(...) w ostatnim czasie dostajemy wiele zapytań od fundacji OKO.press, podjęliśmy decyzję o sprawdzeniu jej statusu prawnego i ewentualnym skierowaniu zapytania do realizacji w wydziale informacji publicznej, gdzie są procedowane wnioski w innym trybie.
zbity zegar. Bzdura. Każdy obywatel może pytać o informację publiczną bez limitu
O groźnie brzmiącej zapowiedzi „sprawdzania państwa statusu” MON poinformował w odpowiedzi na pytanie “Oka” o odszkodowania dla rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej. Pytaliśmy w lipcu, odpowiedzi nie ma do dziś. Tekst ukazał się 7 września.
W korespondencji z resortem „Oko” powołało się na ustawę Prawo prasowe (regulującą prawa i obowiązki mediów) oraz ustawę o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z przepisami tej drugiej,
instytucje publiczne mają obowiązek udzielić informacji o swojej działalności każdemu, kto o to poprosi. Ustawa nie nakłada żadnych ograniczeń liczby pytań, jakie można zadać.
Sprawdzanie przez MON statusu prawnego Fundacji Ośrodek Kontroli Obywatelskiej “OKO”, czyli wydawcy “Oka” nie miało więc większego sensu. Każdy z dziennikarzy, tak jak każdy obywatel, ma prawo zadawać ministerstwu pytania w trybie dostępu do informacji publicznej. A MON jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi “bez zbędnej zwłoki” – nie później niż w ciągu 14 dni.
Jeśli instytucja publiczna tego nie zrobi, musi podać powód opóźnienia i zapowiedzieć, kiedy odpowiedź będzie gotowa. Ma maksymalnie dwa miesiące, licząc od dnia gdy otrzymała pytania.
Mimo wszystko w komunikacie Biura Prasowego MON jest ziarno prawdy. Faktycznie OKO.press w trzech miesiącach swego istnienia często pytało MON o różne rzeczy:
- Ile resort wydał na produkcję spotów promujących szczyt NATO w Warszawie? Odpowiedź przyszła po ponad dwóch tygodniach. Tekst ukazał się 1 lipca;
- Jaką kwotą ministerstwo wsparło organizację Światowych Dni Młodzieży? Do tej pory nie odpowiedzi nie ma. Tekst o ukrytych kosztach ŚDM ukazał się 26 lipca;
- Kto doradza szefowi MON Antoniemu Macierewiczowi? Listę doradców dostaliśmy przed upływem dwóch tygodni, a tekst ukazał się 9 sierpnia;
- Jakie wykształcenie i doświadczenie zawodowe mają doradczynie ministra Macierewicza? Na te pytania MON udzielił tylko częściowej odpowiedzi. Pozostałe informacje dostarczyli ‘Oku” na bezpieczną skrzynkę kontaktową (Sygnał) nasi czytelnicy. Wykorzystaliśmy je w artykule z 19 sierpnia;
- Jaki jest status prawny klas mundurowych i ile ich jest? Odpowiedzi nie ma. Pracownik biura prasowego poinformował jednak, że już jest gotowa, ale „czeka na podpis rzecznika”, skądinąd Bartłomieja Misiewicza. Tekst ukazał się 27 sierpnia;
- Jakie wykształcenie ma Bartłomiej Misiewcz? Bo warunkiem zatrudnienia na stanowisku szefa gabinetu politycznego MON i powołania na członka rady nadzorczej Polskiej Grupy Zbrojeniowej jest wykształcenie wyższe… Odpowiedzi nie ma, tekst ukazał się 7 września;
- Ile rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej domaga się zadośćuczynień od MON i z iloma podpisano już ugody? Bez odpowiedzi. Tekst ukazał się 7 września.
- Pytaliśmy również o kwestie związane z dwoma innymi tekstami, nad którymi redakcja “Oka” dopiero pracuje. MON odpowiedział na jedno z pytań.
Na dziewięć wysłanych do MON wniosków o udostępnienie informacji publicznej “Oko” otrzymało jedynie trzy odpowiedzi, w tym dwie w wyznaczonym przez ustawę terminie.
Nawet jeśli zgodzimy się, że OKO.press zadaje resortowi Macierewicza sporo pytań, nie wygląda na to, by biuro prasowe MON przepracowywało się z naszego powodu.
W odpowiedzi na powtarzające się łamanie prawa przez MON „OKO.press” zamierza wystąpić przeciwko ministerstwu do sądu administracyjnego – by domagać się odpowiedzi na pytania o odszkodowania dla rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej, które zadaliśmy w lipcu.
Składamy również zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przez urzędników MON przestępstwa opisanego w art. 23 ustawy o dostępie do informacji publicznej:
“Kto wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
O krokach podjętych przez resort wobec portalu OKO.press poinformujemy polskie oraz zagraniczne instytucje i organizacje, stojące na straży wolności słowa i wolności prasy.