Radio Maryja kręciło w sprawie koronawirusowych urodzin. A sanepid jeszcze mu pomógł [DOKUMENTY]

Czytelnik OKO.press przesłał nam oficjalne pisma o. Jana Króla do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Toruniu. O ich udostępnienie wystąpił, gdy sanepid ogłosił publicznie, że nie nałoży kary na organizatorów 29. urodzin Radia Maryja. I że decyzję podjął głównie na podstawie wyjaśnień organizatorów uroczystości.

Nasz Czytelnik chciał więc poznać te wyjaśnienia. We wniosku o udostępnienie informacji publicznej pytał też m.in.:

• Czy PPIS w Toruniu zadał sobie jakikolwiek trud, żeby zweryfikować informacje przekazane przez organizatora urodzin? A jeśli tak - jakie działania podjął?
• Czy jest standardem, że jeśli podmiot kontrolowany przez PPIS wyjaśni, że nie złamał żadnych przepisów dot. kwestii epidemiologicznych, sanepid - na tej podstawie - odstępuje od ukarania?
• Czy kontrolerzy sanepidu widzieli zdjęcia i filmy dostępne powszechnie w Internecie, na których widać, że uczestnicy urodzin Radia Maryja nie przestrzegają ograniczeń związanych z epidemią koronawirusa, m.in. nie zachowują wymaganego odstępu i nie noszą masek zasłaniających usta i nos?

Koronawirusowe urodziny

O obchodach 29. urodzin Radia Maryja było głośno w mediach, pisaliśmy o nich również w OKO.press.

5 grudnia 2020 roku, w czasie obowiązywania ograniczeń pandemicznych, do Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji w Toruniu zjechali liczni politycy obozu rządzącego i przedstawiciele duchowieństwa.

Samo to nie ściągnęłoby pewnie uwagi mediów i opinii publicznej (politycy co roku goszczą na urodzinach toruńskiej rozgłośni), ale zapewniło ją wystąpienie o. Tadeusza Rydzyka. Redemptorysta bronił księży oskarżanych o pedofilię („To, że ksiądz zgrzeszył, no zgrzeszył. A kto nie ma pokus?” - mówił), a biskupa Edwarda Janiaka, który krył pedofilów, nazwał "współczesnym męczennikiem mediów".

Za sprawą przemówienia o. Rydzyka, relację z urodzin Radia Maryja obejrzało mnóstwo ludzi. Część z nich skierowała potem zawiadomienia do sanepidu, wskazując, że podczas uroczystości naruszone zostało rozporządzenie rządu z 1 grudnia 2020 ws. ustanowienia ograniczeń, nakazów i zakazów związanych z epidemią.

Posłanka Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus wystąpiła w tej sprawie prokuratury. W zawiadomieniu pisała, że

• według jej obliczeń, w świątyni podczas urodzin powinno być maksymalnie 65 osób (1 osoba na 15 metrów kwadratowych), a było znacznie więcej;
• duchowni uczestniczący w uroczystości jako goście (nie celebrujący mszy) nie nosili maseczek i siedzieli bardzo blisko siebie;
• również inne osoby obecne w kościele nie zachowywały obowiązującego 1,5-metrowego dystansu.

Wątpliwe jednak, by prokuratura postawiła organizatorom urodzin Radia Maryja jakiekolwiek zarzuty. Śledczy zapewne wystąpią o opinię i informacje do PPIS w Toruniu, a ten - jak już wiemy - nie dopatrzył się złamania przepisów.

O. Król i policja: wszystko było OK

Jak sam sanepid sprawdzał, czy podczas urodzin nie doszło do naruszenia prawa?

W odpowiedzi na pytania naszego Czytelnika, PPIS w Toruniu pisze, że na urodzinach Radia Maryja nie było ani osób, które złożyły zawiadomienia do sanepidu, ani jego kontrolerów. Z pytaniami, dotyczącymi ewentualnego naruszenia przepisów podczas uroczystości, musiał więc zwrócić się do:

• organizatora urodzin
• i Komendy Miejskiej Policji w Toruniu (jej funkcjonariusze zabezpieczali uroczystość ze względu na obecność członków rządu).

Komendę pytano:

• ile osób brało udział w uroczystości,
• czy funkcjonariusze nałożyli na jej uczestników mandaty za brak maseczek albo niezachowanie dystansu
• i czy uczestnicy naruszali inne obostrzenia wynikające z rozporządzenia z 1 grudnia 2020.

Policja wyjaśniła, że żadnej interwencji i żadnych mandatów nie było. Nie wiadomo, jak odpowiedziała na pytanie o liczbę uczestników urodzin.

W imieniu Radia Maryja sanepidowi odpowiadał o. Jan Król - jeden z najbliższych współpracowników o. Rydzyka, wieloletni wicedyrektor Radia Maryja i Telewizji Trwam, członek zarządu Fundacji Lux Veritatis. W kolejnych pismach zapewniał, że podczas urodzin rozgłośni przestrzegano prawa. I że najlepiej świadczy o tym fakt, że "przebieg uroczystości nie wzbudził żadnych wątpliwości policji".

Liczba zaproszonych gości zgodna z limitem / Nie było listy

W piśmie z 9 grudnia 2020 roku o. Król zapewniał, że "liczba zaproszonych na wydarzenie gości nie przekraczała limitów określonych w § 26 ust. 8 pkt 1 rozporządzenia" z 1 grudnia 2020. A "osoby, które nie zostały oficjalnie zaproszone, a mimo to zjawiły się na uroczystości, zostały poinformowane o limicie osób", wynikającym z przepisów.

Pięć dni później (14 grudnia) - prawdopodobnie odpowiadając na prośbę sanepidu o udostępnienie listy osób zaproszonych na urodziny - o. Król przekonywał:

Tradycyjnie, spontanicznie na uroczystości przybyli przedstawiciele duchowieństwa, politycy i słuchacze, przede wszystkim z Torunia i okolic".

Która z tych wersji jest prawdziwa? Można domyślić się oglądając urodzinowe wystąpienie o. Rydzyka. Na zakończenie swego przemówienia założyciel Radia Maryja mówił: "Cieszymy się dzisiaj obecnością... wymienię przynajmniej najważniejszych".

Co ciekawe, nie wymienił obecnego na urodzinach europosła Ryszarda Czarneckiego. Jak twierdzą znawcy taktyki działań o. Rydzyka, takie "zapomnienia" w jego wystąpieniach nigdy nie są przypadkowe.

Wymieniając szefa gabinetu politycznego minister Marleny Maląg, zakonnik mówił: "Wiem, że miała być pani minister, ale coś przeszkodziło". Wspominał także innych, którzy nie mogli przyjechać, m.in. europosłankę Beatę Kempę i prowincjała redemptorystów o. Janusza Soka.

Uczestników liczono/ Było ich "około 120"

"Najważniejsi" goście, witani przez o. Rydzyka zajmowali tylko jeden z czterech sektorów ław w Sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji. W pozostałych trzech sektorach zasiadali przedstawiciele duchowieństwa i zwykli słuchacze Radia Maryja.

Ile osób było w sumie na uroczystości?

W piśmie z 17 grudnia 2020 o. Król pisał: "1. We Mszy Św. sprawowanej w Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w dniu 5 grudnia uczestniczyło około 120 osób. 2. Przed wejściem do kościoła były wyznaczone i specjalnie oznakowane osoby, które liczyły wchodzących na Mszę Świętą".

Z jednej więc strony organizatorzy urodzin zapewniali, że - zgodnie z przepisami - pilnowali, by dozwolony przepisami limit osób w świątyni nie został przekroczony i skrupulatnie liczyli wiernych, w drugiej strony - nie byli w stanie wskazać dokładnej liczby uczestników uroczystości.

Sanepid uznał jednak podawaną przez o. Króla przybliżoną liczbę za wiarygodną. Jak pisał w odpowiedzi na pytania naszego Czytelnika, nie ma podstaw, by podważać te dane, bo "z publikowanych w mediach ogólnodostępnych zdjęć nie można ustalić jednoznacznie liczby uczestników uroczystości".

Być może rzeczywiście, sięgając tylko do zdjęć i filmów dostępnych w sieci, nie da się ustalić dokładnej liczby uczestników urodzin Radia Maryja. Ale z pewnością można na ich podstawie stwierdzić, że liczba ta była znacznie wyższa niż "około 120".

Portal konkret 24. pl, na podstawie zdjęcia fotoreportera PAP, policzył, że w uroczystości uczestniczyło co najmniej 170 osób (nie licząc kilkudziesięciu duchownych). Zdjęcie PAP nie obejmuje jednak części świątyni (części jednego z sektorów ław i chóru).

Osoba na 15 m? Z podziemiami i chórem

Czy ta liczba mieściła się w określonym przez prawo limicie? Zgodnie z przepisami, to, ile osób może uczestniczyć we mszy podczas obostrzeń, zależy od wielkości świątyni. Na 15 metrów kwadratowych powinna przypadać 1 osoba.

Sanepid zapytał więc redemptorystów o powierzchnię Sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji.

O. Jan Król odpisał, że

• "pierwsza kondygnacja" świątyni ma 1 256 metrów kw.,
• chór - 205 metrów kw.,
• a znajdująca się w podziemiu Kaplica Pamięci - 540 metrów kw.

Uroczystości związane z 29. urodzinami Radia Maryja odbywały się na "pierwszej kondygnacji", część gości siedziała również na chórze. Obliczając limit uczestników, sanepid powinien wziąć więc pod uwagę powierzchnię tych dwóch części świątyni. Łącznie to 1 461 m kw. W urodzinach powinno więc uczestniczyć maksymalnie 97 osób (1 461 : 15).

Nawet gdyby wziąć pod uwagę powierzchnię Kaplicy Pamięci, uczestników urodzin powinno być maksymalnie 133. Wciąż mniej, niż widać na zdjęciach i filmach.

Z odsieczą o. Rydzykowi i jego współpracownikom przyszedł więc sam sanepid. Sięgnął do swoich dokumentów - a konkretnie postanowienia PPIS w Toruniu z 2016 roku "o niezgłaszaniu sprzeciwu i uwag co do zamiaru przystąpienia do użytkowania budynku świątyni". Jak pisał w odpowiedzi na pytania naszego Czytelnika, " ustalono, że zawarta w powyższym postanowieniu informacja o całkowitej powierzchni świątyni wynoszącej 3 827,16 m kw, wskazuje, że liczba uczestników uroczystości jest zgodna z wymaganiami obowiązującego rozporządzenia".

Obliczając dopuszczalną liczbę osób na mszy, sanepid wziął więc pod uwagę całkowitą powierzchnię kościoła - razem z zakamarkami niedostępnymi dla wiernych - zakrystiami, pomieszczeniami do obsługi technicznej nagrań radiowych i telewizyjnych, sanitariatami, piwnicami itd.

Księża bez maseczek? Sprawowali kult religijny

W grudniowym artykule o urodzinach Radia Maryja pisaliśmy: "Na nagraniu z uroczystości widzimy, że politycy i »zwykli« wierni maseczki mają, ale księża i biskupi - już nie. Biskupi za ołtarzem siedzą ramię w ramię, bardzo blisko siebie. Nie ma wątpliwości, że wielu hierarchów i księży nie trzyma dystansu 1,5 m i nie nosi maseczek. Odległości nie są w stanie zachować także zwykli wierni i politycy PiS, bo w kościele jest zbyt wiele osób".

O. Jan Król w pismach do sanepidu przekonywał jednak, że wszyscy, którzy powinni, mieli maseczki. Nie nosiły ich tylko "osoby sprawujące kult religijny, podczas jego sprawowania".

Dalej przedstawiał swoją wykładnię, jak należy rozumieć zapisane w rozporządzeniu z 1 grudnia 2020 roku, pojęcia "osoby sprawującej kult" i "sprawowania kultu religijnego".

"Ustalenie, kto jest osobą »sprawująca kult religijny« następować musi przede wszystkim na podstawie prawa wewnętrznego danej wspólnoty wyznaniowej lub Kościoła. Należy zatem jednoznacznie stwierdzić, iż w sytuacji Kościoła katolickiego »osobą sprawującą kult religijny« będzie zarówno kapłan celebrujący Mszę Świętą, jak i inne osoby posługujące, np. ministrant, organista" - przekonywał.

Czyli upraszczając: według o. Króla każdy ksiądz katolicki podczas nabożeństwa, niezależnie czy je odprawia, czy nie, i niezależnie od liczby księży zgromadzonych w danym czasie w świątyni, może chodzić bez maski.

Inaczej uważają chyba w Stolicy Apostolskiej (a więc w sercu Kościoła katolickiego), bo tam, mimo znaczącego ograniczenia liczby wiernych w świątyni i zachowywania dużego dystansu pomiędzy księżmi, ci ostatni - noszą w czasie mszy maseczki.

Innego zdania jest też wielu prawników, którzy przekonują, że maseczki może nie nosić ksiądz, który w danym momencie celebruje mszę, a nie każdy duchowny, który w niej uczestniczy jako słuchacz.

Sanepid przyjął jednak wykładnię prawną dokonaną przez o. Króla.

Naszemu Czytelnikowi sanepid wyjaśnił, że przypadku urodzin Radia Maryja "zdjęcia i filmy dostępne w internecie nie są podstawą do oceny przez Państwową Inspekcję Sanitarną naruszenia wymagań obowiązującego rozporządzenia". I że "w sytuacji braku stwierdzenia takich naruszeń przez obecną w czasie uroczystości Policję" oraz w związku z tym, że nie zgłosiła się ze skargą żadna osoba zarażona podczas 29. urodzin Radia Maryja koronawirusem, uznano, że nie ma podstaw do ukarania organizatorów tej uroczystości.

***

Tu znajdziecie pisma o. Jana Króla do PPIS w Toruniu:

• z 9 grudnia 2020
• z 14 grudnia 2020
• z 17 grudnia 2020
• oraz mail z 15 grudnia 2020.

Czytelnikowi, który nam je przekazał, bardzo dziękujemy. A do wszystkich naszych Czytelników apelujemy - jeśli macie ciekawe informacje, piszcie do nas na adres: [email protected].