Sędziowie z Kielc też będą stosować prawo UE. Mimo represji i gróźb wyrzucania z zawodu

Dziewięciu sędziów Sądu Okręgowego w Kielcach swoje oświadczenie złożyło w sekretariacie prezesa kieleckiego sądu we wtorek 2 listopada 2021 roku.

Napisali w nim, że będą podważać składy orzekające z udziałem neo-sędziów, czyli sędziów nominowanych przez nową, upolitycznioną Krajową Radę Sądownictwa. Kieleccy sędziowie powołują się na orzecznictwo ETPCz i TSUE podważające legalność nowej KRS i dawanych przez nią nominacji dla sędziów. Takich nominacji dla neo-sędziów jest już ok. 1,5 tysiąca.

Oświadczenie podpisali sędziowie: Marcin Chałoński, Grażyna Cieloch, Mirosław Gajek, Bożena Gawrońska, Monika Horecka, Magdalena Michalewicz, Łukasz Sadkowski, Małgorzata Solecka, Tomasz Zieliński.

Również we wtorek 2 listopada 2021 pod sądami w Krakowie i w Słupsku - na zdjęciu u góry - odbyły się kolejne pikiety w obronie sędziów represjonowanych za wykonywanie wyroków ETPCz i TSUE. Tym razem sędziowie wyszli w obronie sędzi Agnieszki Niklas-Bibik ze Słupska, która w piątek 29 października została zawieszona na miesiąc.

Zawiesił ją prezes sądu z nominacji ministra Ziobry po tym, jak zadała pytania prejudycjalne do TSUE i zastosowała wyroki ETPCz i TSUE. Wcześniej zaś prezes przeniósł sędzię karnie do innego wydziału.

Podobne represje spadły wcześniej na pięciu krakowskich sędziów. Czterech zostało karnie przeniesionych, a sędzia Maciej Ferek został zawieszony. Teraz domaga się on przywrócenia do pracy, a prokuratura interesuje się aktami sprawy w której zastosował wyrok ETPCz i TSUE. Piszemy o tym w dalszej części tekstu.

Dlaczego kieleccy sędziowie chcą badać status neo-sędziów

Dziewięciu sędziów z Kielc w oświadczeniu napisało, że orzekanie w składach wieloosobowych z udziałem sędziów nominowanych przez nową, upolitycznioną KRS (czyli z neo-sędziami) narusza prawa obywateli do rzetelnego procesu przed niezawisłym i bezstronnym sądem. Dlatego jeśli zostaną wyznaczeni do takich składów będą żądać:

- Zmiany zarządzenia o wyznaczeniu składu orzekającego i przeprowadzenia ponownego losowania z wyłączeniem neo-sędziów.

- W przypadku nie uwzględnienia ich wniosku o zmianę składu będą informować strony procesów o konieczności zawieszenia postępowania. I będą zawieszać takie postępowania lub składać zdania odrębne do wydanych orzeczeń. Bo orzeczenie wydane z udziałem neo-sędziego będzie naruszać artykuł 6 Europejskiej Konwencji Praw człowieka, który mówi o prawie do bezstronnego sądu. Taki skład sądu jest bowiem wadliwy - nie jest bezstronnym i niezależnym sądem „ustanowionym ustawą”.

Kieleccy sędziowie powołują się w oświadczeniu na dotychczasowe orzeczenia TSUE, wyrok ETPCz z lipca 2021 roku i orzeczenia Sądu Najwyższego (w tym uchwałę pełnego składu ze stycznia 2020 roku), w których podważono legalność nowej KRS i dawanych przez nią nominacji sędziowskich. Pisaliśmy o tym w OKO.press:

Sędziowie piszą, że z tego orzecznictwa wynika, że nowa KRS jest powołana wadliwie i nie cechuje się niezależnością. Z orzecznictwa wynika, że nowa KRS jest sprzeczna z Konstytucją - nie ma w niej przedstawicieli wszystkich sądów, a członków-sędziów Rady wybrali posłowie w Sejmie.

Zaś procedura powołania sędziów z udziałem KRS jest obarczona wadą naruszającą „zobowiązania Polski wynikające z Traktatu o UE, Karty Praw Podstawowych i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka”.

Zdaniem kieleckich sędziów powoduje to co najmniej „Pozbawienie obywateli skutecznej ochrony prawnej oraz naruszenie w każdej sprawie z udziałem takiej osoby [neo-sędziego - red.], prawa do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą, tym samy stwarzając stan, który w procesach narusza artykuł 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz artykuł 45 Konstytucji [gwarantują prawo do bezstronnego i niezależnego sądu - red.]”.

Kieleccy sędziowie piszą: „W całości zgadzamy się z argumentacją przedstawioną w cytowanych orzeczeniach i stwierdzamy, że do czasu usunięcia przyczyn wadliwości tworzenia składów orzekających z udziałem osób powołanych na skutek przedstawienia ich kandydatur przez nową KRS, nie ma możliwości wydawania orzeczeń bez narażania się na zarzut naruszenia prawa do sądu, a co za tym idzie bez narażania państwa polskiego na odpowiedzialność odszkodowawczą, a stron na konieczność dochodzenia sprawiedliwości przed trybunałem międzynarodowym”.

Sędziowie dodają na koniec, że ich oświadczenie ma na celu ochronę prawa obywateli do „rzetelnego procesu i wyroku wolnego od wad”.

Karne przenoszenie sędziów

Oświadczenie kieleckie to ważne wsparcie dla sędziów, którzy już wcześniej wydali podobne oświadczenia oraz stosują prawo UE w wydawanych orzeczeniach. Kieleccy sędziowie pokazują też, że represje ludzi ministra Ziobry nie działają, bo sędziowie się ich nie boją.

Wcześniej takie oświadczenia wydali sędziowie:

- Piotr Gąciarek i Jacek Tyszka z Sądu Okręgowego w Warszawie.

- 14 sędziów Sądu Okręgowego w Krakowie: Edyta Barańska, Maciej Czajka, Grzegorz Dyrga, Maciej Ferek, Jarosław Gaberle, Anna Głowacka, Janusz Kawałek, Wojciech Maczuga, Joanna Makarska, Dariusz Mazur, Beata Morawiec, Ewa Szymańska, Katarzyna Wierzbicka, Waldemar Żurek.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

- Marzanna Piekarska-Drążek, Ewa Leszczyńska-Furtak i Ewa Gregajtys, wszystkie z Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

- Małgorzata Tomkiewicz i Wiesław Kasprzyk z Sądu Okręgowego w Olsztynie.

- 315 sędziów z całej Polski. Deklarują, że będą stosować prawo i orzecznictwo UE w apelu pod którym podpisy zbiera stowarzyszenie niezależnych sędziów Iustitia. Lista z podpisami jest tutaj.

- Prawie wszyscy starzy, legalni sędziowie Sądu Najwyższego z Izby Karnej, Izby Cywilnej oraz z Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Wydali oni oświadczenia by nie wyznaczać ich do składów z neo-sędziami z SN. Pisaliśmy o tym w OKO.press:

Na część tych sędziów spadły natychmiastowe represje. Czterech sędziów krakowskich karnie zostało przeniesionych do innych wydziałów. To Beata Morawiec, Katarzyna Wierzbicka, Wojciech Maczuga i Maciej Czajka (po 20 latach orzekania w sprawach karnych celowo przeniesiono go do wydziału cywilnego).

Za tą decyzją stoi prezes krakowskiego sądu Dagmara Pawełczyk-Woicka, nominatka ministra Ziobry i członkini nowej KRS. Krakowskich sędziów postraszyła też wyrzuceniem z zawodu.

Za odmowę orzekania z neo-sędzią przesunięto też karnie sędziego Piotra Gąciarka z Warszawy. Stoi za tym prezes sądu Piotr Schab, nominat ministra Ziobry. Pisaliśmy o tym w OKO.press:

Zawieszanie sędziów za orzeczenia z powołaniem się na prawo UE

Sędziowie na wyroki TSUE i ETPCz podważające status nowej KRS i neo sędziów powołują się też w swoich orzeczeniach.

Do tej pory zrobili to:

- Waldemar Żurek z Sądu Okręgowego w Krakowie, który zakwestionował status trzech neo sędziów w SN oraz sędziów dublerów w TK Przyłębskiej. Pisaliśmy o tym w OKO.press:

- Cztery składy orzekające w Sądzie Najwyższym, które zakwestionowały status neo-sędziów w SN.

Te składy to:

• Tomasz Artymiuk, Jarosław Matras, Barbara Skoczkowska, Jarosław Matras (w składzie jednoosobowym),
• Michał Laskowski, Jarosław Matras i Marek Pietruszyński,
• Tomasz Artymiuk, Marek Pietruszyński, Andrzej Stępka.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

• Maciej Ferek z Sądu Okręgowego w Krakowie, który w trzech orzeczeniach podważył status neo-sędziego.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

• Adam Synakiewicz z Sądu Okręgowego w Częstochowie. Uchylił wyrok wydany przez neo-sędziego i złożył kilka zdań odrębnych do orzeczeń wydanych z udziałem neo-sędziego.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

• Marzanna Piekarska-Drążek z Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Wydała dwa zdania odrębne do orzeczeń, w których zakwestionowała status neo-sędziego, w tym Przemysława Radzika.
• Marta Pilśnik z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, która zwolniła z aresztu oskarżonego prokuratora, bo immunitet uchyliła mu nielegalna Izba Dyscyplinarna.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

• Sędzia Piotr Gąciarek z Sądu Okręgowego w Warszawie. Wydał zdanie odrębne do wyroku wydanego z udziałem neo-sędziego, odmówił też orzekania z takim sędzią.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

• Agnieszka Niklas-Bibik z Sądu Okręgowego w Krakowie. Uchyliła wyrok z udziałem neo-sędziego, zadała też dwa pytania prejudycjalne do TSUE.

Pisaliśmy o tym w OKO.press:

Za to sędziowie są zawieszani na miesiąc. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zawiesił osobiście sędziów Adama Synakiewicza i Martę Pilśnik. Kolejni sędziowie zostali zawieszeni przez prezesów sądów z nominacji ministra. To: Maciej Ferek, Piotr Gąciarek, Agnieszka Niklas-Bibik (została też karnie przeniesiona do innego wydziału).

Zawieszony sędzia Ferek chce wrócić do pracy

W obronie represjonowanych za stosowanie prawa UE stają inni sędziowie. W piątek 29 października 2021 roku pod krakowskim sądem został zorganizowany łańcuch światła. Byli na nim prawnicy, obywatele i sędziowie, m.in. Waldemar Żurek, prof. Włodzimierz Wróbel z SN, Adam Synakiewicz, Maciej Czajka, Maciej Ferek, czy prezes Iustitii, prof. Krystian Markiewicz.

Zaś we wtorek 2 listopada pod sądami w Krakowie i Słupsku odbyły się pikiety wsparcia dla Agnieszki Niklas-Bibik, ostatniej zawieszonej sędzi.

Niezależnie od tego sędzia Maciej Ferek, który został zawieszony na miesiąc 22 października, chce wrócić do pracy. Złożył on u prezes krakowskiego sądu Dagmary Pawełczyk-Woickiej pismo, w którym pisze, że jego odsunięcie go od orzekania za wydawane orzeczenia jest bezprawne.

Ferek zapewnia, że codziennie przychodzi do pracy i jest gotowy do podjęcia obowiązków orzeczniczych. Zaś zawieszenie traktuje jako element nękania i przekroczenie uprawnień przez prezes sądu. Podkreśla, że odsunięcie go o orzekania uderzy w obywateli, którzy czekają na rozpoznanie spraw.

Sędzia uważa, że został niesłusznie ukarany. Bo przez 19 lat pracy w sądach nigdy nie opóźnił żadnego uzasadnienia do wyroku. Jego orzeczenia są stabilne i załatwia dużo spraw. Dlatego zapowiada, że bezprawne zawieszenie go będzie przedmiotem postępowania przed ETPCz.

Sędzia Ferek ma wsparcie krakowskich sędziów. Między innymi w tym celu 21 sędziów Sądu Apelacyjnego w Krakowie wydało stanowisko. Zaapelowali w nim do prezes sądu o zmianę decyzji o zawieszeniu. Podkreślają, że decyzja Pawełczyk-Woickiej jest sprzeczna z artykułem 130 ustawy o ustroju sądów (pozwala zawieszać sędziów, ale za czyny kryminalne, a nie za wydawane orzeczenia) oraz narusza niezależność sędziego.

„Nie jest dopuszczalne podejmowanie kroków, których celem jest ukaranie sędziego za wydane orzeczenie sądowe - i to niezależnie od tego, czy jest to orzeczenie prawidłowe, czy nie. Każdy przejaw wpływu na sferę orzeczniczą sądów poprzez zastosowanie środków dyscyplinarnych bądź karnych stanowi formę bezprawnego przymusu państwowego” - napisali sędziowie apelacyjni.

Jednym z orzeczeń sędziego Fereka, w którym podważył status neo- sędziego, zajęła się już Prokuratura Okręgowa w Krakowie. Zażądała akt sprawy. Prokuratura robi to po to, by postawić sędziemu zarzuty karne (bo złamał niekonstytucyjną ustawę kagańcową zakazującą badania statusu neo-sędziów) lub by wstąpić do postępowania i zaskarżyć to orzeczenie. Biuro prasowe krakowskiego sądu potwierdziło OKO.press, że prokuratura wstąpiła już do tej sprawy.

Co jednak nie wyklucza karnego ścigania sędziego. Uchwalone przez PiS przepisy zezwalają ścigać sędziów za podważanie legalności nowej KRS i neo-sędziów. Tyle że zawiesił je Trybunał Sprawiedliwości UE 14 lipca 2021 roku w zabezpieczeniu.