Od dziś pigułka "dzień po" tylko na receptę. Lekarze Kobietom pomogą potrzebującym

24 czerwca 2017 prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o opiece zdrowotnej. Wcześniej walka o zachowanie prawa do antykoncepcji awaryjnej bez recepty toczyła się w sejmowej komisji zdrowia i na posiedzeniach Sejmu. W OKO.press na bieżąco sprawdzaliśmy podawane przez rząd informacje dotyczące antykoncepcji awaryjnej. Minister Radziwiłł oraz jego zastępcy kilkakrotnie minęli się z prawdą lub posłużyli się nieścisłymi danymi, bez podania źródeł - nasze teksty weryfikujące informacje rządu przypominamy na końcu artykułu.

W odpowiedzi na politykę ministra zdrowia skrzyknęli się polscy lekarze. Postanowili pomóc kobietom w uzyskaniu (tanio i szybko) recepty na pigułkę. Na portalu Lekarze Kobietom piszą:

"Grupa kilkudziesięciu lekarzy w Polsce zdecydowała się wystawiać recepty kobietom w ramach niniejszej akcji. Recepty wydajemy pro publico bono/za symboliczna złotówkę/rezygnując z naszej części opłaty za wizytę w gabinecie prywatnym. Najwięcej lekarzy zgłosiło się w Warszawie. Zatem osobom z tego miasta i okolic zapewniamy szybką i bezproblemową pomoc. Mam jednak nadzieję, że będziemy się rozprzestrzeniać.

Jednocześnie zachęcam do wpisywania w komentarze poradni gdzie udało się Państwu bez problemu otrzymać receptę na antykoncepcję awaryjna. Niech to forum służy też do wymiany lokalnych informacji".

Jeszcze dziś, 23 lipca, ma być dostępna lista miejscowości, w których działają Lekarze Kobietom i gdzie można uzyskać potrzebną receptę (będziemy na bieżąco aktualizować niniejszy tekst). To ważne, bo największym problemem kobiet, które obawiają się niechcianej ciąży, jest cena pigułki i wizyty u lekarza, który szybko wystawi receptę. To także problem małych ośrodków, w których dostęp do prywatnych lekarzy jest ograniczony.

Pigułka – co trzeba wiedzieć

1. zgodnie z definicją WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) ciąża rozpoczyna się w momencie zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej w macicy;

2. istnieją tabletki wczesnoporonne, które są metodą (farmakologiczną) przerwania ciąży. Jako metoda „aborcyjna”, tabletki te nie są w Polsce dostępne (sprzedaż jest zakazana);

3. EllaOne, pigułka dzień po, dostępna w Polsce bez recepty nie jest tabletką wczesnoporonną, bo nie może spowodować przerwania istniejącej ciąży;

4. Europejska Agencja Leków uznała, że ellaOne jest bezpieczna i dlatego w niemal wszystkich krajach UE jest dostępna bez recepty (niżej przedstawiamy konkretne regulacje w krajach europejskich);

5. cena pigułki ellaOne (120-160 zł za jedną) wyklucza lub ogranicza możliwość nadużywania leku, zwłaszcza przez nastolatki. Dziennie pigułkę ellaOne bierze jedna kobieta na 15 tysięcy kobiet w wieku rozrodczym;

6. badania wskazują na to, że czas oczekiwania na wizytę do ginekologa w ramach NFZ wynosi co najmniej 18 dni. Zdarzało się, że pacjentki czekały na wizytę 7 miesięcy. Prywatny ginekolog dla wielu kobiet i dziewcząt może być nieosiągalny (ze względu na cenę lub/i miejsce zamieszkania);

7. pacjentki niepełnoletnie powyżej 15 roku życia nie mogą dzisiaj swobodnie korzystać z dostępu do badań i konsultacji ginekologicznych. Rzecznik Praw Obywatelskich zgłaszał ten problem w 2016 roku.

Działanie pigułki ellaOne (jak i innych środków antykoncepcyjnych) polega na (w zależności od momentu cyklu): 1. zapobieganiu owulacji lub 2. zapobieganiu zapłodnienia komórki lub 3. zapobieganiu zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej.

Działania opisane w punkcie 1 i 2 to główny cel pigułki. Jednak wielu ginekologów, m.in. dr Grzegorz Południewski, zwraca uwagę, że gdy na dwa pierwsze punkty jest już za późno, wtedy pigułka może także zapobiegać zagnieżdżeniu zapłodnionej komórki. W charakterystyce leku ellaOne (w ulotce) trzecie działanie nie jest jednak wymienione – mowa tylko o opóźnianiu owulacji.

Gdzie jest dostępna ellaOne?

Bez recepty można kupić ellaOne w następujących krajach: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Łotwa, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Holandia, Wielka Brytania.

W październiku 2016 roku do tych krajów dołączyła nawet ultrakatolicka Malta.

Na receptę ellaOne jest

• na Węgrzech,
• na Litwie i w Estonii, gdzie jednak inne rodzaje antykoncepcji awaryjnej (preparaty zawierające levonorgestrel) są dostępne bez recepty.

Ponadto

• w Chorwacji, we Włoszech jest ograniczenie wiekowe – tabletka jest dostępna bez recepty od 18 roku życia (Chorwacja i Włochy).