Śmierć Doroty. Minister zdrowia: powołam zespół, uściślę zalecenia. To nie wystarczy

„Powołam dziś zespół, który w większym gronie ekspertów – już nie tylko dwóch konsultantów w dziedzinie ginekologii i położnictwa oraz perinatologii – przygotuje jeszcze bardziej szczegółowe wytyczne postępowania” – powiedział minister Adam Niedzielski na konferencji 12 czerwca.

To odpowiedź na tragiczną śmierć pani Doroty z Nowego Targu. Będącej w ciąży kobiecie nie udzielono potrzebnej pomocy medycznej na czas. Zmarła na skutek sepsy.

Minister zaznaczył: „w Polsce każda kobieta w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ma prawo do terminacji ciąży, czyli wykonania zabiegu aborcji”. Dodał, że „definicja zdrowia odnosi się nie tylko do zdrowia fizycznego, ale również psychicznego”.

Będziemy uściślać

„Rzecznik praw pacjenta i minister zdrowia są od egzekwowania tego prawa pacjenta i prawa pacjentek, dlatego będziemy dopracowywać wytyczne, które zostały wydane w roku 2021 i zrobimy to szerokim gronie, zapewniając parytet udziału kobiet”. Chodzi o wytyczne, o które Niedzielski poprosił konsultanta krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii w 2021 r., po śmierci Izabeli z Pszczyny.

Wytyczne są na stronie Ministerstwa Zdrowia. Zostały opublikowane w listopadzie 2021 roku. Warto dodać, że w internecie bardzo trudno je znaleźć, bo zostały zamieszczone jako informacja na stronie ministerstwa zdrowia, a nie jako dokument konsultanta krajowego. Jako dokument podpisany przez tegoż konsultanta krążą po internecie w formie zdjęć:

Ale sam krajowy konsultant, prof. Krzysztof Czajkowski zapewniał na konferencji, że wytyczne są wszystkim znane. Skąd? „Po sytuacji w Pszczynie na wszystkich zjazdach położniczo-ginekologicznych był poruszany temat przedwczesnego odpływania płynu owodniowego, postępowania w sytuacji zagrożenia życia matki i podawane były sposoby działania”.

Co dały te wytyczne?

Od wydania tych zaleceń minęło 1,5 roku, a sytuacja się powtórzyła. Podczas konferencji Rzecznik Praw Pacjenta przyznał, że w Nowym Targu doszło do naruszenia praw pacjentki. Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny i Aborcyjny Dream Team donoszą, że od śmierci pani Doroty rozdzwoniły się telefony. Dzwonią przerażone kobiety leżące w szpitalach i obawiające się o swoje zdrowie. Powstaje zatem pytanie: co dały te wytyczne, które tak trudno znaleźć?

Po konferencji ministra zdrowia kolejne pytania zadały organizacje pomagające kobietom np. FEDERA:

• Czy ministerstwo zadbało o to, by każdy szpital wytyczne dostał?
• Czy zostały przeprowadzone szkolenia wśród lekarzy, by wiedzieli, jak mają się do nich stosować? (jak rozumiemy – nie, bo RPP dopiero teraz zapewnił, że takie szkolenia przeprowadzi)
• Co zrobić, gdy lekarze powołują się na klauzulę sumienia
• I najważniejsze – co ma zrobić kobieta, gdy lekarze zwlekają, a jej życie jest zagrożone?

Rzecznik Praw Pacjenta zapewniał: „Chciałbym zaapelować do pacjentek, by w każdej sytuacji zgłaszali się do RPP z prośbą o pomoc. Oprócz badania przypadków, które się wydarzyły, my również podejmujemy interwencje, gdy jest zagrożenie zdrowia lub życia. (…) Jeśli chodzi o tragiczny przypadek, niezwłocznie po upublicznieniu informacji podjęliśmy czynności, korzystając z opinii wybitnego eksperta prof. Czajkowskiego, i naszych ekspertów”.

Czy RPP będzie działał również w święta i weekendy? W przypadkach takich jak pani Doroty z Nowego Targu liczy się każda sekunda.

Minister zapowiada powołanie zespołu 13 ekspertów (w tym 7 kobiet), którzy doprecyzują wytyczne. Pojawiają się zatem nowe pytania:

• Czy skoro wytyczne, którymi chwali się minister, nie zapobiegły śmierci kolejnych kobiet po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, to pomogą, jeżeli będą bardziej – jak mówi minister zdrowia – „szczegółowe”?
• Kto zasiądzie w tym zespole?

Po decyzji TK Przyłębskiej

Adam Niedzielski głośno powiedział, że aborcja w przypadku zagrożenia życia i zdrowia kobiecie się należy. Ale już to kiedyś mówił. A konkretnie ministerstwo zdrowia. Na pytanie Rzecznika Praw Obywatelskich w styczniu 2022 r. resort tak ocenił sytuację z Pszczyny (po tragicznej śmierci Izabeli): „Zdecydowanie zbyt późno podjęta została decyzji o zakończeniu ciąży (dopiero w chwili rozwiniętego wstrząsu septycznego z towarzyszącymi powikłaniami wielonarządowymi). Działanie personelu nie spełniało kryterium należytej staranności, w szczególności co do czasu podjęcia decyzji o rozwiązaniu ciąży”.

W maju 2023 r. FEDERA informowała, że wygrała sprawę przed Rzecznikiem Praw Pacjenta. RPP przyznał, że odmowa aborcji w przypadku zagrożenia zdrowia psychicznego jest naruszeniem praw pacjentki. 10 dni później zmarła Dorota.

O co więc chodzi? Dlaczego lekarze nie słuchają ministra zdrowia?

Poza skandalicznymi zaniechaniami lekarzy i szpitala dochodzi jeszcze efekt mrożący decyzji Trybunału Konstytucyjnego zaostrzającego prawo aborcyjne w Polsce. Pisaliśmy o nim w OKO.press wielokrotnie. Po śmierci Doroty z Nowego Targu dr Bartłomiej Wolski, ginekolog, perinatolog i seksuolog mówił nam, że po wyroku TK lekarze boją się wypisać nawet

Mimo tego, że zdrowie i życie ich pacjentki jest zagrożone.

Dlatego wytyczne, nawet uściślone, i numer do RPP nie wystarczą. Konieczne są, jak pisze FEDERA:

• liberalizacja ustawy antyaborcyjnej,
• wykreślenie aborcji z Kodeksu karnego
• włączenie organizacji pozarządowych i aktywistek do opracowywania wytycznych i przeprowadzania szkoleń lekarzy.

Do tej listy dodać należy zniesienie klauzuli sumienia:

Była wina, czy nie?

Minister Niedzielski wyraził także swoje oburzenie na ferowanie wyroków – jak rozumiemy, chodziło o oskarżenie lekarzy z Nowego Targu: „Łatwość wydawania ocen przez polityków bądź różne organizacje pozarządowe, które nie mają takiej wiedzy fachowej wydaje się być ogromnym nadużyciem. Nadużyciem w znaczeniu takim, że bez znajomości dokumentacji medycznej, bez szczegółowej znajomości sytuacji, analizy chociażby zalecanych leków, antybiotyków ich zakresów działania, bo w tej sytuacji miało to kluczowe znaczenie, o czym powie rzecznik, to jednak apeluje o nie sianie oskarżeń, które są oparte na egzaltacji, czy woli politycznej. Instytucją przeznaczoną do analizy sytuacji jest RPP (...) Błędy medyczne, które się zdarzają, wymagają wyjaśnienia w trybie, który jest przewidziany w ustawie o prawach pacjenta”.

Po chwili jednak wystąpił Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta: „Jeśli chodzi o tragiczny przypadek, niezwłocznie po upublicznieniu informacji podjęliśmy czynności, korzystając z opinii wybitnego eksperta prof. Czajkowskiego, i naszych ekspertów. Doszliśmy do następujących ustaleń: doszło do naruszenia praw pacjentki, doszło do naruszenia prawa do naruszania świadczeń medycznych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, doszło do naruszenia praw pacjenta do udzielania świadczeń z należytą starannością, ale również w zakresie naruszenia prawa pacjenta do uzyskania rzetelnej, klarownej informacji o stanie zdrowia i tego, jaki jest plan terapeutyczny. Również stwierdziliśmy naruszenie praw pacjenta w dostępie do dokumentacji medycznej w postaci nierzetelnej jej wypełniania i braków”.

Czyli potwierdził zarzuty, które wysuwała mec. Jolanta Budzowska, prawniczka rodziny Doroty z Nowego Targu i Izabeli z Pszczyny. W TVN 24 skomentowała konferencję ministra: „Jestem usatysfakcjonowana wstępną oceną, ale nasze zarzuty idą dalej. Choćby antybiotykoterapia nie była zgodna z zaleceniami. Po śmierci pani Izabeli mieliśmy nadzieję, że już ani jednej więcej [hasło demonstracji po śmierci w Pszczynie – przyp. red]. Jak się okazuje, ręczne zarządzanie i wydawanie fragmentarycznych wytycznych jest niewystarczające”.

14 i 15 czerwca odbędą się w całej Polsce demonstracje przeciwko bezczynności lekarzy. W OKO.press będziemy relacjonować protest w Warszawie pod pomnikiem Kopernika o 18.00, 14 czerwca 2023 r.