Więcej chorych w stanie ciężkim i krytycznym, wirus "strasznie transmisyjny", szczepień coraz mniej

"Szczyt III fali jest jeszcze przed nami" - mówi OKO.press prof. Maria Gańczak, wybitna epidemiolożka, specjalistka chorób zakaźnych, kierowniczka Katedry Chorób Zakaźnych Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego i wiceprezydent Sekcji Kontroli Zakażeń Europejskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego. I dodaje: "To musi jeszcze potrwać kilka tygodni, do początku kwietnia".

Prof. Gańczak tłumaczy, że fala zacznie się cofać dopiero, gdy odpowiednio duża grupa ludzi się zarazi.

Winna jest brytyjska odmiana wirusa B.1.1.7. o 40-70 proc. bardziej zaraźliwa niż poprzednia wersja wirusa.

Rządowe komunikaty w sobotę i niedzielę 13-14 marca potwierdzają, że trzecia fala pandemii narasta. Podano, że nowych zakażeń było odpowiednio 21 tys. i 17,3 tys., a średnia tygodniowa, która wskazuje na dynamikę epidemii urosła do 15,6 tys.:

Najgorzej wyglądają statystyki najciężej chorych na COVID-19, którzy muszą być podłączeni do respiratora. Takich osób jest już 2077, aż 97 proc. najgorszego wyniku drugiej, jesiennej fali (22 listopada 2020 - 2149).

Pod względem liczby osób pod respiratorem (inaczej - w stanie ciężkim lub krytycznym) Polska jest na 13. miejscu na świecie, a w UE wyprzedzają nas tylko: Francja (4,0 tys. osób, Włochy - 3,0 tys., Niemcy 2,8 tys. i Hiszpania 2,2 tys.). Uderzające, że Wielka Brytania, poprzednio srogo dotknięta przez COVID-19, dzięki szczepieniom poprawiła wskaźniki (tylko 1,1 tys.).

Także liczba zajętych "łóżek covidowych" rośnie w równym tempie. Obecna liczba (19 654 ) to 85 proc. najgorszego momentu w listopadzie (16 listopada - 23 tys.):

Jedyną prawdziwą szansą na opanowanie epidemii są szczepienia, pod warunkiem, że zostaną przeprowadzone na dużą skalę i szybko. Tutaj też nie ma dobrych wiadomości.

Dlaczego szczepienia idą tak wolno?

Podana w sobotę 13 marca dobowa liczba szczepień (90,6 tys.) jest gorsza niż tydzień temu (104,6 tys.), podobnie w niedzielę: 27,2 tys. do 47,2 tys. To sprawia, że tzw. tygodniowa średnia krocząca szczepień spadła kolejny dzień – do 74,8 tys. Tydzień wcześniej sięgała 87,5 tys.

Jak podano w niedzielę, do końca grudnia 2020 wykonaliśmy 4 mln 517 tys. szczepień. Obie dawki dostało 1,6 mln osób, po pierwszej jest 2,9 mln.

To niewiele lepiej niż według pierwotnego harmonogramu szczepień preparatami Pfizera i Moderny - miało być 4,3 mln do końca tygodnia 8-14 marca. Nie uwzględniał on jednak szczepień AstraZeneką, której wg zapowiedzi rządu miało być w I kwartale 600 tys. dawek (harmonogramy szczepień i dostaw zobacz tutaj).

Tempo szczepień jest zaskakująco wolne zwłaszcza, że mimo perturbacji z producentami szczepionek Pfizera i AstraZeneki, dostawy (zaznaczone jasnoniebieskimi słupkami) są na wysokim poziomie: do Polski dotarło 5 mln 341 tys. dawek.

Jak informuje rządowy raport, do punktów szczepień zostało skierowanych 4,823 mln szczepionek, a następna dostawa będzie już w poniedziałek 15 marca.

Nie byłoby to możliwe wcześniej, bo szczepionki Pfizera po rozmrożeniu z temperatury minus 70 stopni, trzeba podać w ciągu 5 dni. AstraZeneca może czekać dłużej.

Najgorszą hipotezą byłaby niechęć Polek i Polaków do szczepienia właśnie AstraZeneką i rezygnacja z umówionych terminów (wiadomo, że tak zrobiło ok. 10 proc. nauczycieli). OKO.press parokrotnie rozbrajało spiskowe myśleniu o tej szczepionce , m.in. o "tajemniczych zgonach", rzekomo groźnych odczynach poszczepiennych, i o obawach nauczycieli.

Ile mamy rezerw? Według oficjalnych statystyk jest OK

Władze uspokajają, że panują nad sytuacją. Rządowe statystyki dostępnych łóżek covidowych i respiratorów rosną z dnia na dzień. W niedzielę 14 marca podano, że na chorych czeka 28 347 łóżek, co by oznaczało, że zajętych jest "tylko" 69 proc. z nich. Trochę gorzej z respiratorami - jest ich 2850, z tego w użyciu 73 proc.

Ale jak już pisaliśmy, te ogólne statystyki mogą być zawyżone, a lokalnie zaczyna brakować sprzętu i miejsc w szpitalach. Poza tym wąskim gardłem systemu jest personel, a zwłaszcza brak lekarzy i lekarek oraz pielęgniarek anestezjologicznych.

Ile jest osób zakażonych? Mniej niż w listopadzie, ale nie wiemy ile

Można się pocieszać, że jeszcze daleko nam do liczby zakażeń w czasie II fali epidemii, kiedy to 10 listopada 2020 średnia tygodniowa przekroczyła 25,6 tys. Obecny poziom (17.3 tys.) - to 68 proc. tamtej liczby. Ale średnia zakażeń od miesiąca szybko rośnie.

Ogólny obraz sytuacji jest podobny. Rośnie liczba aktywnych przypadków wykrytych przez testy - już prawie 300 tys. (na wykresie poniżej zaznaczonych na czerwono). To jednak nadal dopiero 68 proc. maksymalnego poziomu - 25 listopada było 440 tys. potwierdzonych testem zakażeń.

Wszystko to potwierdza tezę, że wirus - w ok. 40 proc. mutacja brytyjska B.1.1.7 - stał się groźniejszy niż był, bo zasięg epidemii rośnie wolniej niż liczba ciężkich zachorowań.

Rzecz jednak w tym, że mówiąc o liczbie osób zakażonych w Polsce poruszamy się we mgle.

W sobotę poinformowano o 73 tys. testów i 21 tys. nowych przypadków zakażenia, w niedzielę o 59 tys. testów i 17 tys. przypadków.

Polska trzyma się strategii testowania osób dopiero z wyraźnymi objawami i stopniowo spada w rankingu testów na milion mieszkańców - jesteśmy już na... 85. miejscu na świecie.

Wg zestawienia portalu worldometer w UE wyprzedzamy już tylko Bułgarię, ale i ona za chwilę nas przegoni.

Żenujący wynik 282 tys. na milion osób, jest 12 razy gorszy niż w Danii, 5 razy gorszy niż w Wielkiej Brytanii i Izraelu, 3 razy gorszy niż w Czechach, Estonii i Portugalii, dwa razy gorszy niż na Węgrzech i w Chile, gorszy niż w Turcji, Kazachstanie, Botswanie itd.

Sprawia to, że nie wiemy, jaka jest rzeczywista skala epidemii. Na kwarantannie przebywa obecnie prawie 300 tys. osób. Ile z nich miało robiony test? Ile jest zakażonych?

Umieramy mniej niż jesienią, przynajmniej na razie

Jest też gorzkie pocieszenie. Liczba zgonów, choć także rośnie, w porównanie z II falą nie wygląda aż tak tragicznie. W sobotę poinformowano o 343 przypadkach śmierci, w niedzielę - tradycyjnie mniej - 110, a średnia krocząca ostatniego tygodnia wyniosła 271. To "tylko" 54 proc. najgorszej średniej tygodniowej z 25 listopada.

Układa się to w spójną całość:

• zakażenia rosną (być może) wolniej niż w czasie II fali, choć przy polskim poziomie testowania nie jest to takie pewne;
• wirus daje więcej przypadków wymagających hospitalizacji i ciężkich przypadków, które wymagają mechanicznej wentylacji;
• umiera mniej chorych.

Znaczenie może tu mieć wiek osób chorych. Według oficjalnych informacji "na oddziały trafia coraz więcej młodszych pacjentów, którzy często bagatelizują objawy COVID-19. Wiek osób hospitalizowanych w szpitalach spada – średnia obecnie wynosi około 62 lata".

Poza tym - trzeba mieć nadzieję, bo takich badań nie ma - medycy nauczyli się skuteczniej leczyć także ciężkie stany COVID-19.

Gorsza wiadomość jest taka, że fala zgonów przychodzi z opóźnieniem wobec fali chorych, a zwłaszcza chorych w stanie ciężkim.