Bodnar przejmuje prokuraturę. Odsunął prokuratora krajowego Dariusza Barskiego

To bardzo ważna decyzja ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego Adama Bodnara. Oznacza początek przejmowania władzy w prokuraturze obsadzonej od góry do dołu ludźmi Ziobry. A prokurator krajowy Dariusz Barski jest bliski Ziobrze. Był świadkiem na jego ślubie, jest też ojcem chrzestnym jego syna.

Odwołanie Barskiego zaś umożliwi reformę prokuratury, wymianę kadrową i sprzątanie po Ziobrze. Taki sposób usunięcia Barskiego powoduje, że nie potrzebna jest na to zgoda prezydenta. Minister sprawiedliwości zdecydował się na ten ruch, bo Barski wcześniej dwa razy odmówił dobrowolnego ustąpienia.

Wkrótce będzie znany kandydat na nowego prokuratora krajowego, którego musi zaakceptować prezydent. Na razie pełniącym obowiązki prokuratora krajowego będzie Jacek Bilewicz ze stowarzyszenia niezależnych prokuratorów Lex Super Omnia. Jest w zarządzie stowarzyszenia. Bilewicz przez ostatnie lata walczył o niezależność prokuratury. Gdy PiS przejął kontrolę nad prokuraturą w 2016 roku, był jednym ze zdegradowanych prokuratorów. Trafił do Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga.

Po raz kolejny Bodnar jako prokurator generalny spotkał się z Barskim w piątek 12 stycznia 2024 roku. Co się wydarzyło dalej, opisuje komunikat Ministerstwa Sprawiedliwości. „Informacja o uznaniu przywrócenia prokuratora Dariusza Barskiego do służby czynnej za akt dokonany z naruszeniem przepisów".

I dalej: „Adam Bodnar w czasie spotkania z prokuratorem krajowym panem Dariuszem Barskim wręczył mu dokument stwierdzający, że przywrócenie go do służby czynnej w dniu 16 lutego 2022 r. przez poprzedniego prokuratora generalnego pana Zbigniewa Ziobro, zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów i nie wywołało skutków prawnych. Zastosowano bowiem przepis ustawy, który już nie obowiązywał.

W efekcie od dnia przekazania powyższego stanowiska Prokuratora Generalnego, a więc od 12 stycznia 2024 r. pan Dariusz Barski pozostaje w stanie spoczynku, co powoduje niemożność sprawowania przez niego funkcji Prokuratora Krajowego”.

Resort sprawiedliwości podkreśla: „Począwszy od dnia 15 stycznia 2024 r. prokurator generalny Adam Bodnar będzie urzędował w siedzibie Prokuratury Krajowej [ma tam swój oddzielny gabinet – red.]. W ramach realizowanych jako Prokurator Generalny zadań będzie dbał i czuwał nad sprawnym i prawidłowym funkcjonowaniem Prokuratury Krajowej. Ponadto będzie monitorował proces przystępowania Polski do Prokuratury Europejskiej”.

Na zdjęciu u góry Adam Bodnar z byłym już prokuratorem krajowym Dariuszem Barskim. Fot. Mariusz Jałoszewski.

Jak Bodnar uzasadnia odwołanie Barskiego

Ministerstwo Sprawiedliwości tak tłumaczy zmianę na stanowisku prokuratora krajowego: „Jaka jest różnica między stanem służby czynnej a stanem spoczynku? Według obowiązującego prawa prokuratorzy mogą znajdować się w dwóch stanach służby – służbie czynnej lub w stanie spoczynku.

Prokurator w służbie czynnej może być powoływany na wszelkie odpowiednie funkcje, zobowiązany jest do aktywnego świadczenia w ramach wykonywanych zadań, w zamian otrzymuje 100 proc. uposażenia oraz katalog dodatków przewidzianych przepisami powszechnie obowiązującymi.

Natomiast prokurator w stanie spoczynku nie wykonuje już żadnych zadań. Nie może pełnić funkcji w jednostkach prokuratury, jednakże otrzymuje uposażenie, co do zasady nie mniejsze niż 75 proc. uposażenia w stanie czynnym.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba, która pozostaje w stanie spoczynku, nie może być prokuratorem w Prokuraturze Krajowej, a także samym prokuratorem krajowym. Aby być prokuratorem krajowym, trzeba pozostawać w służbie czynnej”.

Resort pisze dalej w komunikacie: „Jaka jest sytuacja prawna pana prokuratora Dariusza Barskiego? Pan Dariusz Barski jest wieloletnim prokuratorem, który w roku 2007 pełnił funkcję zastępcy Prokuratora Generalnego (ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry) oraz Prokuratora Krajowego. Po likwidacji Prokuratury Krajowej w 2010 roku przeszedł w stan spoczynku.

W dniu 16 lutego 2022 roku, na postawie przepisu art. 47 ustawy wprowadzającej ustawę prawo o prokuraturze, został przywrócony do służby czynnej. Następnie w dniu 18 marca 2022 roku został powołany na pierwszego zastępcę Prokuratora Generalnego i Prokuratora Krajowego. Zastąpił na tym stanowisku Bogdana Święczkowskiego, wybranego na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.

Jednakże przywrócenie go do służby czynnej w 2022 roku zostało dokonane bez odpowiedniej podstawy prawnej. Pismo wręczone Panu Dariuszowi Barskiemu w dniu 12 stycznia 2024 roku stwierdza więc jego pozostawanie w stanie spoczynku, co oznacza brak możliwości pełnienia przez pana Dariusza Barskiego funkcji Prokuratora Krajowego”.

Dlaczego Bodnar uznał, że Barski pełni funkcję nielegalnie

Dlaczego przywrócenie do służby czynnej było nieskuteczne prawnie? Resort sprawiedliwości tłumaczy: „Dokonana wewnętrznie w Ministerstwie Sprawiedliwości analiza stanu faktycznego i prawnego, a także pozyskane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zewnętrzne opinie prawne od uznanych ekspertów i autorytetów prawniczych, tj. prof. Anny Rakowskiej (Katedra Prawa Konstytucyjnego, Uniwersytet Łódzki), prof. Sławomira Patyry (Katedra Prawa Konstytucyjnego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) oraz prof. Grzegorza Kucy (Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński), wskazują jednoznacznie, że działania podjęte przez pana Ministra Zbigniewa Ziobrę w dniu 16 lutego 2022 roku, poprzedzone wnioskiem z tego samego dnia pana prokuratora Dariusza Barskiego, zostały dokonane bez należytej podstawy prawnej i nie wywołują skutków”.

I dalej: „Ustalono co następuje:

a. Pismo pana Dariusza Barskiego z dnia 16 lutego 2022. Pismem z dnia 16 lutego 2022 roku pan Dariusz Barski – prokurator Prokuratury Krajowej w stanie spoczynku wystąpił do Prokuratora Generalnego w trybie przewidzianym w art. 47 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku Przepisy wprowadzające – Prawo o prokuraturze (Dz.U. poz. 178 ze zm., dalej: PWPoP) z wnioskiem o przywrócenie do czynnej służby na stanowisku prokuratora Prokuratury Krajowej. Przywołany przepis nie stanowi jednak wymaganej podstawy prawnej, co znajduje wyjaśnienie poniżej.

b. Przywrócenie do służby czynnej. Powyższy wniosek pismem z dnia 16 lutego 2022 roku został na podstawie art. 47 § 1 i 2 PWPoP uwzględniony przez prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobrę, w efekcie czego pan Dariusz Barski zaczął realizować zadania jako prokurator w stanie czynnym. Było to działanie bez podstawy prawnej.

c. Powołanie na funkcję Prokuratora Krajowego. W dniu 18 marca 2022 roku pan Dariusz Barski został powołany przez prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego na funkcję Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego – Prokuratora Krajowego. Było to działanie nieskuteczne w uwagi na fakt, że pan prokurator Dariusz Barski nie spełniał wymogu pozostawania w stanie służby czynnej.

d. Brak podstawy prawnej do przywrócenia pana Dariusza Barskiego do służby czynnej. Przeprowadzona analiza przepisów prawa oraz ich wykładni dokonana w oparciu o dostępne reguły interpretacyjne wskazała w sposób jednoznaczny, że przywrócenie pana prokuratora Dariusza Barskiego do czynnej służby w dniu 16 lutego 2022 roku przez prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów, to jest przez zastosowanie przepisów ustawy, które już nie obowiązywały (czyli ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku Przepisy wprowadzające – Prawo o prokuraturze).

Działanie Zbigniewa Ziobro zatem nie wywołało skutków prawnych, to jest faktycznie nie przywracało pana Dariusza Barskiego do służby czynnej. Przywołany jako podstawa prawna przepis art. 47 § 1 i 2 PWPoP posiadał bowiem charakter incydentalny, czasowy i był zawarty w ustawie wprowadzającej nowe przepisy o prokuraturze.

Przepis ten w istocie pozwalał na skorzystanie z jego dobrodziejstw jedynie w okresie dwóch miesięcy od jego wejścia w życie w 2016 roku, precyzyjnie wyłącznie w okresie od 4 marca do 4 maja 2016 roku. Dlatego też nie sposób uznać skuteczności decyzji Prokuratora Generalnego podjętej w trybie wspomnianego przepisu w dniu 16 lutego 2022 roku, a zatem po upływie blisko 6 lat od zakończenia jego obowiązywania”.

Co dalej?

Na podstawie tych analiz resort uznał, że:

• „Zaistniała sytuacja powoduje, że pan Dariusz Barski od dnia 12 stycznia 2024 roku nie będąc już prokuratorem w służbie czynnej, nie spełnia przesłanek do bycia Prokuratorem Krajowym, co oznacza, że od dnia 12 stycznia 2024 roku nie pełni tej funkcji, co zostało stwierdzone w piśmie doręczonym mu w dniu 12 stycznia 2024 roku. Pan Dariusz Barski z dniem 12 stycznia 2024 roku nie jest już prokuratorem krajowym.
• Wszelkie decyzje władcze, jakie zostały

• Natomiast w przypadku samodzielnych rozstrzygnięć podejmowanych przez Prokuratora Krajowego – wszelkie kwestie w tym zakresie będą przedmiotem szczegółowej analizy i w zależności od jej wyników będą podejmowane dalsze decyzje.
• Pan prokurator Dariusz Barski dalej pozostaje prokuratorem, z tym, że jest prokuratorem w stanie spoczynku, z pełnymi uprawnieniami, w tym odpowiednim, zgodnym z obowiązującymi przepisami uposażeniem.

• Obowiązujące przepisy nie precyzują trybu ewentualnego odwołania czy postępowania przez pana prokuratora Dariusza Barskiego w związku z zakomunikowanymi mu dzisiaj treściami. Jednakże w Polsce, w której następuje obecnie proces przywracania praworządności,

• W najbliższym czasie należy się spodziewać powołania osoby pełniącej obowiązki Prokuratora Krajowego, a docelowo także Prokuratora Krajowego w trybie i na zasadach określonych obowiązującymi przepisami.

Barski miał powiązania z polityką

Resort podkreśla też w komunikacie związki Dariusza Barskiego z polityką. Pisze: „Zgodnie z informacjami publikowanymi przez Państwową Komisję Wyborczą, pan Dariusz Barski w 2011 r. kandydował w wyborach parlamentarnych z drugiego miejsca na liście komitetu wyborczego Prawa i Sprawiedliwości w okręgu wyborczym nr 9 w Łodzi i uzyskał mandat poselski.

Oddano na niego 12 245 głosów (3,38% głosów oddanych w okręgu). Dariusz Barski odmówił jednak zrzeczenia się funkcji prokuratora. W konsekwencji marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna stwierdził wygaśnięcie jego mandatu poselskiego wobec zakazów łączenia tych dwóch funkcji.

Pan Dariusz Barski odwołał się od tej decyzji do Sądu Najwyższego, który odwołanie oddalił. Natomiast dnia 7 września 2015 r. prezydent Andrzej Duda powołał go na swojego przedstawiciela w skład Krajowej Rady Prokuratury (zlikwidowanej w 2016 r.). Następnie był doradcą ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro”.