Niechciane pamiątki po Leninie i Stalinie
Kiedyś były turystycznymi atrakcjami. Dziś albo całkiem zniknęły, albo przeszły transformację, albo wstydliwie zapomina się o ich przeszłości
Gdzie w Polsce można natknąć się na ślady Lenina? Przede wszystkim w Krakowie i na Podhalu. W 1912 roku 42-letni Władimir Iljicz Uljanow – Włodzimierz Lenin – zjechał pod Wawel z żoną Nadieżdą Krupską i innymi współpracownikami z partii bolszewickiej. Na terenie Austro-Węgier mógł się czuć w miarę bezpiecznie, niezagrożony bezpośrednio przez carską policję. Zarazem do granicy z Rosją miał zaledwie kilkanaście kilometrów, mógł więc zachować kontakt ze swoimi towarzyszami.
Przeczytaj także:
Lenin jak turysta
W Krakowie mieszkał najpierw na ulicy Zwierzynieckiej 218 (obecnie ul. Królowej Jadwigi 41, Dom Zwierzyniecki – oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa), a następnie przeprowadził się do kamienicy przy Lubomirskiego 47. Miał stamtąd bliżej do dworca kolejowego, na którym odbierał pocztę i z którego regularnie wysyłał swoje artykuły pociągiem do Petersburga.
W Krakowie mieszkał najpierw na ulicy Zwierzynieckiej 218 (obecnie ul. Królowej Jadwigi 41, Dom Zwierzyniecki – oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa), a następnie przeprowadził się do kamienicy przy Lubomirskiego 47. Miał stamtąd bliżej do dworca kolejowego, na którym odbierał pocztę i z którego regularnie wysyłał swoje artykuły pociągiem do Petersburga.
To przy ulicy Lubomirskiego w 1913 roku odwiedził go 35-letni Józef Wissarionowicz Dżugaszwili – Stalin – by wziąć udział w tzw. naradzie lutowej. Upamiętniły to później władze PRL, wmurowując w ścianę budynku okolicznościową płytę.
Lenin zostawił Kraków dla Podhala. Gdy Krupska podupadła na zdrowiu, wiosną 1913 roku przeprowadził się z nią do Białego Dunajca. Zamieszkali w pensjonacie Teresy Skupień. Przywódca bolszewików sporo chodził po Tatrach, znał Zakopane. Tak jak dzisiejsi turyści odwiedził Dolinę Pięciu Stawów i Morskie Oko, zdobywał Zawrat czy Rysy (po latach władze PRL utworzyły nawet specjalny Szlak Lenina). Z Białego Dunajca regularnie jeździł rowerem do Poronina, by korzystać z tamtejszej poczty.
To także w Poroninie w październiku 1913 roku Lenin dyskutował z ważnymi współtowarzyszami z partii bolszewickiej o prawie narodów zniewolonych przez carat do samostanowienia. Naradę przeprowadzono w karczmie Pawła Guta-Mostowego, zwanej Wańkówką. W Polsce Ludowej, w 1947 roku zamieniono ją w muzeum. Była to, obok krakowskiego Domu Zwierzynieckiego, druga filia Muzeum Lenina w Krakowie, umieszczonego w pałacu Mańkowskich przy ul. Topolowej 5.
Dziennikarz i autor książek. Był redaktorem naczelnym magazynu „Focus Historia”, zajmował się m.in. historycznymi śledztwami. Publikował artykuły m.in. w „Przekroju”, „Ciekawostkach historycznych” i „Tygodniku Powszechnym”. Autor kryminałów retro, powieści z dreszczykiem i książek popularyzujących historię.
Dziennikarz i autor książek. Był redaktorem naczelnym magazynu „Focus Historia”, zajmował się m.in. historycznymi śledztwami. Publikował artykuły m.in. w „Przekroju”, „Ciekawostkach historycznych” i „Tygodniku Powszechnym”. Autor kryminałów retro, powieści z dreszczykiem i książek popularyzujących historię.
Komentarze