Jak zatrzymać skrajną prawicę w Europie? Budować tanie mieszkania!

W grudniu Komisja Europejska opublikuje swój pierwszy w historii program na rzecz mieszkań dostępnych cenowo. Szefowa KE Ursula von der Leyen zapowiedziała, że mieszkalnictwo będzie flagowym elementem polityki unijnych agend w 2026 roku. To o tyle zaskakujące, że konstruowanie usług publicznych pozostaje w kompetencjach państw członkowskich.

Według danych Komisji Europejskiej już 82 mln Europejczyków, czyli co piąta osoba, wydaje na mieszkanie ponad 40 proc. miesięcznych dochodów, znacznie więcej niż zalecany próg 30 proc. Z danych Parlamentu Europejskiej wynika, że w latach 2014-2024 ceny nieruchomości w UE wzrosły średnio o 47 proc., a czynsze poszybowały do góry o 20 proc. (w latach 2010-2022). Są kraje, takie jak Portugalia, Litwa, Czechy, Estonia, Węgry, Bułgaria i... Polska, gdzie nominalny wzrost cen nieruchomości w ciągu dekady wyniósł 200 proc.

Szefowa KE podczas konferencji prasowej w Strasburgu tłumaczyła, że rozwiązanie problemu dostępności mieszkań na poziomie europejskim to kwestia „ochrony obywateli i naszych wartości”. „Jak Europa może być konkurencyjna, skoro osoby pracujące na pełen etat nie są w stanie się utrzymać?” – pytała von der Leyen.

Wybić broń skrajnej prawicy

W nowej ofensywie Brukseli nie chodzi jednak tylko o konkurencyjność, czy zabezpieczenie socjalne. Polityczny cel jest głębszy – to sposób KE na przeciwdziałanie radykalizacji i ukrócenie gałęzi, na której siedzi skrajna prawica. Partie antyestablishmentowe z prawej strony sceny politycznej używają tematu braku dostępności mieszkań jako broni. Ich recepty na rozwiązanie kryzysu mieszkaniowego najczęściej ubrane są w retorykę antymigracyjną. W skrócie: mieszkania dla kulturowo „swoich”, nie dla obcych.