Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej po raz szósty zleciło ogólnopolskie badanie liczby osób w kryzysie bezdomności. Przeprowadzono je w nocy z 28 na 29 lutego 2024 roku. Poprzednio zjawisko to badano w roku 2019.

MRPiPS zdiagnozowało 31 042 osoby w kryzysie bezdomności. 80 proc. z nich to mężczyźni (24 880 osób), a 20 proc. to kobiety (6162 osoby). Ministerstwo informuje, że nastąpił wzrost liczby kobiet w kryzysie bezdomności i spadek liczby mężczyzn. Osoby poniżej 18. roku życia stanowią 5 proc. (1524) ogólnej liczby osób w kryzysie bezdomności i wśród tych młodych osób proporcje według płci rozkładają się po połowie.

Z danych ministerstwa wynika, że najwięcej osób w kryzysie bezdomności żyje w województwie pomorskim – 15 proc. (4 575 osób), śląskim – 13 proc. (4 050 osób) oraz mazowieckim – 11 proc. (3 452 osoby). Najmniej – po 2 proc. – w województwach podlaskim (638 osób), opolskim (767 osób) i lubuskim (717 osób).

W badaniu 90 proc. osób zadeklarowało obywatelstwo polskie (27 959 osób), a 6 proc. obywatelstwo ukraińskie (1 749 osób). Pozostałe osoby wskazały na inne obywatelstwo.

Osoby badane za przyczynę bezdomności podawały uzależnienie od alkoholu (19 proc.), konflikt rodzinny (17 proc.) i eksmisję/wymeldowanie z mieszkania (11 proc.). rozpad związku (8 proc.), bezrobocie/utratę pracy (7 proc.) oraz zły stan zdrowia/niepełnosprawność (7 proc.).

Niedoszacowany problem?

„Liczba cudzoziemców w kryzysie bezdomności w porównaniu z poprzednim badaniem z 2019 r. wzrosła o 250 proc., mimo że w badaniu nie uwzględniono uchodźców przebywających w miejscach tymczasowego zakwaterowania, które nawet nie muszą spełniać warunków schronisk dla bezdomnych” – powiedział PAP prof. Ryszard Szarfenberg z Polskiego Komitetu Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu.

„Mamy poważny problem bezdomności cudzoziemców, który jest niedoszacowany” – stwierdził Szarfenberg.

Zdaniem eksperta miasta powinny rozwijać programy mieszkaniowe dla uchodźców.

„Musimy dobrze rozpoznać problem bezdomności cudzoziemców, aby sobie z nim lepiej radzić. Na pewno pomaga w tym aktywność zawodowa cudzoziemców, ale nie wszyscy są tak samo zdolni do pracy” – podkreślił profesor.

Szarfenberg zwrócił też uwagę na rosnącą bezdomność wśród dzieci.

„Bezdomność dzieci znacznie wzrosła, głównie ze względu na dzieci z Ukrainy, które stanowiły 40 proc. dzieci w bezdomności. W 2019 r. dzieci o innym niż polskie obywatelstwie było tylko 9 proc. Liczba dzieci cudzoziemskich doświadczających bezdomności wzrosła ponad siedem razy” – wskazał prof. Szarfenberg.

W sobotę 20 lipca odbyła się Rada Naczelna Polskiego Stronnictwa Ludowego. Spotkanie otworzył przemówieniem lider ludowców – wicepremier i minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz. Na wstępie, w swoistej programowej deklaracji, mówił o wartościach, którymi kieruje się jego partia.

„Bez PSL nie ma koalicji 15 października. [...] To my zdecydowaliśmy, że po raz kolejny premierem jest Donald Tusk” – przypomniał Kosiniak-Kamysz.

Ale podkreślił, że jego partia, choć dołączyła do rządu, ma odrębną tożsamość polityczną i wartości, których zamierza bronić. „PSL nie był, nie jest i nie będzie niczyim wasalem” – zapewnił. „Nie można pomijać znaczenia krzyża jako symbolu kultury i tożsamości narodowej, Będziemy jego obrońcą” – mówił.

„Fundamentalną wartością, dla której jestem w PSL, jest wolność. Wolność naszych poglądów, wolność naszego głosowania w sprawach, które stanowią o najbardziej wrażliwych tematach, dotyczących nas samych, jest wolność gospodarcza, która zawsze leżała u źródeł ruchu ludowego” – przekonywał wicepremier.

Podkreślił, że PSL jest miejsce dla osób o różnych poglądach.

„My w naszych działaniach nie boimy się ani biskupów, ani lewaków. Gdybyśmy się bali jednych, nie weszlibyśmy w koalicję z Tuskiem, gdybyśmy się bali drugich, nie głosowalibyśmy zgodnie z naszymi sumieniami” – stwierdził, odnosząc się w ten sposób do ostatniego głosowania ws. ustawy o dekryminalizacji pomocy w aborcji. Sprzeciw PSL doprowadził do odrzucenia tego projektu.

Zatrzymać lewackie i prawackie ideologie

Kosiniak-Kamysz mówił dziś o potrzebie odnowy wychowania patriotycznego w Polsce.

„W najbliższych dniach zaprezentujemy ustawę o wychowaniu patriotycznym, która będzie zbiorem rozwiązań mających na celu zatrzymanie jakiekolwiek rewolucji: lewackiej czy prawackiej” – zapowiedział szef PSL.

Ustawa o wychowaniu patriotycznym ma być, wedle projektu PSL, „konstytucją dla polskiej szkoły”.

„To będzie konstytucja, wokół której będziemy budować, informować i dawać szansę na wolność prawdziwą i odwagę młodemu pokoleniu. Żeby wiedziało, z czego się wywodzi, kim jest i skąd nasz ród” – tłumaczył. „Nie może być tak, że za zmianą każdej kadencji rządu będzie zmiana kanonu lektur, bohaterów, o których uczy się w szkole. Nie może być tak, że podręczniki za każdą kadencją rządu będą wykreślać lub nakreślać nowe zdania i zadania. Musi być trzon, który jest niezmienny” – stwierdził Kosiniak-Kamysz.

„W Polsce jest miejsce dla naszych bohaterów: Witosa i Piłsudskiego, dla Dmowskiego i dla Daszyńskiego, dla Paderewskiego i Korfantego dla Ojców Niepodległości, którzy w 1989 roku przeprowadzili Polskę z ciemnych lat komunizmu do pełnej wolności i suwerenności. Jest miejsce w naszej historii i nauce dla Jacka Kuronia i Kornela Morawieckiego, dla tych wszystkich, którzy przyczynili się do tego, niezależnie, z jakiego obozu politycznego pochodzą” – przekonywał wicepremier.

Sukcesy i wyzwania koalicji

Kosiniak-Kamysz odniósł się też do wyzwań stojących przed koalicją 15 października.

„Niższa składka dla przedsiębiorców, to jest być albo nie być dla Trzeciej Drogi w koalicji” – zapowiedział lider PSL, które Trzecią Drogę tworzy z Polską 2050 Szymona Hołowni. O projekcie obniżenia składki zdrowotnej autorstwa Ryszarda Petru pisaliśmy krytycznie w OKO.press.

Kosiniak-Kamysz wyliczał też dotychczasowe dokonania rządu Donalda Tuska. To poprawa pozycji Polski w Unii Europejskiej, co pozwoliło na odblokowanie pieniędzy z KPO. A także dofinansowanie programu in vitro z budżetu państwa oraz zahamowanie napływu zbóż z Ukrainy, zgodnie z postulatami polskich rolników.

Na Węgrzech trwa walka z czasem po tym, jak Ukraina postanowiła częściowo zakazać przesyłu rosyjskiej ropy naftowej przez swoje terytorium – pisze „Politico”. To decyzja sprzed miesiąca – Kijów wdrożył sankcje, które uniemożliwiły największemu rosyjskiemu producentowi ropy, Łukoilowi, wysyłkę tego surowca do Europy Środkowej.

To działanie na przekór ustalonym przez UE wyjątkom od sankcji nałożonych na Rosję. W wyniku negocjacji na forum Unii kraje najbardziej uzależnione od rosyjskich surowców – w tym Węgry – dostały więcej czasu na dywersyfikację dostaw. Ale z perspektywy Ukrainy to racjonalny krok. Bo zarobki z eksportu ropy od ponad dwóch lat napędzają rosyjską machinę wojenną.

Połowa z tego do dostawy od Łukoilu. Z danych think tanku Ośrodka Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (ang. Center for Research on Energy and Clean Air) wynika, że tylko w kwietniu tego roku Węgrzy zapłacili Rosji za ropę i gaz niemal ćwierć miliarda euro.

Ultrawysokie ceny i przerwy w dostawach

„Nałożone przez Ukrainę sankcję będą bardzo dotkliwe” – powiedziała „Politico” Ilona Gizińska z Ośrodka Studiów Wschodnich. Jej zdaniem w ciągu nadchodzących tygodni Węgrzy będą mierzyć się z ultrawysokimi cenami energii i przerwami w dostawach prądu. O ile rząd nie wpadnie na jakieś rozwiązanie.

Szef węgierskiej dyplomacji Péter Szijjártó twierdzi, że rząd Orbána rozmawiał z Kijowem o tej sytuacji i zagrożeniach dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale do porozumienia nie doszło. Węgry próbują więc dogadać się z Rosją, żeby znaleźć alternatywny sposób na dostawy. Niewykluczone, że ropę dostarczy inna rosyjska firma – Rosneft. Inną drogą może być odblokowanie rezerw surowców lub zwiększenie dostaw z Chorwacji rurociągiem Adria.

Stosunki węgiersko-ukraińskie są coraz bardziej napięte. Węgry konsekwentnie odmawiają transportu dostaw broni dla Ukrainy przez swoje terytorium. W ubiegłym tygodniu Viktor Orbán, w ramach samozwańczej „misji pokojowej” spotkał się w Rosji z Władimirem Putinem. Strategię Orbána omówiły w przedostatnim odcinku Programu Politycznego OKO.press Dominika Sitnicka i Agata Szczęśniak.

Do ataku doszło 28 maja 2024 na granicy polsko-białoruskiej, nieopodal miejscowości Dubicze Cerkiewne. Jeden z migrantów, próbujących przedostać się na polską stronę, ranił polskiego żołnierza nożem osadzonym na kiju. 21-letni sierżant Mateusz Sitek trafił do szpitala w Hajnówce z raną brzucha, zmarł kilka dni później.

Dziennikarze RMF FM ustalili nieoficjalnie, że polskie służby zidentyfikowały już napastnika i próbują namierzyć go na terytorium Białorusi. To osoba pochodząca z Bliskiego Wschodu. Istnieje ryzyko, że ewakuuje się do Syrii lub sąsiednich krajów.

Napastnika zidentyfikowano dzięki analizie nagrań z momentu ataku, przesłuchano też migrantów, którzy dostali się do Polski. Funkcjonariusze wykorzystali też informatorów z grup migranckich, którzy przebywają w Białorusi.

Polska poprosiła Białoruś o pomoc w namierzeniu sprawcy ataku, ale białoruskie władze odmówiły współpracy. Wskazuje to na działanie za przyzwoleniem reżimu Łukaszenki.

Awaria oprogramowania firmy CrowdStrike spowodowała zakłócenia dla użytkowników z systemem operacyjnym Microsoft Windows. Uziemione zostały największe amerykańskie linie lotnicze. Problemy były także w Europie oraz w Polsce.

„Globalną awarię systemu operacyjnego Microsoftu spowodował nasz błąd, to nie był cyberatak” — przekazał George Kurtz, szef specjalizującej się w cyberbezpieczeństwie CrowdStrike. Ekspert cytowany przez Reutersa ocenił, że problemu nie da się rozwiązać zdalnie, a naprawa może potrwać nawet do kilku dni.

O utrudnieniach informowały linie lotnicze Ryanair, podkreślając, że są one wynikiem “awarii IT firmy trzeciej” będącej “poza kontrolą” przewoźnika.

Komunikat wydało także warszawskie lotnisko Chopina wraz z prośbą o “sprawdzanie na bieżąco statusu lotu” u przewoźnika, w aplikacji mobilnej lub na stronie internetowej.

Jak pisze Niebezpiecznik, awarie komputerów z Windowsem dały się we znaki centrom ratunkowym na Alasce. Ucierpiała również telewizja Sky News, która mimo wszystko nie przestała informować o skutkach awarii na swoim portalu, pokazując takie ciekawostki ja ręcznie wypisane bilety lotnicze. Natomiast w Wielkiej Brytanii dotknął służbę zdrowia, apteki oraz Londyńską Giełdę. Niektóre z operacji w szpitalach zostały odwołane.

Trump kandydatem na prezydenta USA

W czwartek wieczorem Donald Trump oficjalnie przyjął nominację Partii Republikańskiej na kandydata na prezydenta USA w wyborach, które odbędą się 5 listopada 2024 roku. Kandydat Republikanów stwierdził, że zamknie granicę pierwszego dnia swojej kadencji, skończy budowę muru na południowej granicy oraz rozpocznie „największy program deportacyjny w historii kraju”.

W sprawach gospodarczych Trump obiecał zakończenie inflacji, obniżenie kosztów energii, przywrócenie opłacalności produkcji w USA m.in. poprzez ulgi dla przedsiębiorców, a także ogólne obniżenie podatków.

Międynarodowy Trybunał Sprawiedliwości: izraelska okupacja Palestyny nielegalna

Trwająca od dziesięcioleci izraelska okupacja terytoriów palestyńskich jest nielegalna i musi się zakończyć „tak szybko, jak to możliwe”, stwierdził w piątek Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze. Wniosek o rozpatrzenie sprawy złożyło Zgromadzenie Ogólne ONZ. „Sąd stwierdził, że dalsza obecność Izraela na terytoriach palestyńskich jest nielegalna” – powiedział w piątek przewodniczący MTS Nawaf Salam, dodając: „Izrael musi jak najszybciej zakończyć okupację”. „To wielki dzień dla Palestyny, z historycznego i prawnego punktu widzenia” – powiedziała Varsen Aghabekian Shahin, palestyńska minister stanu ds. zagranicznych.

Amerykański dziennikarz skazany „za szpiegostwo” na 16 lat więzienia

Rosyjski sąd uznał w piątek, że amerykański dziennikarz „Wall Street Journal” Evan Gershkovich jest winny szpiegostwa, i skazał go na 16 lat więzienia – poinformował Reuters, powołując się na rosyjskie media państwowe.

Evan Gershkovich, 32-letni syn emigrantów z ZSRR, jest pierwszym amerykańskim dziennikarzem aresztowanym i skazanym pod zarzutem szpiegostwa w Rosji od czasów zimnej wojny.

Skazanie Gershkovicha potępiła organizacja Reporterzy bez Granic (RSF), apelując o natychmiastowe uchylenie wyroku. „Dziennikarze nie są szpiegami, a łączenie dziennikarstwa i szpiegostwa ma niezwykle niebezpieczne konsekwencje dla wolności prasy. Obranie na cel Evana Gershkovicha jest kolejnym rażącym przykładem niedopuszczalnego brania zakładników przez Rosję” – oświadczyła dyrektorka RSF Rebecca Vincent.

Co jeszcze dziś w OKO.press?

• Na ostateczne wyroki na polityków PiS i ich pomocników trzeba będzie poczekać nawet do 10 lat. A premier Donald Tusk na koniec swojej kadencji nie będzie mógł się pochwalić rozliczeniem afer. Bo w prokuraturze i w sądach są wąskie gardła i pułapki po „reformach” Ziobry. Więcej na ten temat pisze Mariusz Jałoszewski.
• Niemal połowa 187 eurodeputowanych radykalnej narodowej prawicy w Parlamencie Europejskim została wybrana w trzech krajach – Polsce, Francji i Włoszech. Nie jesteśmy „światłem nadziei dla Europy”, raczej lampką ostrzegawczą. O skrajnej prawicy pisze dla OKO.press Piotr Pacewicz.
• Bomby i rakiety spadają na Ukraińców i Ukrainki bez względu na ich status materialny. Dzisiaj masz przytulny dom pod Kijowem, a jutro rosyjski pocisk może go zmieść z powierzchni ziemi. I stajesz się potrzebującym. Szczegóły opisuje Krystyna Garbicz.