PiS zakazał mu wjazdu do Kraśnika. Teraz Clément Beaune reprezentuje Radę Unii Europejskiej

Rząd PiS miał okazję zapoznać i poróżnić się z Beaunem na początku marca 2021. Podczas dwudniowej wizyty minister poza swoim odpowiednikiem Konradem Szymańskim i ówczesnym ministrem klimatu Michałem Kurtyką spotkał się także z politykami bliższej mu ideologicznie Koalicji Obywatelskiej: Rafałem Trzaskowskim i Tomaszem Grodzkim. Wcześniej poświęcił czas na spotkania z Adamem Bodnarem, organizacjami broniącymi praw kobiet oraz Bartem Staszewskim, autorem tabliczek piętnujących „strefy wolne od LGBT”.

"Tych wartości trzeba bronić, w każdym kraju. W Polsce wiele osób organizuje się, by to robić. Dziś rano [8 marca – red.] spotkałem się z kobietami, które walczą o prawo do aborcji oraz z aktywistami LGBT. Można się z nimi nie zgadzać, ale ja wierzę, że prawa, których bronią, to europejskie prawa. Dlatego chciałem nadać tym spotkaniom szczególną rangę. Sam też będę walczyć dalej" - obiecywał Beaune.

Francuski minister, który sam jest gejem, zamierzał także odwiedzić Kraśnik - miasto, które jako jedno z pierwszych ogłosiło się "wolnym od LGBT". W wywiadzie m.in. dla OKO.press Beaune tłumaczył, że polskie władze były takiej wizycie przeciwne, musiał więc z niej dyplomatycznie zrezygnować. Zapewnił jednak, że wróci.

Polskie MSZ zaprzeczało, jakoby wpłynęło na plany Beaune'a, nie wprost zarzucając mu kłamstwo. Wiceminister Szymon Szynkowski vel Sęk zapowiadał "wyjaśnienie sytuacji" w porozumieniu z ambasadą Francji. Beaune wyjechał, niesmak pozostał.

Konkretnie zapowiada, że poprze inicjatywę Komisji, by wykaz "przestępstw w UE" rozszerzyć o mowę nienawiści i przestępstwa z nienawiści. Zamierza też przyjąć strategię walki z rasizmem i antysemityzmem oraz uchwalić prawo przeciwko przemocy wobec kobiet.

Na tym jednak nie koniec polskich kłopotów.

Praworządność "nie może być przedmiotem negocjacji"

Francja nie zamierza także rezygnować z upominania się o rządy prawa w Polsce i na Węgrzech.

"Na początek chcę podkreślić, że te kwestie nie mogą być przedmiotem negocjacji. To nasze być albo nie być, podstawa traktatów i samo serce Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, poprzedzającej Unię, przepisy naszych konstytucji" - mówił Emmanuel Macron, prezentując plan prezydencji 9 grudnia 2021.

Czeka nas dużo pogłębionej pracy w sferze polityki, bo musimy współpracować z krajami, które wątpią w prawdziwość, skuteczność i znaczenie tych wartości. Jako Europejczycy mamy obowiązek tę pracę wykonać" - podkreślił prezydent Francji.

"M.in. dlatego chciałbym w ciągu tych sześciu miesięcy znaleźć nowe narzędzia, które pomogą nam w krzewieniu demokratycznych swobód, np. stworzyć europejski fundusz wsparcia dla niezależnego dziennikarstwa i dziennikarstwa śledczego. Będziemy bronić praworządności, tak jak bronimy wartości" - zapowiedział.

W Radzie UE od grudnia 2017 toczy się procedura o naruszenie przez Polskę zasady rządów prawa. Kolejne wysłuchania rządu PiS nie przyniosły jednak jak dotąd żadnego przełomu. Reprezentująca rządy państw członkowskich Rada, uważana jest za instytucję hamulcową UE. W dodatku Unia w ostatnich czterech latach bardzo potrzebowała jedności: mieliśmy brexit, wybory nowej Komisji, pandemię i negocjacje wieloletniego budżetu.

Czy francuska prezydencja skończy z praworządnościowym imposybilizmem w Radzie? To na razie nic pewnego.

Prezydencja w czasie kampanii

Każda prezydencja potrzebuje sukcesów, ale ta szczególnie. 10 kwietnia 2022 we Francji odbędą się wybory prezydenckie. Administracja Macrona na pewno będzie chciała wykorzystać szefostwo w Radzie, by wykazać się w kampanii skutecznością i proeuropejskością.

Możemy oczekiwać, że francuski prezydent i kandydat do reelekcji (na razie niepotwierdzony) będzie w ostrych słowach mówić o rządzie PiS. O ile bowiem wizyta Macrona w Polsce w lutym 2020 roku była postrzegana jako "nowe otwarcie" w stosunkach między oboma krajami, to polscy rządzący od tego czasu zrobili wiele, by pozbawić Francuzów złudzeń.

Przede wszystkim zaczęli zabiegać o polityczny sojusz z główną kontrkandydatką Macrona w wyborach - Marine Le Pen - choć wcześniej zapewniali, że nie mają z nią nic wspólnego. Próby utworzenia nowej eurosceptycznej siły w Parlamencie Europejskim jak na razie spełzły na niczym, ale PiS nie ukrywa, że w wyborach stawia właśnie na Le Pen. Podczas ostatniej wizyty w Warszawie Francuzkę przyjęto z honorami godnymi najwyższych oficjeli państwowych. Ostatnie sondaże pokazują, że jej awans do drugiej tury jest jednak zagrożony.

A sprzyjając inicjatywom dotyczącym praw człowieka - również nie na rękę rządowi PiS - umocni swój wizerunek nowoczesnego Europejczyka, czyt. nowocześniejszego od kandydatki konserwatystów Valérie Pécresse.

Mówimy więc raczej o gorszym dla PiS klimacie politycznym, nie o konkretnych ruchach.

Pracami Rady ds. Ogólnych - formatu spotkań, na których dyskutowane są m.in. polskie problemy z sądownictwem - pokieruje teraz Clément Beaune. Niewykluczone, że położy mocniejszy akcent właśnie na tę kwestię. Próba przeforsowania sankcji dla rządu PiS w Radzie już niekoniecznie będzie jednak priorytetem. Tutaj o sukces, czyli znalezienie większości, może być bardzo trudno. A wizerunkowej porażki w trakcie kampanii Macron na pewno będzie unikać.

Podwaliny europejskiego mocarstwa

Państwa członkowskie sprawują prezydencję w Radzie UE przez sześć miesięcy. W tym czasie dany kraj ma być w UE "bezstronnym mediatorem". Nie powinien forsować swoich narodowych priorytetów, może natomiast kłaść nacisk na wybrane tematy ważne dla całej UE. Francja, poza europejskimi wartościami zamierza skupić się w pierwszej kolejności na:

• cyfryzacji, a zwłaszcza uregulowaniu rynków cyfrowych oraz działalności i odpowiedzialności dużych platform internetowych (np. monitorowania mowy nienawiści);
• zielonej transformacji, w tym wdrożeniu opłat węglowych od importu produktów do UE z krajów, gdzie wymagania co do emisji są niższe;
• wymiarze społecznym, w tym przede wszystkim uchwaleniu prawa o europejskiej płacy minimalnej.

Poza tym francuska prezydencja zamierza dać podwaliny pod inne, długofalowe zmiany:

• budować Europę-mocarstwo, kładąc nacisk na wspólną obronność, harmonizację procedur azylowych i reformę Schengen;
• pracować nad nowym modelem wzrostu i inwestycji dla UE i strefy euro, by Europa stała się "kontynentem produkcji i zatrudnienia", rozważyć zmianę unijnych limitów deficytu i długu publicznego (dziś to odpowiednio 3 i 60 proc. PKB);
• "zsynchronizować" kalendarze państw członkowskich w temacie walki z katastrofą klimatyczną i utratą bioróżnorodności.
• wesprzeć młodych, zabiegając o poszerzenie programu Erasmus;
• zadbać o kulturę, tworząc Akademię Europy zrzeszającą ok. 100 badaczy z 27 krajów, by ożywić debatę europejską naukową w rozmaitych dziedzinach;
• postawić na zdrowie, planując powstanie nowej wspólnej agencji badawczej o konkretnych zadaniach, np. walce z chorobą Alzheimera.

Prezydencja Francji zakończy się 30 czerwca 2022. Następni w kolejce są Czesi. Kolejna prezydencja Polski planowana jest na pierwszą połowę 2025 roku.