„Łukaszenka chce rozegrać naszą wrażliwość – nasz atut. Dla społeczności unijnych prawa, troska o drugiego człowieka, to ogromna wartość. Poruszają nas losy nielegalnych migrantów. Łukaszenko chce to wykorzystać” – mówi Kamil Kłysiński, ekspert od Białorusi w Ośrodku Studiów Wschodnich.
Nieopodal Michałowa, w czwartek 6 października 2021 roku, kolejne dwa małżeństwa irackich Kurdów, każde z małym dzieckiem, próbowały przedostać się przez polsko-białoruską granicę i prosiły o azyl. Uchodźcy są wyczerpani i zmarznięci, kiedy docierają do Polski, mówią, że nie chcą wracać na Białoruś. Wiemy o sześciuosobach, które zmarły przy granicy.
Straż Graniczna w środę 6 października 2021 roku twierdzi, że odnotowała 667 kolejnych prób przekroczenia granicy i zatrzymała siedmiu uchodźców z Turcji. Według SG od sierpnia do Polski próbowało się przedostać 10 tys. osób. Służby zatrzymały 1,5 tys. osób, które zostały umieszczone w ośrodkach dla cudzoziemców.
OKO.press rozmawia z politologiem Kamilem Kłysińskim, ekspertem Ośrodka Studiów Wschodnich. Kłysiński w OSW pracuje od 2007 roku, od początku zajmuje się Białorusią. W latach 2013 – 2016 pracował w Ambasadzie RP w Wilnie. W 2013 roku przetłumaczył biografię Aleksandra Łukaszenki autorstwa Walerija Karbalewicza pt. „Aleksander Łukaszenko. Portret polityczny”, wydaną nakładem wydawnictwa PISM.
Kłysiński mówi nam, jaką logiką kieruje się reżim Aleksandra Łukaszenki w swoich działaniach — i na co liczy.
Kierowanie uchodźców na granicę
„O działaniach Łukaszenki myślimy według racjonalnych kategorii zachodnich. Z naszego punktu widzenia podrzucanie na granice migrantów to działanie absolutnie szalone, niekonstruktywne, pozbawione sensu i logiki. Żaden kraj europejski poruszający się w ramach tradycji prawa rzymskiego nie działaby w taki sposób” – mówi Kłysiński.
Podkreśla, że działanie reżimu to zachowanie państwa zbójeckiego, które odbywa się w kontekście bezprecedensowych represji na Białorusi.
„Łukaszenko daje przyzwolenie, aby grupy przestępcze działały na terenie Białorusi. W proceder zaangażowane są białoruskie służby specjalne, w tym KGB, oraz rzecz jasna białoruski Państwowy Komitet Graniczny, odpowiednik naszej SG”.
Przemytem i kierowaniem uchodźców na granicę z Litwą i Polską zajmuje się OSAM, elitarna białoruska jednostka. W całym procederze biorą udział też struktury cywilne – biura podróży, które należą do ludzi związanych z administracją Łukaszenki.
Osoby, które chcą przedostać się do Mińska, za podróż muszą zapłacić kilka razy – za lot do Mińska, pobyt w Mińsku i transport na granicę. Koszt to nawet kilkanaście tysięcy dolarów. Ekspert mówi nam, że ludzie sprzedają swoje domy, aby przedostać się do Europy.
„Hotele białoruskie dostają instrukcje, aby zwalniać pokoje dla migrantów w centrum Mińska czy też na obrzeżach miasta. To wspólna operacja rosyjsko-białoruska, która przebiega według instrumentarium rosyjskiego”.
Trzy cele
Łukaszenko – jak wyjaśnia Kłysiński – kieruje się prawdopodobnie trzema powodami.
Po pierwsze chodzi o sankcje. „Łukaszenko chce się odegrać na Unii Europejskiej za sankcje ekonomiczne, za blokadę eksportu produktów naftowych, części nawozów potasowych, sankcje bankowe. Takich sankcji na Białorusi jeszcze nie było” – mówi ekspert. Wyjaśnia, że sankcje uderzą w najbliższych miesiącach w białoruską gospodarkę.
Po drugie celem Łukaszenki jest narobienie zamieszania.
„Chodzi o wywołanie napięć na pograniczu UE, czyli na granicy Białorusi z Litwą, Łotwą i Polską. Od września 2021 głównym obiektem presji migracyjnej jest Polska”.
„Trzeci cel, w który wierzę najmniej i myślę, że to raczej element dezinformacji, to zmuszenie Unii Europejskiej do rozmów. Nie zakładam, że Łukaszenko myśli, iż UE zacznie z nim rozmawiać, bo podsyła migrantów. Władze białoruskie w komunikatach i wypowiedziach dają do zrozumienia, że chcą rozmawiać. Ale robią wszystko, aby tych rozmów nie było – zachowują się wrogo, agresywnie, zwiększają presję. To zderzenie dwóch logik, dwóch cywilizacji, dwóch kategorii wartości” – mówi Kłysiński.
Dodaje: „To duży problem interpretacyjny, bo poruszamy się nie tylko po dwóch stronach granicy między UE a Białorusią, ale też wzdłuż granicy mentalnej różnego pojmowania rzeczywistości”.
Cynizm
„Na Wschodzie panuje pewien schemat myślenia o Zachodzie. Państwa wschodnie uważają, że jesteśmy nadmiernie rozdyskutowanym społeczeństwem, z nadmiernie rozbudowanymi mediami i NGO-sami oraz szkodliwą w ich mniemaniu debatą publiczną. Wykorzystują to, aby podgrzać atmosferę, pogłębić podziały między opozycją i rządzącymi” – mówi Kłysiński. – „Łukaszenko próbuje rozegrać naszą wrażliwość – nasz atut, który traktuje cynicznie”.
„Dla społeczności unijnych prawa, troska o drugiego człowieka, to ogromna wartość.
Poruszają nas losy nielegalnych migrantów. Łukaszenko te uczucia próbuje cynicznie wykorzystać.
To rozgrywka opierająca się na najgorszych praktykach polityki zagranicznej Związku Radzieckiego i okresu poradzieckiego, działanie agresywne, dość niestandardowe dla Białorusi”.
Kłysiński mówi, że Rosja stosowała podobną strategię migracyjną na granicy z Finlandią czy Norwegią podsyłając migrantów. „Także w Syrii, kiedy Rosja zaangażowała się w wojnę domową, napędzała napływ migrantów przez Morze Śródziemne. Musimy patrzeć na tę operację w ramach hybrydowych działań Moskwy. Białoruś jest współinicjatorem, ale nie jedynym wykonawcą i autorem operacji”.
Polaryzacja
Łukaszenko chce, żebyśmy myśleli w spolaryzowany sposób, a słowo „migrant” czy „uchodźca” traktowali jako zagrożenie. Przypomnijmy. Dokładnie w taki sposób uchodźców władza przedstawiała podczas konferencji ministra Mariusza Kamińskiego. Zlepkiem zdjęć, które miały być znalezione na telefonach osób zatrzymanych na granicy, prowadziła narrację, która tworzyła atmosferę grozy. Pisaliśmy o tym tutaj.Tutaj i tutaj.
Kłysiński wyjaśnia, że w krajach UE jest zawsze silna opozycja wobec rządzących, dlatego Łukasznko liczy na spory polityczne.
Ruch bezwizowy
17 października 2021 roku wejdzie w życie dekret Aleksandra Łukaszenki, który rozszerza ruch bezwizowy dla podróżnych docierających do Białorusi drogą lotniczą przez lotniska w miastach obwodowych – Grodnie, Brześciu, Witebsku, Homlu, Mohylewie. Będą mogli z niego skorzystać m.in. obywatele Pakistanu, Jordanii, Iranu i Egiptu. Co to oznacza?
Uruchomienie ruchu bezwizowego – według eksperta – ma na celu przygotowanie rozwiązań prawnych, które ułatwią napływ imigrantów. Łukaszenka zrobi to „na wszelki wypadek”, aby mieć większe pole manewru.
Dotychczas lotniczy ruch bezwizowy możliwy był tylko przez lotnisko międzynarodowe w Mińsku dla obywateli 80 krajów (w tym obywateli UE). Korzystający z niego obcokrajowcy mogą przebywać bez wizy na Białorusi do 30 dni.
Napięcia wewnątrz Białorusi
Kłysiński wyjaśnia, że w tle jest też gra Rosji wobec Łukaszenki. „Został odizolowany na arenie międzynarodowej, nikt nie chce z nim rozmawiać, jest skompromitowany. Rosja chce, aby przepaść między Łukaszenką a Unią Europejską się pogłębiała”.
Jednak w pewnym momencie władze białoruskie mogą stracić kontrolę nad tym, co się dzieje. „Masa migrantów, którzy zostają na Białorusi, przez coraz skuteczniejsze działania Straży Granicznej, będzie stanowić problem. Co zrobić z muzułmanami, którzy zapłacili pieniądze, mają roszczenia, chcą przedostać się na Zachód, ale nie mogą?
Wydali oszczędności życia, aby dostać się na Zachód. To może spowodować napięcia, bo władze białoruskie nie mają żadnego doświadczenia ze społecznościami muzułmańskimi”.
„Obecnie te hotele są dosłownie zapchane przybyszami, są na nich skargi, bo mają inne zachowania kulturowe, na przykład, to dla nich normalne, że wszędzie można palić. Uważam, że te napięcia będą się pogłębiać. To zbyt odległe kultury, będzie z tym dużo problemów”.
Dwa scenariusze
Kamil Kłysiński mówi OKO.press, że trudno przewidzieć, co wydarzy się po zniesieniu stanu wyjątkowego w obszarze przygranicznym w Polce. Przewiduje dwa scenariusze.
„Możliwe jest, że Białoruś nie będzie już zainteresowana pogłębianiem presji migracyjnej, bo zacznie borykać się z wewnętrznymi problemami, a straty przewyższą spodziewane zyski polityczne. Może być również tak, że narastająca liczba zgonów wynikająca ze złych warunków pogodowych, będzie przedstawiana przez media białoruskie jako wina Polski. I to będzie nieludzka zachęta dla Łukaszenki, aby presję kontynuować” – mówi ekspert.
Dlatego właśnie należy za wszelka cene bronić granic.
A NGO-sy zamiast przeszkadzać w Polsce, co jest działaniem w interesie Łukaszenki, powinny odradzac migracje w krajach pochodzenia imigrantów
Pomaganie ludziom w lesie w ogóle się nie gryzie z kampanią informacyjną w krajach pochodzenia przybyszy, czym akurat rząd powinien się zająć. Od tego są służby dyplomatyczne i wywiadowcze. Pech chciał, obie te służby zostały osłabione przez łaskawie nam rządzących.
Czyli niech dalej giną na granicach, tak? Czyli nielegalne przekroczenie granicy odbiera im wszelkie prawa człowieka, nawet pomoc medyczną? To nazywasz przeszkadzaniem?
Jak ktoś nieproszony włazi do twojego domu to nazywasz go przybyszem czy może intruzem, złodziejem tudzież przestępcą?
A może siadasz z nim do stołu, karmisz go dajesz na utrzymanie i z nim mieszkasz?
Niech wracają do siebie.
Powszechnie wiadomo, że to jest zorganizowana akcja Putina i Łukaszenki, ale tylko w Polsce są pozyteczni idioci działający w imieniu ww panów, a wbrew interesom Polski
No tak, nikt tego nie próbuje negować kto za tym stoi. Nie daje to jednak SG możliwości łamania praw tych ludzi NAWET jeśli przekroczyli granice nielegalnie. To nie tak, że wpuścmy wszystkich, ale mamy obowiązek rozpatrzyć np. ich wnioski o azyl. Nie musimy pozytywnie, ale robienie nielegalnych pushbackow dobitnie świadczy o tym, gdzie PiS ma prawo.
Izrael nielegalnie okupuje ziemie palestyńskie, w doopie ma prawo. Niemcy nielegalnie wwożą do Polski odpady – mają w doopie prawo.
Tylko Polska ma je przestrzegać "bo co inni powiedzą".
A co się stanie gdy osoba bez dokumentów nie otrzyma azylu albo osoba, której jej ojczyzna nie zechce przyjąć?
Podpowiedź; zostanie w Polsce. No chyba, że wskazemy jej kierunek Niemcy, a Niemcy nie pozbeda się problemu odsylająć go do Polski.
Skoro wiemy, że to zorganizowana akcja Łukaszenki mająca sprawiać nam problemy to dlaczego niektórzy wciąż grają w jego drużynie oczekując przyjmowania tych ludzi?
Przecież Łukaszenka i Putin właśnie na to liczą, na wsciek pikajacych serduszek, które w najgłębszym powazaniu mają dobro Polski
kto ten fakt neguje? No ku..wa XD hahahah no od wielu tygodni oko press i cała lewacka popelina w mediach… bo jest teraz paliwko żeby bić czymś w PIS, g… was obchodzi co się tak naprawdę dzieje ważne że PIS będzie na świeczniku, ale muszę was zmartwić towarzyszu wciąż więcej ludzi popiera działania rządu, a imigranci zanim wyruszą szturmem na nasze granice aby się dostać do Niemiec – niech sobie zobaczą w internecie mapę jak wyglądają odległości, w końcu według was to sami lekarze i architekci – są inteligentni.. a jak nie są to sorka.. umrą na bagnach.
No tak, zawinił Putin z Łukaszenką, a my pozwólmy zamarznąć 10 tysiącom niewinnych ludzi. Dobrze Cię rozumiem?
A propos, czy nasz kraj nadal kupuje węgiel z okupowanego przez Rosję Donbasu, transportowany koleją przez Bartoszyce?
Jakich niewinnych? Nikt ich tu nie zapraszał. Czy w zimę zapraszasz bezdomnego do domu czy jednak zamykasz drzwi, lewaczku?
Działaniem w interesie Łukaszenki jest traktowanie migrantów jak śmieci oraz Twoje wPiSy, Tosiu.
Nie, działaniem w interesie Łukaszenki jest przyjmowanie tych ludzi, gdyż to oznacza stały dopływ kolejnych, co z kolei oznacza stały dopływ gotówki dla osób związanych z rezimem, a dla Polski i innych krajów UE problemy i koszty.
Moje wpisy mają ma celu udowodnić osobom Twojego pokroju, że tańcząc w rytm tego co zagra Łukaszenka, dzialacie na szkodę Polski, Polaków i UE
Aby mi cokolwiek udowodnić, musiałabyś sobą reprezentować coś więcej niż typowy, otumaniony propagandą, bojący się każdego innego człowieka, kato-patolski zaścianek I odpowiadając na Twoje pytanie: ludzie, którzy nie dostają azylu są wydalani do swojej ojczyzny, w humanitarnych warunkach – tak to powinno wyglądać w cywilizowanym, demokratycznym kraju.
MM- pięknie to zostało p.Tosi wyjaśnione 🙂 I brawo za kato-patolski zaścianek 🙂 Dodam jeszcze jedną rzeczy. Otóż jak piszą w teksie powyżej będą "podróżować" na lewych paszportach więc sporym zagrożeniem będzie dla tych osób deportacja do kraju którego obywatelem tak naprawdę nie jest…
A Ty co takiego sobą reprezentujesz szczekaczku Łukaszenki? Ja katoliczka nie jestem, daleko mi także do patologii i zascianka, natomiast biorąc pod uwagę Twój poziom umysłowy właśnie z patologii pochodzisz.
I nie, ludzie, którzy nie dostają azylu, a nie posiadają dokumentów albo ich ojczyzna nie chce ich przyjąć nie są deportowani, ponieważ nie ma dokąd ich deportowac. Cała UE już to przerobila, szczególnie Niemcy i nie jest to żadna tajemnica.
Tosia Tosia to pisowski troll.
Straszne! Całe 10 tysięcy! Jak wszyscy przejdą przez granicę to będzie finis Poloniae!
10 tysięcy albo więcej teraz jest na Białorusi. Jak zniosa wizy to będzie 10 tysięcy w 2-3 dni.
Czytaj artykuł, który komentujesz.
Pis naprawde zbudowal ten kraj na bagnie z g.wna, dykty i slomy jesli 30 tys uchodzcow destabilizuje 35 milionowy kraj….
Nieproszonych. Do właściciel domu decyduje kogo i gdzie zapraszać. Tu nie ma zgody właściciela.
Się właściciel znalazł! Gąbka, czy ktoś ci już mówił, żeś głupszy niż ustawa przewiduje?
Składanowski, rozumiem, że twój burdel zwany domem jest otwarty 24\h i można tam wleźć kiedy się chce? Dawaj adres.
Gąbka, spytaj swoją żonę o adres (może to twoja matka?). Ona tam dorabia.
35 tysięcy to ich będzie w nieco ponad miesiąc.
Masz ochotę się dodatkowo opodatkować na utrzymanie tych ludzi bo ja nie
To chyba Polska i Unia powinny wymierzyc dzialania przeciwko Lukasznce i jego planom, a nie dawac ludziom na granicy zamarznac. Przeciez to ze ludzie gina jest im na reke i zadnego naplywu nie zatrzyma. Oklamuja tych ludzi i dalej beda oklamywac, chyba ze jakies sluzby ich zatrzymaja.
A migranci, jakby czesc tych ludzi miala zostac, statystycznie zwiekszaja zamoznosc kraju, wiec argument z podatkami mocno nietrafiony.
"Masz ochotę się dodatkowo opodatkować na utrzymanie tych ludzi bo ja nie"
Nie trzeba dodatkowych podatków. Polska ma się świetnie i ma tyle pieniędzy, że nie potrzebuje nawet tych z UE – dopiero co powiedzieli to ważni pisowscy urzędnicy państwowi.
Partia Przekupstwo i Szantaż nie ma zamiaru ograniczać napływu tych ludzi do Białorusi. Gdyby realnie chcieli walczyć z tym problemem, to uderzyliby w przyczynę, czyli łukaszenkę, a nie "walczyli" ze skutkami, czyli migrantami. Ale ta sytuacja tej mafii jest wygodna, ponieważ Ty zaczęłaś się bać i z tego powodu będziesz popierać działania tych nieudaczników. W Białorusi jest podobno 10 tys. przychodźców, tyleż naruszeń sygnalizuje SG. W Niemczech jest ponad 1500 przychodźców z Białorusi przez Polskę. Jaka to skuteczność?
I jeszcze jedno, zgodnie z prawem międzynarodowym, osoby, które nie uzyskały azylu są zawracane do kraju, z którego przybyły, czyli do Białorusi LUB do ojczystego.