Jak żyć w świecie post-prawdy i się nie dać? Podcast Drugi Rzut OKA

Jak to możliwe, że prezydent Stanów Zjednoczonych bez mrugnięcia okiem opowiada, że na ukraińskich polach bitew zginęło już 700 tys. ukraińskich żołnierzy, skoro cała armia nigdy tyle nie liczyła? A Elon Musk na kupionym przez siebie portalu X przekonuje, że amerykańska IRS – ZUS i urząd skarbowy w jednym – płaci emerytury… 150-latkom, choć to tylko błąd wynikający z używania starszego języka programowania?

„Powiedziałbym, że niezwykle istotna jest dieta, informacyjna oczywiście. To, co sobie wkładamy do głowy, ma wpływ na nasz umysł tak samo, jak to, co wkładamy sobie do ust, na stan naszego ciała. I niestety duży rozwój mediów społecznościowych czy bardzo duży rozwój także wiedzy tworzonej przez amatorów doprowadził do ogólnego miszmaszu” – mówi Jemielniak.

No ba, ale skąd wiedzieć, co sobie wkładać do głowy, a czego nie? W szkole tego nie uczą, wcale nie jest to takie proste, bo świat jest złożony, a im więcej się o nim dowiadujemy, tym bardziej wszystko okazuje się skomplikowane.

Tymczasem, jak mówi mój rozmówca, „mamy fenomen TikToka, Instagrama, Facebooka, gdzie rządzą nie ci, którzy mają coś sensownego do powiedzenia, tylko ci, którzy umieją zrobić fikołka, zachęcić, powiedzieć coś kontrowersyjnego, a rzeczy kontrowersyjne to często te, które są sprzeczne ze współczesnym stanem wiedzy. Dzięki mechanizmom sieci społecznościowych i ich modelowi biznesowemu najbardziej popularnymi treściami są często właśnie te nieprawdziwe krzykliwe, kontrowersyjne”.

A teraz takie treści wygłasza również najważniejszy polityk na świecie, a wtóruje mu najbogatszy człowiek świata.

„Myślę, że za trzy i pół roku będziemy mieli bardzo duży test demokracji w Stanach Zjednoczonych i szczerze mówiąc, nie mam pojęcia, jak on się skończy, nie wygląda to wszystko bardzo ciekawie” – mówi prof. Jemielniak. I zauważa, że „ludzie tacy jak Musk mówią bardzo dużo o wolności słowa, natomiast są niezwykle czuli na swoim punkcie. Przecież Musk blokuje, wyrzuca ze swojego medium, czyli z X-a ludzi, którzy są mu nie na rękę, którzy wypowiadają się na jego temat niekorzystnie, więc to jest wręcz groteskowo zabawne”.

Prof. Jemielniak jako wiceprezes Polskiej Akademii Nauk zajmuje się m.in. kwestiami popularyzacji nauki i tego, jak nauka i sami naukowcy mogą walczyć z dezinformacją czy po prostu z niewystarczającą informacją. Jego recepta? Posłuchajcie o niej w podcaście.

Prawda potrzebuje Twojego wsparcia. Przekaż 1,5% podatku na OKO.press. W zeznaniu podatkowym wpisz numer KRS 0000620036