Większość chce, by KE nadal naciskała na rząd w obronie praworządności [sondaż OKO.press]

Wyniki grudniowego sondażu IPSOS dla OKO.press można też uznać za dowód na propagandową porażkę władz PiS, które przedstawiają spór z Komisją Europejska jako nieuzasadnioną ingerencję, naruszanie autonomii państwa narodowego, spisek europejskich elit czy wręcz prywatną obsesję wiceprzewodniczącego KE Fransa Timmermansa.

19 grudnia 2018 minister Ziobro powtórzył, że "stanowisko Komisji Europejskiej pokazuje, że nie chodzi o kompromis, o porozumienie - o czym wielokrotnie mówili przedstawiciele KE; przez ostatni rok opowiadali takie rzeczy - lecz

Taką wersję "kupuje" jednak ledwie 39 proc. badanych, 56 proc. chce dalszej interwencji KE.

Co więcej, poparcie dla działań Komisji Europejskiej rośnie.

W styczniu 2018 w sondażu dla OKO.press 53 proc. ankietowanych uważało, że Komisja Europejska powinna wycofać się z ingerowania w wewnętrzne sprawy Polski, nawet jeśli Polska nie przestrzega zasad państwa prawa, a za wywieraniem presji było tylko 43 proc. Teraz te proporcje się odwróciły.

W sierpniu 2018 w sondażu OKO.press zadaliśmy podobne pytanie: "Czy Trybunał Sprawiedliwości UE ma prawo zatrzymać reformę sądownictwa PiS, jeśli uzna, że narusza ona zasady Unii Europejskiej?". 54 proc. uznało, że tak, a 41 proc. - nie. W tym samym sondażu aż 77 proc. było zdania, że obecność w UE "wzmacnia niepodległość Polski". Tylko 16 proc.respondentów uznało, że to "osłabia niepodległość" - wyraźnie mniej, niż zagłosowało przeciwko wejściu Polski do Unii w referendum akcesyjnym 2003 roku - 23 proc.

I to mimo tego, że prowadzona przez KE procedura kontroli praworządności w Polsce trwa już ponad dwa lata, a władze prowadzą intensywną antyunijną kampanię, wspieraną przez prorządowe media, w tym telewizję publiczną.

Ludzie widzą, że rząd się cofa

Aprobata dla ingerencji Komisji Europejskiej mogła zostać wzmocniona, gdy - pod presją orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE wydanego w odpowiedzi na wniosek KE - rząd PiS wycofał się z części zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym. A przecież władze obiecywały, że - jak to ujmował m.in. poseł Stanisław Piotrowicz: „nie cofniemy się ani na krok”.

Sondaż może być odczytany jako ważny sygnał dla instytucji unijnych. Obniżanie standardów państwa prawa w Polsce trwa. Komisja Europejska o tym wie - o czym świadczy jej krytyczne wobec Polski stanowisko na grudniowej Radzie ds. Ogólnych. Sondaż pokazuje, że Komisja Europejska ma poparcie większości polskich - czyli unijnych - obywateli i obywatelek, aby działać dalej.

20 proc. wyborców PiS popiera ingerencję KE

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ocenę działania Komisji Europejskiej w sporze o praworządność są preferencje partyjne.

Dwie trzecie wyborców Prawa i Sprawiedliwości i tyle samo zwolenników "nacjonalistycznej i antyeuropejskiej koalicji" Partii Wolność i Ruchu Narodowego chciałoby, żeby KE przestała interweniować. To zrozumiałe. Zaskakujące jest raczej, że aż jedna piąta obu elektoratów popiera ingerencję Komisji. To sygnał dla władz PiS, że eurosceptyczna polityka budzi wątpliwości nawet we własnych szeregach.

Zdecydowanymi zwolennikami działań Komisji Europejskiej są wyborcy Koalicji Obywatelskiej (95 proc.) oraz powstającej partii Roberta Biedronia (także 95 proc.), a także nieliczni, ale za to wszyscy wyborcy Partii Teraz! Ryszarda Petru (100 proc.). Duże poparcie dla KE deklarują też wyborcy SLD (78 proc.) i PSL (73 proc.).

Kobiety za KE

W sondażu OKO.press kobiety okazały się bardziej prounijne niż mężczyźni, ale w obu grupach przeważa poparcie dla interwencji KE.

Poparcie dla KE przeważa też we wszystkich grupach wiekowych, nawet u najstarszych badanych, którzy zwykle mocno popierają politykę PiS. Najbardziej proeuropejscy byli czterdziestolatkowie, czyli ludzie, którzy zaczynali pracę tuż po akcesji w 2004 roku.

Jak zwykle osoby z najwyższym wykształceniem są najbardziej proeuropejskie i najbardziej krytyczne wobec polityki PiS (68 proc. za, 30 proc. przeciw ingerencji KE). Zaskakująca jest natomiast ogromna (2,6 raza) przewaga zwolenników dalszego działania KE w grupie z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym (59 do 23 proc.). To może być wynik ustępstw rządu, które ta grupa zrozumiała jako wyraz słabości PiS. Odsetek zwolenników działania Komisji jest najmniejszy wśród osób ze średnim wykształceniem (49 proc.), ale i tutaj zwolenników działania KE jest więcej, niż przeciwników (46 proc.).

Tradycyjnie najbardziej eurosceptyczni są mieszkańcy wsi, ale nawet tutaj przeważają zwolennicy dalszej ingerencji Komisji Europejskiej. Miasta są w około 60 proc. za działaniami KE, najwyraźniej - średniej wielkości, od 20 do 100 tysięcy mieszkańców (64 proc.).

Sondaż IPSOS dla OKO.press 12-14 grudnia 2018, metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1007 osób.