Bułgarska porażka. Jaki wszedł na minę, którą przygotował dla Trzaskowskiego

Oto, co się dzieje, „kiedy politycy nie rozumieją, jak działa transport publiczny” — skomentowała na swoim profilu na TT wizytę Patryka Jakiego w stolicy Bułgarii organizacja społeczna Spasi Sofia (Uratuj Sofię).

Jaki wybrał się do Sofii w czwartek 23 sierpnia 2018, żeby udowodnić, że można zbudować metro szybciej niż robi to Warszawa. Miała być kompromitacja Hanny Gronkiewicz-Waltz i Rafała Trzaskowskiego, a skompromitował się sam kandydat PiS.

Od kilku dni kampania Jakiego nadawała przekaz: skoro Sofia (w domyśle: ta biedna i mniej ważna) może, to dlaczego Warszawa (w domyśle: bogata i więcej warta) nie może?

Kandydat PiS próbował upiec kilka pieczeni na jednym ogniu: uderzyć Trzaskowskiego z flanki „postęp, ambicje, nowoczesność”, zagrać na aspiracjach Polaków/warszawiaków, pokazać naszą wyższość wobec Bułgarów.

A przy okazji znów zaprezentować się jako kandydat pracowity (wstaje o świcie, żeby polecieć) i gotowy do nieoczywistych zagrań (tego, żeby kandydat warszawską kampanię prowadził w dalekim kraju regionu chyba jeszcze nie było, zresztą zapowiada kolejne wizyty zagraniczne).

Nie spodziewał się, że plany pokrzyżują mu ludzie, którzy na co dzień zajmują się polityką miejską. Tymczasem działacze warszawskiego stowarzyszenia Miasto Jest Nasze wraz z bułgarskimi kolegami przygotowali kontratak. Aktywiści ze Spasi Sofia przyszli na konferencję Jakiego w sofijskim metrze i nagrali film, który krąży w sieci.

Jeden z nich - zwracając się do kandydata PiS na prezydenta Warszawy po angielsku - stwierdził, że Patryk Jaki nie mówi prawdy, bowiem:

• ogólna liczba pasażerów transportu publicznego w Sofii spada, a nie rośnie;
• zapytał: "Czy to jest pana wizja dla Warszawy? Więcej pasażerów metra, ale ogólnie mniej korzystających z transportu publicznego?"

Jaki łamanym angielskim, próbował wybrnąć:

"Nie zgadzam się z argumentami na temat spadku liczby pasażerów" - mówił kandydat PiS.

"To nie argumenty, to dane statystyczne" - odpowiedział aktywista.

"Mam statystyki" - mówił Jaki.

"Też mam statystyki" - odpowiedział aktywista.

"Te statystyki są o wzroście liczby pasażerów" - kontynuował Jaki.

"Ale ja mówię o całym transporcie miejskim, a nie tylko o metrze" - ripostował aktywista.

"Zgadzam się, że ma pan inną wizję rozwoju wielkich miast takich jak Sofia czy Warszawa, ale musimy widzieć szerszy obraz. Warszawa musi rozwijać metro, bo wy macie więcej stacji niż my w Warszawie, ale Warszawa ma największy budżet niż wy macie w Sofii.

To pierwszy argument. Dalej: jeśli [mielibyśmy] więcej stacji metra w Warszawie [moglibyśmy] rozmawiać o większej liczbie stacji dla rowerów, myślę, że dodatkowy transport jest wielką korzyścią dla dużych miast, ale mój priorytet to rozwój metra w Warszawie. To mój priorytet".

"Mówi pan, że te miasta mają inne wizje, ale podaje pan Sofię jako przykład dla Warszawy. To trochę dziwne. Poza tym liczba pasażerów metra w Warszawie jest dwukrotnie wyższa niż metra w Sofii, choć wy macie krótszą sieć. To znaczy, że Sofia nie jest najlepszym przykładem".

"Nie zgadzam się".

"To po prostu statystyka".

"Można to zderzyć z innymi opiniami. Ale przede wszystkim Warszawa jest większa niż Sofia. Musi pan wiedzieć coś o tym czynniku (factor). To jedna rzecz. Druga rzecz: dlaczego Sofia? Wy w Sofii rozwijacie metro bardziej dynamicznie, niż my w Warszawie. I to jest najważniejsza wiadomość dla Warszawy. Macie swoje problemy w Sofii, my mamy swoje w Warszawie. Dla mnie najważniejsza rzecz to rozwijanie metra z taką samą dynamiką, jak robicie to w Sofii".

Jakie są fakty

Spasi Sofia to organizacja strażnicza (watchdog) specjalizująca się w tematyce miejskiej. Prowadzi m.in. kampanię „Chodniki dla pieszych”. Od lat wytyka władzom Sofii zaniedbania w dziedzinie transportu publicznego. Choć Patryk Jaki zakładał, że będzie odwrotnie,

Na swojej stronie organizacja z uznaniem komentuje ripostę wiceprezydent Warszawy Renaty Kaznowskiej - slajdy przygotowane przez warszawski ratusz w odpowiedzi Jakiemu.

Patryk Jaki mógłby zrobić inne porównania Sofii z Warszawą, ale są mu one nie na rękę. Osiągnięcia Sofii w dziedzinie transportu publicznego są bowiem raczej wątpliwe:

• warszawskie metro przewozi dwa razy więcej pasażerów niż to w Sofii;
• w godzinach szczytu metro w Warszawie jeździ co 3 minuty, w Sofii — na drugiej linii metra co 8-9 minut;
• pociągi metra w Sofii są znacznie krótsze niż warszawskie, bo wybudowano za krótkie perony,
• metro w Sofii jeździ tylko do północy, warszawskie - do 3 rano,
• przez ostatnie 10 lat Sofia zlikwidowała ponad 15 proc. długości swoich linii tramwajowych, które są najbardziej ekologicznym środkiem zbiorowego transportu;
• liczba nowych tramwajów jest dziesięciokrotnie mniejsza niż w Warszawie;
• tramwaje w Sofii jeżdżą najwolniej w porównaniu z tymi w innych europejskich stolicach;
• w Sofii jest zaledwie 11 kilometrów linii autobusowych;
• dopiero w kwietniu 2018 pod naciskiem działaczy miejskich w Sofii pojawiły się autobusy nocne;
• w Sofii nie ma wcale szybkiej kolei miejskiej;
• w Sofii nie ma też wspólnego biletu miejskiego na przejazd różnymi środkami transportu;

I ma propozycję dla Patryka Jakiego: "Zanim zacznie Pan chwalić sofijskie metro, proszę przejechać się środkami komunikacji miejskiej nad ziemią i pod ziemią, a dopiero potem importować bułgarskie doświadczenie do Warszawy".

„Mamy nadzieję, że jeśli znów odwiedzi pan Sofię, będzie pan miał bardziej realistyczne spojrzenie na to, jak działa nasz transport publiczny” - dodają aktywiści.

Ich zdaniem władze Sofii tak ochoczo inwestowały w metro, że zaniedbały inne środki transportu. W efekcie ludzie przestali korzystać z transportu publicznego — również z metra.

Nie wystarczy bowiem wybudowanie stacji i rozłożenie torów, trzeba jeszcze zintegrować jeden środek transportu z innymi, a samo metro musi jeździć często. Mieszkańcy Sofii w tej sytuacji przesiadają się na samochody, co oczywiście korkuje ruch miejski.

Patryk Jaki traktuje transport publiczny wybiórczo. Nie patrzy na komunikację systemowo. Skupia się na jednym środku transportu (metro) i zajmuje się jednym aspektem (długość linii).

Dzisiaj Sofia, jutro Ułan Bator

„A teraz wyobraźmy sobie, że do Warszawy przylatuje jakiś wiceminister, załóżmy z Niemiec, urządza konferencję i ogłasza, że nawet w takiej biednej Polsce coś tam potrafią zrobić. Byłby skandal, prawda? I ciekawe, jakie nagłówki miałoby wtedy @tvp_info” — komentował na Twitterze zagranie Jakiego dziennikarz stołecznego wydania „Gazety Wyborczej” Wojciech Karpieszuk.

Włączyli się też inni internauci:

„Sofia to przystanek w drodze do Stambułu”

„Życzę wam wielu uśmiechów, a tobie Patryk życzę dalszych sukcesów w kampanii i polecam odwiedzić Taszkient, Kabul i Ułan Bator. Możemy się wiele od nich nauczyć” — napisał z kolei Bezczelny Lewak.

Na TT Rafała Trzaskowskiego zamieszczono odpowiedź po angielsku (którym były wiceminister spraw zagranicznych posługuje się biegle).

„Osiągnięcia infrastrukturalne obu prezydentów miast Hanny Gronkiewicz-Waltz w Warszawie i Jordanki Fandykowej w Sofii są bezdyskusyjne. Tyle że Sofia i Warszawa nie powinny być porównywane z powodu kilku czynników (factors) (ktoś, kogo znam, lubi to słowo): historycznych, geologicznych i infrastrukturalnych”.

Operacja „Sofia” pokazuje, że z efektownymi akcjami trzeba uważać, bo to, co obliczone na łatwy efekt wizualno-medialny, może wywieść na manowce. A fakty traktowane wybiórczo mogą się zemścić. W tym przypadku nieoczekiwanie zyskało stowarzyszenie Miasto Jest Nasze, które startuje w wyborach do warszawskich dzielnic, a także Rafał Trzaskowski.