Ostatni dzień kampanii samorządowej

Trwa przesłuchanie przed sejmową komisją śledczą Jacka Sasina, jednego z członków rządu Zjednoczonej Prawicy, współodpowiedzialnego za organizację wyborów kopertowych wiosną 2020 roku. Sasin pełnił wówczas funkcję ministra aktywów państwowych w rządzie Zjednoczonej Prawicy i to jemu podlegała Poczta Polska, która dostała zlecenie organizacji i przeprowadzenia wyborów kopertowych. Przygotowanie wyborów, do których ostatecznie nie doszło, pochłonęło 70 miliardów złotych.

Najwyższa Izba Kontroli wykazała szereg nieprawidłowości. Zdaniem kontrolerów NIK-u, próba organizacji korespondencyjnych wyborów prezydenckich 10 maja 2020 roku była niezgodna z prawem. KPRM miał negatywne opinie prawne, ale się nimi nie przejął.

To premier zlecił organizację wyborów kopertowych

Sasin przesłuchiwany jest na okoliczność tego, kto zlecił organizację wyborów oraz jak wyglądał przepływ poleceń służbowych między Kancelarią Premiera, Ministerstwem Aktywów Państwowych, Pocztą Polską oraz Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych. Sasin jest też pytany m.in. o to, czy jego zdaniem problemem dla organizacji wyborów kopertowych nie było np. to, że niemal co trzecie gospodarstwo domowe w Polsce nie miało wówczas skrzynek pocztowych oraz czy nie obawiał się o zgodność z prawem pozyskiwania przez Pocztę Polskę danych wyborców z rejestrów PESEL.

O tym, że PiS miał świadomość problemów związanych z legalnością organizacji wyborów kopertowych, wiadomo z ujawnionych przez Poufną Rozmowę maili ówczesnego wiceministra aktywów państwowych Artura Sobonia do szefa KPRM, Michała Dworczyka.

Z zeznań Sasina wynika, że autorem pomysłu przeprowadzenia wyborów kopertowych był poseł Adam Bielan. Sasin nie rozmawiał z nim o tym bezpośrednio, ale „posiadł informację, że to [poseł Bielan] taką ideę przedstawił”. Bielan miał się inspirować m.in. „regulacjami już obowiązującymi za granicą regulacji, m.in. w Niemczech” – stwierdził Sasin.

Dalej Jacek Sasin poinformował, że decyzję w sprawie zlecenia przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych Poczcie Polskiej oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (w zakresie druku kart wyborczych) podjął sam prezes Rady Ministrów, Mateusz Morawiecki.

Jacek Sasin stwierdził też, że on sam nie zlecał żadnych konkretnych działań Poczcie Polskiej, bo nie na tym polegał sprawowany przez ministra aktywów państwowych nadzór właścicielski.

„Niczego poczcie nie zlecałem w tym zakresie [przygotowania wyborów]. Nie miałem takich kompetencji. Nadzór właścicielski, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, który byłem zobowiązany stosować, nie polega na zlecaniu operacyjnych zadań zarządowi Poczty czy jakiejkolwiek innej spółce, którą nadzorowałem (...) Decyzja pana premiera Morawieckiego nie zawierała zlecenia konkretnych działań. Mówiła tylko o podjęciu przygotowań, tak aby możliwe było przeprowadzenie tych wyborów w konstytucyjnym terminie, zgodnie z decyzją pani marszałek Sejmu” – powiedział Sasin.

W spotkaniach brał też udział Kaczyński i Kamiński

W odpowiedzi na pytanie dotyczące zaangażowania w sprawę szefostwa politycznego Prawa i Sprawiedliwości, Jacek Sasin przyznał, że wielokrotnie dochodziło do spotkań w gronie prezydium politycznego PiS, a więc przy udziale premiera Mateusza Morawieckiego, prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego, gdzie dyskutowane były kwestie organizacji wyborów kopertowych. Sasin stwierdził też, że nie przypomina sobie, by brał udział w spotkaniu, podczas którego obecny byłby też ówczesny wicepremier z Porozumienia, Jarosław Gowin, ale „wie, że takie spotkania też były”.

Na początku przesłuchania Jacek Sasin zwrócił się z wnioskiem do komisji o możliwość odczytania oświadczenia. Przewodniczący komisji śledczej do spraw wyborów kopertowych Dariusz Joński oddalił wniosek, ponieważ przy poprzednich przesłuchaniach świadków, m.in. Artura Sobonia, wypowiedź swobodna została wykorzystana do obstrukcji prac komisji. Soboń wygłosił oświadczenie, a potem odmówił odpowiedzi na pytania.

Decyzja Jońskiego wzburzyła obecnych na sali posłów PiS. Padły pytania do komisji „czego się boicie?!” oraz okrzyki „Skandal!”. Zgodnie z ustawą o komisji śledczej Sasin złożył natychmiast odwołanie, ale komisja w głosowaniu jego odwołanie odrzuciła. Sasin stwierdził, że to „pozbawia go jego praw”.

Sasin był też pytany o koszt organizacji wyborów kopertowych. Powiedział, że według jego wiedzy, było to około 65 milionów złotych.

Przed przesłuchaniem Jacek Sasin wydał oświadczenie na temat tego, co chce powiedzieć przed komisją. Do oświadczenia dotarł portal Business Insider i opublikował jego treść w całości.

Komisja ds. wyborów kopertowych: cel działania i skład

Komisja śledcza ds. wyborów kopertowych działa od 19 grudnia 2023. Pierwszą decyzją komisji był wybór prezydium, w którym znaleźli się: Dariusz Joński (KO) jako przewodniczący oraz trzej zastępcy przewodniczącego: Waldemar Buda (PiS), Jacek Karnowski (KO) oraz Bartosz Romowicz (Polska2050-TD).

Poza tym w składzie komisji zasiadają: Przemysław Czarnek (PiS), Magdalena Filiks (KO), Paweł Jabłoński (PiS), Agnieszka Maria Kłopotek (PSL-TD), Mariusz Krystian (PiS), Anita Kucharska-Dziedzic (Lewica), Witold Tumanowicz (Konfederacja).

Celem komisji jest „zbadanie i ocena legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. w formie głosowania korespondencyjnego przez organy administracji rządowej, w szczególności działań podjętych przez członków Rady Ministrów, w tym Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego oraz Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina, i podległych im funkcjonariuszy publicznych”.

Szymon Hołownia podczas konferencji prasowej poinformował, że Sejm nie zajmie się w piątek 26 stycznia 2024 ma projektami zmian przepisów o aborcji.

„Dzisiaj Lewica uzupełniła jeden ze swoich projektów o niezbędne opinie. To pozwoliło mi obu tym projektom nadać numery druków. Koalicja Obywatelska też szykuje swój projekt, który zapowiedział premier Donald Tusk i ma być z nim gotowa. Trzecia Droga również zapowiedziała swój projekt w tej sprawie, być może zgłosi go w ciągu tygodnia. Poczekam więc, aż te projekty wpłynął do Sejmu. Ale nie będzie mrożenia. Być może będzie trzeba zrobić tak, żeby te projekty przeczytać równocześnie. A nie każdy dyskutować innego dnia” – mówił marszałek Sejmu.

Nie znamy jeszcze założeń ustawy, którą chce zaproponować Polska 2050, ale z zapowiedzi polityczek i polityków partii Szymona Hołowni, z którymi rozmawialiśmy, wynika, że będzie to w jakiejś formie powrót do założeń tzw. kompromisu aborcyjnego z 1993 roku, czyli do zakazu aborcji z nielicznymi wyjątkami. Pisaliśmy o tym w OKO.press tutaj:

„Dwudniowe posiedzenie Sejmu zaczynamy w czwartek o godz. 10. To będzie ważny dzień, bo poważnie traktujemy projekty obywatelskie, które trafiały do Sejmu przez wiele lat. Pierwszy z nich to projekt ustawy o rencie socjalnej, który był składany przez liczną grupę obywateli w poprzedniej kadencji Sejmu. Chodzi o podniesienie renty socjalnej z 1200 zł netto do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Projekt ten jest wyczekiwany przez środowiska reprezentowane przez panią Hartwich” – mówił marszałek Sejmu Szymon Hołownia podczas konferencji prasowej.

Zapowiedział też czytanie ustawy o karcie nauczyciela i projektu ustawy o samorządzie gminnym. A potem odniósł się do sprawy Wąsika i Kamińskiego, który zostali ułaskawieni przez prezydenta Andrzeja Dudę. Przypomnijmy, że posłowie i posłanki PiS – podobnie jak sami Kamiński i Wąsik – twierdzą, że nadal są posłami. Mimo tego, że ich mandaty poselskie wygasły zgodnie z postanowieniem sądu.

Harmonogram obrad

Przed posiedzeniami Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów Przybliżony czas rozpatrywania punktów porządku dziennego na 4. posiedzeniu Sejmu

w dniu 25 stycznia 2024 r. (czwartek)

godz. 10:00 – 12:30 – Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej (druk nr 30) (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 12:30 – 15:00 – Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (druk nr 28) (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 15:00 – 16:30 – Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy – Kodeks wyborczy (druk nr 75) (5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 3-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 16:30 – 18:00 – Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druki nr 171 i ) (5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 3-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 18:00 – 19:00 – Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie uchwały w 100. rocznicę wydania pierwszego numeru „Wiadomości Literackich” (druki nr 157 i ) (5-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 3-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 19:00 – 20:00 – ew. oświadczenia poselskie

w dniu 26 stycznia 2024 r. (piątek)

godz. 9:00 – 9:05 – Ślubowanie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (pkt )

godz. 9:05 – 9:30 – Głosowania, w tym:

- Sprawozdanie Komisji o uchwale Senatu w sprawie ustawy budżetowej na rok 2024 (druki nr i ) (pkt )

- Wybór składu osobowego Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. (druk nr ...) (pkt )

- Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr ...) (pkt )

godz. 9:30 – 11:45 – Pytania w sprawach bieżących (pkt )

godz. 11:45 – 13:15 – Informacja bieżąca (pkt )

godz. 13:15 – 16:00 – Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2022 wraz ze sprawozdaniem Komisji (druki nr 85 i ) (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 16:00 – 18:30 – Informacja Rady Ministrów o sytuacji osób starszych w Polsce za 2022 r. wraz ze stanowiskiem Komisji (druki nr 83 i 151) (10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła) (pkt )

godz. 18:30 – 19:30 – ew. oświadczenia poselskie

„Maciej Kamiński i Maciej Wąsik nie są posłami na Sejm RP. I wynika to wprost z wyroku w sprawie karnej, który wydał sąd okręgowy w Warszawie 20 grudnia 2023 roku. W Polsce nie może być równych i równiejszych wobec prawa. Jeżeli porówna się sytuację obu panów do sytuacji burmistrza, wójta czy innych funkcji związanych z działalnością publiczną, chyba nie mają państwo wątpliwości, jak wyglądałaby taka procedura w sprawie człowieka, który nie ma kolegi w Sądzie Najwyższym. Wszyscy są równi wobec prawa. To kwestia elementarnej równości wszystkich wobec prawa” – mówił Hołownia.

„Nie będziemy szykanować byłych panów posłów. To zrozumiałe, że straż marszałkowska wie, że nie powinni się znajdować na sali obrad i nie będą się na niej znajdować. To parlament RP nie studio telewizyjne czy ring bokserski. Mamy dyskutować, a nie prowadzić manifestacje. By ostudzić emocje zarekomenduje prezydium Sejmu, by w dniu jutrzejszym i pojutrzejszym nie były wydawane przepustki jednodniowe tym panom. Rozumiem, że mogą się zgłosić o przepustki, ale kiedy słyszę zapowiedzi obstrukcji obrad Sejmu, muszę zareagować. Mam nadzieję, że Ci, którzy zapowiadają działanie niezgodne z prawem, powstrzymają się” – mówił marszałek Sejmu.

Dodał: „Nigdy nie było przemocy fizycznej. W trosce o spokój, porządek w izbie i szacunek do projektów obywatelskich, musimy zrobić wszystko, by w izbie panował porządek. A obywatele, którzy przyjdą ze 100 tys. podpisów pod projektem, poczuli się uszanowani. Mam świadomość, jak inne zdanie ma na ten temat klub PiS. Mam już zapowiedź, że znajdę się przed obliczem prokuratora, że łamię prawo. Zmierzę się z konsekwencjami, wiem, jaka jest odpowiedzialność marszałka Sejmu i, że postępuje zgodnie z poczuciem zwykłej sprawiedliwości i równości wobec prawa, którego źródłem powinien być Sejm”.

„Panowie wąsik i Kamiński nie są posłami. Nie byłoby całego zamieszania, gdyby prezydent w 2015 roku nie zdecydował się na wadliwe – w sensie prawnym – ułaskawienie panów Wąsika i Kamińskiego. Prezydent ułaskawił ich, bo bardzo chciał, by te osoby – wówczas oskarżone, a dzisiaj skazane za nadużycie władzy – mogły pełnić funkcje rządowe w tym samym obszarze, w którym działały tak, że zakończyło się to procesem sądowym” – mówił premier Donald Tusk podczas konferencji prasowej.

Przypomnijmy, że Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik opuścili zakłady karne tuż po godzinie 21:00 we wtorek 23 stycznia 2024. W więzieniu spędzili niecałe dwa tygodnie. Trafili tam po skazaniu prawomocnym wyrokiem w grudniu 2023.

„Problemem są konsekwencje decyzji prezydenta Andrzej Dudy, który zakwestionował urząd prezydenta i nieprawne ułaskawienie, by panowie Wąsik i Kamiński władzy mogli nadużywać dalej. Sprawa Wąsika i Kamińskiego się nie skończyła, a zaczęła” – mówił Tusk.

I dodał: To, co robili przez ostatnie osiem lat zasługuje na zainteresowanie organów ścigania. Gdyby nie prezydent Duda nie mogliby używać Pegasusa przeciwko działaczom opozycji, nielegalnie inwigilować oponentów politycznych".

Według premiera Panowie Kamiński i Wąsik są bezpośrednio odpowiedzialni za to, że służby, których pilnowali chroniły chory układ władzy.

„Korupcja, z jaką mieliśmy do czynienia przez ostatnie lata jest bezprecedensowa. Całe państwo zostało zorganizowane tak, by politycy partii rządzącej mogli zarabiać gigantyczne pieniądze. Nie widziałem, by panowie Wąsik i Kamiński aktywnie walczyli, będąc odpowiedzialnymi za działania antykorupcyjne, wtedy gdy państwo polskie i pieniądze publiczne były rozkradane na niespotykaną skalę. Nie kwestionując legalności ułaskawienia – bo prezydent Duda zrobił to tym razem prawidłowo – pan Wąsik i Kamiński odpowiedzą za pozostałe rzeczy”.

Donald Tusk po zakończonym posiedzeniu Rady Ministrów poinformował, że projekt ustawy dotyczącej dostępu do koncepcji awaryjnej, czyli pigułki pigułki „dzień po”, jest gotowy i zostanie przesłany do Sejmu.

„Mówimy o dostępie bez recepty dla zainteresowanych od 15. roku życia w górę. Dla tej grupy antykoncepcja awaryjna będzie dostępna bez recepty i chodzi o konkretny specyfik EllaOne. To metoda, która uniemożliwa doprowadzenie do zapłodnienia, a więc nie jest to tabletka wczesnoporonna, co budziło emocje w wielu kręgach. To tabletka, która zapobiegaj zajściu w ciążę. Poniżej 15 roku życia będzie wymagana recepta” – mówił podczas konferencji premier Donald Tusk.

„To rozwiązanie najbardziej powszechne w krajach UE udostępni antykoncepcję awaryjną, która do tej pory była praktycznie niedostępna. Czas podczas jej użycia odgrywa kluczową rolę. A fakt, że wymagana była recepta oznaczał, że w wielu miejscach w Polsce, antykoncepcja była niedostępna”.

Premier poinformował, że ustawa zmienia tylko jeden zapis, który do tej pory obowiązywał w ustawie. „Mam nadzieję, że na etapie prac w Sejmie i kiedy ustawa pojawi się na biurku prezydenta, nie będzie prób obstrukcji czy wetowania ustawy.Wydaje się bezdyskusyjne, że lek powinien być powszechnie dostępny bez recepty” – mówił premier.