Monika "Pacyfka" Tichy: "Po co te marsze równości? Musicie się tak obnosić?" Tak, musimy

"Wiedzieliśmy, że naprzeciw naszego Marszu Równości staną agresywne kontry - opowiada Aneta (imię zmienione) z Rzeszowa. - Ale mój największy stres to nie były pięści narodowców. Mam bardzo prawicową, katolicką rodzinę. Mama, która jest w kółku różańcowym, domagała się, żebym nie brała udziału w tym »promowaniu dewiacji«. Miałam nadzieję, że nie przyjdzie na kontrę, ale nie wiedziałam, co będzie, jeśli ona mnie jednak w tym marszu zobaczy".

Monika "Pacyfka" Tichy* w piękny i przejmujący sposób opowiada, dlaczego Marsze Równości są potrzebne, jak zmieniają polską rzeczywistość. (Monika była w tym roku na wielu Marszach, relacjonowała dla OKO.press w sobotę 23 sierpnia Marsz Równości w Gorzowie Wielkopolskim).

6 kwietnia 2019, Koszalin

Pierwszy z zaplanowanych na ten rok dwudziestu pięciu Marszy Równości, pierwszy w historii w tym 150-tysięcznym mieście. Jest ciepło, jakby już lato. Podchodzą do mnie nieśmiało dwie dziewczynki i pytają, czy mogą zrobić zdjęcie.

Mają 15 lat i są z małego miasta zaszytego między lasy i jeziora, na granicy Pomorza i Wielkopolski, in the middle of nowhere. Pytam, jak się im tam żyje. Ta bardziej introwertyczna mówi w końcu, że pół roku temu uciekła z domu, żeby pojechać do Szczecina na Marsz, który ja organizowałam.

Było to dla niej wielkie przeżycie, znaleźć się w kilkutysięcznym tłumie ludzi takich jak ona. W swoim miasteczku jest sama. Słowa, które mówiłam o tym, że zmienimy społeczeństwo i prawo, podobnie jak sto lat wcześniej zrobiły to sufrażystki, zrobiły na niej ogromne wrażenie, dały siłę i odwagę, by wyoutować się bliskim, by przestać się wstydzić i zadręczać tym, że kocha.

Mówię jej - nie dziękuj mi. To ty dokonałaś zmiany w swoim życiu, to twoja odwaga. My tylko pokazaliśmy ci drzwi, ale to ty przez nie przeszłaś.

Podobnych podziękowań i zwierzeń, na żywo albo w necie, słyszałam mnóstwo od września 2018 roku, kiedy przez ulice Szczecina przemaszerował kolorowy, roztańczony tłum. Ta dziewczynka ma 15 lat.

Parę tygodni wcześniej na demo antyrasistowskim podszedł do mnie starszy mężczyzna i powiedział, że dopiero od tego dnia, gdy poszedł w tamtym marszu, żyje w zgodzie z sobą i w końcu jest szczęśliwy. "Nikt dla mnie tyle nie zrobił"...

Przerażający jest fakt, że ten człowiek ponad pół wieku zmagał się ze swoją tożsamością. Że dopiero teraz, w wieku 70 lat, ktoś mu pokazał, że nie jest sam, że ma prawa, że może być tym, kim jest. Pół wieku. Praktycznie całe życie. Ilu z jego rówieśników nie dostało, nie doczekało takiej szansy...?

Maszerujemy przez ulice Koszalina. "Tutaj, w tym miejscu - wyznaje do mikrofonu prowadząca marsz Julka Maciocha - całowałam się po raz pierwszy z dziewczyną!".

Julka pochodzi z Koszalina, ale mieszka w Warszawie i od kilku lat organizuje Warszawską Paradę Równości.

“On jest jawny!”

Plac przed koszalińskim ratuszem wypełnia się rzeszą ludzi i migotaniem tęczowych flag. Wśród przemawiających ze sceny jest Aleksander Gapiński, 22-letni motorniczy. Stał się bohaterem ruchu LGBT+ latem 2018 roku, podczas Marszu Równości w Poznaniu.

Dyrekcja MPK ugięła się wówczas przed homofobicznym hejtem i kazała zdjąć tęczowe chorągiewki, które miały ozdabiać tramwaje w tym dniu. Alex w proteście napisał post, skrytykował w nim swoje szefostwo, a także tę część pracowników MPK, która w tej sytuacji zabrała głos nazywając gejów, a więc i jego, pedałami i pedofilami.

W ten sposób wyoutował się publicznie. Sądził, że kierownictwo wyrzuci go z ukochanej pracy, albo urażeni koledzy doprowadzą do tego samego, "podkładając świnię". Tymczasem post się zwiralizował, historia poszła do ogólnopolskich mediów, a młody pasjonat pojazdów szynowych pracuje za ich sterami do dziś.

"Na co komu płeć?" kończy swoje wystąpienie retorycznym pytaniem motorniczy o androgynicznej urodzie. Słyszymy, jak koszalińska młodzież stojąca pod sceną rozmawia o nim z podziwem. "Ty wiesz? On jest JAWNY!!!"

Jedna z dziewczyn podchodzi do niego chwilę później i opowiada: "Moje liceum jest bardzo homofobiczne. Koledzy bardzo uwzięli się na mnie i jeszcze jednego kolegę. Nie dawali nam żyć. To, co wtedy zrobiłeś, bardzo nam pomogło. Postawiliśmy się im w końcu i teraz już nas tak nie męczą".

Nastolatka ma łzy w oczach, Alex przytula ją. Tak wielką siłę ma bycie autentycznym. Tak wiele można zdziałać będąc po prostu wiernym sobie. I pokazując to światu. "Be strong. You never know, who you are inspiring"…

6 lipca, Poznań. "Kochanie, bądź sobą. Mama"

Marsz Równości w Poznaniu. Pod sceną podczas przemówień stoi duża blondynka z pięknym, ręcznie robionym transparentem. "Kochanie, bądź sobą. Ja zawsze będę z tobą. Mama". Adresat tych poruszających słów, Łukasz, jest ratownikiem, studiuje na pierwszym roku na uniwersytecie medycznym w Poznaniu. Widać go za sceną w koszulce wolontariusza Stonewall - ekipy organizującej ten Marsz. Będzie koordynował jedną z platform.

Wokół Renaty, akceptującej blond mamy, unosi się taka energia, że co chwila podchodzą do niej młodzi ludzie, robią sobie z nią zdjęcia. Przytulają się, opowiadają swoje historie - jak zostali wyrzuceni z domu, albo nie byli wypuszczani, żeby nie mogli spotkać swoich ukochanych.

Z badań prowadzonych przez Kampanię Przeciw Homofobii wynika, że

• w Polsce swoje dziecko LGBT+ akceptuje tylko co czwarta matka
• i co ósmy ojciec.
• Większość nastolatków żyje w strachu przed tym, że rodzice się dowiedzą. A jeśli to stanie - w ciągłej przemocy psychicznej, ekonomicznej, często fizycznej.
• 70 proc. młodych nieheteronormatywnych zmaga się z pokusą ucieczki w śmierć.

Renata ma tremę. Jest pierwszy raz w życiu na marszu. Pochodzi z miejscowości na Dolnym Śląsku, w której mieszka 700 osób. Stoję obok niej gdy przemawia wiceprezydentka Poznania Katarzyna Kierzek-Koperska, a po niej europarlamentarzystka Sylwia Spurek.

Polityczki mówią o równych prawach, o ochronie przed nienawiścią, które należą się tęczowym obywatelom. Renata ociera łzy. "Pierwszy raz słyszę, że ktoś o tym mówi na głos". Ktoś ważny w społeczności, staje po stronie jej kochanego dziecka.

Zazdroszczę Łukaszowi.

8 czerwca, Warszawa. Prawo do kwitnięcia

Warszawa. Julka Maciocha to najdzielniejsza kobieta w znanym mi świecie. Ma 25 lat, nowotwór za sobą i nawracającą depresję. Mimo to pracuje naukowo i od kilku lat organizuje Warszawską Paradę Równości.

To ogromne przedsięwzięcie wymaga 10 miesięcy przygotowań i nieodpłatnej pracy Julii i jej drużyny wolontariuszy. W tym roku, w czerwcu, w Paradzie poszło 80 tysięcy ludzi.

Jeden z jej uczestników napisał w social mediach: "Nigdy jakoś specjalnie tematyka LGBT mnie nie interesowała - mój stosunek do tego był totalnie neutralny. Nie miałem co robić w sobotę, więc wybrałem się na Paradę z ciekawości.

Idąc w sobotę na paradę, pierwszy raz poczułem się inaczej. Tam każdy był na swój sposób dziwny.

A jeśli nie był, to nie patrzył się na ciebie jak na dziwadło. Mogłem zagadać do dowolnej osoby obecnej tam, i po raz pierwszy ludzie zamiast się krzywić, uśmiechali się do mnie i rozmawiali ze mną normalnie - każdy, bez wyjątku.

Wszyscy byli uśmiechnięci, zadowoleni, nikt nikogo nie oceniał. Każdy po prostu mógł być sobą - cokolwiek to nie było. A wiecie, jak ważne jest to w życiu? Żeby móc swobodnie wyrazić siebie, bez strachu, że ktoś zrówna cię z ziemią za twoja odmienność?

Żeby żyć w świecie, który zamiast cię zadeptać za odmienność, pomoże ci rozkwitnąć w coś lepszego niż jesteś obecnie".

Mój przyjaciel, działający w NGO organizującym pomoc psychologiczną dla ludzi LGBT+, opowiada historię jednego z podopiecznych. "Chłopak był po próbie samobójczej. Przyjechał do Warszawy składać papiery na studia i przypadkiem zobaczył Paradę wychodząc z dworca. To było jak oświecenie. Zrozumiał, że może być sobą. Że nie ma sensu kończyć życia".

“Ja nie wiedziałem, że to aż tak”

"On był takim zwyczajnie obojętno-negatywnym człowiekiem - jeden z aktywistów grupy Stonewall opowiada o swoim znajomym. - Nie był bardzo przeciw, ale czasem się naśmiewał z pedałów albo opowiadał homofobiczne dowcipy. Kiedy zobaczył kontrę do marszu, był wstrząśnięty. Nienawiść i wściekłość na twarzach narodowców przypomniała mu opowieści babci i dziadka o hitlerowcach. Od tej pory jest sojusznikiem i nas wspiera".

A to był spokojny Poznań, a nie pogromowy Białystok. Białystok, który nikogo nie pozostawił obojętnym. Dwa tygodnie po tym dramatycznym marszu, w czasie festiwalu Pol'And'Rock, hasło "Białystok" padało we wszystkich, na których byłam, spotkaniach

Akademii Sztuk Przepięknych, na wielu koncertach.

Adam Bodnar i Jurek Owsiak debatowali o hejcie, a wydarzenia ze stolicy Podlasia i ich geneza stanowiły oś ich rozważań. Swój sprzeciw wobec nienawiści, przemocy i brunatnieniu naszego kraju wyrazili Olga Tokarczuk, Wojciech Pszoniak, Wojciech Smarzowski, Krzysztof Zalewski, Ralph Kamiński, Majka Jeżowska.

Podczas swojej rozpaczliwej mowy na zakończenie Jurek mówił, że Polska się stacza, i dużo słów poświęcił "panu z Krakowa, który przyrównał tęczową flagę do nazizmu" (skandaliczne słowa abpa Jędraszewskiego, wypowiedziane dwa dni wcześniej).

"Geje doświadczają tej nienawiści codzień"

Sporo z moich hetero-znajomych, którzy poszli w marszu szczecińskim, opowiadało mi o swoim szoku na widok nienawiści i agresji panów w koszulkach z orłami i kotwicami, którzy rzucali w nas kufle z piwnego ogródka; dwudziestu trzeba było skuć i zawieźć na komisariat. "Jeszcze nigdy się tak nie bałam o swoje życie. A geje doświadczają takiej nienawiści na co dzień. Nie zdawałam sobie z tego sprawy".

Jak widać, również nasi przeciwnicy odgrywają swoją rolę w uświadamianiu społeczeństwu sytuacji osób LGBT+. Na marszach pokazują społeczeństwu swoje prawdziwe oblicze. Obojętnych zmieniają na przychylnych, a przychylnych w zaangażowanych.

Białystok uświadomił Polsce, że scenariusz z wiersza "Kiedy przyszli po Żydów, nie protestowałem..." został już wdrożony. W 2019 roku, w sercu Europy, w kraju należącym do Unii, władza świecka i duchowna szczuje na mniejszościową grupę tak, że na ulicach wojewódzkiego miasta watahy oszalałych z nienawiści osiłków polują na ludzi.

Imperium kontratakuje

O ile 2018 rok można nazwać "Przebudzeniem tęczowej mocy" - ruch LGBT+ nabrał rozpędu wychodząc na ulice w 17 marszach, także w średnich miastach (do 2016 roku miast maszerujących było tylko sześć!), tak w 2019, kiedy marszy jest już 27, Białystok stał się przebudzeniem świadomości ogólnospołecznej. Mam nadzieję, że trwałym.

"Sami jesteście sobie winni". Nie, nie jesteśmy

Ale rozmawiając ze znajomymi z bardziej konserwatywnych środowisk, czytając komentarze, trzeba czasem mieć dużo cierpliwości i samozaparcia.

“Sami jesteście sobie winni. Wciskacie ludziom swój światopogląd. Mówicie o tolerancji, a nie tolerujecie mojej nietolerancji. To wasza wina, bo profanujecie, prowokujecie.

- piszą ludzie, których fejsbuki są pełne zdjęć z narzeczonymi, żonami, dzieciakami. Na plaży, na spacerze, przytuleni, całujący się, obejmujący na statku, razem na kanapie, dający sobie małżeńskiego buziaka przed ołtarzem.

Czasem mam na to siłę, czasem nie. Czasem podejmuję się mozolnego tłumaczenia po raz setny. Proponuję obejrzenie biograficznych dramatów "Gra tajemnic" o Alanie Turingu, albo historii rysownika "Tom of Finland", o tym jak homofobia niszczyła ludzi w sposób zinstytucjonalizowany, państwowy; za homoseksualizm można było nie tylko zostać pobitym, czy mieć zniszczoną karierę, ale trafić do więzienia w cywilizowanej Europie jeszcze w latach 50., kiedy nikomu się nawet nie śniło o paradach równości.

Opowiadam o nastolatkach z mojej organizacji, uczniach liceum, którzy siedząc przy kolacji w domu słyszą, jak ojcowie komentują to, co widzą w telewizji na temat LGBT. "Takich to trzeba gazować". "Ja bym ich wszystkich rozstrzelał".

Ojciec Alicji i ojciec Marcina mają już na swoim koncie rękoczyny wobec domowników. 17-latki siedzą cichutko, żyją w ciągłym stresie, co mogłoby się wydarzyć gdyby tatuś dowiedział się, z kim są w związkach.

Opowiadam o Tomku, którego matka wściekła się, gdy odkryła, że jej córka jest tak naprawdę synem. O tym jak szydziła z niego przy rodzinie, jak go biła, więziła w domu, odcinała od pieniędzy i kontaktów z ludźmi.

O potrzasku, w jakim znajduje się on i wszyscy ludzie trans, bo polskie absurdalne przepisy każą im zaskarżać własnych rodziców do sądu, kiedy chcą przejść procedurę zmiany danych. Młodzi wyrzucani z domu mają do wyboru: zasądzić rodziców o alimenty i dokończyć szkołę, ale ryzykować, że oni - z zemsty - będą potem utrudniać sprawę o zmianę danych; albo iść do pracy i nie zrobić matury.

Cisza cię nie obroni

I to właśnie dla nich są te marsze. By nie dali sobie odebrać pół wieku życia, jak tamten starszy człowiek. By żyli w poczuciu bezpieczeństwa już teraz, dziś, nie jak będą mieli 18 lat, nie kiedy skończą studia i się usamodzielnią, nie jak się wyprowadzą na drugi koniec Polski, albo z Polski.

By mogli żyć tu i dla naszej pięknej ojczyzny pracować, zamiast pomnażać PKB Niemiec czy UK, jak robi teraz wielu, którzy mieli dość tego, że są dyżurnym chłopcem do bicia i zwierzyną łowną.

By mogli żyć w ogóle.

• By nie poszli na most, jak Milo Mazurkiewicz,
• nie poszli na tory, jak X.,
• nie nałykali się tabletek, jak R.,
• nie powiesili się na pasku jak 14-letni Dominik i jego rówieśnik Kacper.
• By nie skończyli jak 21-letni Patryk, utopiony w kałuży po wyjściu z gejowskiego klubu, kilka przecznic od mojego mieszkania.
• By nie skończyli z roztrzaskaną kuflem głową jak Roni, hetero-sojusznik, za to, że w nie chciał się zgodzić ze swym rozmówcą, że geje są gorsi.

Maszerujemy dla tych, którzy teraz mają 12 lat lub mniej i za kilka lat może uświadomią sobie, że nie są tej płci, którą im przypisano, albo że kochają ludzi płci własnej. By nie musieli przechodzić tego samego, czego doświadcza prawie każdy nastolatek LGBT+. Odrzucenia w domu, nękania w szkole, agresji na dzielnicy.

W tym roku obchodziliśmy 50-lecie zamieszek w Stonewall Inn w Nowym Jorku, od których zaczął się współczesny ruch LGBT+ i parady. To dzięki paradom, dzięki widoczności, dzięki niestrudzonemu powtarzaniu postulatów i ujawianiu się licznych osób, Europa Zachodnia i Ameryka w pół wieku przeszła od penalizacji dobrowolnych aktów homoseksualnych do równości małżeńskiej i aktywnej ochrony mniejszości przed dyskryminacją i nienawiścią.

"Mama nie przyszła na kontrę - opowiada dalej Aneta z Rzeszowa. - Ale widziała zdjęcia. Była bardzo zdziwiona, że z różańcami w zaciśniętych pięściach stali chłopcy narodowcy, którzy na kółko różańcowe nie przychodzą. Że są smutni, źli, wściekli i ubrani na czarno. A zdjęcia samego marszu jej się o dziwo spodobały: radosna atmosfera, mnóstwo młodych ludzi, kolorowo i pozytywnie. Była zdziwiona, że nie ma gołych ludzi z piórkami w dupie".

Wyjechałam kilka lat temu z Rzeszowa na studia. Mój aktywizm jest mniej dla mnie, bardziej dla mojego brata, który jest gejem, już dorosłym, ale żyje zupełnie niejawnie. Ja jestem biseksualna, ale teraz w związku z chłopakiem, więc "tego nie widać".

Mama jest bardzo wierząca (jest nawet w świeckim zakonie) i nie akceptowała tego że działam w organizacji LGBT. Po marszu po raz pierwszy poczułam jej wsparcie i zaufanie, że nie robię bzdur. Powiedziała, że za rok pójdzie z nami. Tylko będzie musiała to tak zrobić, żeby ojciec się nie dowiedział".

- - - - - -

Autorka Monika "Pacyfka" Tichy: buntowniczka, aktywistka, motocyklistka, feministka. Fotografuje, pisze, podróżuje. Uwielbia (foto) reportaż. Niegdyś promotorka młodych talentów wyścigowych, odeszła ze sportu motocyklowego, gdy nastały rządy PiS i trzeba było zająć się ważniejszymi rzeczami: obroną demokracji i praw człowieka w Polsce.

O tej walce napisała opowiadanie, które zdobyło pierwszą nagrodę w konkursie literackim "Mój #CzarnyProtest".

Najwięcej energii poświęca działaniu na rzecz akceptacji i równouprawnienia osób LGBT+. Jest szefową szczecińskiej Lambdy i organizatorką Marszy Równości. Uwielbia: swoją Rodzinę z Wyboru (przyjaciół), Przystanek Woodstock, Wiedźmina i twórczość sióstr Wachowskich.