Ustawa o asystencji miała "zmienić oblicze kraju". Wyszło jak zawsze. I wbrew prawu

Dekalog Asystencji Osobistej

Dekalog to 10. najważniejszych zasad asystencji osobistej, które wynikają z Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. Z najlepszych praktyk europejskich oraz z doświadczeń realizacji asystencji osobistej w Polsce.

„Zasady te muszą zostać zawarte na poziomie ustawowym, aby asystencja osobista nie była usługą-wydmuszką, tylko usługą, którą jest od lat w innych krajach – dającą szanse na niezależne życie zarówno osobom z niepełnosprawnościami, jak i osobom wspierającym je na co dzień" – piszą autorzy Dekalogu.

"Cieszymy się, że Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej pracuje nad przepisami dotyczącymi zasad łączenia asystencji osobistej ze świadczeniem pielęgnacyjnym oraz możliwością pracy dla opiekunów (dziś opiekun, który pobiera świadczenie opiekuńcze, niższe od płacy minimalnej, musi wyrzec się możliwości pracy – red.). Jednak, aby stworzyło to sensowny system wsparcia, musi być to ściśle powiązane z przepisami dotyczącymi asystencji osobistej. My jako środowisko powinniśmy jak najszybciej poznać propozycje tych przepisów!”.

Dekalog asystencji osobistej jest napisany tak, aby każdy, nawet ten, kto nigdy nie słyszał o problemie, mógł go zrozumieć.

DEKALOG ASYSTENCJI OSOBISTEJ

Asystencja osobista to najważniejsza usługa wspierająca osoby z niepełnosprawnościami

Asystencja osobista jest niezbędna, aby osoby z niepełnosprawnościami mogły zacząć żyć niezależnie tak jak inni obywatele. Jest też niezbędna, aby osoby je wspierające mogły wreszcie odetchnąć, miały wybór i przestały być niewolnikami systemu.

Asystencja osobista musi zostać uregulowana ustawowo.

Należy przy tym uwzględnić zasady łączenia jej z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego

(na zasadzie tzw. suwaka) oraz z możliwością pracy opiekuna (z limitem kwoty wolnej i następnie suwakiem).

Ustawowa asystencja osobista musi być dostępna od 1 stycznia 2024 roku – przez cały rok, bez przerw i na terenie całej Polski.

Asystencja osobista musi być zgodna z potrzebami osób z niepełnosprawnościami oraz z Konwencją o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Ustawowa asystencja osobista musi spełnić szereg wymagań, w szczególności:

1. Użytkownik asystencji osobistej wybiera, kto organizuje asystencję osobistą. Muszą być dostępne trzy opcje: samorząd, organizacja pozarządowa lub sam użytkownik.
2. Użytkownik ma prawo sam wskazać kandydata na asystenta osobistego. Jeśli nie wskaże takiej osoby, musi mieć możliwość wyboru asystenta co najmniej z dwóch kandydatów.
3. Użytkownik asystencji osobistej decyduje o tym, kiedy, gdzie i jak będzie realizowana asystencja. Robi to na bazie wcześniej uzgodnionego kontraktu.
4. Kompleksowa analiza potrzeb osoby z niepełnosprawnością przez kompetentny, przeszkolony zespół. Zespół składa się co najmniej z jednej osoby z niepełnosprawnością (lub osoby wspierającej osobę z niepełnosprawnością) z rodzajem niepełnosprawności maksymalnie zbliżonym do osoby zgłaszającej się po asystencję.
5. Pełna indywidualizacja wsparcia na podstawie analizy potrzeb. Musi obejmować indywidualizację liczby godzin wsparcia, zróżnicowanie wysokości stawek dla asystenta (z racji na szczególne potrzeby, np. AAC), oraz zróżnicowanie wysokości limitów zwrotu kosztów za wspólne przejazdy użytkownika oraz asystenta.
6. Asystencja osobista obejmuje wsparcie przy bardzo szerokim zakresie czynności życia codziennego, m.in. czynnościach fizjologicznych, jedzeniu, komunikowaniu się z innymi i kontaktach społecznych czy prowadzeniu gospodarstwa domowego.
7. Asystent osobisty, po przeszkoleniu i przy obopólnej zgodzie użytkownika oraz asystenta, musi mieć możliwość wykonywać te czynności pielęgnacyjno-medyczne, które osoby z niepełnosprawnościami lub członkowie rodzin wykonują sami na co dzień, m.in. podawanie leków, cewnikowanie, wymiana worka stomijnego itd. Bez tego czeka nas niebezpieczna fikcja prawna, bo te czynności i tak w praktyce są i wciąż będą wykonywane przez asystentów, jednak bez przeszkoleń oraz ubezpieczeń NNW i OC.
8. Wysoka liczba godzin wsparcia – asystencja osobista musi realnie objąć również osoby, które potrzebują bardzo intensywnego wsparcia. Np. średnia godzin wsparcia asystenta osobistego na Słowenii to ok. 300 godz. miesięcznie!
9. Asystencja osobista musi być dostępna również dla dzieci i młodzieży. Od 2024 roku musi ona być dostępna od 13. roku życia lub wcześniej, docelowo bez ograniczeń wieku.
10. Przeznaczenie odpowiednio wysokich środków na realizację asystencji osobistej, w wysokości co najmniej 4 mld zł od roku 2024 i następnie stały wzrost finansowania.

Wszystkie etapy prac nad przepisami dotyczących asystencji osobistej muszą być, zgodnie z artykułem 4.3 Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami.

A zatem prowadzone "w ścisłej konsultacji i przy aktywnym udziale osób z niepełnosprawnościami i reprezentujących ich organizacji".

Żądamy włączenia nas do tych prac! NIC O NAS BEZ NAS!

Sygnatariusze: Protest osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin oraz Stowarzyszenie Instytut Niezależnego Życia

1. Karolina Kosecka, Katarzyna Kosecka, 2119: Protest OzN i osób opiekuńczych
2. Adam Zawisny, Stowarzyszenie Instytut Niezależnego Życia
3. Agnieszka Szpila, pisarka, aktywistka, matka córek z niepełnosprawnościami
4. Bogumiła Siedlecka-Goślicka, aktywistka, influencerka z niepełnosprawnością
5. Monika Lewandowska, Sopocka Powiatowa Rada ds. Osób Niepełnosprawnych
6. dr Łukasz Orylski, Europejska Sieć Niezależnego Życia / Fundacja Sowelo
7. Małgorzata Szumowska, Fundacja Centrum Edukacji Niewidzialna
8. dr Tomasz Rowiński, EZRA UKSW
9. Urszula Kubicka-Formela, Fundacja Niebieski Szlak w Gdyni
10. Mateusz Biernat, Fundacja Człowiek
11. Aleksander Waszkielewicz, Fundacja na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami FRONIA
12. Anna Rzewnicka, Stowarzyszenie na rzecz osób niepełnosprawnych Auxilium
13. Piotr Harhaj, Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób z Niepełnosprawnościami w Sopocie, Stowarzyszenie na Drodze Ekspresji Sopot
14. Beata Wachowiak-Zwara, Gdyńska Rada ds. Rodziny z Niepełnosprawnością, pełnomocnik Prezydenta Gdyni ds.Osób z niepełnosprawnością
15. Renata Birtus, Fundacja Mój Przyjazny Dom Sopot

1. Barbara Lewandowska, To The Future
2. Adam Komar, Fundacja Potrafię Pomóc na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych z Wadami Rozwojowymi
3. Jan Kucharski, Wrocławskie Stowarzyszenie Głuchych „Nadzieja”
4. Iwona Kapturzak, Fundacja dla Gigantów
5. dr hab. inż. arch. Marek Wysocki, prof. PG, Centrum Projektowania Uniwersalnego Politechniki Gdańskiej
6. Agata Roczniak, Fundacja Diversum
7. Magdalena Orłoś, Gotowanie w ciemno
8. Ewa Podolska, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym “Volo Vivere”
9. Ewa Kowalska, Inicjatywa Galaktyka Marzeń
10. Anna Duniewicz, Inicjatywa obywatelska “Chcemy Całego Życia!”
11. Barbara Hajgiel, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym SPON
12. Alicja Kaiser-Konieczna, Fundacja “Dla Szymka”
13. ks. Czesław Marchewicz CR, Fundacja Wspólnoty Burego Misia im. Bogdana Jańskiego
14. prof.nadzw. dr hab.n.med. Wojciech Rogowski
15. dr.n.med. Alicja Rustowska-Rogowska
16. Marta Sierocka-Rogala, Fundacja Scolar
17. Ryszard Urban, Środowiskowy Dom Samopomocy Ustrzyki Dolne
18. Alina Suska, Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry Fosa
19. mec. Agnieszka Przyborska-Bojanowska, Kancelaria Rzecznika Praw Patentowych
20. Marcin Byks
21. Michał Piechel, Doradca Społ. Prezydenta Wrocławia ds. Osób Niepełnosprawnych
22. Agnieszka Wawrzyniak, Gdyńska Rada Rodziny z Niepełnosprawnością
23. Anna Horak, Przewodnicząca Sopockiej Rady Organizacji Pozarządowych, Stowarzyszenie Na Drodze Ekspresji
24. Sylwia Miaśkiewicz, Małgorzata Karlak-Kaca, Renata Rogowska, Fundacja Eudajmonia
25. Izabela Pytlak, Stowarzyszenie Dom Pod Orzechami
26. Mariola Mazurek-Pawelek, Fundacja Niepełnosprawni Stabłowice i Przyjaciele
27. Tadeusz Skrzypek, Fundacja „Dolnośląski Uniwersytet Niepełnosprawności”
28. Dorota Kośmider, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników i Sympatyków Środowiskowych Domów Samopomocy
29. Sylwia Kowalska, Fundacja Autism Team, Inicjatywa “Chcemy Całego Życia!”
30. Grzegorz Piątek, Anna Jaworska, Polski Związek Niewidomych Okręg Dolnośląski
31. Przemysław Saczuk, Sylwia Frydrysiak – Saczuk, Dorota Gackowska, Fundacja “Pro Aperte”
32. dr hab. Ryszard Necel, Wydział Socjologii UAM
33. Roman Durda, emerytowany Pełnomocnik Rektora UAM ds. Studentów z Niepełnosprawnościami
34. Lucyna Kaczanowska, Katarzyna Słowik, Iwona Goślicka, Stowarzyszenie Na rzecz Wspomagania Rozwoju i Aktywności Zawodowej ZADBA w Sopocie
35. Małgorzata Rybicka, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku, Porozumienie AUTYZM-POLSKA
36. Katarzyna Karczewska, Gdyńska Fundacja “Dom Marzeń”
37. Wioleta Umławska, Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym w Gdańsku
38. Ewa Pawłowska, Fundacja Integracja
39. Agnieszka Hubert-Lutecka, Uniwersytet Rzeszowski
40. dr inż. Agnieszka Łapczuk, Politechnika Krakowska

1. Anna Kowalczyk, Centrum Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami, Uniwersytet Przyrodniczo – Humanistyczny w Siedlcach
2. Igor Kołoszuk, Burmistrz Miasta Obrzycko
3. Zbigniew Worony, Fundacja Inne Spojrzenie
4. Anna Jeżowska-Siwek
5. Jakub Dykman, Joanna Stasieńko, Fundacja L’Arche – Wspólnota we Wrocławiu
6. inż. Tomasz Tołoczko, Pełnomocnik Rektora ds. osób z niepełnosprawnościami, Politechnika Gdańska
7. Katarzyna Pazdan, Centrum Wsparcia Psychologicznego na Politechnice Opolskiej
8. Grzegorz Kozłowski, Polskie Forum Osób Słabosłyszących
9. Olga Ślepowrońska, Stowarzyszenie „Mudita”
10. Elżbieta Graf, Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Kamienna Tęcza”
11. Joanna Luberadzka-Gruca, Fundacja Polki Mogą Wszystko
12. Joanna Ławicka, Fundacja Prodeste
13. Katarzyna Bierżanowska, Inicjatywa Pełnoprawna
14. Estera Tomczyńska, Stowarzyszenie Na Drodze Ekspresji
15. Ewa Furgał, Fundacja Dziewczyny w Spektrum
16. Magdalena Juszczak, Pełnomocnik Rektora ds. Wsparcia ON, Wyższa Szkoła Kadr Menedżerskich w Koninie
17. Izabela Hindziuk-Machnica, Fundacja ALEKlasa
18. Cezary Miżejewski, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych
19. Anna Janiak, Fundacja FIONA
20. Małgorzata Gorący, Stowarzyszenie OSTOJA na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami
21. Magdalena Misuno, Re-Misja Pomorskie Stowarzyszenie Osób z Chorobami Reumatycznymi
22. Katarzyna Modliska, atypowi Fundacja na rzecz neuroróżnorodności
23. Violetta Zajk Ogólnopolskie Stowarzyszenie Młodych z Chorobami Tkanki Łącznej “3majmy się razem”
24. Ewa Choińska – Jarmocik , Grażyna Lichota – Biuro ds. ON, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku
25. Maciej Kowalski – Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki
26. Paweł Parus, Pełnomocnik Marszałka ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Stowarzyszenie Klub Kibiców Niepełnosprawnych
27. Katarzyna Krzyżanowska, Fundacja Mocarzy
28. dr inż. Patrycja Narękiewicz, Politechnika Morska w Szczecinie
29. Katarzyna Cimoch, Fundacja Kulawa Warszawa
30. Dr Julia Kapelańska-Pręgowska, Katedra Praw Człowieka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.