Dzień na żywo. Europa układa się po wyborach

18 maja premier Donald Tusk zapowiedział podjęcie nowych działań w zakresie bezpieczeństwa Polski, mówiąc o jego czterech wymiarach. Czwartym ma być zapora na wschodniej granicy, ale nie ta zatrzymująca migrantów, tylko armię wroga.

W poniedziałek szczegóły czwartego wymiaru, nazywanego „Tarczą Wschód” przedstawili podczas wspólnej konferencji prasowej szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz oraz wiceministrowie Cezary Tomczyk i generał Wiesław Kukuła.

Strategia i działanie, które podejmujemy, ma na celu ochronę, obronę i zadbanie o każdy centymetr, metr kwadratowy obszaru RP. Będziemy bronić zawsze każdego centymetra obszaru RP, nienaruszalności naszych granic. Już dzisiaj jest prowadzone wiele przedsięwzięć o charakterze strategicznym, transformacja, powołanie dowództwa transformacji, wojsk bezzałogowych, zmiana funkcjonowania w szkoleniach – to wszystko jest już dziś realizowane po to, żeby wzmacniać nasze bezpieczeństwo" – mówił Władysław Kosiniak-Kamysz.

Program realizować ma międzyresortowy zespół wraz z wojskiem polskim. Jego głównym założeniem jest wzmocnienie infrastruktury obronnej na linii aż do 700 km granicy, nawet do 50-100 km w głąb kraju. Realizacja zaplanowana jest na lata 2024-2028, a całkowity koszt wynieść ma 10 mld zł. Pierwsze inwestycje w tzw. twardą infrastrukturę to pierwszy kwartał 2025 roku.

Cztery filary tarczy

Program składać się będzie z czterech filarów:

• wzmocnienie możliwości przeciwzaskoczeniowych — w ramach tego punktu rozwijany będzie m.in. system wykrywania, ostrzegania i śledzenia (w tym systemy satelitarne, antydronowej, maszty telefonii komórkowej, kamery termowizyjne);
• ograniczenie mobilności przeciwnika — ta część zakłada adaptację naturalnych warunków terenowych poprzez m.in. tworzenie rowów przeciwczołgowych, pogłębianie rowów melioracyjnych, studzienkowanie dróg, rozmieszczanie żelbetonowych „jeży”;
• zapewnienie mobilności dla wojsk własnych — czyli wzmacnianie i dostosowywanie infrastruktury drogowej i dojazdowej do potrzeb wojska;
• zwiększenie bezpieczeństwa wojsk i ochrona ludności cywilnej — budowa rozbudowa fortyfikacji, ukryć i bunkrów dla wojska i ludności oraz magazynów na środki bojowe.

Podczas konferencji MON przedstawiono także wizualizację pasa przygranicznego:

Wiceminister @CTomczyk: pierwsze inwestycje infrastrukturalne w ramach programu pojawią się już w pierwszym kwartale przyszłego roku. Jednocześnie chciałem zaznaczyć, że projekt #TarczaWschód jest już realizowany, chociażby w wymiarze planistycznym z wiodącą rolą @SztabGenWP.… pic.twitter.com/wjnExWKqCu

— Ministerstwo Obrony Narodowej 🇵🇱 (@MON_GOV_PL) May 27, 2024

Według informacji podanych przez Ministerstwo Zdrowia Gazy oraz palestyńskich lekarzy co najmniej 35 osób zginęło w wyniku izraelskiego ataku na Rafah.

Izraelskie wojsko zaatakowało po tym, jak w niedzielę co najmniej osiem rakiet zostało wystrzelonych z obszaru Rafah w południowej Gazie w stronę Tel Awiwu. Jak podawało BBC, część z nich została przechwycona. Nikt nie odniósł obrażeń. To pierwszy przypadek ostrzały ze strony Hamasu od miesięcy.

Rakiety uderzyły w obóz dla przesiedleńców

Izraelskie Siły Obronne podały, że w wyniku ataku doszło do zniszczenia obiektu bojowników. Zginąć miało dwóch wyższych rangą oficerów Hamasu. Władze Gazy i lekarze twierdzą, że atak miał miejsce w obozie dla przesiedleńców, który został wyznaczony przez Izrael jako „bezpieczna strefa”. CNN podaje, że materiały wideo, które udało im się zdobyć, pokazują duży pożar w miejscu obejmujący kontener przeznaczony na schronienie dla kilkudziesięciu rodzin. Kontener otoczony był setkami namiotów.

Głos w sprawie zabrali już m.in. Lekarze Bez Granic:

„Jesteśmy przerażeni tym śmiertelnym wydarzeniem, które po raz kolejny pokazuje, że nigdzie nie jest bezpiecznie. W dalszym ciągu wzywamy do natychmiastowego i trwałego zawieszenia broni w Gazie”

Palestyński Czerwony Półksiężyc powiedział, że jego załogi ambulansów przetransportowały „dużą liczbę” osób zabitych i rannych w wyniku ataku na obóz w Rafah. Rzecznik organizacji dodał, że liczba ofiar prawdopodobnie wzrośnie, ponieważ kontynuowane są poszukiwania i akcje ratownicze:

„Obecnie wiele osób pozostaje uwięzionych w płomieniach i w namiotach zniszczonych w wyniku bombardowania”.

Według danych z 90 proc. komisji Nauseda wygrywa w drugiej turze, zdobywając ok. 75 proc. głosów. Wynik nie jest zaskoczeniem. Nauseda był także zwycięzcą pierwszej tury wyborów 12 maja, w której osiągnął 46,7 proc poparcia. W drugiej turze jego przeciwniczką był urzędująca premierka Ingrida Šimonytė, która w pierwszej turze otrzymała 16,3 proc. głosów.

Kampania skupiała się wokół kwestii bezpieczeństwa. Zarówno Nauseda jak i Šimonytė są gorącymi zwolennikami pomocy Ukrainie w wojnie z Rosją. Sąsiadująca z Rosją Litwa obawia się rosyjskiego ataku. Według sondażów, nieco ponad połowa obywateli Litwy uważa, że rosyjski atak na ich państwo jest możliwy.

Oboje także są zwolennikami wzrostu nakładów na obronność z 2,75 proc. planowanych na ten rok do 3 proc. Różniło ich jednak podejście do kwestii społecznych. Nauseda jest konserwatystą, który deklaruje się jako przeciwnik jednopłciowych związków partnerskich. Šimonytė opowiada się za bardziej progresywną polityką – jak podsumowuje Reuters.

Poprzedni tydzień upłynął pod znakiem kolejnych rewelacji w sprawie potężnych nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości, o których OKO.press pisze od 2017 roku. W programie „Kawa na ławę” w TVN24 politycy komentowali sensacyjne zeznania Tomasza Mraza, byłego dyrektora departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości, który nadzorował FS.

„Chcę, żeby ta sprawa została bardzo dobrze wyjaśniona, ale prokuratura musi też sprawdzić, czy ten pan [Tomasz Mraz – red.] jest w ogóle wiarygodny (...)” – mówił o korupcji w Funduszu Sprawiedliwości Piotr Müller.

W sprawie widoczny jest istotny konflikt interesów. Obrońcą Mraza jest mecenas Roman Giertych, poseł Koalicji Obywatelskiej i szef parlamentarnego zespołu ds. rozliczeń, który zajmuje się badaniem afery.

Śmierć z rąk policji w Inowrocławiu

Prokuratura w Bydgoszczy bada sprawę 27-latka, który zmarł w szpitalu po interwencji policji. Mężczyzna był kilkukrotnie rażony paralizatorem. Policjanci, którzy prowadzili interwencję, już usłyszeli zarzuty przekroczenia uprawnień i zostali dyscyplinarnie zwolnieni ze służby.

„Nie ma i nigdy nie będzie zgody na brutalne i nieuzasadnione działania policjantów, polegające na przekraczaniu uprawnień czy nieuzasadnionym stosowaniu środków przymusu bezpośredniego” – napisano w policyjnym komunikacie.

O tym, kto jeszcze poniósł odpowiedzialność dyscyplinarną w tej sprawie, przeczytasz tutaj:

Wybory do PE. Jarosław Kaczyński tradycyjnie straszy migracją

Jarosław Kaczyński zachęcał w Otwocku do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które już za dwa tygodnie, 9 czerwca 2024. Lider PiS wsparł tym samym kampanię Małgorzaty Gosiewskiej, która jest jedynką na liście PiS w okręgu nr 4, oraz Tobiasza Bocheńskiego, który startuje z miejsca drugiego.

Lider Prawa i Sprawiedliwości sięgnął po znane już z pisowskiej opowieści tematy: postraszył paktem migracyjnym, „wielkim europejskim planem podporządkowania państw słabszych silniejszym” oraz nabierającą jego zdaniem nowego rozpędu walką z symbolami chrześcijańskimi w przestrzeni publicznej.

Atak rakietowy na Tel Awiw

W niedzielę przed południem syreny alarmowe zawyły w Tel Awiwie oraz położonej nieopodal Hercliji. Hamas wystrzelił w stronę tych izraelskich miast osiem rakiet z terytorium miasta Rafah w południowej Gazie. Obyło się bez ofiar, bo pociski udało się przechwycić. To odpowiedź Hamasu na brutalną ofensywę armii izraelskiej w Strefie Gazy, w tym mieście Rafał, gdzie według ONZ przed wojną schroniło się 1,4 mln palestyńskich cywilów.

Nie żyje polska opozycjonistka Ludwika Wujec

O śmierci zasłużonej opozycjonistki z czasów PRL, założycielki prasy podziemnej i działaczki Solidarności poinformował jej syn, Paweł Wujec. „Nie pozwolimy umrzeć wartościom, o które walczyła (...) Cześć jej pamięci!” – napisał Adam Bodnar.

Co jeszcze dziś w OKO.press?

• Trwająca od 2011 roku wojna domowa w Syrii pociągnęła za sobą zrujnowanie kraju, zubożenie ludności i masowe uchodźstwo. Dlatego ludzie tam mieszkający jak mało kto na świecie są wystawieni na negatywne efekty zmian klimatu, które uderzają w Bliski Wschód ze zdwojoną mocą — o syryjskim kryzysie klimatycznym, który pogłębia wojnę, przeczytasz tutaj.
• REPORTAŻ Z UKRAINY — O tym, jak ukraińscy żołnierze radzą sobie z brakami amunicji na froncie, przeczytasz tutaj.
• Na ulice wyszło gruzińskie pokolenie „Z”. Nie chcą obalać rządu. Żądają tylko odwołania „rosyjskiego prawa”. Są wychowani na grach komputerowych, umierają po kilka razy dziennie, więc się nie boją. Ale nie zdają sobie sprawy z tego, co za chwilę wydarzy się w Gruzji — o gruzińskich protestach antyrządowych czytaj tutaj.
• W poszukiwaniu części zamiennych. O najnowszych próbach wszczepiania ludziom świńskich nerek i serc przeczytasz tutaj.
• Michał Zygmunt, muzyk, nie chce, żeby ludzie zapomnieli o rzekach. Przepłynął drewnianą pychówką trasę z Bugu na Odrę, a w podróż zabrał dwoje artystów, szukających języka do opowiedzenia o odrzańskiej katastrofie. Z tej współpracy powstał film „Przynoszę ci dzikość” – o filmie i podróży Zygmunta przeczytasz tutaj.

Jarosław Kaczyński zachęcał w Otwocku do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego, które już za dwa tygodnie, 9 czerwca 2024. Lider PiS wsparł kampanię Małgorzaty Gosiewskiej, która jest jedynką na liście PiS w okręgu nr 4, czyli tzw. obwarzanku warszawskim (województwo mazowieckie z wyłączeniem miasta Warszawa), oraz Tobiasza Bocheńskiego, który startuje z miejsca drugiego.

W swoim wystąpieniu Jarosław Kaczyński przekonywał, że udział w tych wyborach jest ważny z dwóch powodów:

1) od momentu dojścia do władzy obecnej ekipy rządzącej załamał się „polski model gospodarczy” zbudowany przez władzę PiS, dzięki któremu zdaniem Kaczyńskiego, Polska za czasów rządów Zjednoczonej Prawicy „niezwykle dynamicznie goniła Zachód w kwestii zarobków i stopy życiowej”; Kaczyński nie wyjaśnił jednak, w jaki sposób wygrana PiS w wyborach do Parlamentu Europejskiego miałaby temu zaradzić;

2) PiS w Parlamencie Europejskim będzie chciał przeciwdziałać „wielkiemu europejskiemu (choć w istocie francusko niemieckiemu, jak twierdzi prezes PiS) planowi podporządkowania słabszych państw europejskich silniejszym”; sposobem na realizację tego planu, zdaniem Kaczyńskiego, ma być zmiana unijnych traktatów, lub zmiana zasad funkcjonowania UE przeprowadzona bez zmiany traktatów tak, by takie kraje jak Polska zupełnie utraciły suwerenność i stały się jedynie „terenem zamieszkałym przez ludność danej narodowości”.

Ten „wielki europejski plan” zniszczenia suwerenności Polski to motyw znany już z kampanii przed wyborami parlamentarnymi w październiku 2015. Pisowską dezinformację na temat kwestii potencjalnej reformy UE i ewentualnej zmiany traktatów wyjaśnialiśmy w OKO.press już wielokrotnie, m.in. tu i tu.

Lider Prawa i Sprawiedliwości sięgnął też po inne znane już z pisowskiej opowieści tematy: postraszył paktem migracyjnym, na mocy którego Polska będzie zobowiązana do partycypowania we wspólnej polityce migracyjnej („Imigranci stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa, to jest oczywiste” – stwierdził lider PiS podczas wiecu wyborczego w Otwocku), tłumaczył, w jaki sposób interesy Niemiec są odmienne od interesów Polski, co zdaniem prezesa objawia się tym, że Niemcy mają rzekomo blokować „na różne sposoby” rozwój polskich portów czy budowę elektrowni atomowej w Polsce „żeby Polska nie miała dostępu do taniej energii”.

Prezes Prawa i Sprawiedliwości sięgnął też po nowy wątek, a mianowicie odniósł się do zaproponowanego przez prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego ograniczenia w eksponowaniu symboli religijnych w urzędach tak, by zachować ich neutralny światopoglądowo charakter.

„To jest uderzenie w tą wolność, która jest matką wszystkich wolności — w wolność poglądów [...]. To jest czymś absolutnie nie do przyjęcia [...], to jest bezpośrednie zagrożenie. Najpierw będą krzyże w urzędach [ściągać — red.], później krzyże w przestrzeni publicznej, choćby te przydrożne [...]. W końcu może się skończyć i na tym, co w niejednym kraju już ma miejsce, że także krzyże na kościołach przeszkadzają, że każdy znak chrześcijaństwa przeszkadza [...] Powinniśmy, proszę państwa, naszą wolność we wszystkich dziedzinach obronić” – wzywał Jarosław Kaczyński.