Przemówienie Trumpa: „Dostaję silne sygnały z Rosji, że są gotowi na pokój”

Przemówienie Donalda Trumpa wieńczące pierwsze 43 dni jego drugiej kadencji rozpoczęło się w środę krótko po godz. 03:00 polskiego czasu. Co należy z niego zapamiętać?

• Trump skupił się głównie na polityce wewnętrznej: na walce z „ideologią woke” i osobami transpłciowymi w sporcie, na wyplenianiu „lewackiego szaleństwa” z systemu edukacji, na walce z nielegalną migracją, na cięciach w administracji publicznej oraz na przekonywaniu Amerykanów, że polityka wysokich ceł nakładanych na inne kraje spowoduje rozkwit gospodarki Stanów Zjednoczonych, choć, jak stwierdził, USA mogą doświadczyć „przejściowych trudności”.
• Kwestia wojny w Ukrainie stanowiła całkowicie poboczny wątek wystąpienia. Trump zacytował między innymi znany już wiele godzin wcześniej list od prezydenta Ukrainy Wołodymira Zełeńskiego, w którym deklaruje on gotowość do negocjacji pokojowych. Prezydent USA stwierdził jednocześnie, że dostaje „bardzo silne sygnały” o gotowości Rosji do zawarcia pokoju. Nie podał jednak żadnych szczegółów. Zamiast tego wbił szpilkę Unii Europejskiej, mówiąc, że więcej wydała na zakup rosyjskiego gazu i ropy niż na pomoc Ukrainie. Po raz kolejny zawyżył też o co najmniej 170 miliardów dolarów sumę pomocy, którą Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie.
• Trump wezwał również mieszkańców Grenlandii (która jest terytorium zależnym Danii) do przeprowadzenia referendum w sprawie przyłączenia się do Stanów Zjednoczonych. „Potrzebujemy Grenlandii, to kwestia naszego bezpieczeństwa narodowego, a nawet międzynarodowego. Współpracujemy ze wszystkimi zaangażowanymi stronami, aby Grenlandię dostać. I myślę, że ją dostaniemy, w taki czy inny sposób” – stwierdził Trump. Jednocześnie zapewnił, że USA „odzyskają” Kanał Panamski.
• Na zakończenie Trump obiecał, że Stany Zjednoczone zatkną swą flagę na Marsie.

Przemówienie Trumpa, czyli najwspanialsze 43 dni w historii

Mowa Trumpa do połączonych izb Kongresu (czyli do członków Senatu oraz Izby Reprezentantów) miała miejsce w szczególnym momencie. Tylko w ostatnich kilku dniach nowy prezydent Stanów Zjednoczonych:

• zaatakował werbalnie prezydenta Ukrainy podczas transmitowanego na żywo spotkania w Gabinecie Owalnym,
• wstrzymał pomoc finansową i wojskową dla walczącej z rosyjską agresją Ukrainy,
• nałożył wysokie cła na towary z Kanady, Meksyku i Chin, rozpoczynając tym samym wojnę handlową,
• ogłosił wprowadzenie restrykcji dotyczącej wolności zgromadzeń i protestów politycznych na amerykańskich uczelniach.

Jednocześnie większość krajów europejskich z Francją i Wielką Brytanią na czele zacieśnia współpracę wojskową oraz jeszcze ściślej koordynuje pomoc dla Ukrainy. Do tego ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski wygłosił we wtorek pojednawcze wobec administracji Trumpa oświadczenie, w którym wyraził gotowość do podpisania z USA uzgodnionej już ramowej umowy o dostępie do ukraińskich złóż metali rzadkich, starcie w Białym Domu nazwał wysoce niefortunnym i zapewnił, że Ukraina jest gotowa zasiąść przy stole negocjacyjnym, by rozmawiać o porozumieniu pokojowym z Rosją. Zełenski zaproponował, aby pierwszym krokiem był „rozejm w powietrzu” dotyczący zakazu używania rakiet i dronów dalekiego zasięgu oraz zwolnienie jeńców po obu stronach.

Kilka godzin przed przemówieniem Trumpa agencja Reutera poinformowała, że prezydent USA ma w nim poinformować o porozumieniu i podpisaniu umowy z Ukrainą, ale później oficjalnie zdementował te informacje w rozmowie z FOX News sekretarz skarbu Scott Bessent.

I rzeczywiście, Trump podpisania żadnej umowy nie ogłosił. Zamiast tego – tak jak zapowiedział wcześniej w swoich mediach społecznościowych – „powiedział, jak jest”. Przynajmniej w jego mniemaniu.

Dostaliśmy 100 minut przechwałek: o tym, że w 43 dni zrobił więcej, niż większość prezydentów przez całe kadencje, że nigdy wcześniej nikt czegoś takiego nie widział i że jesteśmy świadkami rozpoczęcia najwspanialszego momentu w historii Stanów Zjednoczonych, a może nawet i świata. Jako przeciwwagę do swoich domniemanych osiągnięć Trump wielokrotnie wskazywał rządy administracji Joe Bidena, którego określił najgorszym prezydentem w historii. Mijając się przy tym z prawdą choćby wówczas, gdy dwukrotnie zawyżył liczbę nielegalnych migrantów, którzy przekroczyli granicę USA podczas rządów Bidena, lub wówczas gdy przesadnie chwalił się rzekomymi oszczędnościami uzyskanymi przez departament kierowany przez miliardera Elona Muska (DOGE).

Całe przemówienie Trumpa było zasadniczo utkane z teorii i twierdzeń, które już przez ostatnie 43 dni wielokrotnie słyszeliśmy albo od niego, albo od jego współpracowników: o „złotych kartach”, które będą kupować zagraniczni miliarderzy i w ten sposób zmniejszy się deficyt USA, o 300-letnich staruszkach, którym rzekomo wypłacano zasiłki, o tym, jak wiele miliardów Stany Zjednoczone trwoniły na pomoc międzynarodową oraz o tym, jak cudownym instrumentem handlowym są cła.

Z polskiego punktu widzenia wniosek po przemówieniu Trumpa jest jeden: nasz region Europy nie interesuje go zupełnie, Unię Europejską traktuje co najmniej jako przeciwnika, a wojna w Ukrainie to w jego polityce wątek całkowicie poboczny i trudno oczekiwać, żeby perspektywa Europy Środkowo-Wschodniej odrywała jakąkolwiek rolę w jego ewentualnych negocjacjach z Władimirem Putinem.