Morawiecki w południe dobrotliwy jak Gierek, ale wieczorem upiorny jak Rydzyk

Na uroczystościach 27. urodzin Radia Maryja w Toruniu, Mateusz Morawiecki przemawiał 1 grudnia jakby wygłaszał polityczną homilię:

„Na wejściu, kiedy wchodził tutaj orszak, to śpiewaliśmy jedną z najpiękniejszych polskich pieśni. Tam jest taka zwrotka, ostatnia: Miej w opiece naród cały/ który żyje dla twej chwały / niech rozwija się wspaniały,

której składam najlepsze życzenia, za cały trud, za wszystko, co dla Polski, dla Boga zrobiliście państwo przez te 27 lat i

[URODZINY RADIA MARYJA] Rydzyk jako miara polskości, inni wykluczeni

Publiczne modlitwy premiera wskazują, że rozdział Kościoła od państwa to dla niego fikcja. Występując jako podmiot polityczny, fetowany w Toruniu jako Prezes Rady Ministrów, Morawiecki miesza wątki religijne i polityczne, narusza opisaną w Konstytucji zasadę autonomii i niezależności władz świeckich i religijnych:

„Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie”.

Co więcej, w nastroju religijnego uniesienia - nie ma znaczenia czy szczerego, czy nie - premier wykorzystuje argument religijny w politycznej rywalizacji, a swoich oponentów wyklucza z narodowej wspólnoty (nie pierwszy raz zresztą).

Wpisuje się w atmosferę zgromadzenia, które gorąco oklaskuje "ministra Macierewicza" i buczy, gdy Tadeusz Rydzyk dzieli się skojarzeniem Bruksela-Moskwa.

Zgodnie z programem PiS: Kościół albo nihilizm!

Premier nie pierwszy raz miesza modlitwę z wypowiedzią polityczną. Podczas mszy kończącej pielgrzymkę tej samej Rodziny Radia Maryja modlił się 8 lipca 2018 w jasnogórskim kościele: „Jasna Góro, Czarna Madonno, nasza matko, miej w opiece naród cały, który żyje dla Twej chwały". Wtedy również jasno stwierdził, że jedyną wersją patriotyzmu i w ogóle wartości w życiu publicznym jest trójca: ojczyzna-tradycja-katolicyzm, a wszystko inne to „podkop pod Polskę".

„Jasna Góra to symbol polskości, symbol obrony i oporu przed złem. Bo tak jak wieki temu poza normalnym obstrzałem klasztoru, wróg próbował podkopać się podstępem zrobić przekop, tak samo już w czasach wolnej Polski, przez 25 lat, ale i nawet do dzisiaj, cały czas różni nasi przeciwnicy ideowi i inni, próbują zrobić podkop, podkop pod Polskę, podkop pod polskość. Pod nasze wartości, pod nasze tradycyjne wartości. Rodziny, patriotyzmu, marzenia o wielkiej wspaniałej Polsce. Wszystko to próbują podkopać".

Morawiecki przejawia cechy fanatyka, a jego wiara - przy pozorach wszechogarniającej dobroci i poszukiwania „dogłębnego szczęścia" dla wszystkich - ma cechy okrutnego wykluczania myślących inaczej. Ale on tylko w skrajnej postaci - premier zresztą uwielbia przesadę - realizuje program PiS, który przypisywał Kościołowi kluczową rolę w historii Polski i ukazywał znaczenie religii dla wartości „wolności, która współtworzy sens bycia Polakiem”:

„W naszych dziejach Kościół odegrał i odgrywa specyficzną rolę, odmienną niż w historii innych narodów (...) Kościół jest po dziś dzień dzierżycielem i głosicielem powszechnie znanej w Polsce nauki moralnej. Nie ma ona w szerszym społecznym zakresie żadnej konkurencji, dlatego też w pełni jest uprawnione twierdzenie, że w Polsce nauce moralnej Kościoła można przeciwstawić tylko nihilizm".

Pomysł modlitwy premiera do Matki Boskiej, trudny do wyobrażenia w innym europejskim kraju, jest tym lepszą zagrywką polityczną, że w Polsce nie budzi powszechnej dezaprobaty. Wręcz przeciwnie, w sondażu IPSOS dla OKO.press aż 54 proc. uznało takie zachowanie za właściwie, a tylko 41 proc. za niewłaściwe (w elektoracie PiS: 84 proc. do 12 proc.).

["PRACA DLA POLSKI"] Żeby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej

Zupełnie inną twarz pokazał Morawiecki wcześniej w tę samą sobotę 1 grudnia w show „Praca dla Polski", w którym odpowiadał na pytania tzw. zwykłych ludzi, rozwiewając ich troski i przekazując dobre wiadomości. Ta „konferencja" bez udziału dziennikarzy (nie zostali dopuszczeni) miała być odpowiedzią na zachwiane zaufanie do partii rządzącej, która w końcu 2018 roku natknęła się na podwójny kryzys wizerunkowy.

PiS odnotował spadek notowań (wg sondażu Kantar MB) w wyniku opisanej 13 listopada przez „Gazetę Wyborczą" i „Financial Times" afery w KNF. Ujawnione praktyki i powiązania biznesowo-polityczne naruszają bowiem wizerunek partii umiaru i odpowiedzialności, która zwalcza wszelkie układy i przekręty.

PiS może też obawiać się o skutki spektakularnego ustępstwa w sprawie SN po orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE. A sondaże pokazują, że nawet wśród wyborców PiS poparcie dla UE jest bardzo wysokie. Zaskakująco duża jest też zgoda na interwencję Trybunału w reakcji na naruszanie praworządności przez polskie władze.

Reakcją na to był poranny premier - pragmatyczny, pozbawiony ideologicznego (religijnego) ognia, pojednawczy, uspokajający obawy elektoratu, a nawet próbujący dowcipkować. Dekoracją studia, obok dwóch narodowych, była flaga unijna.

Czas na spokój, koniec sporów z UE

„Po tych trzech latach, kiedy przeprowadziliśmy gruntowny remont domu, który nazywa się Polska - a podczas remontu czasami jest trochę nerwowo, sąsiad się trochę zdenerwuje, bo hałasujemy, czasami trzeba to mieszkanie umeblować na nowo - jest teraz czas na bezpieczny rozwój, na spokój, na stabilność" - tak premier wytłumaczył elektoratowi ustępstwo w kwestii Sądu Najwyższego.

Morawiecki kategorycznie oświadczył, że scenariusz Polexitu nie jest możliwy ("Ten, kto takie tematy podnosi, szkodzi Polsce"), przedstawiając - bez mrugnięcia okiem - taki obraz sytuacji:

[de facto jest ich 24 i to licząc z irlandzkim - red.].

Dziennikarze zapytaliby pewnie, jak to się ma do bezprecedensowych trudności, jakie rząd PiS ma nadal - pomimo ustępstwa z ustawą o SN - w relacjach z Komisją Europejską, Trybunałem Sprawiedliwości UE, a wcześniej z Komisją Wenecką Rady Europy, ale publiczność w studiu tylko biła brawo.

Morawiecki zadeklarował też koniec politycznej walki:

"Jesteśmy obozem politycznym zmiany, który rozumie poczucie stabilności.

Nie mógł się jednak powstrzymać przed faulem, dodając, że „nie popełnia błędu ten, co nic nie robi", co wpisuje się w narrację o opozycji jako sile wyłącznie anty-PiS, która nie ma pozytywnego programu.

Masło będzie tańsze, zarobimy na poziomie europejskim

Tej złagodzonej wersji władzy towarzyszył przekaz jak z czasów Edwarda Gierka, sekretarza partii komunistycznej w latach 1970-1980, który próbował zaspokoić aspiracje materialne społeczeństwa na miarę ubogiego PRL. Obowiązywał slogan "Żeby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej" (por. "Mydlenie oczu. Przypadki propagandy w Polsce" dr. hab. Piotra Osęki z Instytutu Studiów Politycznych PAN).

- mówił Morawiecki w "Pracy dla Polski".

I dalej: „przez ostatnie 30 lat Polska zmieniała się dynamicznie, ale za mało ta zmiana była dostosowana do ludzi, ich wyobrażeń i potrzeb. Właśnie to, co staramy się zmieniać, to dostosowanie zmian do potrzeb ludzi. Ta zmiana ma doprowadzić do tego, że Polacy będą żyli na poziomie europejskim".

Wrócił więc przekaz znany już z konwencji PiS 2 września 2018, w którym poziom życia materialnego taki jak w UE staje się głównym celem i kryterium politycznym.

Jarosław Kaczyński mówił wtedy: „Dla Polaków ta obecność w UE to najkrótsza droga do tego, by uzyskać równość, jeśli chodzi o poziom życia”.

A Morawiecki: „Europejskość rozumiemy nie jako poklepywanie po plecach czy ślepe posłuszeństwo, ale jako podnoszenie standardu życia Polaków do takiego poziomu, jaki jest w Europie zachodniej i to robimy”.

Kaczyński ujął tę redukcję europejskich wartości obrazowo: „Tak naprawdę to będziemy w Europie wtedy, tak do końca, kiedy portfele Polaków będą równie pełne jak portfele Niemców".

Wolność jako własność prywatnej konsumpcji

Prywatyzacja wartości publicznych dotyczy też wolności. Obywatel ma przestać niepokoić się o sprawy publiczne, zostawiając je partii, której powierza w wyborach nieskrępowaną niczym władzę pod hasłem realizacji obietnic wyborczych (tak rządzący politycy definiują demokrację, np. Andrzej Duda). Dla obywatelki i obywatela mają się liczyć wartości rodzinne i materialne oraz sprawy przyziemne. W tym kontekście zrozumiała staje się następująca definicja wolności:

Podwyższenie wieku szkolnego i obniżenie wieku emerytalnego ma zastąpić obywatelskie swobody, tak jak grubszy portfel staje się miarą europejskości.