Instalatorki elektrowni słonecznych. Jak ukraińskie kobiety potrafią sprostać wojennym wyzwaniom

Greenpeace, mimo że biuro organizacji zostało otwarte dopiero w 2024 roku, działał w Ukrainie od pierwszych dni pełnoskalowej inwazji Rosji – eksperci monitorowali sytuację w elektrowniach jądrowych. Po tym, jak wojska rosyjskie zajęły Czarnobylską Elektrownię Jądrową, celem mogły stać się inne obiekty tego typu. Wkrótce Rosjanie zajęli największą elektrownię w Europie – Zaporoską EJ, znajdującą się w Enerhodarze, w obwodzie zaporoskim.

„Kiedy odwiedzaliśmy obiekty infrastruktury energetycznej, miejscowi opowiadali nam, jak bronili swojego terytorium bez broni” – opowiada Polina Kołodiażna, liderka programów Greenpeace Ukraine, z którą rozmawiam w kuluarach Konferencji Women in Tech, która odbyła się 4-5 czerwca 2025 w Warszawie.

„Ludzie mówili, że Rosjanie kradli panele fotowoltaiczne, falowniki. W obwodzie zaporoskim rosyjscy żołnierze rozjechali czołgiem największą elektrownię słoneczną w Ukrainie”.

Po wyzwoleniu spod okupacji wiosną 2022 roku północnych regionów Ukrainy eksperci Greenpeace Ukraine dostrzegli, że Ukraińcy oraz organizacje, które im pomagały, odbudowują zniszczone budynki tradycyjnie, bez oglądania się na ekologię.

„Widziałam budynek, którego dach pokryto azbestem – bardzo szkodliwym materiałem. W Europie oraz w Ukrainie jest zakazany, ale wtedy nie było alternatyw. Zdaliśmy sobie sprawę, że skoro będą odbudowywane zniszczone obiekty w całym kraju, powinniśmy pokazać, że należy to robić w sposób nowoczesny” – opowiada Kołodiażna.

Nie trzeba było długo szukać takiego obiektu. Do Greenpeace zwróciła się administracja hromady hostomelskiej, która potrzebowała pomocy w odbudowie przychodni w Horence w rejonie buczańskim, poważnie uszkodzonej. Choć wieś nie była okupowana, to graniczyła z miastami, które znalazły się pod okupacją i były silnie ostrzeliwane.