Polska na ostatnim miejscu w Europie w dostępie do antykoncepcji. Wyżej Rosja i Białoruś

Co roku w lutym Forum Parlamentu Europejskiego ds. Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych przedstawia ranking dostępu do antykoncepcji w całej Europie. Eksperci biorą pod uwagę

• dostęp do środków antykoncepcyjnych
• dostęp do poradnictwa medycznego
• dostęp do informacji

W tym roku już 4. raz Polska ląduje na ostatnim miejscu z wynikiem 33,5 proc. - dokładnie takim samym jak w 2022 roku, o 1,6 pkt proc. niższym niż w 2020. Najwyżej w rankingu wypadła Wielka Brytania z 96,9 proc.

Duży spadek w rankingu zaliczyła Ukraina, uzyskała 51,7 proc. w porównaniu do 58,6 proc. w 2022 roku. Tutaj powód jest dość oczywisty - warunki wojenne. Spadły także Węgry: w 2022 roku uzyskały 44,9 proc., teraz - 40 proc.

Co dokładnie badano i jak Polska wypadła w poszczególnych segmentach?

Polska na "nie"

W pierwszym segmencie - dostęp do środków antykoncepcyjnych - wszystkie odpowiedzi dla Polski brzmiały "nie". Nie, Polska nie refunduje antykoncepcji dla młodych osób. Nie, Polska nie refunduje antykoncepcji dla grup defaworyzowanych (osoby bezrobotne, niezamożne). Nie, Polska nie refunduje żadnego rodzaju antykoncepcji dla nikogo. Dla porównania: Albania, Andora, Belgia, Estonia, Francja, Islandia, Irlandia, Luksemburg, Mołdawia, Portugalia, Słowenia i Wielka Brytania mają wszystkie wymienione rodzaje refundacji.

W drugim segmencie - dostęp do poradnictwa - Polska nie mogła się pochwalić dostępem do tabletek hormonalnych, także tych awaryjnych, bez recepty. Jak wynika z tabelki, w przypadku antykoncepcji awaryjnej jesteśmy jedynym krajem w Europie, gdzie recepta jest potrzebna. Polska przywróciła recepty w 2017 roku:

Lepsze oceny uzyskujemy w segmencie nr 3 - dostęp do informacji, jednak trzeba zauważyć, że informacji tych dostarczają organizacje pozarządowe, czyli wszelkie stowarzyszenia, fundacje, grupy nieformalne (takie jak Federacja Na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny czy Aborcyjny Dream Team), a nie np. ministerstwo zdrowia lub NFZ.

Antykoncepcja w Europie - ranking

To już szósta edycja atlasu antykoncepcji, prowadzonego przez Forum Parlamentu Europejskiego ds. Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych (sieć członków PE działając na rzecz praw reprodukcyjnych). Członkowie forum tworzą w parlamentach krajowych zespoły parlamentarne na rzecz praw reprodukcyjnych. W Polsce to Parlamentarny Zespół ds. Ludności, Zdrowia i Rozwoju, którego przewodniczącą jest posłanka Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus.

Sam ranking tworzą eksperci w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego. Ich listę można znaleźć z boku mapy:

Poprzednie edycje Atlasu odbyły się w 2017, 2018, 2019 i 2020 roku, brały pod uwagę wszystkie 46 krajów Europy (częściowo lub w całości na jej terytorium). W każdej edycji Polska była w końcówce rankingu, ale dopiero od 2019 roku - na szarym końcu:

• W 2017 roku Polska była tuż za Węgrami, a za nią plasowały się Bułgaria, Grecja i Rosja. Na pierwszym miejscu była wówczas Francja, potem Wielka Brytania i Belgia - MAPA
• W 2018 Polska była blisko Węgier, Grecji, Cypru. Za nami była Gruzja, Bułgaria, Białoruś, Rosja i Andora - MAPA
• W 2019 spadliśmy na ostatnią pozycję, i to nisko (spadek o 13,3 pkt proc!). Uzyskaliśmy 31,5 proc., a następna przed nami była Rosja z 42,8 proc. - MAPA
• W 2020 nadal na ostatnim miejscu, ale punktów mieliśmy więcej - 35,1 proc. - MAPA
• W 2022 roku nadal na końcu i punktów znowu mniej - 33,5 proc. MAPA

"Osiągnięcia" PiS

Dramatyczna pozycja Polski w rankingu antykoncepcji nie dziwi. PiS sukcesywnie ogranicza prawa reprodukcyjne kobiet.

• W 2020 roku wyrok TK Julii Przyłębskiej prawie całkowicie zakazał aborcji, usuwając jedną z przesłanek z ustawy.

• W 2017 r.oku przywrócił receptę na pigułkę "dzień po", co nie zwiększyło bezpieczeństwa brania tych środków, a jedynie zwiększyło ich koszty i zmniejszyło dostępność.

• Wzmocnił klauzulę sumienia (która oczywiście obowiązywała już wcześniej).

• Ograniczył edukację seksualną, kontrolując organizacje prowadzące zajęcia w szkołach oraz wprowadzając do niej zajęcia promujące katolicką naukę społeczną.
• Utrudnił dostęp do procedury in vitro, likwidując państwową refundację programów in vitro.