Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

NIK opublikował raport po swojej kontroli w Funduszu Patriotycznym 31 maja. W OKO.press omawiał go dokładnie Mariusz Jałoszewski.

Fundusz Patriotyczny został uruchomiony w ramach Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w 2021 roku. Rok wcześniej Instytut w 2020 roku powołał ówczesny minister kultury Piotr Gliński, a jego dyrektorem został historyk Jan Żaryn. W 2024 roku zastąpił go prof. Adam Leszczyński, powołany przez ministra kultury Bartłomieja Sienkiewicza.

Władza PiS nie kryła, że Instytut miał wspierać organizacje prawicowe i katolickie. Na jego stronie internetowej napisano: „Instytut w swojej działalności koncentruje się na ochronie, kultywowaniu, badaniu oraz prezentowaniu myśli narodowej i chrześcijańsko-demokratycznej”. Fundacje związane z nacjonalistycznym sojusznikiem PiS Robertem Bąkiewiczem otrzymały niemal 13 mln zł.

Jak się okazuje, zdaniem NIK rodzielanie pieniędzy z Funduszem odbywało się z naruszeniem prawa.

W komunikacie o zawiadomieniu do prokuratury, NIK pisze:

„Instytut umożliwiał poprawienie niektórych wniosków i to nawet po zakończeniu naborów, a dofinansowanie przyznawał także tym, których wnioski zawierały błędy formalne lub merytoryczne. Zidentyfikowano przypadki, w których osoby oceniające wnioski były powiązane z organizacjami ubiegającymi się o wsparcie, a dodatkową punktację, niezgodnie z regulaminami Funduszu, przyznawali wnioskom członkowie Panelu Ekspertów. Dyrektor Instytutu bez uzasadnienia przekazał 19 beneficjentom w sumie blisko 1,5 mln zł”.

Obecny dyrektor Instytutu Adam Leszczyński zapowiedział, że w najbliższych dniach złoży też własne zawiadomienie w tej samej sprawie.

Portal Wirtualna Polska pisze, że władze PiS intensywnie pracują nad wyborem kandydata na wybory prezydenckie w 2025 roku. Nic nie jest jeszcze przesądzone. Partia powołała specjalny zespół, a kandydatów jest kilkunastu. Jednym z jego członków jest sekretarz generalny partii Piotr Milowański. Przez najbliższe miesiące zespół będzie prowadził szereg badań jakościowych i ilościowych, aby wyłonić najlepszego kandydata.

Z wiadomości WP wynika, że kandydatką nie będzie jedna z dotychczasowych faworytek – Beata Szydło. Zdobywczyni ponad pół miliona głosów w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 roku nie spełnia bowiem podstawowego kryterium, jakie przed kandydatami stawia prezes Jarosław Kaczyński. Tak opisuje je WP:

„Mężczyzna, względnie młody, ale z dorobkiem i doświadczeniem. Przebojowy, obyty w świecie, ale jednocześnie ”bliski ludu„. Hardy w walce i odporny na presję. Taki Andrzej Duda 2.0 – ale jeszcze lepszy”.

Wykluczenie kobiety ma wynikać z kalkulacji, według której w czasach międzynarodowego zagrożenia Polacy mają woleć mężczyznę w przywódczej roli.

Jednym z faworytów prezesa ma być Mateusz Morawiecki. Ma on jednak jedną, podstawową wadę – bagaż rządów PiS, ocenianych bardzo źle przez sporą część wyborców. W 2014 roku PiS ogłosiło swojego kandydata 11 listopada. W tym roku, według informacji WP, może się to wydarzyć wcześniej.

„Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami zebraliśmy podpisy pod ustawą obniżającą składkę zdrowotną zarówno dla przedsiębiorców jak i pracowników” – napisał poseł Polski 2050 Ryszard Petru w mediach społecznościowych.

To odpowiedź Petru na zapowiedzianą przez ministrę zdrowia Izabelę Leszczynę i ministra finansów Andrzeja Domańskiego obniżkę składki zdrowotnej dla samozatrudnionych. Jak wskazywaliśmy w OKO.press, projekt nowej składki znacząco obniży poziom finansowania ochrony zdrowia w Polsce.

Michał Zabdyr-Jamróz i Maria Libura pisali w OKO.press, że obniżanie składki najbogatszym – bo do tego w skali makro sprowadza się obniżenie jej dla większości przedsiębiorców – uderza w konstytucyjne wartości. Projekt jest też szeroko krytykowany – podnosi nierówności i obniża poziom finansowania ochrony zdrowia. Co w zamian proponuje Petru? Obniżka dla wszystkich i mniej pieniędzy w budżecie. Oraz „uruchomienie energii Polaków”.

„Jeżeli chcemy, żeby w Polsce były dochody do budżetu, żeby ludzie się bogacili, i żeby zarówno mali, średni, jak i duzi byli bogatsi, to musimy obniżyć składkę zdrowotną i uruchomić energię Polaków” – mówił w kwietniu Ryszard Petru w wywiadzie dla radia RMF FM.

Dr Janina Petelczyc ze Szkoły Głównej Handlowej, ekspertka w sprawie systemów zabezpieczenia społecznego, pomysł Petru określa jasno: jej zdaniem to „niszczenie systemu ochrony zdrowia”.

Przepisy zmieniły się z początkiem czerwca. Chodzi o nowelizację rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Obecnie, zgodnie z tym rozporządzeniem Ministerstwa Zdrowia szpital, który odmówi pacjentce legalnego zabiegu przerwania ciąży, może podlegać karze. Maksymalną wymiar kary dwóch procent kontraktu z NFZ, lub nawet całkowita utrata kontraktu.

Resort zdrowia wymaga teraz, by na każdym dyżurze obecny był lekarz, który jest gotowy przeprowadzić legalny zabieg aborcji. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której wszyscy lekarze odmiawiają wykonania aborcji, powołując się na klauzulę sumienia. Nowe przepisy powstały, ponieważ zdaniem MZ klauzule były nadużywane.

Pabianicki szpital nie jest ostatnim, którego może objąć kara.

„Mamy nowe rozporządzenie o ogólnych warunkach umów. (...) W tej chwili departament kontroli NFZ prowadzi postępowania kontrolne dotyczące odmów aborcji. 13 czerwca zakończono postępowanie kontrolne w Pabianickim Centrum Medycznym, w wyniku którego na tego świadczeniodawcę nałożono karę w wysokości 550 tys. zł. Wiem, że są jeszcze dwa kolejne podmioty, gdzie kontrola jest w końcowej fazie. Obawiam się, że tam też nałożenie kary będzie zasadne” – mówiła wczoraj na konferencji prasowej ministra zdrowia Izabela Leszczyna.