Nie będzie "dobrej zmiany dla zwierząt". PiS wycofuje się z zakazu hodowli na futra

To koniec nadziei na poprawę losu zwierząt w Polsce. Rewolucyjny projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt zgłoszony przez posłów PiS w listopadzie 2017 roku został radykalnie okrojony przez... posłów PiS.

Autopoprawka do projektu nowelizacji to zła wiadomość dla organizacji pozarządowych, które od dłuższego czasu zabiegały o zmianę przepisów.

"Jesteśmy głęboko rozczarowani, że te ważne zapisy zniknęły z nowelizacji. Nie rozumiemy, dlaczego tak się stało" - mówi OKO.press Cezary Wyszyński z Fundacji Międzynarodowy Ruch Na Rzecz Zwierząt Viva!.

O tym, że PiS wycofa się z większości kluczowych zmian z projektu nowelizacji, OKO.press pisało już w czerwcu 2018 roku. To wtedy do mediów trafiły anonimowe informacje o tym, że zakaz hodowli zwierząt futerkowych jest nie w smak części elektoratu partii Kaczyńskiego.

Orędownikiem utrzymania w Polsce hodowli futrzarskich był i jest minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski. W lipcu potwierdził, że ten biznes w Polsce zostanie, choć hodowców czekają "rygorystyczne kontrole". Twierdził też, że pozwolenie na ubój rytualny można utrzymać, bo nie potępia go Kościół katolicki.

"Projekt z listopada 2017 roku był przedstawiany jako spektakularny. Ale ustawa przeleżała prawie rok w »sejmowej zamrażarce«. Już to sprawia, że można wątpić w prawdziwość intencji projektodawcy. Dziś z tych najdalej idących zmian, mających ochronić miliony zwierząt eksploatowanych przemysłowo, nie pozostało prawie nic. Zresztą psy także nadal mają pozostać na łańcuchach. To sytuacja skandaliczna. Opinia publiczna w mojej ocenie została wprowadzona w błąd rok temu" - mówi mec. Karolina Kuszlewicz, Rzeczniczka Praw Zwierząt.

"Triumf lobby futrzarskiego"

Jednym z głównych elementów postulowanej reformy był zakaz hodowli zwierząt na futra. Organizacje ekologiczne od lat apelowały o jego wprowadzenie.

O tym, że zakaz to "kwestia serca, które trzeba mieć w XXI wieku w cywilizowanym europejskim kraju" mówił też w spocie Fundacji Viva! prezes PiS Jarosław Kaczyński. Obecnie milczy.

Z "sercem" wygrały bowiem interesy producentów futer.

"Lobby futrzarskie zatriumfowało. Choć wielokrotnie pokazywaliśmy, że dochody z hodowli futerkowych nie są tak duże, jak mówią futrzarscy przedsiębiorcy. Większość ich argumentów »ekonomicznych« jest nieprawdziwa" - komentuje Wyszyński.

Decyzja o rezygnacji z zakazu zapadła już w lipcu 2018 roku. We wrześniu minister przekonywał, że "zwierzęta futerkowe to naturalny dział polskiego rolnictwa".

Z wprowadzeniem do projektu poprawek PiS zwlekał jednak aż do 3 stycznia 2019. Najpewniej po to, by przeczekać wybory samorządowe. Jak podkreśla Cezary Wyszyński, problemy dotyczące hodowli zwierząt futerkowych wykraczają poza kwestię dobrostanu samych zwierząt:

We wrześniu 2018 roku ulicami Warszawy przeszła manifestacja pod hasłem "Gdzie ta dobra zmiana dla zwierząt?". Jednym z wielu tematów podnoszonych przez protestujących były problemy osób, które mieszkają w sąsiedztwie farm futrzarskich.

Niemoralny ubój rytualny

Poprawka likwiduje też postulowany przez obrońców praw zwierząt zakaz uboju rytualnego. Także i w tym przypadku nad dobrostanem zwierząt zatriumfowały interesy.

To znęcanie ze szczególnym okrucieństwem. Nie powinniśmy się w takich sprawach kierować jedynie pieniędzmi, to niemoralne" - mówi Cezary Wyszyński.

Problemów z moralnością uboju rytualnego nie widzi jednak Kościół katolicki, na którego opinię powoływał się w lipcu 2018 roku minister Ardanowski. W 2013 roku Konfederacja Episkopatu Polski poparła legalność uboju rytualnego, zwracając uwagę na sytuację gmin wyznaniowych:

„Prezydium KEP podziela troskę żydowskich gmin wyznaniowych oraz wyznawców islamu o zachowanie i realizację podstawowych praw wolności wyznania i kultu. Do nich należy również prawo do zachowania swoich obyczajów, w tym rytualnego uboju zwierząt” – pisali polscy biskupi.

Obecnie w Polsce rytualnie można zabijać zwierzęta, których mięso idzie na eksport. Zmiany, z których wycofał się PiS, miały ograniczyć ubój rytualny tylko do potrzeb lokalnych społeczności religijnych.

"W 2014 roku Trybunał Konstytucyjny uznał zakaz uboju rytualnego na terenie Polski za sprzeczny z prawem. To było szerokie orzeczenie, wymagające wprowadzenia w ustawie regulacji precyzujących zakres dozwolonego prawnie uboju na potrzeby religijne. Nowa ustawa miała nie tyle zakazywać uboju, co zdecydowanie go ograniczać do rzeczywistych potrzeb grup wyznaniowych w Polsce. Nawet z tego ograniczenia PiS się dziś wycofuje" - komentuje Karolina Kuszlewicz.

Psy dalej na łańcuchach, a tygrysy w cyrkach

Autopoprawka posłów PiS jest rozczarowaniem dla osób, które walczyły o poprawę losu psów trzymanych na łańcuchach. Pierwotnie projekt w ogóle zakazywał takich praktyk. Po zmianach łańcuchy zostają, mają jedynie być dłuższe - mieć minimum pięć metrów.

Wykreślono także zakaz wykorzystywania zwierząt w cyrkach. W 2016 roku decyzję o zakazie udostępniania gruntów pod występy cyrków ze zwierzętami podjęły niektóre polskie miasta, m.in. Słupsk, Warszawa, Wrocław, Częstochowa czy Ruda Śląska. Po stronie cyrkowców stanęły jednak sądy. Odrzucając miejskie zakazy, w uzasadnieniach pisały m.in., że doszło do naruszenia konstytucyjnej zasady swobody działalności gospodarczej.

Zwierzętom wykorzystywanym w cyrkach mógłby pomóc powszechny zakaz. Na to jednak obrońcy ich praw będą musieli poczekać.

"Dzisiejszy projekt ma zupełnie inny charakter, niż ten zgłoszony w listopadzie 2017 roku. Pozostają przepisy administracyjne, dotyczące zarządzania schroniskami, czipowania, bezdomności zwierząt. Czyli dotyczące tzw. zwierząt towarzyszących. A przecież tą wielką »dobrą zmianą dla zwierząt« miało być wreszcie uwzględnienie innych grup, jak zwierzęta wykorzystywane na futra czy w uboju rytualnym. Ich cierpienie obejmuje miliony istnień i znowu zostaje przykryte względami gospodarczymi i politycznymi" - zaznacza Karolina Kuszlewicz.