0:00
0:00

0:00

Jednym z punktów obrad wtorkowej (28 stycznia) sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (nie mylić z Parlamentem Europejskim, organem UE) był stan instytucji demokratycznych w naszym kraju. Dyskusja toczyła się na podstawie raportu Komitetu Monitorującego RE z 6 stycznia 2020, który po dwóch wizytach w Polsce przedstawił dokument bardzo krytyczny wobec zmian wprowadzanych przez PiS, głównie w sądownictwie.

Jak wyjaśnia Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy to jeden z dwóch głównych (obok Rady Ministrów) organów statutowych Rady Europy. Zasiada w nim 648 przedstawicieli parlamentów krajowych. Delegaci działają w Zgromadzeniu Parlamentarnym według przynależności partyjnej.

Zgromadzenie Parlamentarne zbiera się cztery razy w roku na tygodniowe sesje plenarne w siedzibie Rady Europy w Strasburgu.

Zgromadzenie Parlamentarne monitoruje stan przestrzegania przez państwa członkowskie ich zobowiązań. Przeprowadza wizyty terenowe służące przygotowaniu raportów. Na zaproszenie państw monitoruje przebieg wyborów.

Raport stwierdza: "Często słyszy się argument, że wprowadzane w Polsce zmiany w wymiarze sprawiedliwości są zgodne z europejskimi standardami, ponieważ ich pewne konkretne rozwiązania występują również w systemach innych państw europejskich.

To błędne rozumowanie: nawet jeśli niektóre z nowych przepisów są podobne do mechanizmów stosowanych w innych państwach, nie można ich rozpatrywać bez odniesienia do całego systemu prawnego i jego historii w danym kraju. Dlatego przyjęcie takich wyjaśnień prowadziłoby do frankensteinizacji prawa".

Przeczytaj także:

Opublikowany 6 stycznia 2020 raport okazał się w dużym stopniu proroczy, zwłaszcza zdanie "często słyszy się argument". Bo posłowie PiS po raz kolejny na wtorkowych obradach:

  • wskazywali na wyrywkowe rozwiązania z innych krajów europejskich;
  • dowodzili, że zmiany w sądownictwie mają demokratyczny mandat wyborców i dlatego są zgodne z prawem;
  • zapewniali, że priorytetem jest dla nich spełnianie obietnic wyborczych;
  • obrażali dyskutantów, zarzucając im, że nic nie rozumieją;
  • sugerowali, że politycy europejscy dali się oszukać polskiej opozycji;
  • odbierali politykom europejskim prawo do wypowiedzi o demokracji w Polsce ze względu na różne problemy społeczne w ich krajach.

Tarczyńskiego metoda na Frankensteina

Główną gwiazdą delegacji Prawa i Sprawiedliwości był Dominik Tarczyński, jeszcze poseł sejmowy, ale już niedługo, dzięki formalnemu dopięciu Brexitu - eurodeputowany. Rychła zmiana wynagrodzenia ze złotówek na twardą europejską walutą najwyraźniej dodała politykowi werwy, by z jeszcze większą pasją Europę atakować.

Zaczął od ostrej amunicji:

"To kłamstwo, że w Polsce sędziów wybiera minister sprawiedliwości. Mam jednak pytanie do niemieckich socjalistów: kto wybiera sędziów w Niemczech? I odpowiadam: właśnie on [minister sprawiedliwości]".

Poseł Tarczyński zastosował tu w sposób modelowy metodę manipulacji opisaną w raporcie Rady Europy jako "frankensteinizacja prawa". Powiedział niby prawdę, ale zupełnie oderwaną od kontekstu, bo systemu niemieckiego nie da się w tym aspekcie porównać z polskim. Przede wszystkim, jak czytamy w "Deutsche Welle",

o tym, kto będzie w Niemczech sędzią w sądach powszechnych decydują kraje związkowe!

Choć to prawda, że odpowiadają za to z reguły "ministerstwa sprawiedliwości przy współudziale parlamentów landowych i przedstawicieli samorządu sędziowskiego - w różnych proporcjach, w zależności od landu".

Ale już zupełnie inaczej to wygląda, jeśli chodzi o wybór sędziów w sądach federalnych. Zacytujmy większy fragment wyjaśnienia Voltera Wagenera i Bartosza Dudka z "Deutsche Welle":

"Komisja ds. wyboru sędziów (Richterwahlausschuss) podejmuje decyzje zwykłą większością głosów w tajnym głosowaniu i składa się z 32 członków. Przewodniczy mu odpowiedni minister federalny (np. w przypadku Federalnego Sądu Pracy minister pracy, w przypadku Federalnego Sądu Administracyjnego minister spraw wewnętrznych itd.), który odpowiada za organizację procedury wyboru.

Nie ma on jednak w tym gremium prawa głosu, ale podobnie jak komisja, może on zaproponować kandydata. Kandydatura sędziego opiniowana jest przed wyborem przez specjalne gremium sędziowskie w sądzie, w którym ma orzekać kandydat.

Na koniec kandydatura musi zostać zaakceptowana przez odpowiedniego ministra federalnego. Może on odmówić akceptacji tylko w przypadku uchybień formalnych. Aktu mianowania dokonuje prezydent RFN".

Tarczyńskiego wizje demokracji

Tarczyński przemawiał dalej: "Ta dyskusja jest również o bezpieczeństwie polskich obywateli, dlatego mówię:

Thank you very much, we're good! Nie mamy płonących samochodów na ulicach Warszawie, nie mamy zamieszek, ludzie nie są bici i nie tracą życia, tak jak to się dzieje teraz we Francji. Więc zajmijcie się swoimi problemami, my mamy się dobrze".

Rzeczywiście, racja, we francuskich miastach płoną samochody, zaś policja zdecydowanie - czasami wręcz brutalnie i z przekroczeniem reguł - tłumi protesty społeczne.

Natomiast ludzie nie tracą życia na ulicach z rąk policji.

Szerokim echem odbił się jedyny w ostatnich latach przypadek śmierci jednego z manifestantów. Podczas festiwalu muzycznego w Nantes w czerwcu 2019 roku policja zepchnęła demonstrantów do rzeki, jeden z nich - 24-letni Steve Canico - nie potrafił pływać i utonął.

Trudno również pojąć, dlaczego akurat teraz PiS zajął się francuskimi samochodami - te w ramach osobliwej tradycji protestu płoną we Francji od kilkudziesięciu lat, a wszystko zaczęło się w latach 90. XX wieku w biednych dzielnicach Strasbourga i szybko zostało podchwycone w całym kraju. Nie jest też jasne, jak płonące auta maja się do naruszanego trójpodziału władzy w Polsce.

Tarczyński fantazjuje o sobie samym

Wraz ze wzrostem liczby płonących aut w wyobraźni Tarczyńskiego poseł coraz bardziej się rozkręcał. Tym razem - przykro to powiedzieć - do granicy samoośmieszenia:

Słyszę od włoskiego deputowanego o wolności mediów: jestem najlepszym przykładem [jak było przed 2015 r.]. Zostałem zwolniony, gdy byłem dziennikarzem podczas rządów Platformy Obywatelskiej

Wystąpienie w Parlamencie Rady Europy,28 stycznia 2020

Sprawdziliśmy

Tarczyński nie był dziennikarzem lecz zastępcą dyrektora ds. eksploatacji i został zwolniony za naruszenie kodeksu pracy

Fakty? Tarczyński nie był wtedy dziennikarzem, tylko zastępcą dyrektora ds. eksploatacji w Ośrodku Informatyki i Telekomunikacji TVP. Po drugie, został zwolniony nie w ramach cenzury, tylko za naruszenie kodeksu pracy: w czerwcu 2011 roku na zwolnieniu lekarskim poszedł pilnować namiotu Solidarni 2010 na Krakowskim Przedmieściu.

Tarczyński o obietnicach wyborczych (ryzykowny pomysł)

Na koniec Tarczyński najpierw nieco przesadził:

"Dużo się tu mówi o demokracji, nasze rządy to najlepszy przykład demokracji, bo zmiany w sądach były obiecane w kampanii wyborczej i dlatego nasz rząd został wybrany w 2015 roku i 2019 roku".

Rzeczywiście w 2019 roku był to temat kampanii Prawa i Sprawiedliwości, ale w 2015 roku - już niekoniecznie.

Co prawda w programie partii opublikowanym przed wyborami mowa o zaostrzeniu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, ale nic nie jest napisane o stworzeniu Izby Dyscyplinarnej w Sądzie Najwyższym.

Jest również postulat zwiększenia uprawnień ministra sprawiedliwości, ale nic o tym, żeby przez de facto powolną sobie KRS wpływał na nominacje sędziowskie.

No i są obietnice jawnie nie spełnione (choćby znaczące skrócenie postępowań), z których OKO.press wybrało jedną, w dzisiejszym kontekście brzmiącą jak czarny humor:

"Prezydent RP będzie sprawować, przy pomocy powołanej przez siebie komisji złożonej z wybitnych, cieszących się autorytetem prawników (np. przedstawicieli nauki prawa oraz sędziów Sądu Najwyższego, NSA i Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku), nadzór nad rozpatrywaniem skarg na sądy".

Tarczyński: nie macie bladego pojęcia

Wróćmy do posła Tarczyńskiego, który pożegnał się ze słuchaczami jeszcze jawnym kłamstwem:

"Nie chcemy, by ktoś inny rządził za nas naszym krajem. Wy nie macie bladego pojęcia o czym mówicie. Większość z was tego nie przeszła, a my cierpieliśmy w czasach komunistycznych, a wielu dzisiejszych sędziów to ci sami ludzie, którzy sądzili podczas stanu wojennego w Polsce, to fakt!".

Jako się rzekło, to nie fakt, to kłamstwo. Ostatnio ulubione zresztą kłamstwo prezydenta Dudy o sędziach-komunistach i ulubiony argument o ingerencji w polskie sprawy (w obcych językach).

Jedynie ok. 10 proc. obecnych sędziów sądów powszechnych orzekało przed 1989 rokiem, nie wspominając o stanie wojennym. Natomiast w Sądzie Najwyższym w 2017 roku zasiadało 10 sędziów, którzy znaleźli się w IPN-owskim wykazie sędziów „posłusznie” orzekających w sprawach politycznych w stanie wojennym, co stanowiło nieco ponad 13 proc. ówczesnego stanu SN.

Arent o gwałtach i łechtaczkach

Po Dominiku Tarczyńskim przemawiała jego partyjna koleżanka Iwona Arent. Ze względu na jej dość oryginalną angielską wymowę i składnię trudno było w każdym przypadku stwierdzić, co miała do przekazania. W punktach poniżej przedstawiamy, co z mowy poseł Arent zrozumieliśmy:

  • rośnie liczba gwałtów w Szwecji, w zeszłym roku było ich ponad 8 tysięcy, a 40 tysięcy kobiet zostało obrzezanych (wycięto im łechtaczkę - precyzowała Arent);
  • politycy europejscy dali się wmanewrować w grę polityczną zainicjowaną przez opozycję w Polsce;
  • marsze i protesty przeciwko zmianom w sądownictwie to zaledwie garstka osób;
  • prywatne media w Polsce należą do Niemców i przedstawiają fałszywy obraz sytuacji w Polsce.

O tym, co ma wspólnego liczba gwałtów w Szwecji do zamachu na trójpodział władzy, przejdziemy później, teraz OKO.press przyznaje: tak, to prawda, liczba gwałtów w Szwecji rzeczywiście rośnie, fakt podany przez poseł Arent jest prawdziwy.

Natomiast nie jest prawdziwa teza (u Arent tylko domyślna) ubóstwiana przez polityków używających skrajnie prawicowej - od PiS przez prawicowych populistów ze Szweckich Demokratów do Donalda Trumpa - że za wzrost gwałtów odpowiedzialny jest wzrost liczb migrantów. Nie ma na to dowodów. Przyczyną wzrostu liczby raportowanych gwałtów mogą być natomiast zmiany legislacyjne w szwedzkim prawie i trwający od wielu już lat wzrost świadomości społecznej, co jest przemocą seksualną i jak się przed nią bronić.

Przeczytaj naszą analizę PiS-owskiej legendy o epidemii gwałtów w Szwecji, popełnianych głównie przez imigrantów:

To sytuacja zupełnie odwrotna niż w Polsce, gdzie Prawo i Sprawiedliwość sprzeciwia się wprowadzeniu edukacji seksualnej do szkół i rozważa wypowiedzenie konwencji antyprzemocowej. Efekt dobrze wygląda na papierze, bo zgłaszanych gwałtów w Polsce jest rocznie kilkukrotnie mniej niż w Szwecji (1396 do 7236 w 2017 roku), ale badania pokazują, że skala przestępstw seksualnych jest ogromna, a przygniatająca większość w ogóle nie jest zgłaszana organom ścigania:

Jednak jeśli chodzi o straszny proceder obrzezania kobiet, Arent przestrzeliła: w 1982 roku wprowadzono karę do sześciu lat więzienia za ten proceder, od tamtego czasu do 2011 roku zanotowano 46 takich przypadków. Rzeczywiście, szacuje się, że w Szwecji żyje ok. 38 tys. ofiar obrzezania, okaleczonych jednak poza Szwecją.

Nieprawdziwe tezy Arent o "garstce osób" i "niemieckich mediach" falsyfikują poniższe teksty OKO.press:

Mistrz PiS Jerzy Urban wysyłał śpiwory bezdomnym w USA

Sposób argumentacji zaprezentowany przez Tarczyńskiego i Arent, a stosowany również przez innych polityków PiS i media narodowe, to kalka z propagandy komunistycznej. Na porządku dziennym było wtedy umniejszanie kłopotów wewnętrznych i łamania praw człowieka w Polsce przez prawdziwe bądź wyimaginowane przewiny Zachodu. Klasyczny zabieg tego typu należy do Jerzego Urbana, który jako rzecznik dyktatury generała Wojciecha Jaruzelskiego wysłał w 1986 roku śpiwory bezdomnym w Stanach Zjednoczonych.

Znaczenie tego gestu było identyczne jak w przypadku dziwacznych analogii Tarczyńskiego i Arent: niech zagraniczni (wtedy amerykańscy, dziś - europejscy) politycy nie wtrącają się w polskie sprawy i najpierw rozwiążą problemy u siebie.

Również Urban - tak jak Tarczyński i Arent - odnosił się do realnego fenomenu (bo bezdomność w USA to wówczas i dziś poważny problem), tak jak w retoryce PiS propagandowa była dysproporcja: trudno bezdomność porównywać z systemem monopartyjnej dyktatury, z więźniami politycznymi i przemocą na ulicach.

W kategorii odwracania kota ogonem Urban był jednak mistrzem - problem bezdomności był (i jest) realny, a gest polskiej pomocy - ma swoja wymowę.

Perfidię tego zabiegu najlepiej unaocznia odwrócenie ról. Wyobraźmy sobie, że Polska krytykuje łamanie demokracji w Rosji, a Władimir Putin odpowiada nam tak:

"W Rosji demokracja jest kryształowa i nie będą nas pouczać kraje, w których rodzice zabijają swoje dzieci i trzymają ciała w beczkach".

Takie zabiegi mają swoją funkcję jedynie jako propagandowa pałka, w kontekście merytorycznej debaty są w całości bezwartościowe i pozbawione sensu.

;

Udostępnij:

Michał Danielewski

Naczelny OKO.press, redaktor, socjolog po Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. W OKO.press od 2019 roku, pisze o polityce, sondażach, propagandzie. Wcześniej przez ponad 13 lat w "Gazecie Wyborczej" jako dziennikarz od spraw wszelakich, publicysta, redaktor, m.in. wydawca strony głównej Wyborcza.pl i zastępca szefa Działu Krajowego. Pochodzi z Sieradza, ma futbolowego hopla, kibicuje Widzewowi Łódź i Arsenalowi

Komentarze