie dostępne sprawozdania dotyczą 2019 roku. Morawiecki mówić, co mu wygodne, bo wie, że pokazać czarno na białym, że kłamie nie będzie łatwo. A ta wypowiedź jest dla niego wygodna z kilku powodów: podtrzymuje obraz sędziów jako przestępców, który PiS pracowicie wytwarzał przez ostatnie lata. Pozwala też w sytuacji, gdy jego rząd przynajmniej po części ustępuje Komisji, podtrzymać opowieść o tym, że to polski rząd walczy ze złem („sprząta sądy”), a Komisja w najlepszym razie jest nieświadoma rzeczywistości, a w najgorszym chroni przestępców.

Czy Morawiecki może mieć rację? Sędziowie popełniają również przestępstwa pospolite, nie wszyscy są poddawani procedurze dyscyplinarnej, bo bronią praworządności. Takie przypadki są znane, opisywane i słusznie bulwersują opinię publiczną. Czy jednak jest ich aż 90 procent?

„Warto zwrócić uwagę, że list podpisało 56 sędziów, a nie są to wszyscy mający takie postępowania dyscyplinarne. Po prostu nie do wszystkich dotarliśmy” - opowiada sędzia Grzegorz Kasicki ze Szczecina.

Pokazuje to też skalę represji wobec sędziów. Po to został stworzony system nowych sądów dyscyplinarnych. Dotychczasowe sądownictwo bowiem poradziłoby sobie z nielicznymi przypadkami sprawców przestępstw pospolitych”.

Sędzia Krystian Markiewicz już zapowiedział w „Gazecie Wyborczej”, że sędziowie zastanowią się nad złożeniem pozwu przeciwko Morawieckiemu, jeśli nie pokaże danych potwierdzających jego słowa.

Wróbel: „11 procent to nie jest «bodaj powyżej 90 procent»”

W sprawie wypowiedzi premiera Morawieckiego głos zabrał sędzia Włodzimierz Wróbel z Izby Karnej Sądu Najwyższego. To jego wypowiedź opublikowana w mediach społecznościowych:

„Polityk twierdzi publicznie, że ponad 90 % spraw sędziów w Izbie Dyscyplinarnej to sprawy o prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości, gwałt lub kradzież. I taką informację przekazuje Komisji Europejskiej.

A jakie są fakty:

Od 2018 r. była jedna sprawa, w której zarzucono gwałt. Zarzut kradzieży pojawił się także tylko jeden raz (przelew pieniędzy z konta bez uprawnienia).

Zarzut prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości w 16 sprawach.

11 % to nie jest «bodaj powyżej 90%»”.

Do Sądu Najwyższego OKO.press wysłało następujące pytania, czekamy na odpowiedzi:

Na podstawie artykułu 61 Konstytucji RP i ustawy o dostępie do informacji publicznej, zwracam się o informację:

1. ile jest aktualnie prowadzonych postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów w sprawach o gwałt?
2. ile jest aktualnie prowadzonych postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów w sprawach o kradzież?
3. ile jest aktualnie prowadzonych postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów w sprawach o prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwym?
4. ile takich postępowań było prowadzonych w latach: 2019, 2020, 2021?

Z doniesień medialnych wiadomo, że Ursula von der Leyen była gotowa ogłosić odblokowanie środków dla Polski podczas jej pobytu w Polsce 9 kwietnia. Rząd PiS miał jednak wtedy postawić zaporowy warunek: Komisja ma wymusić na TSUE cofnięcie orzeczeń w sprawach dotyczących praworządności (chodzi między innymi o neo-KRS).